Search Results

< Back Báo Đầu Tư: Quỹ đầu tư Nhật Bản tăng hiện diện tại thị trường start-up Việt Nam Hồi tháng 5/2023, Genesia Ventures - quỹ đầu tư đến từ Nhật Bản, cũng hoàn tất gọi vốn cho quỹ thứ 3 của mình, với tổng vốn gọi được khoảng 110 triệu USD. Trong quỹ thứ 3 này, Genesia Ventures tham gia đầu tư vào M Village, Rootopia và Wareflex. Với nguồn lực mới là 110 triệu USD, quỹ quyết tâm đầu tư mạnh mẽ hơn nữa vào các công ty start-up có tiềm năng phát triển tốt nhất và chia sẻ tầm nhìn mục tiêu chung tại thị trường Việt Nam. P/s: Xin cám ơn quý báo đã chia sẻ thông tin về hoạt động đầu tư tích cực của chúng tôi tại Việt Nam nhé! Yeah, just keep fighting! Xin mời mọi người đón đọc bài báo trọn vẹn và key takeaways ở dưới đây nhé! baodautu.vn Quỹ đầu tư Nhật Bản tăng hiện diện tại thị trường start-up Việt Nam Trong bối cảnh huy động vốn khó khăn, các quỹ đầu tư đến từ Nhật Bản tiếp tục đặt niềm tin vào hệ sinh thái start-up đa dạng tại Việt Nam. Mynavi Corporation (Mynavi) - một tập đoàn nhân sự tới từ Nhật Bản: Hồi cuối tháng 5/2023, 1Office - start-up của Việt Nam cung cấp giải pháp chuyển đổi số cho doanh nghiệp - huy động thành công hàng triệu USD trong vòng gọi vốn Series A từ nhà đầu tư Mynavi. Đầu tháng 9, nền tảng công nghệ tuyển dụng TopCV của Việt Nam tiếp tục nhận vốn đầu tư chiến lược trị giá hàng chục triệu USD từ Mynavi Mynavi cũng là một trong những nhà đầu tư của MindX - start-up về công nghệ giáo dục trong lần gọi vốn series B hồi tháng 4/2023 CyberAgent Ventures - quỹ đầu tư của Tập đoàn CyberAgent Group Nhật Bản. Sumitomo Mitsui Financial Group (SMFG) hồi tháng 7/2023 đã ra mắt quỹ đầu tư có quy mô 210 triệu USD, với mục tiêu giúp các start-up trở thành “kỳ lân”. Tháng 3/2023, công ty con của Tập đoàn tài chính Mitsubishi UFJ - nhà đầu tư chiến lược của VietinBank - cũng thành lập quỹ đầu tư với quy mô khoảng 375 triệu USD, tập trung vào hỗ trợ các start-up. Previous Next

< Back Chia sẻ về cách tôi đã có một ngày nghỉ trọn vẹn không có công việc như thế nào? Ngày cuối tuần vừa qua, tôi đã dành cho mình một ngày nghỉ trọn vẹn. Trọn vẹn theo nghĩa là hoàn toàn ngắt kết nối với mọi người liên quan tới công việc. Là nhà đầu tư khởi nghiệp, làm việc trong môi trường startup với nhiều hối hả bận rộn, thì thực sự tôi chưa khi nào cảm thấy hết việc để làm, nghĩa là chưa khi nào có cảm giác được nghỉ ngơi trọn vẹn cả. Chắc hẳn các nhà sáng lập startup hay các anh chị em bàn bè cùng làm nghề đều có suy nghĩ này giống tôi. Theo nghiên cứu của Harvard Business Review , có đến 79% các CEO được khảo sát đều làm việc xuyên suốt cả cuối tuần. Mà khi nhà sáng lập còn đang làm việc thì những nhà đầu tư khởi nghiệp chúng tôi cũng không có lý do được nghỉ. Làm việc dưới áp lực lớn trong guồng quay liên tục như vậy, làm sao để chúng ta có thể tránh bị Burnout - hội chứng cháy sạch, để có thể tận hưởng được ngày nghỉ trọn vẹn có ý nghĩa thực sự? Trong bài viết daily catchup hôm nay, tôi xin phép được chia sẻ về cách tôi đã có một ngày nghỉ trọn vẹn không có công việc như thế nào nhé! Ngày cuối tuần vừa qua, tôi đã thực hành Stay Connected - giữ kết nối với những điều quan trọng trong cuộc sống của mình. Đó là gia đình, sở thích bên ngoài công việc. Tôi dành thời gian ngồi nói chuyện với gia đình thật lâu. Xem những bộ phim dài mà ngày thường tôi không thể xem được. Nghe những bài hát hay và cả những video hài hước để rồi nhận ra lâu lắm rồi mình không có những cảm xúc và tràng cười sảng khoái như vậy. Bên cạnh đó, tôi cũng tìm lại những điểm kết nối trong cả một hành trình dài vừa qua từ lúc đi học, ra trường, đi làm của mình, để nhắc nhở mình lại về những bài học, lòng biết ơn. Từ đó là kết nối những điều đó với tầm nhìn mục tiêu của mình trong công việc hiện nay. Chính những điểm kết nối này tạo ra năng lượng, động lực mạnh mẽ giúp tôi tiếp tục bước tiếp trong hành trình mình đã chọn. Thêm nữa, tôi dành thời gian vào bếp, nấu những món ăn xanh ngon bổ dưỡng cho mình, và ngồi ngâm nghi chúng bên ly rượu vang. Đó là cảm giác chậm rãi một cách xa hoa mà tôi ít khi có được trong nhịp sống hối hả mỗi ngày. Và đương nhiên hoạt động không thể thiếu đó là running. Tôi cũng tìm đến sở thích chạy mỗi ngày của mình để duy trì sức khoẻ và sức bền trong cả thể chất và tinh thần. Trong lúc chạy bộ, tôi cũng tận dụng thời gian này, để suy nghĩ về 1 ngày của mình, hoặc lắng nghe podcast, sách nói với những chia sẻ kiến thức ý nghĩa. Cuối cùng, dành thời gian dọn dẹp nhà cửa chắc chắn là cũng một sự lựa chọn sáng suốt để làm trong ngày cuối tuần của tôi. Nhà cửa sạch sẽ, sẽ khiến tôi cảm thấy dường như mọi vướng bận, lo lắng được “quét sạch” như bụi bẩn trong nhà vậy!! Và giờ đây, tôi ngồi ngâm nghi cốc cafe nóng, bên 2 bé mèo và chiêm nghiệm những dòng chia sẻ này. Thế đó, có những lúc cuộc sống thật chậm rãi, thanh bình đến kỳ lạ như vậy đó. Tôi nhận ra, để bền bỉ đi xa với con đường mình đã chọn, sẽ có những lúc mình cần được thưởng những ngày nghỉ chất lượng cao như thế này. Yeah, để mình cùng keep fighting nhé!!! Previous Next

< Back Milestones: Những điều quan trọng về thiết lập các “Cột mốc” cho startup Đầu năm là dịp quan trọng giúp cá nhân mỗi chúng ta chiêm nghiệm về những điều đã qua và lên những mục tiêu và kế hoạch cho năm mới tới. Còn với startup, đây cũng là dịp ý nghĩa giúp nhà sáng lập nhìn lại một hành trình với nhiều cột mốc đã đi qua và sắp tới đi đến. Chắc hẳn với các nhà sáng lập startup, không còn xa lạ với các câu hỏi thường được nhận từ các nhà đầu tư, ví dụ như “Milestones trong 6 tháng tới, hay 12 tháng tới của startup bạn là gì?”. Tuy nhiên, dựa theo quan sát từ góc nhìn của nhà đầu tư khởi nghiệp khi tiếp xúc với nhiều nhà sáng lập, tôi nhận thấy thường có sự chưa rõ ràng giữa “Milestone” và “Goal” của startup. Do đó, nhân dịp đầu năm mới, tôi xin được chia sẻ một chút xíu góc nhìn của mình về khái niệm và cách xây dựng các “Cột mốc” quan trọng cho startup, thông qua bài blog Daily Catchup trong ngày đặc biệt này nhé! Milestone, trực dịch ra tiếng Việt chính là Cột mốc, là sự kiện hay giai đoạn quan trọng đánh dấu sự thay đổi lớn trong quá trình phát triển, hướng tới mục tiêu, đích đến cuối cùng của startup. Việc xác định các Cột mốc quan trọng cho startup sẽ giúp các nhà sáng lập và đội ngũ của mình tập trung vào đúng mục tiêu trong từng giai đoạn của startup. Bên cạnh đó, từ góc nhìn của các cổ đông startup, thì việc hiểu rõ những Cột mốc quan trọng cần hướng đến của startup mình đồng hành, sẽ giúp họ đưa ra đúng sự quan tâm, với đúng sự hỗ trợ vào đúng thời điểm của startup. Còn với góc nhìn của nhà đầu tư mới đang cân nhắc cơ hội đầu tư vào một startup nào đó, việc hiểu được những Cột mốc đã và đang hướng tới của startup, sẽ giúp họ hiểu và đánh giá tốt hơn cả về rủi ro và tiềm năng của startup, khi ra quyết định đầu tư của mình. Do đó, các nhà sáng lập startup khi cân nhắc gọi vốn thường sẽ chọn ra 2 thời điểm quan trọng để tiếp cận nhà đầu tư mới tiềm năng. Đó là, ngay trước hoặc ngay sau khi startup kết thúc một Cột mốc quan trọng của mình . Vậy đâu thường được coi là những cột mốc quan trọng, tạo ra bước ngoặt cho sự phát triển của startup? Dưới đây, là 6 gợi ý tới các nhà sáng lập giúp tìm ra được cột mốc của startup mình: Khi startup có thể cho thấy được năng lực xây dựng được đội ngũ mạnh hơn, sẵn sàng cho giai đoạn phát triển mới. Ví dụ, khi startup chào đón đồng sáng lập mới ở giai đoạn Seed - hạt giống, hay tuyển được lãnh đạo cấp cao như COO, CFO, CMO lần lượt ở các giai đoạn sau đó. Khi startup có thể cho thấy được năng lực xây dựng sản phẩm của mình: Từ launch sản phẩm phiên bản Beta (phiên bản chưa hoàn chỉnh), tới launch sản phẩm chính thức, rồi là sau đó upgrade sản phẩm theo từng phiên bản cải tiến. Từ đây, startup có thể có thấy sản phẩm ban đầu được thị trường đón nhận. Ví dụ khi startup có người dùng đăng ký đầu tiên, khi startup chứng minh sản phẩm có thể bán được khi có khách hàng trả tiền đầu tiên. Khi startup cho thấy được tiềm năng và sự thu hút của mình, khi có được lời đề nghị đầu tư hay gọi xong vốn cho các vòng đầu tư mới từ các nhà đầu tư bên ngoài. Khi startup có thể đạt được PMF - Sản phẩm phù hợp với thị trường, với những traction thuyết phục như số lượng người dùng thường xuyên, khách hàng trả tiền, khách hàng quay trở lại liên tục gia tăng, đi kèm với chi phí thu hút khách hàng giảm, Unit Economic - tính đơn vị kinh tế liên tục được cải thiện tích cực, với những chỉ số - Metrics cụ thể. Khi startup có thể cho thấy khả năng mở rộng lớn, với người dùng từ 100,000 tới 1 triệu, rồi tới 5 triệu người dùng. Với doanh thu hàng năm đạt được từ 500K USD, tới 1 triệu, 5 triệu, rồi tới 10 triệu USD. Đặc biệt, khi startup có thể cho thấy khả năng đạt được điểm hoà vốn, có lãi. Đây có lẽ là cột mốc quan trọng nhất mà tôi thường xuyên tìm thấy và được nghe từ các startup trong giai đoạn “mùa đông gọi vốn” như hiện nay. Để xác định được những cột mốc cụ thể và ý nghĩa cho startup của mình, các nhà sáng lập có thể tham khảo phương pháp Backcasting. Cụ thể, đầu tiên là xuất phát từ mục tiêu cuối cùng của startup, về điều quan trọng nhất mà startup muốn đạt được trong tầm nhìn dài hạn. Sau đó, cần đi ngược lại từ mục tiêu cuối cùng đó, theo hiệu ứng Domino, để tìm ra các mục tiêu bổ trợ, theo thứ tự, là các cột mốc cần phải đi qua của startup để tới mục tiêu cuối cùng đó. Việc này đòi hỏi các cột mốc cần phải đo và đếm được một cách rõ ràng cụ thể. Và các cột mốc cũng sẽ thay đổi, cần được điều chỉnh phù hợp theo từng giai đoạn phát triển của startup. Hi vọng, trên đây là những chia sẻ, lời gợi ý nho nhỏ của tôi gửi tới các nhà sáng lập startup trong việc thiết lập và xác định những Cột mốc quan trọng cần đi qua cho các startup của mình. Để từ đây, các nhà sáng lập cùng đội ngũ của mình, có thể tập trung hiệu quả vào việc đạt được từng mục tiêu và chiến thắng nhỏ để đi tới từng Cột mốc tiếp theo trên hành trình của mình. Và chính những Cột mốc này, cũng sẽ giúp nhà sáng lập lên kế hoạch gọi vốn hiệu quả hơn, với số tiền, nguồn lực, và thời gian cần thiết, rồi từ đó là giao tiếp hiệu quả hơn với các nhà đầu tư giúp họ hiểu rõ hơn về những cơ hội hướng đến của startup mình. Thông qua bài viết này, nhân dịp ngày đầu năm mới, tôi xin được gửi lời chúc tới các nhà sáng lập startup, hi vọng mọi người sẽ đạt được những Cột mốc quan trọng của startup mình trong năm mới này nhé! Yeah, just keep fighting!!! Previous Next

< Back Bài toán Gọi vốn #1: Suy nghĩ về câu hỏi Valuation của startup ở giai đoạn sớm Xin chào các bạn! Trong rất nhiều bài toán hóc búa mà startup cần phải đi tìm lời giải, có một bài toán mà tôi - với tư cách là nhà đầu tư VC, không muốn các nhà sáng lập của mình phải dành nhiều thời gian nhất. Vì tôi luôn muốn các nhà sáng lập tập trung vào những điều quan trọng hơn cả, đó là sản phẩm, là khách hàng, là đội ngũ. Đau đáu chứng khiến nhiều startup đang phải dành rất nhiều thời gian để gọi vốn, đặc biệt trong tình hình thị trường vốn khó khăn như hiện nay, tôi đã quyết định sẽ đào sâu chia sẻ về bài toán Gọi vốn của startup ở giai đoạn sớm, thông qua chuỗi series này. Chúng ta sẽ cùng bắt đầu bằng việc đi tìm câu trả lời cho câu hỏi về Valuation của startup trong bài Daily Blog hôm nay nhé! Trong quá trình họp với các nhà sáng lập để tìm hiểu cơ hội đầu tư vào startup của họ, tôi thường đặt câu hỏi về định giá startup mà họ kì vọng. Có hai kiểu câu trả lời tôi thường nhận được từ câu hỏi đó. Một là, nhà sáng lập sẽ thẳng thắn chia sẻ luôn về mức định giá kì vọng của startup. Hai là, nhà sáng lập sẽ khéo léo từ chối trả lời luôn mức định giá, mà để việc đó cho nhà đầu tư đánh giá. Thật ra, với startup, đặc biệt là startup ở giai đoạn sớm, từ vòng Pre-Seed tới pre-series A, việc định giá thường có tính Nghệ thuật hơn là Khoa học. Cụ thể, startup ở giai đoạn này, thường chưa đạt được PMF - Sản phẩm phù hợp với thị trường, với việc chưa kiểm chứng được mô hình kinh doanh phù hợp cùng với quy trình có tính Reproducibility một cách rõ ràng bằng startup ở giai đoạn sau từ series A trở đi. Do đó, startup chưa có nhiều “traction” (kết quả kinh doanh), với dòng danh thu chưa thể “predictable” (dự đoán) sâu sát được, khi mô hình kinh doanh chưa có tính “repeatable và scalable” (tái lập và mở rộng) của trạng thái PMF. Điều này, sẽ khiến việc định giá startup ở giai đoạn sớm khó có thể công thức hoá một cách logic, chỉ bằng Multiple - hệ số giá tham chiếu, nhân cùng với GMV (tổng giá trị giao dịch), hay Revenue (Doanh thu) như nhiều startup ở giai đoạn muộn hơn. Vì vậy, việc định giá startup ở giai đoạn này cần sự kết hợp của rất nhiều yếu tố, như đánh giá độ rủi ro và tiềm năng exit của startup, vị thế thương lượng của startup trước các nhà đầu tư dựa trên nguyên lý Cung - Cầu, so sánh tham khảo doanh nghiệp tương đồng trong thị trường (comparable valuation method), Founder Premium (dựa trên năng lực nổi bật và kinh nghiệm liên quan trước đó đã gặt hái thành công),… Dựa trên những yếu tố này, có thể nói câu hỏi ở đầu bài viết của tôi mà tôi thường hỏi các nhà sáng lập, thực ra cũng chỉ là câu hỏi để đánh giá mức độ kì vọng định giá bao nhiêu của startup trong vòng gọi vốn đó thôi. Thẳng thắn mà nói, câu hỏi này cũng không phải là câu hỏi hay. Vì vậy, sau nhiều suy nghĩ đắn đo, thiết nghĩ tôi cần thay đổi câu hỏi này của mình, để phù hợp, có chiều sâu ý nghĩa hơn với các nhà sáng lập. Câu hỏi sẽ nên được thay thế bằng bộ câu hỏi dưới đây: Startup muốn đạt được những milestone (cột mốc) gì cho tới vòng tiếp theo? Và để đạt được Milestone đó, startup cần gọi vốn bao nhiêu ở vòng này? Mức độ pha loãng cổ phần cho phép của startup ở vòng này là bao nhiêu? Tôi đã từng chia sẻ trong bài viết về Milestone trước đây của mình, để xác định được những cột mốc cụ thể và ý nghĩa cho startup, các nhà sáng lập có thể tham khảo phương pháp Backcasting. Cụ thể, đầu tiên là xuất phát từ mục tiêu cuối cùng của startup, về điều quan trọng nhất mà startup muốn đạt được trong tầm nhìn dài hạn. Sau đó, cần đi ngược lại từ mục tiêu cuối cùng đó, theo hiệu ứng Domino, để tìm ra các mục tiêu bổ trợ, theo thứ tự, là các cột mốc cần phải đi qua của startup để tới mục tiêu cuối cùng đó. Việc này đòi hỏi các cột mốc cần phải đo và đếm được một cách rõ ràng cụ thể. Các cột mốc cũng có thể sẽ thay đổi, do đó các nhà sáng lập cần điều chỉnh lại những cột mốc một cách phù hợp, theo từng giai đoạn phát triển của startup. Sau khi đã xác định được Milestone startup muốn hướng tới cho tới vòng gọi vốn tiếp theo, các nhà sáng lập sẽ cần lên kế hoạch nguồn lực cần thiết để có thể đạt được Cột mốc mục tiêu đó. Từ đây, startup có thể xác định được số vốn cần huy động trong vòng gọi vốn này. Số tiền huy động vốn không phải cứ nhiều là tốt, vì còn cần phải được cân bằng với mức độ pha loãng có thể chấp nhận khi phát hành thêm cổ phần của startup. Thông thường, các startup không nên để mình bị pha loãng quá nhiều sau mỗi vòng gọi vốn. Với một startup ở giai đoạn sớm, để đạt được mục tiêu tăng trưởng chiếm lĩnh thị trường của mình, sẽ cần trải qua nhiều vòng gọi vốn, thuận lợi thì sẽ là khoảng 3~5 vòng gọi vốn. Do đó, startup cần giữ mức độ pha loãng phù hợp trong mỗi vòng. Tôi tìm thấy bảng thống kê tham khảo dưới đây, về mức pha loãng cổ phần trung bình của các startup trải qua các vòng gọi vốn trong năm 2023 tại thị trường Mỹ. Vì đây chỉ là mức tham chiếu, nên các startup Việt chúng ta vẫn sẽ cần linh hoạt điều chỉnh phù hợp với thị trường của mình và các milestone mục tiêu riêng của mỗi startup nhé! Trong tầm nhìn mục tiêu phát triển dài hạn với nhiều cột mốc phía trước, sau khi xác định được số tiền cần huy động vốn và mức cổ phần pha loãng cho phép của startup ở vòng gọi vốn này, các nhà sáng lập cũng như các nhà đầu tư có thể dễ dàng tính ra được mức định giá trong kì vọng của startup. Từ đây, dù startup phải đứng trước quyết định phải điều chỉnh mức định giá này, để phù hợp với đánh giá của nhà đầu tư và vị thế thương lượng của hai bên, thì các nhà sáng lập có thể linh hoạt điều chỉnh một chút các thành tố trong công thức: Định giá sau đầu tư = Số tiền đầu tư / % Cổ phần pha loãng Trên đây là một vài chia sẻ của tôi về lời giải cho câu hỏi Valuation của startup ở giai đoạn sớm khi đi gọi vốn. Hi vọng bài viết có nhiều giá trị tham khảo cho các nhà sáng lập - những người đang trong quá trình chuẩn bị cho vòng gọi vốn của startup mình nhé! Yeah, chúng ta sẽ cùng nhau just keep fighting cho một vòng gọi vốn hiệu quả, có ích cho sự phát triển của startup nhé! Previous Next

< Back Suy nghĩ về vai trò của Founder Coach từ trải nghiệm bất ngờ của bản thân Hôm nay, tôi nhận được cuộc gọi từ một nhà sáng lập startup ở Việt Nam. Những tưởng cuộc nói chuyện sẽ diễn ra trong khoảng 5 phút thôi với những hỏi thăm sức khoẻ và tình hình hoạt động của startup, thì thật bất ngờ khi cuộc gọi kéo dài tới hơn 100 phút. Cuộc nói chuyện rất tự nhiên như được chuyển thành một buổi 1-on-1 Coaching của tôi dành cho nhà sáng lập đó, một cách rất ý nghĩa. Chính trải nghiệm này khiến tôi có nhiều suy nghĩ về vai trò thực sự của Founder Coach trong việc hỗ trợ nhà sáng lập vượt lên những khó khăn của mình. Tôi xin phép được chia sẻ một vài suy nghĩ của mình trong bài Daily Blog hôm nay nhé! Vài năm trước, tôi đã từng đọc qua cuốn sách Trillion Dollar Coach kể việc Bill Campbell - một người Coach nổi tiếng ở Silicon Valley, đã hỗ trợ tạo tác động tích cực như thế nào với Eric Schmidt - từng là CEO của Google, Sheryl Sandberg - từng là COO của Facebook, Steve Jobs - nhà sáng lập của Apple,.. trong việc giúp họ vượt lên những thách thức luôn thường trực trong môi trường có nhiều áp lực và biến đổi nhanh chóng như startup, để gây dựng lên những doanh nghiệp thành công ngày nay như chúng ta biết tới. Cuốn sách này cũng đã từng được chia sẻ rất tích cực trong nội bộ quỹ đầu tư của chúng tôi, cũng như trong cộng đồng đầu tư startup ở Nhật Bản. Tới mức, mà quỹ chúng tôi đã mời chuyên gia tổ chức những buổi tập huấn dạy kỹ năng Coaching cho các nhà đầu tư tại quỹ chúng tôi ở Nhật Bản. Khoá tập huấn này được diễn ra bằng tiếng Nhật. Khi đó, tôi may mắn được tham gia trực tuyến với team của mình. Mặc dù diễn ra bằng tiếng Nhật, được bao quanh bởi người Nhật và văn hoá startup ở Nhật, tôi học hỏi được rất nhiều kiến thức nền tảng quan trọng. Thú thật là, tôi đã từng nghĩ là bản thân mình không có đủ kinh nghiệm với tư cách là nhà sáng lập để hiểu nhà sáng lập nhất, cũng như ở Việt Nam văn hoá cởi mở chia sẻ còn hạn chế, khiến có nhu cầu cần Coaching ở Việt Nam của các nhà sáng lập còn chưa nhiều, nên tôi không kì vọng mình có thể được thực hành những điều mình học được đó, ở Việt Nam. Cho tới ngày hôm nay, từ cuộc gọi 5 phút lên thành hơn 100 phút giống như một buổi Coaching với một nhà sáng lập startup, khiến tôi cảm thấy trân trọng cơ hội mình được học, trau dồi kĩ năng cần thiết trước đó vài năm, để lúc cần đến một cách tự nhiên tôi có thể sử dụng hiệu quả được. Thật khó có thể tìm ra được chính xác ý nghĩa của từ Coach sang tiếng Việt trong đúng bối cảnh thực sự của nó. Vì, Coach không phải đơn giản trực dịch ra là Huấn luận viên, dạy dỗ chỉ bảo. Chắc chắn không phải và cũng không nên là vậy, với nhà sáng lập. Founder Coach ở đây tôi hiểu là người hỗ trợ trong việc khiến nhà sáng lập tự nhận ra vấn đề, đồng thời tự tìm thấy hướng giải quyết cho mình. Nhờ khoá huấn luyện Coaching ở Nhật, tôi đã rất bất ngờ khi thấy mình vốn là người nói thao thao bất tuyệt, sang một Coach biết lắng nghe, đặt ra những câu hỏi đắt giá để gợi mở ra vấn đề và hướng giải quyết, và tinh tế để nhà sáng lập tự tìm thấy những điều đó. Đúng vậy, tôi tin rằng Founder Coach không phải là người dạy dỗ chỉ bảo nhà sáng lập, hay là lập lại những điều lý thuyết mà nhà sáng lập vốn đã biết. Mà trái lại, Founder Coach cần là người biết lắng nghe sâu sắc, giao tiếp hiệu quả rõ ràng, khuyến khích nhà sáng lập chia sẻ những khó khăn vốn khó sẻ chia, từ đó đặt ra những câu hỏi quan trọng để nhà sáng lập tự tìm thấy hướng giải quyết từ trong chính câu trả lời của mình. Các câu hỏi của tôi sẽ thường tập trung vào hiểu hơn về tình trạng hiện tại với việc đào sâu Why để nhà sáng lập tự nhận thức, tìm ra nguyên nhân sâu sắc cụ thể của các vấn đề. Tiếp theo tôi sẽ thường hỏi về mục tiêu muốn hướng đến thực sự của nhà sáng lập đó. Từ đây, nhà sáng lập có thể nhìn thấy Gap - khoảng cách giữa tình hình hiện tại và mục tiêu tương lai muốn hướng đến. Việc nhận thức rõ ràng Gap này là tiền đề vô cùng quan trọng để các nhà sáng lập liên tục suy nghĩ và tìm ra hướng giải quyết cho các câu hỏi gợi mở How sau đó của tôi. Đây là phương pháp tạo ra Bridge lấp đầy được Gap đó, bằng việc nghĩ ra cách làm, bằng những hành động cụ thể từ nhà sáng lập. Có một điều thú vị tôi nhận ra ở Founder Coaching. Đó là, đây không phải là cách “Quick Fix” nhanh chóng có thể sửa chữa được các vấn đề mà các nhà sáng lập gặp phải. Sẽ không phải như cách chúng ta thường nghĩ, giống như có huấn luận viên nào đó xuất hiện khuyên cầu thủ làm A là sút được bóng vào khung thành luôn được. Founder Coach chỉ là người hỗ trợ nhà sáng lập thực hiện chuỗi chu trình chuyển hoá từ việc tự nhận thức vấn đề sang việc tìm ra hành động mình muốn làm để giải quyết vấn đề để đạt được mục tiêu của mình. Chu trình này khó có thể giúp được nhà sáng lập giải quyết được vấn đề luôn tức thì. Vì tất cả sẽ phụ thuộc vào tốc độ và sự nghiêm túc thực hiện của nhà sáng lập. Từ việc các nhà sáng lập tự mình tìm ra những phương án giải quyết cụ thể, đến việc thực hiện những phương án đó bằng những hành động cụ thể, vẫn sẽ cần rất nhiều vào sự xắn tay quyết liệt biến hành động thành kết quả thực sự của nhà sáng lập. Trên đây là một vài suy nghĩ của tôi về Founder Coach, dựa trên chính trải nghiệm bất ngờ của mình vào hôm nay. Hi vọng bài viết có ý nghĩa tham khảo với những nhà sáng lập nào đang đi tìm người Coach phù hợp của mình. Tôi tin rằng hiểu đúng về vai trò hỗ trợ của Founder Coach, kỹ năng quan trọng của Coach, từ đó là điều chỉnh đúng sự kì vọng với Coach là tiền đề quan trọng để tìm được đúng Coach cho các nhà sáng lập. Yeah, chúc các nhà sáng lập Keep finding and fighting nhé! Previous Next

< Back Bài toán Gọi vốn #6: Vì sao vốn huy động từ VC phải cần sử dụng cho thật ĐÁNG? Xin chào các bạn! Gần đây, trong một buổi họp với một nhà sáng lập startup đang đi gọi vốn, tôi được chia sẻ rằng startup muốn dùng hơn 60% số tiền gọi được làm vốn lưu động. Là người đồng hành luôn đau đáu về thách thức gọi vốn của startup, lời chia sẻ đó khiến tôi suy nghĩ rất nhiều. Thực sự, tôi nhận ra một điều quan trọng rằng: Đã không gọi vốn VC thì thôi, nhưng nếu gọi thì phải sử dụng vốn đó thật ĐÁNG. Bởi vì, gọi vốn VC thật ra vô cùng đắt đỏ với nhiều đánh đổi. Tôi xin phép được chia sẻ một vài suy nghĩ của mình về điều này, trong bài Daily blog ngày hôm nay nhé! Tôi đã từng chia sẻ trong bài viết gần 2 năm về trước của mình về những cái giá startup phải trả khi gọi vốn. Đầu tiên là sự đánh đổi thời gian và sự tập trung . Các nhà sáng lập sẽ phải đánh đổi một khoảng thời gian vô cùng quan trọng, để hầu như dành cho gọi vốn, mà đáng ra nên tập trung vào hoạt động kinh doanh của mình. Thực sự, gọi vốn "ngốn" rất nhiều thời gian của nhà sáng lập, thách thức họ phải chu toàn cả hai việc hoặc hơn cùng một lúc, đó là: làm hài lòng khách hàng của mình bằng việc tập trung vào hoạt động kinh doanh của công ty, và làm hài lòng nhà đầu tư bằng việc giải đáp hết những thắc mắc từ buổi họp này qua những buổi họp khác. Tiếp theo, là sự đánh đổi cho cổ phần và sự kiểm soát. Khi có thêm nhà đầu tư, theo nghĩa tích cực là startup có thêm người đồng hành ủng hộ, theo nghĩa hạn chế, thì phòng họp hội đồng quản trị trở nên chật trội hơn, nghĩa là quyền ra các quyết định quan trọng, kiểm soát công ty sẽ được chia nhỏ ra hơn, với nhiều phần được chia thêm cho các nhà đầu tư. Bình thường, sau mỗi vòng gọi vốn, startup có thể phải đánh đổi khoảng 10% ~ 30% cổ phần của họ, cho những nhà đầu tư mới. Hơn nữa, là cái giá phải gánh những áp lực lớn về tăng trưởng . Nhà sáng lập thuyết phục nhà đầu tư đồng ý rót vốn, bằng lời hứa sẽ hiện thực hoá những mục tiêu và kế hoạch tăng trưởng của startup, sau khi nhận vốn đầu tư. Do đó, họ sẽ có những áp lực đè nặng là phải giữ lời hứa với quyết tâm đó, để đạt được những mục tiêu đã đề ra. Không dừng lại ở đó, còn có cái giá phải chịu những áp lực về valuation (định giá) ở vòng tiếp theo và áp lực Exit (thoái vốn) cho các cổ đông . Đừng vội mừng với vòng gọi vốn vừa qua, khi startup gọi được nhiều tiền, với định giá cao, vì khó khăn sẽ ở phía trước, khi startup tiến tới vòng gọi vốn tiếp theo sẽ có áp lực định giá phải cao hơn định giá ở vòng trước. Vì trong bất cứ hợp đồng đầu tư nào cũng có điều khoản Anti-Dilution (chống pha loãng ), để bảo vệ nhà đầu tư ở các vòng trước đó, trong trường hợp giá trị của công ty bị giảm ở vòng gọi vốn, hay còn gọi là vòng "down round". Khi đó, nhà đầu tư đó có quyền được được nhận thêm cổ phần để bù đắp lại việc giá trị cổ phần nắm giữ bị giảm. Trong trường hợp startup phát triển không như kì vọng, thì điều khoản Redemption rights (nếu có) trong hợp đồng đầu tư có thể giúp các nhà đầu tư Exit, bằng việc thu hồi lại khoản tiền đã đầu tư, sau một khoảng thời gian nhất định nếu nhà đầu tư yêu cầu thì startup có nghĩa vụ phải mua lại một phần hoặc tất cả số cổ phần của nhà đầu tư nắm giữ. Đọc tới đây, chắc hẳn các nhà sáng lập cũng có thể nhận ra được toàn bộ bức tranh về “cái giá đắt đỏ” nhà sáng lập và startup phải đánh đổi để gọi vốn từ VC. Đặc biệt trong bối cảnh khó khăn trên thị trường hiện nay, việc gọi vốn từ VC vốn đã “đắt đỏ” lại càng trở nên “đắt đỏ” hơn. Dựa trên sự nhận thức đầy đủ về “sự đắt đỏ” đó, nếu startup không sử dụng hiệu quả số vốn huy động được từ VC, thì quả thực rất lãng phí. Do đó, tôi có suy nghĩ thẳng thắn thế này: Đã không gọi vốn VC thì thôi, nhưng nếu gọi thì phải sử dụng vốn đó thật (xứng) ĐÁNG . Nguyên tắc sử dụng vốn ở đây đơn giản, chỉ có một: Vốn huy động được từ VC cần được dùng vào các hoạt động trực tiếp tạo ra tăng trưởng bền vững có tính Reproducibility - tái lập và mở rộng cho startup . Vốn lưu động quan trọng cho sự vận hành mỗi ngày của startup, nhưng tôi tin rằng chỉ đó là không ĐÁNG để dùng hơn 60% vốn huy động từ VC. Vì để trực tiếp tạo ra sự tăng trưởng có tính tái lập và mở rộng ý nghĩa cho startup, các nhà sáng lập sẽ cần tỉnh táo và chiến lược đầu tư vào tuyển dụng những “nhân thực sự tài” có thể hiện thực hoá mục tiêu tăng trưởng với nhà sáng lập; đầu tư vào nghiên cứu phát triển sản phẩm dịch vụ tiến tới đạt được PMF (sản phẩm phù hợp với thị trường), hoàn thiện mô hình kinh doanh và quy trình có thể nhân rộng, mở rộng sang thị trường/phân khúc tiềm năng mới,… Nhân tiện đây, Cofounder & CFO của M Village - anh Nguyễn Quốc Phương từng chia sẻ trong bài viết trước đây của tôi, về tư duy startup nên phân bổ dòng tiền từ vốn huy động của mình. Cụ thể, có hai kênh huy động dòng tiền chảy vào doanh nghiệp (1) Vốn góp và (2) Nợ vay. Với dòng tiền từ Vốn góp, đến từ việc huy động vốn từ các nhà đầu tư, sẽ cần được chi tiêu cho các hoạt động mang tính chiến lược, tạo ra kết quả kinh doanh tích cực, tạo đà tăng trưởng cho startup hướng tới mục tiêu đề ra. Trong khi đó dòng tiền từ Nợ vay là chi cho các hoạt động cố định trong kinh doanh, như mua hàng (theo hợp đồng đã có), lương nhân viên, tiền thuê văn phòng,...Startup cần linh hoạt, nhạy bén, sáng tạo tìm ra kênh tiếp cận Nợ vay đó với chi phí rẻ nhất có thể. Nếu không, việc nhầm lẫn sử dụng 2 nguồn tiền này có thế sẽ đưa startup vào khủng hoảng dòng tiền, mất tính thanh khoản dẫn tới phá sản. Tưởng tượng bạn gọi vốn để chỉ để có vốn lưu động, để kéo dài runway bằng cách trả lương, tiền thuê văn phòng,… đây được coi là những hoạt động không trực tiếp tạo ra dòng doanh thu mới cho công ty, trong khi đáng lẽ số tiền đó nên được đầu tư một cách chiến lược cho việc phát triển mở rộng hoàn thiện sản phẩm, xây dựng kênh phân phối, tập khách hàng....Các nhà sáng lập cần tỉnh táo nhận ra vấn đề này, trước khi quá muộn. Trên đây là một vài suy nghĩ của tôi về tư duy sử dụng vốn đầu tư của VC một cách chiến lược, thông minh, hiệu quả, xứng ĐÁNG với “cái giá đắt đỏ” mà các nhà sáng lập và startup phải đánh đổi khi gọi vốn từ VC. Giống như hai mặt của một đồng tiền xu, việc gọi được vốn từ VC, không phải chỉ có màu hồng, không bảo chứng cho thành công, không hề dễ dãi một chút nào, do đó, hi vọng các nhà sáng lập sẽ luôn tỉnh táo, sáng suốt, chiến lược sử dụng dòng một này một cách “đáng đồng tiền bát gạo, cho bõ công” nhé! Yeah, keep fighting vì điều này nhé, các nhà sáng lập ơi!! Previous Next

< Back Bài toán Distribution #7: Bài học về The Power Law of Distribution dành cho startup trước và sau khi đạt được PMF, nhìn từ case BuyMed Xin chào các bạn! Đến hẹn lại lên, đau đáu trên hành trình đi tìm lời giải cho bài toán Distribution - đưa sản phẩm tới tay khách hàng một cách hiệu quả của startup, tôi đã tìm thấy thêm một khái niệm thú vị nữa. Đó là The Power Law of Distribution. Trong cuốn sách nổi tiếng Zero to One của mình, Peter Thiel lần đầu tiên có chia sẻ về khái niệm này, với ý nghĩa rằng tại mỗi giai đoạn của startup, có ít nhất một trong nhiều kênh phân phối khác nhau sẽ cho thấy hiệu quả hơn cả. Startup thường gặp thất bại khi không tìm ra đúng kênh phân phối có “sức nặng” hiệu quả vượt trội này. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu bài học case study của BuyMed liên quan tới nguyên lý phân phối thú vị này ở giai đoạn trước và sau PMF, trong bài Daily Blog hôm nay nhé! Tác giả Peter Thiel đã chia sẻ vô cùng thẳng thắn rằng, anh chứng kiến hầu hết các startup thất bại vì không tìm thấy một kênh phân phối hiệu quả cho sản phẩm của mình. Tuy nhiên, nếu startup có thể tìm ra chỉ cần một kênh phân phối hiệu quả thôi, cũng sẽ khiến cho startup của bạn khởi sắc và bứt phá. Nhưng nếu startup dù đã khai phá thử nghiệm đủ các kênh mà không tìm thấy một kênh nào đủ tốt, thì coi như đường tới cửa tử của startup không còn xa khi cạn vốn. Câu nói “Một nghề cho chín, còn hơn chín nghề” có vẻ áp dụng cho nguyên lý phân phối The Power Law này. Đúng vậy, “Một kênh cho chín, còn hơn chín kênh…không chín”. Thậm chí sẽ có nhiều thời điểm, startup nhận ra rằng, một kênh phân phối “đủ chín” - hiệu quả, có thể thu hút hơn 70% khách hàng mục tiêu của mình. Do đó, có thể nói startup không nên xa đà vào việc thử nghiệm tồn nhiều thời gian và nguồn lúc cùng một lúc cho nhiều kênh phân phối khác nhau, thay vào đó sẽ cần có những thử nghiệm nhanh chóng để tìm ra 1 kênh hoặc tối đa 2 kênh có nhiều tiềm năng nhất để tập trung vào một thời điểm nhất định theo nguyên lý phân phối The Power Law. Tuy nhiên nên lưu ý kết hợp với từng giai đoạn của startup, để tìm ra đúng thời điểm cần thay đổi, sẵn sàng tìm kiếm và chuyển sự tập trung sang kênh phân phối tiếp theo, khi nhìn thấy tính hiệu quả của kênh phân phối trước đó giảm dần. (Source) Đồng tình với nguyên lý The Power Law của bài toán Distribution này của startup, Co-founder & CEO Nguyễn Hoàng của Buymed đã chia sẻ rằng hành trình tìm thấy một kênh phân phối “có sức nặng, gánh Distribution” ở giai đoạn sớm của startup này, thật ra cũng tuân theo nguyên lý này. Đặc biệt, là ở hai thời điểm mang tính bước ngoặt cho sự phát triển của BuyMed: Trước và Sau khi tìm thấy PMF - sản phẩm phù hợp với thị trường. Khi đó, BuyMed có rất nhiều sự lựa chọn kênh phân phối để thu hút tập khách hàng mục tiêu là các nhà thuốc tại Việt Nam. Đó là: Brochure (Ấn phẩm quảng cáo), Gửi tin nhắn SMS, Chạy Paid Ads (quảng cáo trả phí), Telesales (Tư vấn sales gọi điện), Sales Reps (Chuyên viên sales đại diện bán hàng), Content Marketing (Tiếp thị nội dung), Community (Cộng đồng các nhà thuốc), Brand Marketing (Xây dựng thương hiệu)…..Nhưng thay vì sa đà vào cùng một lúc thực hiện phân phối sản phẩm các tất cả các kênh này, BuyMed đã rất chiến lược chọn ra và tìm thấy các kênh hiệu quả nhất để tập trung theo nguyên lý The Power Law. Đầu tiên, ở giai đoạn sớm trước đạt được PMF, BuyMed đã lựa chọn kênh phân phối “thủ công”, đúng tinh thần cần có ở giai đoạn này là “ Do things that don’t scale ”, thông qua việc Gửi tin nhắn SMS và Gửi ấn phẩm quảng cáo. Với đặc điểm các nhà thuốc hoạt động đều phải đăng kí giấy phép kinh doanh, và các thông tin cơ bản như số điện thoại và địa chỉ của nhà thuốc đều có thể dễ dàng tìm kiếm được trên mạng, Nên ở giai đoạn này, BuyMed đã ưu tiên tìm kiếm thông tin số điện thoại và địa chỉ của tập khách hàng mục tiêu ban đầu ở số lượng giới hạn là Early Adopter của mình. Sau đó, BuyMed đã lần lượt gửi tin nhắn SMS tới từng số điện thoại tìm thấy của các nhà thuốc, cũng như kết hợp gửi ấn phẩm quảng cáo giới thiệu sản phẩm của mình tới địa chỉ đăng ký được tìm thấy trên Internet của các nhà thuốc. Việc được trả lời lại từng tin nhắn hồi âm của khách hàng giúp startup này gia tăng tương tác, tìm hiểu được nhu cầu của khách hàng, cũng như việc gửi ấn phẩm vật lý là những tờ giới thiệu sản phẩm chỉn chu của BuyMed, tạo ra những “điểm chạm vật lý” kéo gần khoảng cách, tạo ra sự tin tưởng với khách hàng của mình. Đây có thể nói là cách làm manual - thủ công, khó có thể làm trên quy mô lớn hơn, nhưng lại rất phù hợp và phù hợp trong giai đoạn Pre-PMF trước khi tìm thấy sản phẩm phù hợp với thị trường của BuyMed, trong một tập khách hàng Early Adopter giới hạn ban đầu. Tiếp theo, khi vừa đạt được PMF - là khi BuyMed đã chinh phục được tập khách hàng Early Adopter ban đầu của mình bằng sản phẩm hoàn thiện và quy trình đã được tối ưu sẵn sàng để mở rộng, startup này đã tìm thấy kênh phân phối mới thay thế hiệu quả hơn, cũng theo nguyên lý The Power Law. Đó là chạy quảng cáo Target Marketing và từ đó chăm sóc Leads bằng Telesales. Điều thú vị ở đây là BuyMed không chạy quảng cáo trả phí thông thường, mà đầu tiên sẽ tìm kiếm thông tin của 4000 nhà thuốc mục tiêu với số điện thoại và địa chỉ tìm thấy trên mạng, từ đó là chạy quảng cáo chỉ tập trung vào mục tiêu này thôi với chi phí vô cùng tối ưu. Nhờ đó, tỉ lệ Hit - nhắm trúng thu hút được mục tiêu đạt được hầu như là 100%. Tiếp theo, bộ phận telesales sẽ đi vào chăm sóc những leads khách hàng tiềm năng đã thu hút được đó, giúp nâng tỉ lệ chuyển đổi (Conversion rate) sang khách hàng thực thế sử dụng sản phẩm của BuyMed đạt hơn 50% ở giai đoạn đó. BuyMed đã thực sự có những bước đi chiến lược và sắc sảo trong việc tìm ra những kênh phân phối hiệu quả trên từng giai đoạn, tuân theo The Power Law trong bài toán Distribution của mình. Trên đây là những chia sẻ của tôi về bài học case study từ BuyMed về nguyên lý phân phối The Power Law thú vị và ý nghĩa này nhé! Hi vọng bài viết này sẽ là những gợi ý tham khảo có giá trị dành cho các nhà sáng lập startup trong việc tìm thấy kênh phân phối hiệu quả ở giai đoạn sớm trước và sau khi tìm thấy PMF của mình nhé! Yeah, chúng ta cùng just keep fighting nhé! Previous Next

< Back Small milestone: Kỉ niệm cột mốc 100 bài viết daily catchup và kỳ nghỉ …viết trong 1 tuần tại Nhật Bản Xin chào các bạn! Vừa qua tôi đã có một kỳ nghỉ… viết trong 1 tuần, nhân dịp chuyến công tác đặc biệt của tôi tại Tokyo Nhật Bản, đồng thời nhân kỉ niệm cột mốc nho nhỏ của tôi, là đã có 100 bài viết Daily Catchup tại đây. Thiết nghĩ đây cũng là thời điểm phù hợp để tôi nhìn lại hành trình vừa qua, do đó, trong bài viết quay trở lại ngày hôm nay tôi xin phép được chia sẻ một vài suy nghĩ của mình về cột mốc này nhé! 100 bài viết này, thực sự là 100 ngày không ngừng học hỏi, trải nghiệm, chiêm nghiệm, tìm kiếm của tôi cho những đề tài và nội dung ý nghĩa để chia sẻ. Tất cả đều phản ánh rất chân thực những suy nghĩ và bài học tôi qua từng ngày. Tôi muốn xây dựng một kênh thông tin liên lạc giữa tôi với các nhà sáng lập startup, các đồng đội của mình, để mọi người có thể hiểu được tôi nhất, từ những suy nghĩ và bài học ý nghĩa của mình qua từng ngày. Tôi luôn tin rằng trong rất nhiều hình thức giao tiếp khác nhau, qua lời nói trực tiếp hay qua hình ảnh video, thì hình thức viết này là cách giao tiếp hiệu quả nhất với tôi trong việc truyền đạt ý thông điệp và với người đọc là thu nhận thông tin. Cụ thể, là các bài viết này giúp tôi có thể truyền tải được nội dung mình muốn chia sẻ hiệu quả và cụ thể nhất, có thể vượt qua được những rào cản ngoại ngữ (với tính năng có thể trực tiếp dịch nhiều ngôn ngữ khác nhau trực tiếp trên một trang nội dung) để tất cả mọi người có thể cùng đọc hiểu nội dung gốc bằng tiếng Việt của tôi. Bên cạnh đó, là tối ưu ROI trong việc nhanh chóng thu nhận được số lượng thông tin chỉ trong ~3 phút đọc, dành cho những nhà sáng lập hay bất kỳ ai mưu cầu hiệu suất giá trị trên thời gian bỏ ra. Cuối cùng, là sau mỗi bài viết tôi đều để từ “Keep fighting!” là thông điệp tích cực, cổ vũ tinh thần của mọi người, đặc biệt là các nhà sáng lập startup, rằng hãy luôn kiên trì, chiến đấu từng ngày để tiến tới thành công hơn nữa. Việc kiên trì chia sẻ 100 bài viết vừa qua đã tạo cho tôi một thói quen kỉ luật, kiên trì viết, cũng như giúp tôi cảm giác mình sống trọn vẹn từng ngày với nhiều bài học chiêm nghiệm ý nghĩa. Và để rồi trong 1 tuần tôi nghỉ viết vừa qua, tôi thực sự cảm thấy hụt hẫng và trống rỗng nếu như không được viết ra những điều mình đã học và trải nghiệm được trong ngày. Thế đó, 1 tuần thử thách vừa qua đã giúp tôi nhận ra được những bài viết ở đây đã trở thành một phần quan trọng mỗi ngày của tôi như thế nào. Rằng, tôi không có lý do để dừng lại, rằng tôi vẫn luôn cần “keep fighting!” lăn sả làm việc, trải nghiệm học hỏi để rồi chia sẻ những bài học đó tới những người quan tâm. Bên cạnh đó, tôi cũng nhận ra những thách thức của việc cho ra bài viết đều đặn mỗi ngày. Thực tế, tôi thường chỉ dành ra khoảng 30 phút trước khi đi ngủ, và 30 phút sau khi thức dậy để hoàn tất 1 bài viết Daily Catchup này. Thậm chí, có bài viết tôi chỉ viết vội trên bãi biển khi đi thăm quan tại Đà Nẵng. Có những bài tôi viết khi đã mệt nhoài trở về nhà sau một ngày làm việc mệt mỏi từ sáng sớm tới tối muộn. Có những bài tôi chia sẻ lại từ các bài báo phỏng vấn tôi, hay đề cập lại nội dung chia sẻ trong các bài blog trước đó của tôi. Đây đều là những bài viết được tôi chia sẻ những suy nghĩ, bài học chiêm nghiệm của mình thực tế trong ngày. Hi vọng đây là nơi các nhà sáng lập hay bất kỳ ai tìm thấy được sự an ủi, cổ vũ với nguồn năng lượng tích cực từ tôi rằng, rằng hãy tiếp tục cố gắng mỗi ngày. Một tuần công tác ở Nhật vừa qua, đã giúp tôi một lần nữa khẳng định hướng đi của mình. Tôi luôn tin vào Compound Effect đến từ những việc làm và giá trị nhất quán, được tích luỹ trong một khoảng thời gian dài, sẽ trở thành “lãi suất kép” - giá trị cộng dồn lớn lao sau này. Tôi tin vào giá trị nền tảng bền vững không thể xây dựng bằng con đường tắt. Tôi tin vào sự kiên trì, kỉ luật và nhất quán trong từng hành động và suy nghĩ. Tôi tin vào giá trị lan toả của mong muốn chia sẻ những bài học của mình với mọi người để cùng chung tay xây dựng cộng đồng lớn mạnh hơn. Tôi muốn Việt Nam mình có vị thế lớn mạnh hơn nữa, tôi muốn startup của Việt Nam chúng ta phát triển bền vững hơn nữa. Một khi tôi vẫn còn những niềm tin và mong muốn mạnh mẽ này, tôi vẫn sẽ “Keep fighting!!” viết và chia sẻ tới mọi người. Yeah, chúng ta cùng Keep fighting nhé!! Previous Next

< Back Hệ sinh thái startup Indonesia và 3 điều tôi ấn tượng nhất Vừa qua các thành viên trong quỹ đầu tư Genesia Ventures chúng tôi đã có chuyến công tác đáng nhớ tại Indonesia. Chúng tôi đã tới thăm và có những buổi họp thảo luận sôi nổi với các nhà sáng lâp startup mà quỹ chúng tôi đã đầu tư và đồng hành tại đây. Trong quá trình tiếp xúc với nhiều nhà sáng lập trong chuyến công tác này, tôi được học hỏi rất nhiều điều ý nghĩa để mang trở về, để chia sẻ lại với mọi người trong hệ sinh thái startup tại Việt Nam mình. Dựa trên những trải nghiệm, tìm hiểu và quan sát toàn bộ hệ sinh thái startup tại đây, tôi đã rút ra được 3 điều tôi đặc biệt ấn tượng nhất muốn chia sẻ tới mọi người dưới đây, thông qua bài blog Daily Catchup ngày hôm nay. Nhắc đến Indonesia, chắc hẳn các bạn đều không cảm thấy xa lạ gì, vì đây là đất nước cùng ở trong khu vực Đông Nam Á, rất gần với Việt Nam, và chỉ cách chúng ta khoảng hơn 3 giờ bay từ thành phố Hồ Chí Minh tới thủ đô Jakarta. Nếu không tính Singapore - nơi mà rất nhiều startup trong khu vực bao gồm cả Việt Nam chọn là nơi để đăng ký trụ sở chính, thì Indonesia thực sự là đất nước có hệ sinh thái startup năng động bậc nhất khu vực Đông Nam Á. Theo báo cáo của Google, Temasek, và Bain&Co vào năm 2019, thì thị trường Indonesia đã huy động được nhiều vốn đầu tư khởi nghiệp nhất trong khu vực, và xu hướng này dự báo vẫn sẽ còn tiếp diễn ít nhất là tới năm 2025. Dù năm 2022 vừa qua cũng được gọi là năm của “Mùa đông gọi vốn” đối với các startup tại Indonesia, nhưng thị trường này cũng đã huy động được tổng cộng hơn 4.2 tỉ USD. Bên cạnh đó, hiện nay Indonesia đang là cái nôi của 14 startup kỳ lân. Trong đó có một vài startup nổi bật có hoạt động tại Việt Nam, như là Gojek (thuộc Goto), Traveloka, Kredivo. Chỉ tính riêng năm ngoái 2022, mặc dù thị trường tài chính không thuận lợi, nhưng Indonesia cũng có đến 2 startup công nghệ thông báo lên sàn chứng khoán là GoTo (tháng 4) đã huy động được 1.1 tỉ USD và Blibli Ticket (tháng 11) đã huy động được hơn 510 triệu USD. Để chắp cánh cho hệ sinh thái khởi nghiệp năng động và quy mô lớn như vậy, không thể không kể đến sự hậu thuẫn về dòng tiền của các quỹ đầu tư mạo hiểm cả nội và ngoại tại đây. Đây cũng là một thị trường phát triển có nội lực khi theo thống kê năm 2021, chỉ riêng các quỹ nội hoạt động trong hệ sinh thái startup tại đây, đã lên tới con số 129 quỹ đầu tư. Đặc biệt trong đó, Tổng thống Joko Widodo của Indonesia vào tháng 12 năm 2021 đã thông báo ra mắt Quỹ Merah Putih (MPF) - là một quỹ đầu tư mạo hiểm do chính phủ hậu thuẫn, nhằm thúc đẩy sự phát triển của các startup “soonicorn” với mức định giá hơn 200 triệu USD bằng cách cung cấp những khoản đầu tư lớn từ 10–50 triệu USD cho mỗi một công ty. Có lẽ chính vì hoạt động trong một hệ sinh thái phát triển năng động và nhiều cơ hội về vốn như vậy, mà điều tôi ấn tượng đầu tiên là, các nhà sáng lập startup tại Indonesia giao tiếp tiếng Anh tương đối tốt, cùng với khả năng nhanh nhạy khéo khéo, giúp họ tự tin gây ấn tượng và thuyết phục các nhà đầu tư nước ngoài. Việc lớn lên trong một đất nước với hơn 300 nhóm sắc tộc, văn hoá kết hợp hài hoà giữa nhiều văn hoá đến từ người gốc Mã Lai với tôn giáo chủ đạo là Đạo Hồi, người gốc Hoa,… đã giúp họ quen với việc tự tin tiếp xúc với nhiều người “lạ” với ngôn ngữ và văn hoá khác với mình. Bên cạnh đó, các nhà sáng lập startup tại đây phần đông là họ người ưu tú, đã từng du học và sinh sống ở nước ngoài, có mục tiêu lớn trở về đất nước để khởi nghiệp. Do đó, tiếng Anh không phải là rào cản cho họ tiếp xúc với các nhà đầu tư từ nước ngoài. Điều tôi có thể cảm nhận ở những nhà sáng lập này, là họ không cần phải “gồng” quá nhiều để giao tiếp với các nhà đầu tư nước ngoài, mà với họ khá thoải mái và quen thuộc, và đây là tiền đề quan trọng để họ có được sự tự tin và gia tăng tính thuyết phục trong giao tiếp với đối phương. Điều ấn tượng tiếp theo là, các nhà sáng lập startup tại Indonesia đã có sự thay đổi lớn về tư duy, ban đầu là từ tập trung vào Top-line, rồi tới Bottom-line, và giờ là tập trung vào Cashflow. Trong bối cảnh “mùa đông gọi vốn” hiện nay, với câu chuyện không phải của riêng Việt Nam chúng ta, mà cả Indonesia cũng vậy. Gần 1 năm “mùa đông” trôi qua, đã khiến các nhà sáng lập trở nên thận trọng và tỉnh táo hơn. Họ tập trung vào việc phát triển kinh doanh, sức mạnh nội tại, tính bền vững của mô hình kinh doanh hơn, không để mình phải phụ thuộc quá nhiều vào gọi vốn từ bên ngoài. Do đó, để làm được vậy, đòi hỏi họ phải tập trung nhiều hơn vào dòng tiền - Cashflow giúp họ có thể tự lực và tự cường được. Cuối cùng, tôi có ấn tượng là Indonesia hiện nay đã bước vào giai đoạn 2.0 của của hệ sinh thái khởi nghiệp, với sự tích luỹ kinh nghiệm khi các nhà sáng lập thế hệ đầu đã gây dựng các startup siêu kỳ lân và kỳ lân, từng bước đưa startup phát triển và exit được. Để giờ đây các nhà sáng lập thế hệ mới, dựa trên những niềm cảm hứng và kinh nghiệm tích luỹ đó, họ có tư duy phát triển business có chiều sâu và có sự đổi mới sáng tạo bứt phát hơn về mặt sản phẩm, không chỉ đơn thuần tham gia phân phối sản phẩm dịch vụ. Bên cạnh đó là ở mỗi nhà sáng lập tôi gặp tại đây, họ cho thấy mình có tham vọng lớn bước ra thị trường nước ngoài từ sớm, sau khi đã xây dựng được vị trí dẫn đầu nhất định tại quê hương mình. Tuy nhiên, việc bước ra thị trường nước ngoài vẫn còn nhiều thách thức với họ, vì để có thể thực sự thành công, còn phụ thuộc rất lớn vào việc các startup có được hậu thuẫn lớn về vốn từ các nhà đầu tư, và khả năng tuyển dụng được nhân tài đứng đầu tại mỗi thị trường startup này mở rộng. Trên đây là những chia sẻ của tôi đúc kết từ chuyến đi công tác Indonesia vừa qua với đội ngũ trong quỹ đầu tư Genesia Ventures chúng tôi. Hi vọng, những chia sẻ này có giá trị nho nhỏ, là gợi ý, là sự cổ vũ các nhà sáng lập startup Việt Nam chúng ta hãy cùng tiếp tục học hỏi và cố gắng để đưa vị thế của hệ sinh thái startup Việt Nam mình ngày càng lớn mạnh hơn, không để mình bị bỏ sau quá nhiều so với Indonesia nhé! Yeah, let’s keep fighting together!! Previous Next

< Back Bài toán Distribution #3: Xây dựng chiến lược tạo nam châm hút lead cho startup ở giai đoạn sớm Xin chào các bạn! Đến hẹn lại lên, tiếp nối chuỗi hành trình đi tìm lời giải cho bài toán Distribution - phân phối sản phẩm tới đúng tay khách hàng một cách hiệu quả dành cho startup, hôm nay tôi xin phép được chia sẻ về cơ chế tạo phễu thu hút khách hàng mục tiêu. Từ đó là xây dựng chiến lược tạo Lead Magnet - nam châm hút lead về cho startup, một cách hiệu quả, có thể áp dụng cho nhiều startup dù ở giai đoạn sớm, khi nguồn lực còn nhiều hạn chế. Xin mời mọi người đón đọc chi tiết trong bài bài Daily Blog ngày hôm nay nhé! Với hướng tiếp cận nền tảng làm tiền đề, chúng ta cùng nhau tìm hiểu về 5 giai đoạn tạo phễu thu hút lead khách hàng mục tiêu (Lead generation funnel) nhé! Đầu tiên là giai đoạn Awareness - thu hút sự chú ý quan tâm từ khách hàng mục tiêu. Tiếp theo là giai đoạn Interest - tạo sự hứng thú của khách hàng bằng việc cho thấy giá trị đến từ sản phẩm dịch vụ của startup trong việc giải quyết “ Công việc cần hoàn thành - JTBD ” của khách hàng. Từ đó nối tiếp là giai đoạn Appraisal/Desire - khiến khách hàng cân nhắc mong muốn sử dụng sản phầm dịch vụ của startup, dẫn đến giai đoạn tiếp theo là Action/Confirmation - kích hoạt việc khách hàng ra quyết định mua sản phẩm dịch vụ. Cuối cùng là giai đoạn Conversion - chuyển đổi thành đơn hàng thực tế khi khách hàng trả tiền. Nguyên tắc áp dụng ở đây là, nguyên tắc KAIZEN - không ngừng thử nghiệm những cách tiếp cận và chiến lược mới để tìm ra hướng tối ưu tốt nhất, giúp tăng hiệu quả từng bước trong phễu thu hút khách hàng tiềm năng này. Dựa trên nguyên tắc này, trong khuôn khổ bài viết hôm nay, chúng ta cùng nhau tìm hiểu về cách tối ưu Awareness - thu hút sự chú ý quan tâm từ khách hàng mục tiêu, bằng chiến lược xây dựng Lead Magnets - thỏi nam châm thu hút lead khách hàng tiềm năng nhé! Với startup, đặc biệt là startup ở giai đoạn đầu gặp nhiều hạn chế về nguồn lực, không thể có nhiều ngân sách chạy quảng cáo hay chiến dịch truyền thông rầm rộ để tạo sự chú ý trong thị trường, mà cần có những chiến lược thông minh hiệu quả thu hút được đúng khách hàng mục tiêu của mình. Mặt khác, với startup ở giai đoạn sớm khi mới thâm nhập thị trường, chưa có nhiều người biết đến và tin tưởng sử dụng sản phẩm dịch vụ của mình, startup cần có cách tiếp cận khéo léo xây dựng niềm tin, kích hoạt mong muốn khám phá trải nghiệm và sử dụng ở khách hàng tiềm năng. Mục tiêu của chiến lược tạo ra Lead Magnet - nam châm thu hút lead nằm ở việc tiếp cận và chia sẻ tới khách hàng tiềm năng của mình những giá trị miễn phí nhưng có giá trị, để đổi lấy thông tin liên lạc, và hơn hết là sự tin tưởng và quan tâm của họ. Cơ chế nam châm thu hút lead này cần là quick win - giúp khách hàng nhận ra được giá trị nhanh chóng ở startup, đáp ứng được một phần đầu của nhu cầu khách hàng. Ví dụ, nếu như startup bạn cung cấp dịch vụ giảm cân cho khách hàng mục tiêu, thì thỏi nam châm hút lead khách hàng có thể là đề xuất nội dung chương trình ăn uống tập luyện trong 1 tháng đầu dành cho khách hàng đó. Thỏi nam châm hút lead này có thể có nhiều hình thức khách nhau phụ thuộc vào nhu cầu và đặc tính của khách hàng cũng như nguồn lực trong khả năng cho phép của startup. Nhưng nguyên tắc chung là cần ít rào cản tiếp cận, nhanh chóng thu nạp nội dung ngắn gọn có giá trị . Đó có thể là eBook, khoá học ngắn, phiên bản giới hạn sử dụng miễn phí (freemium), video nội dung hướng dẫn sử dụng dịch vụ,… Mục đích chính của thỏi nam châm lead này, là nền tảng để xây dựng niềm tin về tính chuyên môn của startup, giúp tập khách hàng được educate - đào tạo trước ban đầu, đồng thời thu hút được sự quan tâm đăng ký sử dụng trả phí sau đó. Chiến lược xây dựng thỏi nam châm hút Lead này cho startup sẽ có 3 yếu tố quan trọng sau: Startup cần tạo ra thỏi nam châm tạo lead có giá trị và khác biệt cho thấy tính chuyên môn cũng như tạo ra sự tin tưởng và sự hứng thú từ khách hàng . Do đó, startup cần tránh sa đà vào những nội dung chung chung, nhàm chán mà khách hang tiềm năng của bạn có thể dễ dàng tìm kiếm ở nhiều nơi khác. Thỏi nam châm hút Lead này cần tạo ra sự tò mò và tính khẩn cấp để khuyến khích khách hàng tiềm năng ra quyết định nhanh chóng. Do đó, startup sẽ cần thực thi một cách chiến lược cách xây dựng nội dung cho thỏi nam châm này, cũng như tạo ra tính khan hiếm, gấp gáp về thời gian. Ví dụ như startup có thể cung cấp sản phẩm phiên bản giới hạn, trong một khung thơi gian giới hạn, cho một số lượng khách hàng giới hạn để thu hút sự chú ý, cũng như kích hoạt kêu gọi việc ra quyết định sử dụng nhanh chóng từ khách hàng mục tiêu. Thỏi nam châm hút Leads này phải có tính kết nối . Đầu tiên là kết nối giá trị nhất quán với sản phẩm cốt lõi của startup. Tiếp theo là tính kết nối trong hành trình mua sắm của khách hàng, ở đó một khi thu hút được leads khách hàng tiềm năng đi vào phễu bán hàng (Sales funnel), startup sẽ cần phải có quy trình bán hàng hiệu quả, nuôi dưỡng và duy trì mối quan hệ tiếp nối với các lead khách hàng này, mang lại giá trị nhất quán, tiến tới việc conversion - chuyển đổi thành đơn hàng đặt mua từ khách hàng của mình. Trên đây là một vài chia sẻ của tôi về cơ chế tạo phễu thu hút khách hàng mục tiêu và những yếu tố quan trọng trong việc xây dựng chiến lược tạo Lead Magnet - thỏi nam châm hút lead về cho startup một cách hiệu quả. Hi vọng bài viết này sẽ có giá trị tham khảo ý nghĩa tới các nhà sáng lập trong hành trình đi lời giải cho bài toán phân phối sản phẩm tới tay khách hàng mục tiêu của mình hiệu quả nhé! Yeah, just keep fighting!! Previous Next

< Back Suy nghĩ về việc xây dựng văn hoá Feedback tại startup Trong quá trình thảo luận với tôi, có rất nhiều nhà sáng lập cả trong và ngoài startup quỹ Genesia Ventures chúng tôi đầu tư, đều cảm thấy bất ngờ vì sự thẳng thắn chia sẻ ý kiến và góp ý của tôi. Và từ chính những phản ứng khác nhau của mỗi nhà nhà sáng lập trước các feedback của tôi, có thể nói lên rất nhiều về tính cách, bản lĩnh của cá nhân nhà sáng lập, cũng như phản ánh văn hoá của startup họ đang xây dựng. Trong bài Daily Blog hôm nay, tôi xin phép được chia sẻ một vài suy nghĩ về việc ý nghĩa và cách xây dựng văn hoá Feedback, xuất phát từ gốc bên trong mỗi startup. Trong bài Daily Blog “Chiêm nghiệm về cách nhà sáng lập startup phản ứng khi nhận Feedback” trước đây của tôi, tôi tin rằng, bên cạnh “Ego” cái tôi của nhà sáng lập là nguyên nhân khiến họ khó chấp nhận việc nhận Feedback từ đối phương, thì còn tồn tại những lý do khác đến từ văn hoá tổ chức trong startup. Cụ thể, trong quá trình hình thành văn hoá startup, và quá trình tuyển dụng mang nhiều “Network effect” (hiệu ứng của việc những người được tuyển vào tiếp theo sẽ có xu hướng giống và được phản chiếu từ chính những người được tuyển vào ban đầu và từ các nhà sáng lập), khiến văn hoá startup có xu hướng bị đồng hoá bởi những người giống nhau, khó nuôi dưỡng được văn hoá với nhiều góc nhìn đa dạng, để phản biện xây dựng. Mặt khác, khi startup theo đuổi phong cách tổ chức theo cấp bậc cao thấp, không tạo ra môi trường khuyến khích thoải mái chia sẻ feedback, dẫn đến việc các nhà sáng lập cũng sẽ khó nhận được các feedback một cách thẳng thắn từ bên dưới của mình. Tôi tin rằng, một công ty không nuôi dưỡng văn hoá góp ý feedback, thì bản thân từng cá nhân trong đó, sẽ sợ hãi không dám nói những điều mình nghĩ và đi ngược lại với ý kiến của cấp trên. Nhìn xa ra, sẽ khiến tổ chức nói chung và mỗi con người ở đó không dám thách thức bản thân và mọi người cùng tốt hơn. Mọi thứ sẽ có xu hướng trì trệ hơn, khiến những nhân tài thực sự cảm thấy mình khó có cơ hội phát triển hơn, từ đó dẫn đến việc họ rời tổ chức. Do đó, việc thúc đẩy xây dựng văn hoá cởi mở, ở đó mọi người thẳng thắn chia sẻ feedback xây dựng, và luôn đi tìm kiếm feedback để hoàn thiện hơn nữa là điều vô cùng quan trọng với startup nói chung và mỗi người trong tổ chức nói riêng. Để làm được điều đó, đầu tiên cơ bản nhất là bản thân mỗi người, bao gồm cả nhà sáng lập cần giữ trong mình growth mindset, với tư duy mong muốn tiến bộ hơn để hạ cái tôi luôn cầu thị và chủ động tìm kiếm feedback góp ý để hoàn thiện. Dựa trên tiền đề đã có được đúng mindset rồi, các nhà sáng lập có thể xây dựng văn hoá feedback cho startup của mình, với sự tham gia của tất cả các thành viên trong công ty, thông qua thiết lập những bộ quy tắc ứng xử, giao tiếp cơ bản khi góp ý để “góp ý thực sự là góp ý”. Cụ thể, là đặt ra những kỳ vọng cơ bản về cách feedback nên được chia sẻ và ghi nhận, để tối ưu được hiệu suất trên từng feedback, dựa trên tinh thần trân trọng, cầu thị và muốn phát triển. Bên cạnh đó, startup cũng sẽ cần kỉ luật định kỳ thường xuyên tiến hành feedback, theo tuần và tháng, thay vì chờ tới quý hay nửa năm mới thực hiện mội lần, với mục đích tạo thói quen, và duy trì môi trường cởi mở chia sẻ và tiếp nhận feedback trong nội bộ công ty. Tôi đã từng rất bất ngờ khi xem đoạn video ghi lại cách Vietcetera - startup mà quỹ Genesia Ventures chúng tôi đầu tư tại Việt Nam đã tổ chức một buổi Feedback công khai từ các nhân viên , trực tiếp gửi với các sếp của mình - là 3 anh chị lãnh đạo, thành viên quản trị tại Vietcetera. Bình thường, chúng ta sẽ thấy nhiều hơn những buổi chia sẻ Feedback từ sếp tới nhân viên, nhưng cách làm đặc biệt của Vietcetera cho thấy nỗ lực của mình trong việc tạo ra môi trường cởi mở, thoải mái, khuyến khích góp ý tới các sếp, qua đó là xây dựng văn hoá Feedback để mọi người cùng chia sẻ góp ý, cùng nhau tốt hơn. Trên đây là một vài suy nghĩ của tôi nói về tầm quan trọng của việc xây dựng văn hoá Feedback cùng phát triển tại startup, và cách tiếp cận để làm được điều đó. Tôi tin rằng, xuất phát từ gốc, từ growth mindset, định hình nên văn hoá, hành động một cách nhất quán đề cao việc chia sẻ và ghi nhận feedback sẽ giúp công ty và các nhân viên của mình ở đó không ngừng tìm kiếm tự tiến bộ, phát triển. Và đã là một công ty startup, luôn khao khát sự phát triển, thì chắc chắn Feedback nên và luôn là một phần trong văn hoá của startup. Yeah, chúng ta cùng keep fighting vì điều này nhé!! Previous Next

< Back Báo Đầu Tư: Start-up nên tập trung vào phân khúc chiến lược Ở giai đoạn khởi đầu, start-up rất dễ sa đà vào những cuộc thử nghiệm kéo dài, kém hiệu quả khi lựa chọn phục vụ nhiều phân khúc khách hàng. Để phát triển đường dài, start-up nên tập trung vào phân khúc chiến lược. Để làm được như vậy, start-up cần đi tìm những người đầu tiên thử ý tưởng mới, quy trình, hàng hóa và dịch vụ của mình. Phân khúc khách hàng đầu tiên cần có tinh thần cởi mở trải nghiệm đón nhận giá trị từ sản phẩm, chia sẻ phản hồi tích cực, giúp start-up hoàn thiện sản phẩm . P/s: Xin cám ơn quý báo đã chia sẻ lại bài viết trước đây của tôi về Bài toán lựa chọn khách hàng #3: Suy nghĩ về cách chọn phân khúc thị trường của startup ở giai đoạn sớm, nhìn từ case của M Village nhé! Keep fighting!! Xin mời mọi người đọc bài báo chi tiết trên Báo Đầu Tư dưới đây nhé! https://baodautu.vn/start-up-nen-tap-trung-vao-phan-khuc-chien-luoc-d190370.html Previous Next

< Back “Cú sốc” SVB: Những hệ quả liên đới tới hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu và Việt Nam Đây là lần đầu tiên trong sự nghiệp đầu tư khởi nghiệp, tôi được chứng kiến một sự kiện thất bại của một ngân hàng, tuy ở rất xa Việt Nam, mà lại có sức công phá, có thể thay đổi hoàn toàn vận mệnh của cả hệ sinh thái khởi nghiệp nói chung của toàn cầu, và tất nhiên có thể cả sự nghiệp đầu tư của tôi sau này. Vâng, không đứng ngoài sự việc đang thu hút rất nhiều sự chú ý của giới đầu tư tài chính toàn cầu, tôi cũng đã theo dõi sát sao tin tức ngân hàng Silicon Valley Bank (SVB) sụp đổ vừa qua. Tôi đã từng hỗ trợ các startup quỹ chúng tôi đầu tư tại Singapore, đăng ký mở tài khoản ngân hàng tại quốc gia này. Do đó, tôi hiểu được những thách thức, khó khăn của các startup ở giai đoạn đầu mới thành lập, khó được chấp nhận cho mở tài khoản công ty tại các ngân hàng lớn truyền thống. Nên tôi càng hiểu được vai trò “bệ đỡ” với startup quan trọng đến nhường nào khi có một ngân hàng lớn lại vừa thân thiện, hỗ trợ đồng hành startup phát triển từ những ngày đầu tiên cùng với các quỹ đầu tư chúng tôi. Cách đây đúng 40 năm về trước, SVB đã xuất hiện và trở thành ngân hàng là “bệ đỡ”như vậy cho các startup, tham gia là cái nôi cho sự phát triển đổi mới sáng tạo tại thung lũng Silicon Valley. Tới nay, đã có hơn 40,000 các công ty startup công nghệ đang sử dụng dịch vụ tài chính của ngân hàng này. Mặc dù SVB được gọi là ngân hàng dành cho startup, nhưng mô hình kinh doanh tạo ra lợi nhuận chính cho SVB là cung cấp tín dụng dành cho các quỹ đầu tư PE/VC, với tài sản đảm bảo là các cam kết đầu tư (Capital Commitment) từ các nhà đầu tư LP (Limited Partner) của các quỹ đầu tư PE/VC đó. Kể từ khi thành lập vào năm 1983 tới nay, SVB chỉ có một khoản nợ xấu duy nhất trong mảng kinh doanh chính này. Bởi vì, những khách hàng là các quỹ đầu tư đó đều nhận được các cam kết đầu tư từ các LP, là các nhà đầu tư tổ chức, quỹ hưu trí, các doanh nghiệp lớn và uy tín. Ngoài ra, SVB cũng cung cấp các khoản vay cho startup. Trong đó, SVB cho các công ty startup ở giai đoạn Later stage (sau khi đã gọi qua một vài vòng đầu tư) vay vốn mạo hiểm (Venture Debt) là nhiều hơn cả. Với các công ty ở giai đoạn early và mid-stage với rủi ro cao, thì họ chỉ cho vay với tỉ trọng danh mục cho vay dưới 10%. Khi SVB cho các công ty này vay vốn, họ sẽ đặt ra điều kiện là các công ty startup cần phải gửi tiền một phần số tiền huy động được đó trong tài khoản của ngân hàng SVB. Bên cạnh đó, SVB cũng cung cấp vốn vay các nhà sáng lập các startup tầm cỡ Unicorn, thuận lợi gọi được nhiều vòng vốn đầu tư cho startup của mình. Mặc dù họ là nhà sáng lập những startup với định giá cao, và họ được gọi là tỉ phú đô la, nhưng cổ phiếu của họ có tính thanh quản còn thấp, nên trên thực tế họ không có tiền mặt cho những nhu cầu trong cuộc sống như mua nhà. Trong khi đó, họ không thể tiếp cận những dịch vụ vay từ các ngân hàng truyền thống yêu cầu tài sản đảm bảo, thì SVB cũng cung cấp khoản vay cho những nhà sáng lập cho những nhu cầu vay đặc thù kể trên. Chia sẻ về bối cảnh ra đời và mô hình kinh doanh của SVB kể trên, có lẽ đã đủ để giúp chúng ta hình dung ra sự sụp đổ của SVB đã làm chao đảo giới đầu tư mạo hiểm toàn cầu như thế nào. Đã có rất nhiều tin tức trên các phương tiện truyền thông phân tích chi tiết về nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ này, nên trong khuôn khổ bài viết Daily Catchup hôm nay, tôi sẽ không đi sâu vào phân tích nguyên nhân nữa, mà thay vào đó và chia sẻ góc nhìn về những hệ quả liên đới hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu, trong đó có Việt Nam chúng ta. Garry Tan - President kiêm CEO của Y Combinator chia sẻ, nếu tình hình sụp đổ của SVB không được cứu vãn thì hệ luỵ của nó có thể làm ảnh hưởng tới tính sống còn của startup và các quỹ đầu tư, thậm chí có thể làm chậm 10 năm tiến bộ, phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Hiện nay trong làn sóng hoang mang, lo lắng tột cùng của các startup cũng như các nhà đầu tư PE/VC về số phận của tiền gửi của mình tại SVB, mọi người vẫn đang hồi hộp chờ kết quả trong tuần tới từ FDIC. Với một hi vọng rằng, SVB có thể tìm được bên đứng ra mua lại ngân hàng này, hoặc hỗ trợ cứu lấy những khoản tiền gửi của các khách hàng của SVB. Tuỳ vào kết quả “giải cứu” SVB và khách hàng của SVB như thế nào, mà sẽ quyết định mức độ ảnh hưởng cuối cùng, kéo theo hệ quả tới toàn bộ hệ sinh thái khởi nghiệp Silicon Valley và cả toàn cầu. Tuy nhiên, sự “cú shock” SVB lần này, đã là hồi chuông cảnh báo cho mọi người trọng hệ sinh thái khởi nghiệp vốn nhiều rủi ro này, về những điều thay đổi cần thiết sắp tới. Trong khi bảo hiểm gửi tiền ở ngân hàng của SVB là 250,000 USD, với các ngân hàng ở Nhật thì sẽ thường là 1000man JYP ( ~75,000 USD), với các ngân hàng tại Singapore là 75,000 Singapore Dollar, còn tại Việt Nam là 125 triệu đồng, thì các startup sẽ cần tiến hành xem xét việc “không nên bỏ trứng vào một giỏ” - đó là gửi tất cả tiền của mình vào một tài khoản ngân hàng, mà cần chia ra gửi vào nhiều ngân hàng khác nhau, và phải là các ngân hàng uy tín. Nếu như, trong năm vừa qua, với bối cảnh tình hình kinh tế khó khăn, startup gặp phải “mùa đông gọi vốn”, khó khăn tiếp cận gọi vốn đầu tư mạo hiểm, thì Venture Debt - Khoản vay mạo hiểm, từ các ngân hàng và tổ chức tài chính phi ngân hàng, đã đóng vay trò quan trọng bổ sung cho dòng vốn hoạt động cho các startup. Sau sự sụp đổ của SVB lần này, có thể khiến các tổ chức tài chính đánh giá lại rủi ro mô hình và cân bằng dòng tiền của mình, trong hoạt động Venture Debt. Điều này có thể khiến dòng tiền Venture Debt tới startup bị ảnh hưởng tiêu cực, thậm chí tệ nhất có thể sẽ bị đóng băng tạm thời. Trước khi SVB diễn ra, các chuyên gia trong giới đầu tư tài chính PE/VC đều dự đoán là có thể nửa cuối năm 2023 tình hình dòng vốn đầu tư sẽ được hồi phục dần lại. Nhưng với tình hình sụp đổ của SVB hiện nay, có thể sẽ khiến hoạt động đầu tư của PE/VC càng chậm hồi phục hơn nữa. Những điều này sẽ khiến các startup toàn cầu vốn nói chung và các startup Việt Nam chúng ta nói riêng, đã gọi vốn khó hơn, nay lại càng khó khăn hơn trong việc tiếp cận nhiều dòng vốn khác nhau. Do đó, các startup cũng cần chuẩn bị tất cả các kịch bản, tự cường, kiên trì sống như không thể gọi vốn được tiếp trong năm nay. Tất cả là bằng việc tập trung cao độ vào tối ưu dòng tiền và runway cho startup của mình . Yeah, chúng ta cùng quyết tâm keep fighting nhé! Previous Next

< Back Rootopia: Just keep fighting! Chúng ta sẽ có tiệc sinh nhật năm thứ 3 và nhiều năm về sau nữa!! Hôm nay, tôi rất vui mừng được tới tham dự buổi dinner ấm cúng tổ chức sinh nhật mừng 2 tuổi cho Rootopia - startup quỹ chúng tôi đầu tư và đồng hành phát triển tại Việt Nam. Tôi có thể hiểu được tiệc sinh nhật này có ý nghĩa đặc biệt như thế nào với mỗi thành viên của Rootopia. Với tôi, tiệc sinh nhật này cũng vô cùng đặc biệt với nhiều suy nghĩ. Nó đặc biệt tới mức, tôi đã quyết định ngồi xuống đặt bút viết những dòng này, với mong muốn chia sẻ những suy nghĩ của mình, tới các nhà sáng lập và các thành viên của Rootopia, được gói ghém gửi gắm "làm quà sinh nhật" trong bài Daily Blog hôm nay. Điều đặc biệt đầu tiên trong buổi dinner hôm nay, là khi anh Trường Bomi - đồng sáng lập CEO của Rootopia đã có một bài phát biểu rất ý nghĩa, chia sẻ hành trình đã đi qua với những động lực và quyết tâm mạnh mẽ, với tinh thần đồng đội cùng nhau vượt khó, với những bài học và thành tựu “small wins” gặt hái được. Hơn nữa, các đồng đội cốt cán của Rootopia lần lượt có những chia sẻ về lý do vì sao họ đồng hành với Rootopia, họ hào hứng làm việc ở đây như thế nào bên đồng đội của mình. Thực sự, lắng nghe từng chia sẻ của mỗi người, tôi cảm thấy vô cùng trân quý. Đồng thời, tôi cũng mừng cho nhà sáng lập Rootopia, khi các anh có thể có được những đồng đội tài năng và nhiều nhiệt huyết tới vậy tham gia xây dựng Rootopia. Anh Trường vẫn hay nói với tôi, rằng do anh may mắn. Tôi thì tin rằng, đây không đơn thuần là điều may mắn. Đây là một năng lực đặc biệt, mà không phải nhà sáng lập nào cũng có được. Tôi tin rằng xuất phát từ chính bản thân anh luôn có tầm nhìn lớn và sự kiên trì quyết tâm mạnh mẽ, để từ đó có thể lan toả, truyền cảm hứng và thu hút, những người có thể nhìn thấy tầm nhìn đó của anh, để ủng hộ và tham gia đồng hành. Tôi cũng có niềm tin rằng, chính năng lực này của anh sẽ còn đưa anh và đồng đội của mình đi xa hơn nữa với Rootopia. Điều đặc biệt tiếp theo với tôi là, tất cả các thành viên của Rootopia đều đã nhận ra điểm yếu của tôi. Đó là tôi không hề biết hát. Tôi tệ tới mức là dù tôi có nghe hàng chục lần một bài hát yêu thích nào đó, tôi vẫn sẽ không thuộc lời và không có thể hát đúng nhịp được. Thế nhưng, không hiểu vì sao lúc “bị bắt” lên hát, trong lúc bối rối lựa chọn bài nào để hát, thì “top of mind” duy nhất của tôi khi đó chỉ có bài hát Happy Birthday. Tôi chọn bài hát này không phải là vì đây là bài hát ai cũng có thể hát được, mà sâu sắc hơn, là tôi thấy đây là bài hát rất cần để hát, cần tiếp tục được hát cho startup nói chung, và cho Rootopia nói riêng. Bởi vì, có tới 20% startup không thể đi tới được năm thứ 2 của mình . Tới được đây, cùng nhau ngồi với nhau hôm nay, là Rootopia đã được lọt vào 80% startup còn tiếp tục kiên cường chiến đấu rồi. Được đồng hành với Rootopia gần một năm nay, tôi được chứng kiến sự bền bỉ của Rootopia trong việc vượt qua những thách thức, từng bước giải những bài toán khó của mô hình nền tảng cho vay học đường tại thị trường Việt Nam. Tôi thích cách so sánh hành trình phát triển của startup, giống như một củ hành với nhiều lớp vỏ của những khó khăn thách thức và rủi ro . Trên hành trình đó, việc của startup là cần tập trung kiên trì bóc tách từng lớp vỏ đó. Từng lớp, từng lớp một. Sau vòng Pre-seed (tiền hạt giống) vừa qua, có thể nói Rootopia đã hoàn thành rất tốt việc bóc được lớp vỏ đầu tiên. Đó là lớp vỏ thách thức mang tên Validate - Kiểm chứng được sản phẩm của mình phù hợp với phân khúc Early Adopter - khách hàng có nhu cầu học trau đồi kĩ năng. Đây là phân khúc khách hàng có động lực học tập mạnh mẽ muốn nâng cao năng lực của mình, từ học tiếng Anh, tới học lập trình máy tính, với mong muốn có thể nâng cao kiến thức, từ đó là nâng cao cơ hội việc làm tốt hơn cho mình. Dịch vụ của Rootopia cũng được các trung tâm cơ sở giáo dục chấp nhận với mức họ sẵn sàng chịu rủi ro, nếu học viên không hoàn trả tiền vay học phí cho các nhà đầu tư thiên thần (Angel). Đây cũng chính là lý do vì sao, Rootopia đã tạo được đà phát triển liên tục, nhất quán với số lượng giao dịch luôn phá kỉ lục trong mỗi tháng và trong khi vẫn đảm bảo được rủi ro với tỉ lệ nợ xấu (NPL) luôn ở mức dưới 0.5% dù trong bối cảnh kinh tế khó khăn chung hiện nay. Lấy đây làm đà để đội ngũ Rootopia sẽ tiếp tục bóc tách từng lớp vỏ hành của mình bằng việc mở rộng hiệu quả số lượng giao dịch, tại các phân khúc có nhu cầu lớn trong thị trường. Mỗi một lớp vỏ hành được bóc ra thành công, là chúng ta sẽ từng bước tăng được tỉ lệ thành công của mình lên. Mỗi khi tăng được tỉ lệ thành công của startup lên, là từng năm chúng ta sẽ lại được ngồi với nhau như ngày hôm nay để cùng hát tiếp bài hát Happy Birthday cho Rootopia. (Cột mốc đáng tự hào của Rootopia đã đạt được trong tháng 6 năm 2023) Trên đây là một vài dòng suy nghĩ của tôi sau khi trở về từ buổi dinner chúc mừng sinh nhật lên 2 tuổi của Rootopia. Tôi nhắn với anh CEO Trường rằng mình không có món quà nào tặng sinh nhật cho Rootopia, mà chỉ có “cây nhà lá vườn” này, gói ghém lấy làm quà. Đây thực sự là món quà tinh thần tâm huyết tôi muốn gửi tới team Rootopia. Hi vọng chúng ta sẽ cùng nhau “Keep fighting” để cùng gặp nhau tại tiệc sinh nhật lần thứ 3, và nhiều năm về sau nữa nhé!! Yeah, just keep fighting!!! Previous Next

< Back Báo Đầu Tư: Bài học từ vụ Silicon Valley Bank sụp đổ cho startup Việt Previous Next

< Back Suy nghĩ lại về tinh thần “Founder-Friendly” của VC Các nhà sáng lập chắc hẳn thường xuyên được nghe cụm từ “Founder-Friendly” từ các quỹ đầu tư, khi nói về tinh thần thân thiện với các founder của họ? Là một nhà đầu tư khởi nghiệp, tôi luôn tìm thấy mình trong “thế” của một “Founder-Friendly” VC, tuy nhiên cũng có những “thế khó” của nó, khiến tôi luôn phải đau đáu, chiêm nghiệm lại về tinh thần này, để vừa giữ được mối quan hệ win-win bền vững với các nhà sáng lập lập, đồng thời đảm bảo ưu tiên sự phát triển của startup. Đúng vậy, trong một thị trường mà càng có nhiều bên tham gia, trong một bữa tiệc mà các quỹ VC đông hơn cả các nhà sáng lập startup, thì sẽ tạo ra sự “cạnh tranh”, đặt ra nhiều áp lực cho các quỹ là phải tốt hơn, thân thiện hơn để được các nhà sáng lập startup chọn mình. Do đó, có thể nói vào thời kỳ đỉnh cao gọi vốn năm 2021, cụm từ “Founder-Friendly” VC xuất hiện thường xuyên nổi bật tới mức, nó không còn lợi thế cạnh tranh nổi bật của VC nữa, mà đã trở thành điều hiển nhiên cần có ở mỗi VC. Tinh thần này đòi hỏi các quỹ VC phải thực hiện đầu tư nhanh nhất có thể để tiết kiệm thời gian cho các nhà sáng lập startup. Đòi hỏi họ phải đưa ra các điều khoản đầu tư dễ dàng hơn cho startup. Nó cũng đòi hỏi các quỹ tham gia đồng hành thụ động hơn, ít can thiệp và ít chia sẻ tiếng nói của mình hơn. Thế khó của VC khi đó là ở thế “được chọn” hơn là “đi chọn” các nhà sáng lập startup nổi bật có nhiều sức hút với các nhà đầu tư. Thật ra VC thường có một “nỗi sợ” - đó là FODS - Fear of Disappointing Stakeholders (Sợ khiến các bên liên quan thất vọng) . Đặc biệt là đối với các nhà sáng lập, là người mà họ sợ làm thất vọng và phật lòng nhất. Thực tế, khi các nhà sáng lập đứng trước sự lựa chọn VC đồng hành, họ cũng sẽ “reference check” các quỹ, bằng việc đi hỏi ý kiến nhận xét về quỹ đầu tư, từ chính các nhà sáng lập đã từng làm việc với quỹ trước đó. Tôi đã có lần từng chia sẻ về cái “thế khó” này của VC với nhà sáng lập startup, mà tôi hay gọi vui là “thế 6T” - Thẳng thắn thật thà thường thua thiệt. Đúng vậy, nhiều lúc VC sẽ rơi vào thế phải giữ mình là một VC thân thiện nhất, không dám nói thẳng, thật, đắng và đau vì sợ làm mất lòng các nhà sáng lập. Dù có thể những điều nên nói đó là tốt cho startup xét về cục diện chung. Tôi vẫn còn nhớ, vào thời kỳ toàn hệ sinh thái startup Việt Nam đang “say men thành công” của nhiều thương vụ gọi vốn lớn, thì quan điểm “gọi vốn khủng không phải là thành công” trong bài viết Chúng ta ĐỌC được gì từ những tin startup gọi vốn “thành công”? của tôi khi đó, vô tình trở thành đối tượng bị nhận ý kiến trái chiều từ các nhà sáng lập. Vượt lên cái thế khó này của một VC “thân thiện với nhà sáng lập” của mình, tôi tin rằng mình luôn cần có tinh thần thống nhất chung quan trọng hơn cả, giữa các nhà sáng lập startup và VC khi lựa chọn đồng hành với nhau. Đó là, tinh thần “For Startup” - tất cả vì sự phát triển của startup. Vượt lên sự sợ làm mất lòng giữa các cá nhân, cần có một tinh thần chung là ưu tiên sự phát triển của startup lên trước. Với tiền đề của tinh thần “For Startup” đã được thống nhất này, cả nhà sáng lập và VC có thể cởi mở thẳng thắn hơn, đối diện với mọi cuộc nói chuyện dù là trong lúc khó khăn nhất, để giúp nhau nhìn ra vấn đề của mình, để giảm đi các sai lầm không cần thiết làm ảnh hưởng tới sự phát triển chung của startup. Thực tế, tôi cũng từng được nhìn thấy sự tham gia tích cực của nhiều VC trong việc nhìn ra vấn đề trong tổ chức của startup. Từ đó, không chỉ đơn giản là chỉ ra vấn đề, mà VC còn có thể tích cực cùng đi tìm giải pháp hỗ trợ giải quyết vấn đề đó, cùng với các nhà sáng lập của mình. Tôi cũng cực kỳ ngưỡng mộ bản lĩnh của VC, khi mà họ có thể nhìn ra trước và dám nói lên những thách thức phía trước của startup, dù khi đó mọi người bao gồm cả nhà sáng lập còn đang vui mừng với chiến thắng trên đỉnh cao hiện tại của startup. Soichi Tajima - nhà sáng lập và giám đốc điều hành quỹ chúng tôi, là người tôi vô cùng ngưỡng mộ ở bản lĩnh này của anh. Anh là người khẳng khái, hào sảng, rõ ràng trong suy nghĩ, lời nói và hành động một cách nhất quán. Anh luôn xây dựng và duy trì mối quan hệ phải nói là hàng thập kỷ với các nhà sáng lập startup tại Nhật Bản. Ạnh chia sẻ với chúng tôi rằng, lúc khó khăn thì cần bên cạnh động viên nhà sáng lập, còn lúc mọi thứ có vẻ tốt thì cần nhạy bén nhìn ra trước vấn đề, từ đó là thẳng thắn chia sẻ quan điểm để nhà sáng lập kịp thời nhận ra. Rằng, chỉ có mối quan hệ win-win, cùng tiến và cùng thắng, dựa trên tinh thần tất cả vì sự phát triển của startup, mới thực sự bền vững. Anh là chính là nguồn cảm hứng giúp tôi muốn “định nghĩa” lại tinh thần “Founder-Friendly” bao lâu nay của VC chúng tôi. Các nhà sáng lập startup lần đầu gặp tôi có thể sẽ bất ngờ, nhưng bạn sẽ tìm thấy ở tôi là một người thẳng tính, rõ ràng, có nhiều góc nhìn khác nhau nhưng không ngại chia sẻ quan điểm của mình, tất cả với tinh thần chung là muốn có ích cho startup. Tôi có một tầm nhìn tâm huyết và dài hạn với nghề VC này, đó là có thể hỗ trợ được nhiều startup thành công nhất có thể. Do đó, đây cũng chính là tinh thần “For Startup” mà tôi muốn nuôi dưỡng cùng chạy bền trong nghề này của mình. Yeah, keep fighting!! Previous Next

< Back Suy nghĩ về tinh thần Teamwork và tư duy Cùng Thắng giữa nhà sáng lập Startup và VC Vừa qua, tôi có tham gia một buổi họp vô cùng ý nghĩa với nhóm nhà sáng lập một startup mà quỹ chúng tôi đầu tư và đồng hành tại Việt Nam. Chúng tôi chia sẻ thẳng thắn những cơ hội cùng với những khó khăn thách thức của startup và từ đó là tìm ra hướng triển khai nhiệm vụ hỗ trợ startup đó của tôi. Lúc sắp kết thúc buổi họp, nhà sáng lập chủ động hỏi lại tôi: “Liệu chúng tôi có thể giúp lại được gì cho em từ sau buổi họp này?”. Thực sự tôi đã vô cùng bất ngờ với câu hỏi này, tới mức tôi phải thốt lên: “Sao các anh có thể thông minh và tinh tế như vậy được chứ?”. Đây là lần đầu tiên tôi nhận được câu hỏi này từ các nhà sáng lập. Từ trước tới nay, trong mối quan hệ hợp tác đầu tư với nhà sáng lập, tôi luôn nỗ lực hết mình hỗ trợ các nhà sáng lập startup, mà không màng vụ lợi và mong cầu được nhận lại bất kỳ một sự giúp đỡ ngược lại từ họ. Điều duy nhất tôi mong muốn là, các nhà sáng lập và đội ngũ của họ tại các startup chúng tôi đầu tư, THÀNH CÔNG. Vì chỉ khi họ hành công, thì những nhà đầu tư như chúng tôi mới thực sự thành công được. Và đây là quá trình GIVE - TAKE, mà ở đó, cần cả thập kỉ để GIVE rồi mới có thể TAKE được, nếu công ty đó thành công. Có lẽ chính vì những đặc tính này, mà có rất nhiều người thường hay ví von mối quan hệ Founder - VC như là (hoặc hơn cả) một cuộc hôn nhân. Cơ mà, theo tôi nếu nhìn về đặc tính gia đình tại Việt Nam nói riêng, thì tôi chỉ có thể hình dung ra hình ảnh người phụ nữ tần tảo hi sinh hỗ trợ cho sự phát triển sự nghiệp của người chồng. Mặt khác, tôi cũng thường xuyên được nghe từ Leverage - đòn bẩy trong mối quan hệ giữa startup founder và VC. Ở đó, các nguồn lực về tài chính, kinh nghiệm, mối quan hệ về nhân tài và network đối tác phát triển kinh doanh từ VC được coi là đòn bẩy, cần được sử dụng triệt để đưa startup phát triển hơn. Đây là hình ảnh minh hoạ dễ hiểu cho cơ chế đòn bẩy này. Hai sự so sánh mối quan hệ giữa startup và VC kể ở trên, thật ra không sai. Nhưng phải tới khi tôi nhận được câu hỏi này từ nhà sáng lập “Liệu chúng tôi có thể giúp lại được gì cho em từ sau buổi họp này?”, khiến tôi nhận thức sâu sắc về ý nghĩa của mối quan hệ Teamwork giữa chúng tôi. Đây chính là sự nâng tầm trong mối quan hệ cộng sinh, hợp tác, CÙNG PHẢI THẮNG - ở đó vòng lặp GIVE - TAKE sẽ diễn ra nhanh và đều đặn hơn khiến cả hai bên đều nỗ lực GIVE nhiều giá trị lớn hơn cho nhau. Tư duy cùng thắng, “Nước lên - Thuyền lên” này là tư duy vô cùng quan trọng trong việc phát triển doanh nghiệp. Tôi vẫn nhớ một trong những bài học đầu tiên và vô cùng quan trọng, mà tôi được học trong khoá tập huấn kinh doanh tại IBM Nhật Bản khi tôi mới tốt nghiệp đại học, chập chững đi làm của mình. Đó là nỗ lực phát triển mối quan hệ bền vững dài hạn bằng tư duy CÙNG THẮNG này với khách hàng của mình. Con người chúng ta nói chung thường có xu hướng bán hàng bằng cách, chủ động nói nhiều, nói hay về sản phẩm, tìm cách đẩy sản phẩm về phía khách hàng, bán hàng xong, nhận xong tiền thì đứng dậy ra về. Nhưng đây là cách chỉ giúp bạn bán sản phẩm được một lần duy nhất. Đỉnh cao bán hàng, là phát triển mối quan hệ Teamwork - cùng thắng với khách hàng của mình. Xây dựng mối quan hệ này nên bắt đầu bằng việc, giao tiếp hiệu quả (nói ít đi, lắng nghe và hành động nhiều hơn) tạo lập niềm tin, để thấu hiểu mong muốn, khó khăn của khách hàng, coi mục tiêu của khách hàng là mục tiêu của mình. Từ đó là tìm cách hỗ trợ khách hàng, tận tâm theo tinh thần đồng đội để cùng hướng tới mục tiêu chung đó. Vấn đề của khách hàng được giải quyết, giúp họ phát triển tốt hơn, họ có thể mua sản phẩm của bạn nhiều hơn, bạn có doanh thu tốt hơn, được tái đầu tư vào phát triển sản phẩm tốt hơn, khách hàng lại được dùng sản phẩm tốt hơn, giúp họ phát triển hơn nữa. Đây chính là Flywheel- bánh đà liên tục tạo ra giá trị gia tăng cho các bên. Trên đây, là một bài suy nghĩ tâm huyết của tôi trong việc phát triển mối quan hệ Teamwork được phát triển trên tư duy CÙNG THẮNG, đóng vai trò vô cùng quan trọng trong mối quan hệ bền vững phát triển giữa founder và VC nói riêng, bên cạnh đó, còn có thể được áp dụng trong mọi ngõ ngách của cuộc sống, tới các hoạt động kinh doanh nói chung. Hi vọng bài viết này sẽ là gợi ý nho nhỏ tới các bạn độc giả của Zunzunstartups trong việc tái thiết lại mối quan hệ bền chặt, có chiều sâu về giá trị của mình nhé! Yeah, keep fighting!!! Previous Next

< Back Vietcetera: Bí quyết giúp founder giảm "CPU" khi gọi vốn Previous Next

< Back Why Us: Suy nghĩ về slide quan trọng nhất đối với tôi trong Pitch Deck của startup Vừa qua, có dịp ngồi xem lại tài liệu gọi vốn Pitch deck của Facebook vào năm 2004 và của Uber vào năm 2008 - tức là hơn 15~18 năm về trước. Thực sự, Facebook và Uber đã có những bước tiến quá xa so với những tiềm năng được đề cập trong Pitch Deck những ngày đầu của các startup này. Theo thời gian, công nghệ không ngừng được cải tiến, thị trường với nhiều cơ hội mới không ngừng được tạo ra, liệu startup có thể nhạy bén để tận dụng được những cơ hội quan trọng đó, để mở rộng phát triển và giúp startup xây dựng được vị thế của người dẫn đầu không? Liệu ai có thể làm được những điều này? Đây là những suy nghĩ đau đáu của tôi sau khi đọc lại hết các tài liệu gọi vốn của các công ty này. Pitch Deck của startup chỉ là “bánh vẽ” hay có thể “vẽ nên miếng bánh lớn”? Đối với tôi - là nhà đầu tư vào startup ở giai đoạn sớm, tôi có niềm tin mạnh mẽ về điều thực sự quan trọng nhất khi nhìn vào Pitch Deck, sẽ không phải là quy mô thị trường, không phải là những con số trong kế hoạch tài chính “được kéo excel” trong 3~5 năm tới, thậm chí không phải là sản phẩm tại thời điểm đó, mà chính là đội ngũ sáng lập của startup. Đúng, đó chính là slide “WHY US” của startup, được truyền tải trong slide Pitch Deck - mà đối với tôi đó là slide quan trọng nhất để dành thời gian tìm hiểu về startup ở giai đoạn sớm. Từ slide này, tôi sẽ liên tục đặt ra câu hỏi quan trọng cho nhà sáng lập để xem thực sự họ có thể là là một đội ngũ phù hợp, có năng lực cốt lõi mạnh, vượt qua được những thách thức của thị trường và nội bộ tổ chức, để linh hoạt thích ứng, để phát triển và bứt phá trở thành Winner - Người chiến thắng trong tương lai được không. Cụ thể, những câu hỏi đặt ra sẽ là, nhà sáng lập và các thành viên cốt cán trong đội ngũ (Core team) có nền tảng kinh nghiệm liên quan một cách sâu sắc với mảng kinh doanh này không? Họ có những “unique insights” - những góc nhìn, sự thấu hiểu khách hàng và thị trường một cách đặc biết, giúp họ tìm ra được những cơ hội trong thị trường mà không phải ai cũng có thể nhìn ra hay không? Đội ngũ đồng sáng lập có từng tương tác hay làm việc với nhau trước đó hay không? Sao họ tìm được nhau và điều gì là kết nối sâu sắc giúp họ đồng hành sáng lập nên startup này? Họ có phải là người có nền tảng giáo dục, tố chất thông minh, nhạy bén, để luôn học hỏi những điều mới và làm việc một cách nhanh, hiệu quả hay không? Mỗi thành viên trong Core Team có phải là những mảnh ghép mạnh mẽ nhất với đa dạng chuyên môn từ Công nghệ phát triển sản phẩm, Phát triển thị trường và Bán hàng, Marketing, tới quản lý Tài chính,… là những chuyên môn liên quan cần thiết cho sự cất cánh phát triển của startup này hay không? Trên đây là một loạt các câu hỏi quan trọng tôi luôn mong muốn đào sâu, tìm thấy câu trả lời, trong quá trình đọc Pitch Deck với slide quan trọng nhất - Why Us, chuẩn bị trước và trong mỗi buổi họp với các nhà sáng lập startup của tôi. Do đó, sẽ thật là tiếc khi các startup đã bỏ qua hoặc đề cập thông tin một cách hời hợt trong slide này trong Pitch Deck đi gọi vốn của mình. Hi vọng thông qua bài viết này, với sự chia sẻ thẳng thắn và cởi mở của tôi về kỳ vọng và quan tâm dành cho đội ngũ của startup trong slide WHY US, tôi có thể được nhận những Pitch Deck có chiều sâu, giúp tôi có nhiều cơ sở để tin tưởng và chọn được RIGHT TEAM để đầu tư. Yeah, mình cùng keep fighting nhé! Thông tin tham khảo: Dưới đây, là tài liệu gọi vốn ban đầu vào năm 2004 của Facebook, và của Uber vào năm 2008, với 2 slide cho thấy Facebook và Uber đã vươn mình phát triển bứt phá vượt xa hơn cả những gì có thể hình dung được trong mấy trang Pitch Deck này. Nguồn: https://www.slideshare.net/startuphome/facebook-pitch-deck-87761364 Nguồn: https://www.slideshare.net/startuphome/uber-pitch-deck-87832684 Online Pitching Meeting Book Now Previous Next

< Back Suy nghĩ về sự tuyệt vọng của nhà sáng lập startup Vừa qua tôi được lắng nghe chia sẻ về sự tuyệt vọng từ một nhà sáng lập startup, trong một buổi họp với các anh chị em trong cộng đồng startup tại Việt Nam. Tại đây, nhà sáng lập này đã cho chúng tôi xem một email được gửi từ nhân viên của mình làm việc trong công ty. Trong bức thư đề cập tới nội dung xin làm việc tại nhà. Với lý do rất buồn là người nhân viên đó đã lâu chưa được nhận lương, nhưng anh đó vẫn muốn gắn bó với công ty và với nhà sáng lập của mình, nên anh vẫn muốn ở lại làm việc, nhưng mà là làm việc ở nhà để tiết kiệm chi phí đi lại. Thực sự, khi cùng đọc bức thư đó, tôi có thể cảm nhận được nỗi đau, sự chua sót cùng với áp lực của nhà sáng lập startup đó. Có lẽ đây là câu chuyện không phải của riêng ai, có thể là của rất rất nhiều nhà sáng lập ngoài kia, những người đang phải vật lộn với những áp lực dòng tiền không tưởng trong bối cảnh khó khăn của hoạt động gọi vốn và nền kinh tế nói chung như hiện nay. Tôi đã từng viết về đề tài lột xác của bản thân xuất phát từ những khoảnh khắc bất lực, tuyệt vọng của mình. Khoảnh khắc tuyệt vọng này, nó vô cùng đau đớn, tưởng chừng như cùng đường, không còn sự lựa chọn nào là phải từ bỏ. Nhưng thật ra vẫn còn sự lựa chọn thứ hai nữa, đó là bằng mọi cách bứt phá vươn lên hoàn cảnh cùng đường đó. Tôi thì đã chọn bứt phá, lột xác. Do đó, tôi luôn có niềm tin rằng mạnh mẽ rằng, tuyệt vọng, cùng đường tới mấy miễn là ta không hết hi vọng, ta vẫn sẽ tạo ra được con đường cho mình bằng việc “phá kén”, để bứt phá khỏi khó khăn, chuyển mình theo hướng tích cực hơn. Tôi luôn có sự tôn trọng và ngưỡng mộ đặc biệt với các nhà sáng lập startup là những người thực sự dấn thân, dám chịu rủi ro lớn, sống có lý tưởng và tầm nhìn cùng với mục đích tốt đẹp. Ở họ luôn có tinh thần chiến đấu “keep fighting”, tinh thần vượt khó AQ , không dễ dàng dừng lại hoặc từ bỏ. Khi mà bản thân luôn họ phải đối mặt với hết khó khăn này đến khó khăn khác, mà cái sau sau luôn lớn hơn cái trước như vậy, không bao giờ hết. Nếu là một người bình thường thì có thể rất dễ gục ngã từ bỏ, nhưng chỉ có những người dũng cảm, được tôi luyện bản lĩnh vẫn cố gắng mạnh mẽ vượt qua. Tôi luôn muốn được đầu tư và đồng hành với những người như vậy. Nhà sáng lập ơi, khi bạn chọn trở thành nhà sáng lập startup, là bạn đã chọn con đường không giống nhiều người bình thường, đó là con đường mặc định sẽ có nhiều gian nan, chông chênh, rủi ro. Đây là con đường chỉ dành cho người bản lĩnh. Trên con đường này, nhiều lúc tưởng chừng như chúng ta chỉ thấy ngõ cụt, không thấy đường đi tiếp, nhiều người muốn dừng lại bỏ cuộc. Nhưng chỉ cần bạn còn niềm tin mạnh mẽ, đặc biệt khi bạn còn đồng đội tin tưởng ở mình, bạn sẽ tìm thấy con đường đi tiếp theo. Câu nói “Where there is a will, where there is a way” luôn là phương châm sống của tôi tới nay. Yeah, chúng ta cùng keep fighting nhé!! Previous Next