Search Results

< Back Deal Street Asia: Japan’s Genesia Ventures to ramp up SEA’s share in Fund 3 In an exclusive interview with Deal Street Asia, General Partner Takahiro Suzuki (Taka) shared our aim to increase our investments in Southeast Asia (including India) while primarily allocating 60% to Japan and 40% to Southeast Asia and India. For our current third fund, our average investment size in Southeast Asia ranges from 500K to 1M USD. With additional investments, we can invest up to 5M USD per company. We do not have a specific annual target for the number of companies, but each fund typically invests in about 40-50 startups. Among these, around 20 are investments in Southeast Asia, including India. Furthermore, Taka also shared his views about the changing investment landscape for early-stage ventures in the Southeast Asia region. More specifically, compared to the period from 2016 to 2022, the current market environment appears more challenging. This is largely due to the emergence of numerous unicorn companies in Southeast Asian countries, with many startups prioritizing top-line growth regardless of cost. Consequently, these startups often experienced revenue growth along with increasing losses. In the current market environment, such forced growth is no longer acceptable, and late-stage startups are facing a tough situation. However, looking at Southeast Asia from a long-term perspective, we are confident that the region will continue to experience macroeconomic growth, leading us to maintain an optimistic view of the exit environment. Fortunately, we always prioritize quality growth over aggressive top-line growth, so we have been focusing our discussions on quality growth with an emphasis on unit economics with many of our portfolio founders. The current market environment offers a significant opportunity for startups that can achieve such quality growth. The startup ecosystem in Southeast Asia has been primarily centered in Indonesia and Singapore. However, over the past 4-5 years, Vietnam’s presence has been on the rise. Investors outside Southeast Asia have also begun to notice the Vietnamese market. In addition, we have observed a consistent growth in the quality of entrepreneurs on a year-by-year basis. This is a very positive sign that encourages our belief that the Vietnamese startup ecosystem is on a robust growth trajectory. With the increasing quality and innovative mindset of entrepreneurs in Vietnam, we are confident that the Vietnamese startup ecosystem will significantly expand and flourish in the forthcoming years. Getting asked about our upcoming plan in the reason, Taka also shared our focus on building a community where our portfolio’s founders and executives can support and enrich each other. As many founders often feel isolated and struggle to seek advice. We aim to alleviate this by fostering a community where founders can understand and support each other, adding depth to the ecosystem. In April this year, we plan to host a Global Founders Gathering in Tokyo. We will invite our founders from Indonesia, Vietnam, and India to participate. This event will provide opportunities for business matching with Japanese companies and foster deep discussions on various themes. In 2024, as part of our community-building efforts, we plan to open Orbit HCMC, a community and co-working space for our startups in Ho Chi Minh City, Vietnam. This space is designed to naturally unite startups, investors, and talents. If you're interested in reading the full interview, please see the article below. www.dealstreetasia.com Japan's Genesia Ventures to ramp up SE Asia's share in Fund 3 The firm targets to close around 20 investments from its latest fund. Thank you and keep fighting!! Previous Next

< Back Vietnam Innovators: Đâu là cội nguồn tạo nên những nhà sáng lập? Xin chào các bạn! Trong hành trình làm nghề đầu tư mạo hiểm VC của mình, tôi luôn phải đối mặt trước hai sự lựa chọn: đạp phanh hoặc đạp ga trước những thử thách. Cụ thể đó là sự đấu tranh liên tục cho những sự lựa chọn khó khăn của không đầu tư hay chọn đầu tư, của việc giữ mình ở trong vùng an toàn hay chọn bước ra ngoài vùng an toàn. Nhiều sự lựa chọn khó khăn, nhưng cuối cùng tất cả đều cần lý do rõ ràng với động lực nhất quán với tầm nhìn. Vừa qua tôi đã quyết định thử thách bản thân tham gia Vietnam Innovators với mong muốn có thể loan toả những nội dung có giá trị về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, một cách shareable - repeatable - scalable. Nếu như những năm qua tôi đã cố gắng thử thách bản thân kiên nhẫn, bền bỉ tích luỹ kinh nghiệm, rồi chia sẻ những bài học của mình thông qua những bài blog trên zunzunstartups, thì năm nay, tôi quyết định sẽ dấn thân thử thách mình với một hình thức mới để chia sẻ nội dung về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, đó là Podcast. Bên cạnh đồng hành với Vietcetera với tư cách là nhà đầu tư, tôi đã được team Vietcetera truyền cảm hứng, được chắp cánh làm nội dung với tư cách là Content contributor - người đóng góp nội dung về đề tài startup qua các bài blog của mình từ hơn 4 năm trước, thì tới nay tôi lại được may mắn đồng hành với Vietcetera ở cả chiều rộng và chiều sâu hơn nữa, khi tham gia Podcast Vietnam Innovators. Đây cũng xuất phát từ mong muốn nhất quán của tôi, đó là, từ trước tới nay trong quá trình chia sẻ những bài học về startup thông qua trang zunzunstartups, tôi luôn muốn những bài học có giá trị đó được shareable - repeatable - scalable. Nay đồng hành với Vietcetera, tôi hi vọng những mong muốn này của mình sẽ được hiện thực hoá một cách hiệu quả hơn nữa, khi có thể mở rộng đa dạng những bài học có giá trị từ nhiều khách mời khác nhau hoạt động trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo, thông qua hình thức truyền tải nội dung mới là Podcast và được chia sẻ loan toả trên các nền tảng nội dung của Vietcetera. Như mọi sự khởi đầu, tất yếu là có gian nan, kết quả khó được như kì vọng ban đầu, nhưng tôi tin giống như startup, đó là hành trình cần liên tục khám phá, thử nghiệm, điều chỉnh, để tìm ra công thức PMF - Product Market Fit để phát triển hiệu quả bền vững nhất. Sau khi tập đầu tiên này được phát sóng, tôi đã không vội chia sẻ luôn tới mọi người, mà dành thời gian lắng nghe lại nhiều lần, nhận feedback từ những người thân quen, rồi tự mình phân tích và tìm ra hướng điều chỉnh để hi vọng mình có thể làm tốt hơn nữa trong những lần tiếp theo. Tôi rất muốn tiêu thụ những nội dung có giá trị một cách sâu sắc xứng đáng với thời gian mình bỏ ra. Tôi tin rằng các bạn cũng vậy. Do đó, tôi sẽ cố gắng hơn nữa hướng tới điều đó, cùng với những khách mời của mình tại Vietnam Innovators. Xin mời mọi người đón xem tập Podcast đầu tiên mà tôi tham gia cùng với anh Miro nhé! Tôi đã từng nghĩ rằng, liệu có ai mà có thể kiên nhẫn ngồi nghe hơn 1 tiếng nội dung chia sẻ này chứ? Đúng vậy, đó là lý do mà các năm trước, tôi đã chọn chia sẻ những bài blog ngắn hơn để các nhà sáng lập chỉ cần dành 3 phút trong quỹ thời gian bận rộn của mình mỗi ngày để đọc các bài viết của mình. Nhưng lần này tôi đã thử nghiệm bằng cách dành thời gian nghe nội dung podcast này trong lúc nấu ăn, rửa bát, dọn dẹp nhà cửa, đi bộ tập thể dục. Kết quả là tôi có một trải nghiệm lắng nghe toàn bộ nội dung này một cách khá vui vẻ, ý nghĩa và hiệu quả. Do đó, mọi người thử nghe nội dung theo cách này, sau ngày làm việc hôm nay và trong khoảng thời gian nghỉ ngơi cuối tuần sắp tới xem sao nhé! Trong tập Podcast này, tôi đã chia sẻ về việc lựa chọn startup và nhà sáng lập để đầu tư, về vấn đề exit của startup tại Việt Nam để duy trì niềm tin vào tiềm năng hệ sinh thái khởi nghiệp đất nước, và thách thức mới trong nghề của mình. Đồng thời, người đồng hành với tôi là anh Miro đã chia sẻ về những chiêm nghiệm và bài học ý nghĩa của mình từ các khách mời mà anh đã host phỏng vấn tại Vietcetera trong 2 năm vừa qua. Spotify: Link YouTube: Xin cám ơn anh Miro và team Vietcetera đã luôn cổ vũ, ủng hộ em/chị với thử thách làm host của Vietnam Innovators nhé! Yeah, just keep fighting!! Previous Next

< Back Rèn sức bền để chạy marathon đầu tư mạo hiểm Nghề đầu tư mạo hiểm có sự cạnh tranh và đào thải cao. Trong một hệ sinh thái start-up phát triển chất lượng, nhà đầu tư mạo hiểm không phải là bên được chọn startup, mà ở thế để những nhà sáng lập ưu tú nhất của các startup tiềm năng nhất cho cơ hội tham gia đầu tư. Để làm được điều đó, nhà đầu tư mạo hiểm phải có những lợi thế nhất định. Lợi thế này cần được xây dựng theo thời gian, dựa trên nội lực mạnh mẽ cho mỗi cá nhân nhà đầu tư mạo hiểm. Tôi đã thử công thức hoá sức mạnh nội tại này =Tầm nhìn + Mục tiêu + Kỷ luật. Nghề đầu tư mạo hiểm là nghề phải “chạy bền”, ít nhất là cần đi hết gần vòng đời phát triển của một start-up, vòng đời của một quỹ nhỏ trong quỹ để biết được mình đầu tư có thành công và mang lại lợi nhuận cho đối tác đầu tư hay không. GP Soichi Tajima, nhà sáng lập Genesia Ventures tại Nhật Bản trở thành người truyền cảm hứng trong hành trình “chạy bền” của tôi với nghề đầu tư mạo hiểm. Tajima-san đã “chạy bền” với nghề này 18 năm, xây dựng quỹ đầu tư mạo hiểm đầu tiên từ năm 2006. Chỉ tính riêng thành tích từ quỹ đầu tiên đó, trong tổng số 29 công ty đã đầu tư, có tới 9 công ty đã IPO (tỷ lệ hơn 30%). Tajima-san là người có lý tưởng rõ ràng, có tâm huyết và tầm nhìn lớn với nghề đầu tư mạo hiểm. Anh lăn xả mọi lúc, mọi nơi, đồng hành với start-up mà mình đầu tư cả trong những lúc khó khăn nhất. Anh nói chuyện thẳng thắn với các nhà sáng lập để hai bên có thể duy trì được mối quan hệ tin tưởng, đồng hành lâu dài. Chiều 30 Tết vừa qua, tôi đã trở về Hà Nội từ Sài Gòn. Có lẽ vì được truyền cảm hứng “chạy bền” tâm huyết với nghề đầu tư này, và cũng có phần được thừa hưởng DNA “tham công tiếc việc” từ mẹ của tôi, mà sau khi đáp chuyến bay tới sân bay Nội Bài, tôi đã chạy đi họp luôn với các nhà sáng lập startup cho tận tới lúc trời lên đèn. Có nhà sáng lập startup nhìn thấy tôi khi đó, chắc hẳn cũng đã cảm nhận được sự tâm huyết và sự lăn xả của tôi với startup trong nghề VC này. Cũng trong dịp sinh nhật vừa qua của Tajima-san, tôi đã gửi tới anh lời chúc như dưới đây: “Happy birthday Tajima-san! You have always been a great inspiration for me as a VC to keep fighting for working hard toward our meaningful mission. At our offsite MTG in Okinawa, when you shared the story of building CyberAgent Ventures and Genesia Ventures, you were working almost the time without any day off. It made me cry a lot since it was extremely resonated with me. You have proved one very important thing, if we have a really big and super clear mission, and are so obsessed with achieving it no matter what, we can work relentlessly towards it. When I saw you, you made me believe that I can just keep fighting and running a “truly long marathon” with this VC career toward the mission of empowering as many successful founders in Vietnam as possible as long as I can live. Yeah, let’s just keep fighting together, Tajima-san!!” Sau khi kết thúc các buổi họp với startup, trên đường trở về nhà đón giao thừa với gia đình của mình ở ngoại thành Hà Nội, cầm trên tay ấn phẩm đặc biệt mừng tết của Báo Đầu Tư có bài phỏng vấn tôi, chia sẻ về rèn sức bền chạy “marathon” với nghề đầu tư VC này của mình, tôi cảm thấy thực sự rất vui và hạnh phúc. Tôi mong ngóng được trở về với ông bà và bố mẹ, để chia sẻ câu chuyện “chạy bền” với nghề này trong năm vừa qua của mình. Mỗi chuyến trở về quê hương, tôi lại được tiếp thêm động lực bằng chính sự yêu thương và ủng hộ của gia đình cho hành trình chạy “marathon” này của tôi. Trước khi quay trở lại Sài Gòn, ông bà cùng bố mẹ của tôi cũng không quên gửi gắm thêm những kỳ vọng rằng, trong năm mới này, hãy tìm thấy người yêu thương cùng “chạy bền” trong cuộc sống với con nhé! Dạ con sẽ cố gắng ạ! Zunzun, keep fighting!! baodautu.vn Bà Hoàng Thị Kim Dung, Giám đốc quốc gia Genesia Ventures Việt Nam: Rèn sức bền để chạy marathon với đầu tư mạo hiểm Với bà Hoàng Thị Kim Dung, Giám đốc quốc gia của Genesia Venture tại Việt Nam, hành trình làm nghề đầu tư mạo hiểm là cuộc chạy marathon cần sự mạnh mẽ, bền bỉ và tầm nhìn dài hạn. Previous Next

< Back VnEconomy: Chia sẻ về tư duy chiến lược “Controlled Growth - Tăng trưởng có kiểm soát” của startup để tồn tại và phát triển trong năm 2024 Vừa qua, sau một ngày dài vật lộn hoàn tất hợp đồng đầu tư vào một startup, mãi tới tối muộn, tôi mới có thể ngồi xuống trao đổi với chị Thu Hoang của VnEconomy, để chia sẻ những suy nghĩ của mình về thách thức gọi vốn của startup trong năm 2024 này. Đây cũng chính là những chia sẻ mà tôi thường xuyên thảo luận với các startup mình đầu tư và đồng hành. Thậm chí với những startup đã hoặc đang gọi thêm dòng vốn mới, tôi cũng thẳng thắn chia sẻ quan điểm này, để luôn giữ mình thận trọng, tỉnh táo và kỉ luật nhất để tồn tại, kéo dài runway lâu nhất có thể, với chiến lược “Controlled Growth - Tăng trưởng có kiểm soát”. Tư duy tăng trưởng có kiểm soát là một kỷ luật lành mạnh để bảo vệ doanh nghiệp, chống lại các mối đe dọa đến từ những biến động khó đoán hay chu kỳ giảm phát từ thị trường. Chiến lược này giúp startup có thể tập trung vào phát triển sức mạnh nội tại, mà không phải các tiêu chuẩn tăng trưởng tùy ý. Để làm được vậy, startup sẽ cần thực sự tập trung vào sản phẩm cốt lõi, mang lại giá trị thực sự để thuyết phục khách hàng tới và ở lại sử dụng, thay vì theo đuổi chiến lược “đốt tiền” để có được khách hàng bằng mọi giá, và tập trung vào các chỉ số “phù phiếm” để có được định giá cao đến từ phía các nhà đầu tư sau mỗi vòng gọi vốn như thời dòng tiền rẻ trước đây. Startup cần tập trung tuyệt đối vào tính bền vững của mô hình kinh doanh và sự phát triển về chất của doanh nghiệp, bằng việc tối ưu tính đơn vị kinh tế (Unit Economic), gia tăng hiệu quả sử dụng vốn (Capital Efficiency), tìm cách đạt được sản phẩm phù hợp với thị trường (Product Market Fit - PMF), gia tăng biên lợi nhuận (Margin). Đây chính là những điều kiện cần có để startup đạt được North Star Metric trong thời điểm này, đó là Profitability - Có lãi. Yeah, chúng ta cùng nhau just keep fighting vì điều này nhé!! Xin cám ơn quý báo VnEconomy đã luôn ủng hộ và hỗ trợ tôi lan toả những nội dung chia sẻ của mình tới cộng đồng khởi nghiệp ở Việt Nam nhé! Xin mời mọi người quan tâm đọc thêm chi tiết các bài viết trong tiêu điểm Khơi nguồn vốn cho startups, trong Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 05-2024 trên báo VnEconomy ở đây nhé! vneconomy.vn Đón đọc Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 05-2024 Mời quý độc giả đón đọc Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 05-2024 phát hành ngày 29-01-2024 với nhiều chuyên mục hấp dẫn... Bên cạnh đó, mọi người quan tâm có thể đọc thêm bài blog dưới đây của tôi, về những câu hỏi quan trọng cần startup liên tục tìm ra đáp án tối ựu cho mình, trong hành trình xây dựng startup với mô hình kinh doanh chất lượng để phát triển bền vững. www.zunzunstartups.com HBS Business Model Quality Checklist: Làm sao để startup có được mô hình kinh doanh chất lượng để phát triển bền vững? Xin chào các bạn! Trong hành trình làm nghề đầu tư VC của mình, tôi được sống trong thế giới có rất nhiều người tài giỏi, với hàng loạt thông tin và biến số có thể xảy ra, đòi hỏi tôi phải tỉnh táo biết mình là ai, kiên trì không ngừng phải trau đồi năng lực của mình, để cập nhập bản thân tốt hơn, để có thể nhìn sâu, đánh giá đúng bản chất vấn đề. Do đó, việc tiếp tục học hỏi mỗi ngày thông qua nhiều hình thức khác nhau là điều vô cùng quan trọng với tôi trong nghề này. Cũng vì vậy mà vừa qua, t Ngoài ra, các bạn có thể thêm bài viết này của tôi về tư duy tư duy phát triển từ Blitzscaling sang Fitscaling với chiến lược Controlled Growth dành cho startup ở dưới đây nhé! www.zunzunstartups.com Bài toán tăng Bottom-line #6: Thay đổi tư duy phát triển từ Blitzscaling sang Fitscaling với chiến lược Controlled Growth dành cho startup Xin chào các bạn! Tiếp nối chuỗi bài viết tâm huyết về hành trình đi tìm những lời giải quan trọng cho startup trong việc tối ưu Bottom-line, trong bài Daily Blog hôm nay, tôi xin phép được chia sẻ về sự thay đổi trong tư duy và chiến lược phát triển để startup có thể làm chủ vận mệnh của mình trong bối cảnh nền kinh tế khắc nghiệt như hiện nay. Đó là, sự thay đổi trong tư duy từ Blitzscaling sang Fitscaling, cùng với chiến lược Controlled Growth dành cho startup, mà tôi đã có dịp chia sẻ về những khái niệm này trong bài viết tạm biệt năm 2022 trước đây. Bài toán tăng Bottom-line #6: Thay đổi tư duy phát triển từ Blitzscaling sang Fitscaling với chiến lược Controlled Growth dành cho startup Previous Next

< Back Báo Đầu Tư: Bảy câu hỏi giúp start-up phát triển bền vững Có nhiều câu hỏi quan trọng cho start-up để tìm lời giải nhằm đạt mục tiêu phát triển bền vững. Có thể có nhiều câu hỏi chưa tìm ra ngay câu trả lời, nhưng nếu start-up thực sự muốn, có ý chí đi tìm bằng được câu trả lời, bằng việc liên tục đặt câu hỏi và suy nghĩ về chúng, thì cuối cùng, sẽ có thể tìm ra lời giải cho mình. P/s: Xin cám ơn Báo Đầu Tư đã chia sẻ lại nội dung bài blog gần nhất của tôi về “ HBS Business Model Quality Checklist: Làm sao để startup có được mô hình kinh doanh chất lượng để phát triển bền vững? ” trên quý báo nhé! Just keep fighting!! Previous Next

< Back VnEconomy: Những câu hỏi quan trọng dành cho nhà sáng lập startup đi tìm lời giải, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững Để xây dựng startup hướng tới mục tiêu phát triển mô hình kinh doanh một cách chất lượng và bền vững, các nhà sáng lập cần biết cách tự đặt ra các câu hỏi quan trọng cho mình và đi tìm lời giải hiệu quả cho các câu hỏi ấy. P/s: Xin cám ơn quý báo VnEconomy đã đăng lại bài blog gần nhất của tôi, chia sẻ về tập hợp những câu hỏi quan trọng mà các nhà sáng lập startup có thể tham khảo để liên tục đặt ra cho mình, để đi tìm hướng phát triển, tinh chỉnh lại chiến lược và sản phẩm khi cần thiết nhằm phát triển mô hình kinh doanh của mình một cách bền vững nhất. Just keep fighting vì điều này nhé, các nhà sáng lập!! Previous Next

< Back Suy nghĩ về những điều cần thiết thực sự để phát triển sự nghiệp VC thành công bền vững Vừa qua dạo quanh Twitter, tôi bắt gặp bài post này của anh Mike Walsh - là CEO công ty tư vấn tên là Tomorrow, đồng thời là tác giả của 3 cuốn sách bán chạy, người viết đóng góp nội dung cho Harvard Business Review về các chủ đề liên quan tới phong cách lãnh đạo tiên tiến, ra quyết định dựa trên dữ liệu, xây tổ chức tinh gọn…Với những hiểu biết và uy tín của mình trong giới kinh doanh, anh đã có bài post dưới đây, khiến tôi phải dừng lại để suy nghĩ. Bài post của anh mang thông điệp mạnh mẽ là startup không nên nhận vốn từ VC mà chưa từng có kinh nghiệm điều hành công ty trong một vài năm. Nhưng thực sự điều này có đúng và đủ? Tôi là một người theo đuổi nghiêm túc nghề VC, có mong muốn phát triển sự nghiệp bền vững với tầm nhìn dài hạn, hiện thực hoá tầm nhìn của mình là hỗ trợ thật nhiều doanh nghiệp thành công tại Việt Nam. Tuy nhiên tôi cũng thừa nhận rằng, mình chưa từng là một founder thực thụ, vận hành doanh nghiệp trong vài năm như tác giả đề cập cả. Tôi chỉ dấn thân với startup từ khi là sinh viên năm 3 khoa kinh tế trường ĐH Osaka, Nhật Bản. Khi đó, tôi được bắt đầu truyền cảm hứng mạnh mẽ từ trong lớp học khởi tạo kinh doanh tại giảng đường Đại học. Ý tưởng kinh doanh của tôi được nhen nhóm, cùng với sự ủng hộ hỗ trợ của doanh nghiệp địa phương tại Osaka, tôi đã bắt đầu dự án startup của mình. Bắt đầu từ nền tảng thiết kế hoa 3D và order mua preserve flower (hoa tươi mãi mãi, áp dụng kỹ thuật sản xuất hiện đại giúp hoa giữ được độ tươi lâu ít nhất từ 3-5 năm). Dự án cũng có được khách hàng đầu tiên nhờ sự giới thiệu của đối tác, và cho được dòng doanh thu vô cùng khiêm tốn đầu tiên. Tuy nhiên, sau đó gặp hạn chế về tiếp cận nguồn cung hoa từ Đà Lạt, phát triển kênh phân phối tại Nhật và hạn chế về năng lực xây dựng team của tôi đã khiến dự án phải dừng lại không lâu sau đó. Không từ bỏ, tôi lại tiếp tục loay hoay với dự án về nền tảng kết nối du lịch tên là GSTabi - kết nối người bản địa với người du lịch nước ngoài, với mong muốn khám phá các nét đẹp của Nhật với ít rào cản về ngoại ngữ và văn hoá nhất có thể. Tuy nhiên, không thể kỳ vọng gì hơn ở một cô bé sinh viên năm 3 khi đó không có gì ngoài nhiệt huyết, thiếu nhiều kinh nghiệm và năng lực vận hành, dự án sau đó cũng phải đứng trước ngã rẽ quan trọng của tôi. Đó là dừng lại dự án kinh doanh này, để tôi tiếp tục tập trung vào hoàn tất học phần tín chỉ của mình là sinh viên năm 4 để tốt nghiệp đại học được và sau đó ra trường đầu quân cho IBM Nhật Bản. Thế đó, khởi nghiệp thời sinh viên của tôi khi đó đến như mối tình đầu, như cơn mưa mùa hạ, đầy nhiệt huyết, nhưng sớm đến rồi sớm đi, để lại nhiều bài học quan trọng giúp mình trưởng thành hơn. Nhưng thực sự tôi chưa bao giờ nghĩ mình một founder thực thụ, đã vận hành doanh nghiệp phát triển được trong vài năm cả. Những trải nghiệm với startup thời còn là sinh viên đại học chỉ là một điểm xuất phát nhỏ, kết nối tôi với nghề đầu tư khởi nghiệp hiện nay. Dù là nhỏ bé, nhưng nó đủ để tôi hiểu, thông cảm và san sẻ được những khó khăn luôn thường trực, nhiều lúc là bế tắc của các nhà sáng lập, đủ để tôi nuôi dưỡng động lực mạnh mẽ với nghề này với mong muốn là hỗ trợ các nhà sáng lập hết mình, giúp họ thành công với khởi nghiệp thực sự. Tôi có chia sẻ bài post trên Twitter đó của anh Mike Walsh cho các nhà sáng lập của mình chia sẻ suy nghĩ của họ. Thật may mắn và vui cho tôi khi được các nhà sáng lập chia sẻ thẳng thắn góc nhìn và động viên tôi, qua những dòng tin nhắn như dưới đây. Cám ơn các nhà sáng lập, luôn rất tinh tế ủng hộ và động viên tôi trên hành trình bền bỉ với nghề đầu tư khởi nghiệp này ạ! Tôi luôn cố gắng nuôi dưỡng tinh thần Khiêm tốn một cách tự tin , để có sự khiêm tốn cởi mở để chấp nhận rằng họ có những hạn chế, thiếu sót nhưng có đủ tự tin vào khả năng họ có thể tiếp thu thêm kiến thức, hoàn thiện mình tốt hơn mỗi ngày. Tôi luôn đặt ra những nguyên tắc trong nghề VC này để giúp mình bền bỉ đóng góp giá trị, phát triển bền vững, theo đuổi tầm nhìn trong nghề của mình, như dưới đây: VC là người đáng tin cậy, hợp tác hỗ trợ, nhiều năng lượng, đam mê, là người trung thực, liêm chính. VC là người luôn sát cánh hỗ trợ, động viên, tư vấn các nhà sáng lập, giúp họ nhìn thấy bức tranh lớn hơn, thỉnh thoảng đưa họ ra khỏi những bộn bề, chi tiết trong vận hành hằng ngày. VC là người có kỹ năng nghe hiểu xuất sắc, và đặt những câu hỏi quan trọng cho các nhà sáng lập, nhưng không vội đánh giá, đưa ra quan điểm của mình. Vì VC hiểu rõ “người cầm tay lái” nên là nhà sáng lập của họ. VC có khả năng xây dựng với network các nhân tài và các doanh nghiệp. Từ đó để hỗ trợ tìm và tuyển dụng, xây dựng đội ngũ mạnh cùng với nhà sáng lập của mình. Bên cạnh đó, là hỗ trợ kết nối các đối tác kinh doanh có ý nghĩa tới sự phát triển của startup. VC là người đã nhìn thấy nhiều “hỉ nộ ái ố” trong nhiều startup khác nhau, nhìn thấy patten - điều thường thấy trong các công ty thành công hay công ty thất bại, để từ đó kịp thời đưa ra những lời gợi ý tới các nhà sáng lập, giúp họ giảm đi rủi ro đi vào đường thất bại. Nhưng vẫn chỉ dừng lại là lời góp ý, không được yêu cầu hay ra lệnh cho các nhà sáng lập. VC là người có khả năng tư duy độc lập, khả năng học tập cao, để có thể nhanh chóng hiểu các chiến lược kinh doanh của startup mình đầu tư, từ đó để có thể thảo luận hiệu quả với các nhà sáng lập khi cần. VC là người nghĩ về các công ty startup mình đầu tư mọi lúc mọi nơi, thậm trí cả trong giấc ngủ của họ. VC là người luôn ưu tiên sử dụng, tương tác với sản phẩm của startup mình đầu tư, dù cho những ngày đầu không có ai quan tâm. Từ đó, VC tích cực góp ý giúp startup hoàn thiện sản phẩm hơn nữa. Để từ đó, VC tự tin chia sẻ, quảng bá sản phẩm startup đó trong network của họ. VC là người tích cực chia sẻ, kết nối kiến thức, kinh nghiệm của mình, với những người thông thái xung quanh. Vì họ hiểu được rằng, đây là cách hiệu quả nhất để học hỏi, trưởng thành và xây dựng compound effect theo thời gian từ những bài chia sẻ nho nhỏ đều đặn đó. Vừa qua trong dịp tới thăm văn phòng của BuyMed, tôi rất bất ngờ khi được nhà sáng lập Peter tặng cho tấm thiệp này. Tôi biết anh và team của mình đã rất tinh tế và “hào phóng” tặng tôi những lời ý nghĩa mang tính khích lệ thế này. Nhưng chắc chắn, cả anh và team BuyMed đều hiểu được sự nỗ lực chăm chỉ và lao động cống hiến bền bỉ của tôi trong thời gian vừa qua đi cùng với startup mình. Để xứng đáng với câu cổ vũ “ You are the best VC in Vietnam” tôi sẽ cần phải cố gắng hơn rất nhiều, rất nhiều nữa, một cách bền bỉ. Yeah, keep fighting!! Previous Next

< Back 24hMoney: Những “Traction thay thế cho doanh thu” dùng để thuyết phục nhà đầu tư trong những vòng gọi vốn của startup ở giai đoạn sớm Vừa qua trong một buổi họp thảo luận với một nhà sáng lập startup ở giai đoạn Hạt giống, tôi được chia sẻ rằng, một trong những câu hỏi đầu tiên mà nhà sáng lập này thường được nhận khi đi gọi vốn là về Traction, cụ thể hơn là doanh thu của startup. Có thể nói đây chính là thách thức “Con Gà - Quả Trứng” giữa Traction - Vốn đầu tư, đòi hỏi các startup cần có kết quả kinh doanh trước để thuyết phục nhà đầu tư rót vốn. Mặt khác, startup ở giai đoạn sớm sẽ cần vốn trước để có đủ nguồn lực phát triển cần thiết ban đầu, để từ đó, có thể đạt được Traction về doanh thu có ý nghĩa thực sự. Thực sự, tôi luôn có một niềm tin rằng, với startup ở giai đoạn sớm, có nhiều “traction thay thế” còn quan trọng hơn cả doanh thu, vì nếu không có đó, thì doanh thu dù có lớn ban đầu, thì startup cũng sẽ khó phát triển bền vững sau này. Do đó, với startup ở giai đoạn sớm, sẽ cần những “Traction” khác thay thế cho doanh thu, để thuyết phục các nhà đầu tư trong những vòng gọi vốn đầu tiên của mình. Đó là những “Traction” gì? Xin mời mọi người đón đọc bài blog chia sẻ của tôi dưới đây nhé! Hi vọng bài viết này sẽ là những gợi ý quan trọng gửi tới các nhà sáng lập startup ở giai đoạn sớm, những người đang đau đáu đi giải bài toán Con gà - Quả Trứng, mang tên Traction - Vốn của startup nhé! Để rồi startup bạn sẽ không còn phải nhận những "lời từ chối khéo léo" từ các quỹ đầu tư chỉ vì chưa có đủ traction - doanh thu nhé! Yeah, just keep fighting nhé các nhà sáng lập!! P/s: Xin cám ơn 24HMoney đã tích cực chia sẻ lại bài viết này của tôi nhé! 24hmoney.vn Bài toán Gọi vốn #4: Những “traction thay thế” có thể thuyết phục các nhà đầu tư trong những vòng gọi vốn đầu tiên của startup Xin chào các bạn! Tiếp nối chuỗi bài viết về Bài toán Gọi vốn của startup ở giai đoạn sớm, hôm nay tôi xin phép được chia sẻ về một trong những thách thức “Con Gà - Quả Trứng” của startup. Đó là thách thức traction - vốn đầu tư, đòi hỏi các startup cần có kết quả kinh doanh trước để thuyết phục nhà đầu tư rót vốn. Previous Next

< Back Bài toán xây dựng MOAT #3: Suy nghĩ về “Customer Obsession as a MOAT" cho startup ở giai đoạn sớm nhìn từ case của Amazon Tiếp nối bài viết trong chuỗi series về xây dựng MOAT, cũng là tiếp nối những chuỗi suy nghĩ đau đáu của tôi, về việc làm sao để startup từ những ngày đầu tiên có thể từng bước vững chắc xây dựng được lợi thế MOAT, là tiền đề để doanh nghiệp phát triển bứt phá và bền vững sau này. Trong quá trình thảo luận với nhiều nhà sáng lập startup thành công ở giai đoạn sớm, tôi nhận ra ở họ có một điểm chung đến từ tư duy “Customer Obsession as a MOAT", được lấy cảm hứng từ nhà sáng lập Jeff Bezos của Amazon. Do đó, tôi xin phép được chia sẻ một vài suy nghĩ của mình về MOAT - “Nỗi ám ảnh với khách hàng” trong bài Daily Blog ngày hôm nay nhé! Có nhiều cách để startup tập trung vào hoạt động kinh doanh của mình. Cụ thể, startup có thể tập trung vào đối thủ cạnh tranh, hay tập trung vào sản phẩm, tập trung vào công nghệ hạ tầng, hoặc tập trung vào mô hình kinh doanh đột phá của mình. Nhưng theo quan điểm của Jeff Bezos, ông cho rằng tập trung mạnh mẽ vào khách hàng là một trong những cách tốt nhất để doanh nghiệp duy trì hoạt động phát triển bền vững của mình. Việc tập trung vào khách hàng tới mức được gọi là ám ảnh, sẽ khiến doanh nghiệp luôn đau đáu, suy nghĩ hướng về khách hàng, từ đó là có động lực mạnh mẽ từ bên trong tổ chức để không ngừng cải tiến sản phẩm và dịch vụ hơn nữa để làm hài lòng khách hàng. Đó có thể bắt đầu bằng nỗ lực lắng nghe mong muốn của khách hàng, hoàn thiện sản phẩm, sáng tạo ra thêm tính năng mới, tối ưu chi phí để mang tới cho khách hàng mức giá hợp lý hơn, và nỗ lực mang sản phẩm tới tay khách hàng nhanh chóng như kỳ vọng nhất có thể. Có lẽ đây đều là những điều cơ bản cần có ở mọi startup. Không dừng lại ở đó, đỉnh cao của tinh thần “ám ảnh với khách hàng” này còn nằm ở việc startup dũng cảm mang tới giá trị lớn hơn từ 10-100 lần so với giải pháp hiện có trên thị trường mục tiêu của mình . Việc này đòi hỏi các nhà sáng lập và đội ngũ startup có một tầm nhìn lớn, trực giác nhạy bén và rất nhiều thử sai. Để làm được vậy, startup không được nhanh chóng tạm hài lòng với những điều mình đang làm, không phụ thuộc vào việc lắng nghe những gì khách hàng nói hoặc muốn, hay các dữ liệu thu thập được khảo sát thị trường. Startup với tư duy ám ảnh sâu sắc với khách hàng, thậm chí còn hiểu về nhu cầu thực sự của khách hàng, hơn chính cả bản thân khách hàng. Trong bức thư gửi cổ đông Amazon vào năm 2016 , Jeff Bezos có chia sẻ về tư duy “ám ảnh với khách hàng” của mình như dưới đây: 💡 Much of what we build at AWS is based on listening to customers. It’s critical to ask customers what they want, listen carefully to their answers, and figure out a plan to provide it thoughtfully and quickly (speed matters in business!). No business could thrive without that kind of customer obsession. But it’s also not enough. The biggest needle movers will be things that customers don’t know to ask for. We must invent on their behalf. We have to tap into our own inner imagination about what’s possible. (Tạm dịch: Phần lớn những gì chúng tôi xây dựng tại AWS dựa trên việc lắng nghe khách hàng. Việc hỏi khách hàng những gì họ muốn, lắng nghe kỹ lưỡng câu trả lời của họ và tìm cách cung cấp một kế hoạch một cách tỉ mỉ và nhanh chóng (tốc độ là điều quan trọng trong kinh doanh!). Không có doanh nghiệp nào có thể phát triển mà không có sự ám ảnh với khách hàng đó. Tuy nhiên, đó cũng không đủ. Những yếu tố quan trọng nhất là những thứ khách hàng không biết cách hỏi ra sao. Chúng tôi phải phát minh ra những sản phẩm thay cho họ. Chúng tôi phải khai thác sự tưởng tượng bên trong của chúng tôi về những điều có thể xảy ra .) Theo Jeff Bezos chia sẻ, sự ám ảnh sâu sắc với khách hàng được nuôi dưỡng và thúc đẩy từ trực giác, sự tò mò, sự thám hiểm, sáng tạo và dũng thử sai trong văn hoá của những người builder (A culture of builders) . Cụ thể, ngay từ những ngày đầu tiên, Amazon đã nỗ lực tạo ra và nuôi dưỡng văn hóa của những người builder, bao gồm những người tò mò, thích khám phá, thích phát minh. Chính văn hoá và tư duy của những người xây dựng này giúp Amazon có thể tiếp cận với những cơ hội lớn, tìm ra hướng giải quyết cho những bài toán khó, chỉ với niềm tin khiêm tốn rằng thành công có thể đến thông qua việc lặp lại vòng lặp của: phát minh > ra mắt sản phẩm > phát minh cải tiến lại > ra mắt lại sản phẩm > bắt đầu lại và cứ tiếp tục lặp lại như vậy. Khi startup có sự ám ảnh với khách hàng, mỗi người bên trong tổ chức từ nhân viên phát triển sản phẩm, tới nhân viên bán hàng, rồi nhân viên chăm sóc khách hàng,… sẽ đều cần có sự tận tuỵ chăm sóc mỗi khách hàng của mình. Công ty sẽ không vội vã mở rộng bằng mọi giá, số lượng khách hàng và số top-line doanh thu bán hàng là thước đo thành công của mình. Thay vào đó bằng họ tập trung vào ưu tiên phục vụ tốt nhất số khách hàng hiện có, giữ chân họ ở lại lâu nhất có thể . Họ muốn mỗi khách hàng sẽ nhận được sự quan tâm, ân cần chu đáo, nhận được chất lượng dịch vụ và sản phẩm xứng đáng với số tiền mà họ bỏ ra. Họ nuôi dưỡng mối quan hệ tin tưởng, win-win đồng hành lâu dài với khách hàng và startup. Họ coi trọng thành công của khách hàng với dịch vụ, sản phẩm của mình vì đó cũng chính là yếu tố tạo nên thành công lâu dài thực sự của startup. Tôi tin rằng, chính tinh thần hướng về khách hàng tới mức ám ảnh một cách tích cực như kể trên, sẽ giúp startup không ngừng cải tiến chất lượng sản phẩm dịch vụ, không ngừng sáng tạo ra những giá trị mới, từng bước thu hút chinh phục và giữ khách hàng ở lại sử dụng trung thành sản phẩm của mình. Tôi cũng tin rằng, trong cuộc cạnh tranh không công bằng về nguồn lực, với nhiều hạn chế dành cho startup ở giai đoạn sớm, thì chính tư duy mang tinh thần Customer Obsession này, sẽ giúp startup có thể tạo ra được khoảnh cách khác biệt với các đối thủ còn lại, để từ đó xây dựng được lợi thế cạnh tranh MOAT của mình theo thời gian. Yeah, hi vọng các startup sẽ luôn cố gắng nuôi dưỡng tinh thần Customer Obsession này cho mình nhé! Yeah, keep fighting!!! Previous Next

< Back CafeF: Từ những bài học kinh nghiệm trong 2 cuộc khủng hoảng trước đây - startup Việt đã sẵn sàng cho những cơ hội mới? Previous Next

< Back Tại sao phải chọn 1 strong 2? - Suy nghĩ về sự lựa chọn trong startup và cuộc sống Có lẽ tới nay có 2 câu hỏi mà tôi thường xuyên nhận được từ nhiều người, đó là, “Nếu được chọn giữa sự nghiệp và gia đình thì tôi sẽ chọn cái nào?” và “Nếu được chọn giữa top line và bottom line thì startup nên chọn cái nào?”. Khi đứng trước câu hỏi như thế này, tôi thường trả lời một cách tự tin, là tại sao chúng ta không thể chọn cả 2 nếu như có thể? Vừa qua, General Partner - Takahiro Suzuki của quỹ chúng tôi, cùng với gia đình của mình từ Indonesia qua thăm Việt Nam, và có hẹn tôi một buổi ăn tối thân mật với tất cả các thành viên gia đình của anh. Tại đây, tôi được chứng kiến những khoảnh khắc rất khác của anh, là một người chồng sâu sắc chu đáo và một người cha ân cần bận rộn bên 2 bé nhỏ của mình. Anh rất khác với hình ảnh tôi biết là một GP nghiêm nghị trầm ổn trong mỗi buổi họp đầu tư trong quỹ của chúng tôi. Nếu ai đó nhìn thấy lịch làm việc bận rộn mỗi ngày với nhiều lịch họp của anh, thì mọi người sẽ dễ dàng nhận ra một điều đặc biệt đó là anh luôn block lịch của mình, đúng 1 tiếng vào buổi sáng sớm, đều đặn mỗi ngày đích thân đưa các con của mình tới trường. Sau buổi ăn tối đó, khi trở về tôi có nói cám ơn và hi vọng anh mãi luôn là một tấm gương sáng, về việc không vì sự nghiệp thành công mà bỏ mặc gia đình, không chọn 1 trong 2, mà quyết tâm chăm chỉ, khéo léo thu xếp để được trọn vẹn cả 2 trong cuộc sống của mình. Mặt khác, những ngày này khi tiếp xúc với nhiều nhà sáng lập startup ở giai đoạn sớm, tôi nhận ra họ đều có chung một nhận định: Trong việc phát triển doanh nghiệp theo top line (tổng doanh thu) và bottom line (lợi nhuận, thu nhập ròng), chọn 1 trong 2 thì còn “dễ” chứ rất khó, tới mức không thể, để chọn cả hai được. Thực tế, khi nhìn kết quả kinh doanh của các công ty startup đó, thì đúng là, theo đúng chủ đề “tối ưu chi phí” trong bối cảnh mùa đông gọi vốn này, thì các công ty đó đã đạt được một thành tựu cải thiện bottom line một cách đáng ngạc nhiên, tuy nhiên để làm được vậy thì họ phải đánh đổi top line đi xuống, hoặc khá hơn là đi ngang. Nguyên nhân chính là do cắt giảm chi phí quảng cao thu hút người dùng mới, nên kéo theo doanh số bị giảm đi. Tuy nhiên gần đây, có một vài nhà sáng lập sau khi đã đọc bài viết của tôi về Customer retention: Bài học về vấn đề giữ chân khách hàng của startup , có áp dụng thành công cho startup của mình, đã liên lạc tới tôi. Họ chia sẻ rằng, họ đã đã thay đổi hoàn toàn tư duy của mình, cụ thể là bỏ tư duy chạy đuổi theo khách hàng mới bằng mọi giá, bằng việc chạy quảng cáo trong thời thời tiền rẻ đã qua, mà thay vào đó là tập trung giữ chân, chăm sóc khách hàng hiện tại của mình. Nhờ việc có thể tăng được tỉ lệ giữ chân khách hàng, mà startup có thể vừa giảm được nhiều chi phí marketing và vận hành, đồng thời lại vừa có cơ hội Up sell (bán hàng gia tăng sản phẩm)- cross sell (bán chéo sản phẩm), từ đó giúp tăng được tổng doanh thu cũng như tăng được LTV - doanh thu trên vòng đời của khách hàng của mình. Đây cũng là cách làm cho thấy hiệu quả trong trung và dài hạn sau này, nếu công ty vẫn duy trì được sản phẩm và dịch vụ tốt để giữ chân được khách hàng của mình. Còn gì tuyệt vời hơn khi mình có thể đạt được cả 2, nhưng tuyệt đối không có sự dễ dàng nào để có được như vậy cùng một lúc. Đó đều cần có thứ tự trước sau, tạo nền tảng cần thiết cho mỗi bên, cùng sự tập trung, sự kỷ luật và khả năng tối ưu hiệu suất, linh hoạt sáng tạo không ngừng nghỉ để có thể, từng bước, đạt được trạng thái có được cả hai. Nếu ai đó nghĩ rằng, mình chỉ nên hoặc có thể chọn một trong 2 thôi và rồi chỉ tập trung vào một điều mình đã chọn thì cũng tốt thôi, nhưng nếu nhìn xa hơn, thì việc đạt được cả 2 điều sau cùng lại là điều bền vững và ý nghĩa hơn cả. Do đó, tôi luôn tự nhắc nhở bản thân mình, rằng để có được trọn vẹn cả 2 điều quan trọng trong cuộc sống này, thì tôi luôn cần kiên nhẫn, chăm chỉ chuẩn bị xây dựng những nền tảng cần thiết, trau đồi kỹ năng quản lý hiệu suất, năng lượng và thời gian của mình, để có thể từng bước tiến gần tới trạng thái có được cả 2 - Hạnh Phúc và Thành công sau này. StartupCafe Catchup Book Now Previous Next

< Back Chiêm nghiệm về câu hỏi: Tại sao lại cần phải tâm huyết đến vậy? Vừa qua, tôi nhận được câu hỏi hay từ một bạn độc giả - người đều đặn theo dõi các bài viết trong chuyên mục Daily Blog này của tôi. Đó là, “Tại sao chị lại cần phải tâm huyết tới vậy?” khi tôi chia sẻ về niềm tin và mong muốn trong nghề VC của mình, là động lực mạnh mẽ để tôi “Keep fighting!!” viết và chia sẻ tới mọi người mỗi ngày. Nhân dịp ngày cuối tuần thảnh thơi, tôi xin phép được chia sẻ lại câu trả lời của mình, là những dòng chiêm nghiệm tâm huyết của mình trong bài Daily Blog ngày hôm nay nhé! Tôi đã từng chia sẻ chia sẻ về những niềm tin và mong muốn của mình trong bài Daily Blog nhân dịp kỉ niệm tròn 100 bài Daily Blog của mình vừa qua . Trong đó, cụ thể tôi luôn có niềm tin mạnh mẽ vào Compound Effect đến từ những việc làm và giá trị nhất quán, được tích luỹ trong một khoảng thời gian dài, sẽ trở thành “lãi suất kép” - giá trị cộng dồn lớn lao sau này. Tôi tin vào giá trị nền tảng bền vững không thể xây dựng bằng con đường tắt. Tôi tin vào sự kiên trì, kỉ luật và nhất quán trong từng hành động và suy nghĩ. Tôi tin vào giá trị lan toả của mong muốn chia sẻ những bài học của mình với mọi người để cùng chung tay xây dựng cộng đồng lớn mạnh hơn. Tôi mong muốn Việt Nam mình có vị thế lớn mạnh hơn nữa, tôi muốn startup của Việt Nam chúng ta phát triển bền vững hơn nữa. Và một khi tôi vẫn còn những niềm tin và mong muốn mạnh mẽ trên, tôi vẫn sẽ “Keep fighting!!” viết và chia sẻ tới mọi người. Chia sẻ tới đây, một bạn độc giả đã gửi tới tôi câu hỏi: “Tại sao chị lại cần phải tâm huyết tới vậy?”. Thực sự, tôi rất vui khi có thể nhận được câu hỏi có chiều sâu như thế này. Nó sâu sắc tới mức, mà sau khi trả lời bạn ấy xong, tôi vẫn liên tục suy nghĩ về nó cho tới tận hôm nay. Được quan sát rất nhiều startup trên thế giới, và trực tiếp được đồng hành phát triển với nhiều startup ở giai đoạn sớm ở Việt Nam, tôi luôn đau đáu và thấm thía một sự thật khắc nghiệt. Đó là, thế giới startup thực sự có quá nhiều biến số khó kiểm soát, quá nhiều khó khăn tưởng chừng như lúc nào cũng muốn quật ngã các startup, khiến mọi người trong đó luôn phải ở tư thế gồng mình, nhiều áp ực, luôn phải cố gắng hơn 100% sức lực của mình mà cũng không đảm bảo cho sự thành công của startup. Đây là thực sự thế giới đầy mạo hiểm, với xác suất thất bại quá cao dù với người chăm chỉ, nên tôi luôn có suy nghĩ rằng đây thực sự không có chỗ cho người làm cho đủ, chứ chưa nói tới người lười biếng, không chịu hi sinh và lăn sả. Được sống trong thế giới này hơn 4 năm qua, và thực tế dấn thân với startup thất bại từ thời sinh viên, khiến tôi hình thành nên thói quen và kỉ luật với suy nghĩ rằng, nếu mình không cố gắng đủ nhiều và hết sức, thì hoàn toàn không có cơ hội thành công cho mình cũng như các startup mình đồng hành. Do đó, tôi luôn trong trạng thái sẵn sàng lăn xả, đau đáu với suy nghĩ về các startup, rằng làm sao để mình có thể giúp các startup tốt hơn nữa. Tôi chỉ có một mong muốn nhất quán trong nghề VC này, đó là có thể hỗ trợ được càng nhiều startup thành công càng tốt tại Việt Nam. Để làm được vậy, tôi luôn nghĩ về những điều mình có thể làm được trong khả năng và nguồn lực của mình, và nhiều lúc dù có tốn rất nhiều thời gian hay vượt qua nguồn lực của mình, tôi vẫn chấp nhận lăn xả với nó. Với chỉ một hi vọng rằng sự đóng góp của mình có thể góp phần gia tăng thêm xác suất thành công lớn hơn cho các startup. Tuy nhiên, như hai mặt của một đồng xu, cái gì quá cũng không hẳn là tốt. Cũng tuần vừa qua, tôi đã phải “kiểm điểm” một cách sâu sắc bản thân mình về sự “quá tâm huyết” của mình với một startup tại Việt Nam. Đôi khi sự tâm huyết của mình của mình được đặt để không đúng người, thời điểm và hoàn cảnh, sẽ khiến đối phương không hiểu được hết tâm huyết của mình, rồi khiến mọi thứ trở thành thừa thãi, phiền phức, lấy mất đi thời gian của nhau. Tôi luôn tin rằng, sự tâm huyết cũng như một nguồn lực luôn hữu hạn, đòi hỏi chúng ta phải phân bổ nguồn lực này một cách hiệu quả, giúp tối ưu được kết quả mong muốn của mình. Cám ơn câu hỏi rất hay “Tại sao lại cần phải tâm huyết tới vậy?” của bạn độc giả Zunzunstartups, cũng như trải nghiệm đáng quý tuần vừa qua, giúp tôi có được những chiêm nghiệm và bài học quan trọng cho mình trong việc tiếp tục chạy bền với nghề VC, cũng như từng bước hiện thực hoá mong muốn nhất quán trong nghề này của mình, đó là hỗ trợ được càng nhiều startup thành công càng tốt tại Việt Nam. Yeah, Just Keep Fighting!! Previous Next

< Back The Business Times: Amid funding winter, Japan’s Genesia Ventures bucks the trend To mark the final close for Fund 3 and BuyMed's Series B news release, I sat down with Jamille Tran from The Business Times, who reads and supports my recent daily blog posts, and based on those, to share my further thoughts with her. First, we do not slow down or speed up our investment pace because of a weak yen, a gloomy market, or a lower startup valuation prospect, since as always we are disciplined investors with a defined set of investment principles. Second, I believe that growth must originate from compelling products and services that customers are willing to pay for even with a tightened budget. Thus, today is the time when companies have substance beckon and become more appealing. This explains the recent oversubscribed Series B funding round of BuyMed, and our oversubscribed Fund 3 when initially targeted to raise 12B yen but could close at 15B yen. We would like to invest in startups that are tackling issues falling under six key categories – a circular economy; a prosperous lifestyle; equal access to information and opportunity; knowledge; coexistence and symbiosis; and a healthy society. We believe that core values – with proper consideration to positive social impact – will serve as a North Star to help companies make the right decisions in this ever-changing business environment. Please kindly read the full article below: https://www.businesstimes.com.sg/international/asean/amid-funding-winter-japans-genesia-ventures-bucks-trend?token=c3738f9cf2bf04ee2a89ac251b557293-20d2f9becf58114532678726efd5b512a82ba682328a87d272916f5562997b41a99446448dabc75b7f55f19ffb6b719cd90f07cbd3831537236f7a3e95952911ba9188353c669c291c74278f5137fb21682efd247292f9b18b55b2d5bdc13fd6&utm_campaign=subshare&utm_source=default Previous Next

< Back Tuổi Trẻ: 'Với start-up, nhà sáng lập phải có mong muốn mãnh liệt, trách nhiệm hết mình' Là một quỹ đầu tư, chúng tôi luôn mong muốn có thể tìm thấy và đầu tư vào các nhà sáng lập “All-in” vào start-up của mình. Nhưng đặt trong bối cảnh ở Việt Nam, việc có thể tìm thấy đúng một “All-in” thực sự là một điều thách thức với chúng tôi. Dựa trên những nội dung trao đổi vô cùng sâu sắc với các nhà sáng lập của tôi, có thể tái định nghĩa All-in bằng mong muốn mãnh liệt muốn hiện thực hóa ý tưởng, tầm nhìn và mục tiêu của mình để đưa start-up thành công thực sự. Mong muốn này cần mãnh liệt tới mức nào? Xin mời mọi người đọc bài viết của tôi trên quý báo Tuổi Trẻ dưới đây nhé! https://tuoitre.vn/voi-start-up-nha-sang-lap-phai-co-mong-muon-manh-liet-trach-nhiem-het-minh-20230705144016371.htm Previous Next

< Back Nghịch lý VC-driven Startup: Suy nghĩ về những điều quan trọng thực sự để startup phát triển bền vững Trong bối cảnh gọi vốn nhiều khó khăn hiện nay, tôi được chứng kiến một nghịch lý là có nhiều trường hợp các nhà sáng lập đã nỗ lực để có thể gọi vốn được bằng mọi cách, trong đó có cách biến thành VC-driven startup. Cụ thể là startup có thể sẵn sàng thay đổi mô hình kinh doanh, kế hoạch tài chính, kể cả những mục tiêu tham vọng đưa vào trong pitch deck, để phù hợp hơn với khẩu vị của nhà đầu tư mạo hiểm VC. Tôi cho rằng đây là một nghịch lý rất đáng tiếc, khi những thay đổi này lại không xuất phát từ những điều quan trọng thực sự với startup để phát triển. Điều này cuối cùng lại khiến startup không thể đi được đường dài. Tôi xin phép được chia sẻ một vài suy nghĩ của mình trong bài Daily Blog ngày hôm nay nhé! Tôi đã từng chia sẻ trong bài viết Daily Blog gần đây về Startup-Investor-Fit , với quan điểm thẳng thắn rằng, không phải startup nào cũng phù hợp với hình thức gọi vốn từ quỹ đầu tư mạo hiểm VC. Nhìn chung VC sẽ luôn có những kì vọng lớn về tiềm năng mở rộng phát triển của startup khi đầu tư. Cụ thể, đó là startup cần chứng minh được sản phẩm của mình phù hợp với thị trường (Product Market Fit), cần tìm được mô hình tăng trưởng có thể tạo ra được lợi nhuận (Profitable Growth Model) và Quy trình vận hành có thể mở rộng (Scalable Operation) trong quá trình mở rộng phát triển để chiếm lĩnh thị trường của mình. Đây là những kì vọng cũng như điều kiện vô cùng khó khăn, hướng mục tiêu tài chính vô cùng tham vọng, nên chắc chắn đây không thể áp dụng với mọi công ty khởi nghiệp. Mọi sự cưỡng cầu, gượng ép để đưa vào khuôn mẫu kì vọng này sẽ chỉ để cố làm cho phù hợp với VC đầu tư, có thể khiến việc đồng hành với nhau, trở thành điều cả hai bên sẽ phải hối hận sau này. Tôi đã từng được lắng nghe những chia sẻ đầy tiếc nuối của nhiều nhà sáng lập tới nay. Trong đó, có một nhà sáng lập chia sẻ rằng từ những ngày đầu của startup, để có thể nhận được vốn đầu tư của VC, nhà sáng lập và đội ngũ của mình đã cố gắng điều chỉnh mô hình kinh doanh, mục tiêu tài chính, chiến lược phát triển để phù hợp với kì vọng và lời khuyên của VC. Tuy nhiên, sau đó startup đã không phát triển được như kì vọng sau khi đã đốt hết tiền đầu tư, và rồi cũng không thể tiếp tục gọi vốn ở các vòng tiếp theo nữa. Những gì startup còn lại lúc này, là sản phẩm không phù hợp với thị trường khi khách hàng chưa trả tiền vì cũng không sử dụng nhiệt tình, chưa tìm ra được mô hình kinh doanh tạo ra doanh thu gia tăng bền vững, đội ngũ rơi rụng tinh thần chiến đấu với quy trình vận hành thiếu hiệu quả. Hơn hết đó là sự bế tắc, sự tiến thoái lưỡng nan, khi startup không có đủ sức mạnh và năng lực nội tại, cũng như khả năng huy động nguồn lực để tiếp tục phát triển. Có lẽ nhà sáng lập đó nếu được chọn lại, chắc chắn sẽ muốn chọn hướng khác phù hợp hơn, làm những điều quan trọng thực sự với startup của mình hơn. Đó sẽ không phải là VC-driven startup, mà sẽ cần phải là Mission-driven, Customer-driven, Product-driven, Founder-driven, Team-driven startup. Cụ thể, startup luôn cần những kết nối mạnh mẽ với mục tiêu sứ mệnh của mình, có sự kết nối mạnh mẽ với khách hàng của mình bằng những sản phẩm có giá trị, được xây dựng bởi những nhà sáng lập và đội ngũ bản lĩnh có năng lực, tầm nhìn. Nếu không startup sẽ không bao giờ có thể đi được đường xa. Mọi sự “điều chỉnh” chỉ để cố làm phù hợp, hướng tới những điều khác, như để hợp với quỹ đầu tư cho kêu gọi vốn, chỉ có tác dụng nhất thời, không thể thực sự kéo dài bền vững được. Trên đây là một vài chia sẻ, là suy nghĩ đau đáu của tôi về những nghịch lý còn tồn tại ở hệ sinh thái khởi nghiệp chúng ta. Ở đó, để startup để đi được đường dài, phát triển bền vững được bằng nội lực của mình sau này, thì từ những ngày đầu tiên cần phải “driven” - có sự kết nối hướng tới những điều quan trọng nhất của mình. Đó là Mission, Customer, Product, Founder và Team. Để phát triển cần nhiều sự đánh đổi và hi sinh, nhưng tuyệt đối những điều này startup không thể thoả hiệp. Yeah, chúng ta cùng keep fighting giữ gìn và phát triển dựa trên những điều quan trọng này nhé!! Previous Next

< Back Lực quán tính: Suy nghĩ về đối thủ lớn nhất của startup Gần đây, gặp gỡ và nói chuyện với nhiều nhà sáng lập startup, tôi nhận ra có một thách thức đầy nghịch lý - nhưng lại tồn tại một cách tự nhiên trong cuộc sống mỗi con người. Đó là, chúng ta dù luôn muốn tiến về phía trước, phát triển hơn, nhưng lại bị “kìm” lại bởi một thế lực ghê gớm, đó là lực quán tính. Nó len lỏi vào mọi ngóc ngách của tổ chức, của mỗi các nhân - từ khách hàng, nhà sáng lập, tới mỗi con người trong startup. Nó ghê gớm có thể triệt tiêu nhiều nỗ lực, nguồn lực đổ vào để đẩy chúng ta tiến về phía trước. Tới mức khiến chúng ta phải định vị lại đối thủ thực sự của startup là ai. Nguyên lý cơ bản của lực quán tính (Law of inertia) Lực quán tính là hiện tượng một vật thể sẽ tiếp tục chuyển động với vận tốc hiện tại không thay đổi của nó, cho đến khi một lực nào đó làm cho tốc độ hoặc hướng của nó thay đổi. Lực này, khi được áp dụng trong hành vi của con người chúng ta, nói lên xu hướng duy trì trạng thái hiện tại, ngại thay đổi nếu không có một tác động lực từ bên ngoài hoặc bên trong đủ lớn. Ví dụ, các bạn có nhận ra mình mỗi khi đi siêu thị, thường có xu hướng chọn mua đúng sản phẩm mình đã từng mua trước đó, và liên tục lập lại hành vi này? Đây chính là hành vi theo quán tính thường thấy của mỗi chúng ta, theo thói quen. Nó giúp mình không cần phải tốn quá nhiều sức lực để nghĩ xem phải mua cái gì, tiết kiệm thời gian phải đau đầu cân nhắc mua cái mới nào, cùng với sự lo lắng sau đó với câu hỏi thường trực liệu nó có tốt hơn cái mà mình đã mua trước đó hay không. Đây chính là một ví dụ tiêu biểu cho lực quán tính, tạo ra sức ì khiến chúng ta có xu hướng kháng cự với việc thử những cái mới. Đối với startup mà nói, thì có lẽ đối thủ lớn nhất không phải là các công ty đối thủ đã được thành lập trước đó, bán sản phẩm thay thế tương tự trên thị trường, mà là sức ì sinh ra từ lực quán tính này. Đầu tiên là từ khách hàng của mình. Khi startup tiếp cận và bán sản phẩm của mình tới khách hàng, nghĩa là khách hàng đang đứng trước 2 sự lựa chọn: quay lại sử dụng sản phẩm đã và đang dùng, hay là trải nghiệm sản phẩm mới của startup này. Trong hoàn cảnh này, nếu startup chỉ cố gắng chăm chăm đẩy sản phẩm thật bằng mọi giá về phía khách hàng để phá vỡ lực quán tính này, mà không có chiến lược khôn ngoan, cùng với chất lượng sản phẩm thực sự ưu việt, thì có thể khách hàng sẽ kháng cự lại sản phẩm của mình. Tiền đề cần có luôn đến từ sản phẩm và dịch vụ của startup phải thực sự khác biệt và ưu việt hơn các sản phẩm thay thế khác trên thị trường. Tiếp theo startup có thể tạo ra lực tác động lên lực quán tính này, bằng việc giúp khách hàng nhận thức rõ hơn được vấn đề của mình, nhấn mạnh vào cái giá là chi phí của việc không thay đổi cách làm cũ, từ đó là giảm đi các rào cản để trải nghiệm sản phẩm mới của mình, bằng việc dễ dàng dùng thử, đưa họ một vài sự lựa chọn linh hoạt để dễ dàng ra quyết định cho mình. Lực quán tính này không chừa một ai, kể cả nhà sáng lập. Tôi từng có trải nghiệm làm founder startup thời sinh viên năm 3 đại học tại Nhật Bản , và trong quá trình trao đổi với nhiều nhà sáng lập startup, hơn bao giờ hết tôi có thể thấu hiểu và cảm nhận được sức ì mà các nhà sáng lập phải đối mặt. Nó được đặt trong bối cảnh của áp lực kinh khủng điều hành startup dưới nhiều kỳ vọng của mọi người xung quanh, của sự choáng ngợp của quá nhiều việc phải làm cùng một lúc, của áp lực của việc phải gánh trách nhiệm lớn, chịu rủi ro trong mỗi quyết định quan trọng đưa ra và thực thi của nhà sáng lập. Nó lớn khủng khiếp tới mức, khiến các nhà sáng lập bị rút cạn hết sức lực và tinh thần, trong trạng thái lo sợ phải bị thử thách thêm, dẫn đến việc bị “đóng băng” việc tích cực ra các hành động và quyết định mới cần thiết, thay vào đó là để nguyên trạng thái một thời gian. Trong trường hợp này, các nhà sáng lập có thể lựa chọn nghỉ ngơi một vài ngày, lấy lại tinh thần và năng lượng cho mình, gợi nhắc lại mục tiêu dài hạn của mình trong hành trình với startup này. Từ đó là xem xét lại các kế hoạch và hành động của mình, xem có điều gì mình cần phải cắt bỏ đi, hoặc xắp xếp lại thứ tự ưu tiên để dễ thực hiện hiệu quả hơn hay không. Trong bài Daily Catchup gần đây về Chia sẻ về cách tôi đã có một ngày nghỉ trọn vẹn không có công việc như thế nào? , tôi cũng gợi ý các nhà sáng lập tìm đến các hoạt động thể chất. Với tôi là chạy bộ, giúp tôi lấy lại được năng lượng tích cực rất nhiều để vượt qua lại sức ì của bản thân mình trong mọi hoàn cảnh. Và cuối cùng, là lực quán tính sinh ra từ chính bên trong nội bộ của startup, khi mỗi cá nhân, từ nhà sáng lập tới đội ngũ nhân viên đều không thoát ra khỏi được quán tính của chính mình. Từ đó dẫn đến một tổ chức, ngại thay đổi, sợ rủi ro, sợ chịu trách nhiệm, ngại khám phá những hướng đi và cơ hội mới. Do đó, đầu tiên, nhà sáng lập phải là người đi đầu, tiên phong phá bỏ lực quán tính này của cá nhân mình như đã chia sẻ ở trên. Từ đó là giúp đội ngũ của mình nhắc lại mục tiêu dài hạn trong hành trình với startup, nhận thức trước được vấn đề lực quán tính này, hiểu được thay đổi là điều cần thiết. Song song với đó là, các nhà sáng lập startup cần tạo lập văn hoá doanh nghiệp cởi mở chia sẻ thất bại, cổ vũ mọi người dấn thân thay đổi tích cực. Trên đây là những chia sẻ của tôi về lực quán tính sinh ra sức ì, hạn chế tiềm năng phát triển bứt phá của startup. Hi vọng bài viết này có thể tìm thấy tiếng nói đồng cảm với các nhà sáng lập đang vật lộn với vấn đề này của chính mình và của chính startup mình đang điều hành. Từ việc hiểu được nguyên lý của lực này, và những hệ luỵ của nó, tôi tin rằng chúng ta có thể tìm ra được những lực tác động quan trọng, cần thiết để phá bỏ quán tính này một cách hiệu quả nhất! Yeah, keep fighting nhé! Previous Next

< Back Chia sẻ với JETRO: Mong muốn tiếp tục đóng góp cho sự phát triển của Việt Nam thông qua hoạt động đầu tư Startup Nhân dịp Kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Nhật Bản, tôi rất vui khi được tham gia trả lời phỏng vấn với Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản (JETRO), cùng với các chuyên gia và nhà lãnh đạo đến từ Nhật Bản và Việt Nam, là những người đang hoạt động tích cực trong lĩnh vực Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Nhân dịp bài phỏng vấn này được phát hành chính thức qua ấn phẩm ベトナムDX参入事例集 ―ベトナムDXキーパーソンに聞く― bằng tiếng Nhật, tôi xin phép được chia sẻ lại một phần nội dung bài phỏng vấn của tôi bằng tiếng Việt trong bài Daily Catchup ngày hôm nay nhé! Tổng quan về quỹ Genesia Ventures? Sau khi thành lập công ty vào tháng 8/2016, chúng tôi đã lập ra quỹ thứ nhất vào tháng 12 cùng năm, quỹ thứ hai vào tháng 12/2018 và quỹ thứ ba vào tháng 1/2022. Với đối tượng chính là các Startup công nghệ trong giai đoạn tiền hạt giống (Pre-seed) và hạt giống (Seed), chúng tôi đã đầu tư vào tổng cộng 129 công ty, chủ yếu là các công ty ở Nhật Bản và Châu Á. Chúng tôi đặc biệt chú trọng đến ASEAN nên đã thành lập văn phòng đại diện tại Jakarta vào tháng 10/2018 và tại thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 9/2019, đồng thời rót vốn đầu tư vào 18 công ty ở Indonesia và 12 công ty ở Việt Nam. Chúng tôi hiện đang lên kế hoạch cho quỹ tiếp theo sau quỹ thứ ba, đồng thời dự định tăng tỷ lệ vốn đầu tư vào các thị trường khác ngoài Nhật Bản, trong đó có Việt Nam và Indonesia, từ con số 40% hiện tại lên 50% trong tương lai. Điều quan trọng nhất khi đưa ra quyết định đầu tư của chúng tôi, là chúng tôi có thể hiểu và chia sẻ được tầm nhìn chung cùng định hướng phát triển với nhà sáng lập của startup hay không? Họ có hướng tới tăng trưởng bền vững không? Họ có xây dựng được đội ngũ giàu động lực không? Doanh nghiệp của họ có đóng góp cho sự phát triển của xã hội và thị trường không? Sản phẩm và dịch vụ của họ có thể đạt được PMF (Product Market Fit) không? Họ có thể đưa ra mô hình lợi nhuận bền vững hay không? Doanh nghiệp của họ có thể đóng vai trò là hình mẫu cho thế hệ tiếp theo với tư cách là một startup thành công xuất sắc hay không? Tất cả đều rất quan trọng và là những điểm chúng tôi cân nhắc khi lựa chọn đầu tư. Về đặc điểm của hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam? Tại Việt Nam, chúng tôi đã đầu tư vào nhiều lĩnh vực bao gồm bán lẻ, phân phối, nhà ở, giáo dục, y tế, truyền thông, kho vận, trải dài từ quỹ thứ nhất đến quỹ thứ ba hiện nay. Chúng tôi đánh giá Việt Nam có nguồn kỹ sư công nghệ dồi dào, có nhiều tài năng trẻ từ trong và ngoài nước, vì vậy Việt Nam đang thu hút nhiều sự chú ý của các nhà đầu tư nước ngoài. Bên cạnh đó, Việt Nam còn là quốc gia có độ tuổi trung bình trẻ, nhóm thu nhập trung bình ngày càng mở rộng cả về chất và lượng, nhu cầu về dịch vụ chất lượng cao trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục, tài chính, bảo hiểm, nhà ở, giải trí... ngày càng tăng, tạo cơ hội kinh doanh tuyệt vời cho các startup. Mặt khác, hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam vẫn còn đang trong quá trình phát triển hoàn thiện, cả nhà sáng lập và nhà đầu tư đều cần thêm sự tích lũy kiến thức, kinh nghiệm và nguồn lực. Bên cạnh đó, Việt Nam vẫn chưa có nhiều case startup giúp các nhà đầu tư thoái vốn thành công, hay các startup phát triển thành công vượt trội, có các cá nhân nhà sáng lập lỗi lạc - tấm gương cho nhiều thế hệ startup sau này học hỏi noi theo. Trước tình hình đó, cá nhân tôi cũng nỗ lực đóng góp cho sự phát triển của startup Việt Nam bằng cách tích cực phổ biến kiến thức và bài học kinh nghiệm trong hoạt động đầu tư trên blog cá nhân của mình ( https://www.zunzunstartups.com/ ). Tôi cũng tâm niệm rằng, việc áp dụng, chuyển giao kinh nghiệm đầu tư và hỗ trợ startup ở nhiều thị trường như Nhật Bản, Indonesia, Ấn Độ sang Việt Nam, để hỗ trợ sự phát triển của các startup Việt Nam là một sứ mệnh quan trọng của chúng tôi. Chia sẻ về về một thương vụ đầu tư của quỹ? Chúng tôi không đầu tư chỉ vì lợi nhuận ngắn hạn, mà tập trung vào tầm nhìn dài hạn về việc liệu startup chúng tôi đầu tư có thể đóng góp cho sự phát triển của xã hội và thị trường hay không. Ví dụ, tôi xin giới thiệu công ty Rootopia mà chúng tôi đã đầu tư vào tháng 12/2022 bằng quỹ thứ ba của Genesia Ventures. Rootopia là một startup được thành lập vào tháng 8/2021, cung cấp nền tảng cho các khoản vay giáo dục giữa người dùng với người dùng (P2P). Việt Nam là nước đang phát triển và chưa có đủ các cơ hội giáo dục cho tất cả mọi người. Có rất nhiều bạn trẻ có nguyện vọng học tập nhưng lại phải từ bỏ việc học lên cao hơn do kinh tế khó khăn. Bên cạnh đó, lãi suất cho vay giáo dục tư nhân cao và còn tồn đọng nhiều vấn đề. Rootopia là một nền tảng kết nối những người muốn tiếp tục học lên cao và những người ủng hộ cá nhân (nhà đầu tư thiên thần), từ đó giúp các học viên có thể tiếp cận về vốn để tiếp tục con đường học tập của mình. Chỉ trong hơn một năm kể từ khi thành lập, nền tảng này đã cung cấp các khoản vay giáo dục cho hơn 1000 học viên tại hơn 10 tỉnh thành trên khắp Việt Nam. Một nền giáo dục tốt sẽ giúp con người có cuộc sống tốt đẹp hơn và giúp cho đất nước giàu mạnh hơn. Chúng tôi mong muốn tiếp tục tích cực đầu tư vào những dự án có ý nghĩa cho xã hội như vậy, vì tương lai phát triển của Việt Nam. Về kế hoạch trong tương lai? Chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện các khoản đầu tư có ý nghĩa để đóng góp cho sự phát triển chung của Việt Nam. Bằng cách hỗ trợ các startup phát triển bền vững, chúng tôi mong muốn sẽ tạo ra nhiều việc làm trong dài hạn và cung cấp các sản phẩm, dịch vụ có giá trị nâng cao chất lượng sống của người dân tại đây. Ngoài ra, chúng tôi muốn trở thành cầu nối giữa hai quốc gia bằng cách hỗ trợ các công ty và tổ chức tài chính Nhật Bản quan tâm đến thị trường Việt Nam trong việc đầu tư, xây dựng quan hệ đối tác chiến lược với các startup trong nước. Chúng tôi cũng muốn tăng cường liên kết với văn phòng đầu tư của chúng tôi ở Indonesia. Indonesia có số lượng Startup nhiều nhất ASEAN và cũng là thị trường thu hút nhiều vốn đầu tư mạo hiểm. Thị trường khởi nghiệp của Indonesia được ước tính đi trước Việt Nam từ 3 đến 5 năm. Với mục tiêu hỗ trợ các hoạt động đầu tư tại Việt Nam trong tương lai, chúng tôi muốn chia sẻ và chuyển giao kinh nghiệm tích luỹ tại thị trường Indonesia sang Việt Nam. Năm 2023, chúng tôi dự kiến mở văn phòng đầu tư tại Ấn Độ, một trong những quốc gia có hệ sinh thái khởi nghiệp năng động nhất thế giới và sau đó là mở rộng vào các thị trường đang phát triển, bao gồm cả các nước châu Phi. Xin mời mọi người đọc chi tiết bài phỏng vấn bằng tiếng Nhật của tôi, và của các chuyên gia, lãnh đạo khác đến từ Nhật Bản và Việt Nam, ở dưới đây nhé! Yeah, keep fighting!! https://www.jetro.go.jp/ext_images/biz/trendreports/2023/b2a82f3df71b9072/202304.pdf Previous Next

< Back Vietcetera: Startup “mắc kẹt”, lãnh đạo nên làm gì? Previous Next