Search Results

< Back Bài toán Build Team #3: Cách nhà sáng lập nâng cao năng lực tuyển dụng cho startup ở giai đoạn đầu Nếu được hỏi đâu là bài toán hóc búa mà nhà sáng lập thường xuyên phải đi giải nhất, từ những ngày đầu tiên điều hành doanh nghiệp, thì có lẽ đó sẽ là bài toán Con gà - Quả trứng. Ví dụ như, startup muốn có khách hàng thì phải có nguồn cung, mà nguồn cung sẽ tới khi có khách hàng. Hay như việc startup muốn gọi được vốn thì công ty phải có nhân tài, phải có traction (kết quả kinh doanh). Mà muốn tuyển được nhân tài thì startup phải có nhiều tiền và được biết đến là doanh nghiệp thành công. Startup từ những ngày đầu tiên, khi chưa có nhiều tiền, chưa được biết đến, làm sao để có thể tuyển dụng được những nhân tài tốt nhất về cho mình? Đây là một câu hỏi vô cùng quan trọng, và đòi hỏi các nhà sáng lập cần tìm ra được lời giải. Đầu tiên, là cần có một tư duy tuyển dụng đúng đắn, là tiền đề để mở ra lời giải cho bài toán này. Tư duy tuyển dụng không thoả hiệp với việc vội vàng tuyển người khi chưa phù hợp, nhưng chỉ vì doanh nghiệp đang rất cần người điền vào chỗ trống, nên nhắm mắt tuyển dụng qua loa. Startup sẽ luôn gặp phải hiện tượng Hiring Effect - Hiệu ứng tuyển dụng - khi những người bạn tuyển vào những ngày đầu sẽ định hình ADN của startup, và những người tuyển vào sau sẽ dễ bị ảnh hưởng, có xu hướng đặc điểm, năng lực phẩm chất tương tự từ những người tuyển vào trước. Do đó, nhà sáng lập cần có cho mình tư duy tuyển dụng không thoả hiệp này, biết rõ tiêu chuẩn tuyển dụng cần có cho doanh nghiệp của mình. Tiếp theo, dựa trên tư duy tiền đề kể trên, nhà sáng lập từ những ngày đầu tiên, thậm chí cả trước khi bắt đầu startup, nhà sáng lập cần luôn gắn “ăng-ten” đi dò tìm ở mọi nguồn có thể có ứng viên đáp ứng tiêu chuẩn đề ra của mình. Bạn sẽ phải ở trong trạng thái “tuyển dụng” mọi lúc mọi nơi. Cụ thể là liên tục mở rộng mạng lưới quan hệ với các chuyên gia, các nhân tài nổi bật trong lĩnh vực của mình, từ đó luôn chủ động nhờ họ referral giới thiệu ứng viên cho startup mình. Bên cạnh đó, không chỉ nhờ và chờ người giới thiệu ứng viên cho mình, các nhà sáng lập cũng cần chủ động trực tiếp tiếp cận các ứng viên tiềm năng. Tôi được nhiều nhà sáng lập chia sẻ rằng, họ dường như luôn trong trạng thái “cào bằng” Linkedin, để tìm ra và tiếp cận các ứng viên tiềm năng nhất. Có nhà sáng lập còn chia sẻ với tôi rằng, mỗi ngày họ còn tự lập ra KPI cho mình, đó là phải tìm kiếm và tiếp cận với ít nhất 10 người trên Linkedin để săn nhân tài về cho công ty. Mặt khác, bên cạnh những chiến lược Push - chủ động đi tiếp cận nhân tài, thì còn có chiến lược Pull - kéo nhân tài quan tâm tới doanh nghiệp mình. Startup từ những ngày đầu tiên, dù còn nhỏ bé, chưa được ghi nhận thành công, nhưng sẽ luôn cần nuôi dướng dần Employer Branding - Thương hiệu tuyển dụng cho doanh nghiệp mình. Nghe có vẻ đao to búa lớn, tốn kém tiền quảng cáo, nhưng thật ra không phải. Startup mình còn nhỏ chỉ có thể làm việc tiết kiệm chi phí nhất, do đó lại càng cần phải làm từ sớm, làm một cách bền bỉ, tích luỹ dần theo thời gian. Bạn có thể bắt đầu từ việc nhỏ nhất, bằng những bài đăng trên Linkedin hay các trang mạng xã hội khác về văn hoá làm việc tại startup bạn, chia sẻ câu chuyện ý nghĩa từ nhân viên, những phần thưởng nhỏ, nhưng hoạt động team building hay ăn mừng kỉ niệm chiến thắng nhỏ “small wins” của startup mình. Và còn gì ý nghĩa hơn, khi chính những nhân viên của mình là những người chủ động chia sẻ những câu chuyện đó, cũng cùng tham gia vào việc xây dựng Employer Branding cho startup cùng với các nhà sáng lập. Họ chính là những “đại sứ” thực thụ, người có thể referral - giới thiệu ứng viên cho startup. Trên đây là một vài gợi ý nho nhỏ của tôi, hi vọng có thể giúp các nhà sáng lập tiếp cận tìm ra lời giải Con gà - Quả Trứng trong việc tuyển dụng nhân tài cho startup của mình. Tôi tin rằng, startup để có thể tuyển dụng được tốt, thì từ những ngày đầu tiên rất cần có tư duy đúng đắn, cần luôn trau đồi năng lực tuyển dụng bằng việc không ngừng tìm kiếm ứng viên, kiên trì tích luỹ uy tín tuyển dụng của doanh nghiệp. Các nhà sáng lập ơi, cùng keep fighting thật nhiều cho bài toán khó này nhé! Previous Next

< Back Vietnam Investment Review: Startups ponder moves during fundraising scarcity Difficulties are encircling many tech startups, with capital flows into the field congested and sharply decreasing over the past few months. Nevertheless, some investors are still willing to make a move if they can see the attractiveness and long-term development potential of a project. As Genesia Ventures Vietnam, we can still invest in a scalable startup that demonstrates the founder’s vision for the next decade. Startups need to verify the suitability of their products to the market and find a growth model that can generate sustainable profits. P/s: Special thanks to VIR for mentioning my sharing in the previous Daily Blog on this related matter. Yeah, just keep fighting! Please kindly read the full article and my previous blog about the fundraising trend below: vir.com.vn Startups ponder moves during fundraising scarcity Difficulties are encircling many tech startups, with capital flows into the field congested and sharply decreasing over the past few months. www.zunzunstartups.com Chia sẻ về tình hình và xu hướng gọi vốn startup trong bối cảnh kinh tế khó khăn hiện nay Gần đây tôi được hỏi nhiều về xu hướng đầu tư startup trong năm 2023, đặc biệt là trong 6 tháng cuối năm này. Thiết nghĩ đây chắc hẳn cũng là mối quan tâm chung của mọi người trong hệ sinh thái startup hiện nay. Với tinh thần mong muốn những chia sẻ của mình là câu trả lời “Sharable - Repeatable - Scalable” cho những câu hỏi quan trọng tôi được nhận nhiều lần, tôi xin phép chia sẻ một vài suy nghĩ của mình về tình hình thực tế và xu hướng gọi vốn startup sắp tới, thông qua bài Daily Blog ngày hôm nay nhé! Chia sẻ về tình hình và xu hướng gọi vốn startup trong bối cảnh kinh tế khó khăn hiện nay Previous Next

< Back Vietcetera: Vì sao nên quan tâm đến hội chứng burnout của nhà sáng lập startup? Previous Next

< Back Redemption Rights: Thay đổi suy nghĩ về quyền thu hồi khoản đầu tư đối với startup Xin chào các bạn! Trăn trở với bài toán nâng cao nhận thức về xây dựng lộ trình Exit rõ ràng, có trách nhiệm với cổ đông của startup, gần đây tôi có cơ hội được trao đổi vô cùng sâu sắc với một nhà sáng lập startup đáng kính tại Việt Nam. Anh là một nhà sáng lập có tư duy win-win, khi chủ động hỏi tôi về kỳ vọng exit tại startup đầu tư. Từ buổi trao đổi này, vốn là một nhà đầu tư không thích điều khoản Redemption Rights, anh đã khiến tôi thay đổi suy nghĩ về vai trò của quyền thu hồi này, theo một cách tích cực hơn. Tôi xin phép được chia sẻ về điều này trong bài Daily Blog ngày hôm nay của tôi nhé! Tôi đã từng trong bài viết trước đây của mình về vấn đề Exit của startup tại Việt Nam, rằng điều hệ sinh thái chúng ta đang thiếu không phải là những Unicorn - kỳ lân, mà là những sự kiện Exit thành công của startup. Chúng ta rất cần những startup có thể phát triển với mô hình kinh doanh tạo ra lợi nhuận bền vững hơn, và lộ trình Exit rõ ràng hơn so với hiện nay. Nếu chúng ta không tạo ra được exit thành công, tôi e rằng chúng ta sẽ mãi tắc ở bài toán “con gà - quả trứng” - "Exit - Vốn” cho hệ sinh thái startup. Cụ thể là, nếu không có startup exit thành công, thì sẽ không có nhân tài dám dấn thân hết mình với khởi nghiệp, chúng ta sẽ không có những startup chất lượng với tiềm năng phát triển lớn, từ đó kết quả là sẽ không có niềm tin và dòng vốn đổ vào từ các nhà đầu tư. Tiếp tục, nó sẽ tạo ra cái vòng luẩn quẩn, bế tắc không thoát ra được. Để được vậy, các nhà sáng lập từ những ngày đầu tiên sẽ cần có tư duy, nhận thức, từ đó là trách nhiệm trong việc hoạch định lộ trình Exit rõ ràng cho các cổ đông startup của mình. Đây đều là những điều quan trọng, không thể thiếu để hiện thực hoá việc gia tăng Exit thành công cho startup tại Việt Nam. Trong áp lực phải gọi vốn nhanh chóng bằng mọi giá, để rồi phải vội vàng chấp nhận các điều khoản đầu tư, sau đó lại quay cuồng trong bài toán áp lực không có điểm dừng về tăng trưởng của startup, khiến cho các nhà sáng lập startup đôi khi bỏ quên suy nghĩ, hoặc sao lãng khỏi việc hoạch định có trách nghiệm lộ trình Exit thành công cho startup của mình sau đó. Vì vậy, thiết nghĩ để nâng cao nhận thức mạnh mẽ hơn nữa về trách nghiệm này của startup, chúng ta sẽ cần những biện pháp mạnh và hiệu quả hơn . Trong buổi trao đổi với nhà sáng lập startup đề cập ở đầu bài viết này, tôi nhận ra có thể việc cài đặt điều khoản Redemption Rights có thể là một trong những cách như vậy, nhưng sẽ cần làm một cách tinh tế, khéo léo, và founder-friendly (thân thiện với nhà sáng lập) nhất có thể. Redemption Rights, trực dịch là quyền thu hồi đầu tư dành cho các cổ đông, yêu cầu công ty sẽ mua lại cổ phần của họ trong một khoảng thời gian và mức giá quy định trong trường hợp công ty phát triển không như kì vọng cam kết. Thú thực, là một nhà đầu tư thân thiện với startup, ban đầu tôi không thích điều khoản này, với 3 lý do cơ bản sau đây: Thường điều khoản thu hồi đầu tư này sẽ được thực hiện khi startup không phát triển theo kỳ vọng của nhà đầu tư theo như đã cam kết KPIs khi gọi vốn trước đó. Đây có thể là tiền đề gây mất lòng tin của nhà đầu tư với nhà sáng lập khi đã “Overcommitted - Underdelivered”, từ đó là gây mất niềm tin về khả năng tiếp tục tăng trưởng của startup. Một khi đã mất niềm tin này, thì nhà đầu tư sẽ không còn lý do để tiếp tục đồng hành ủng hộ startup nữa. Trong trường hợp này, khi đã không thể phát triển theo kỳ vọng của nhà đầu tư, với startup vốn đã gặp áp lực về dòng tiền để tăng trưởng, nay lại phải thực thi nghĩa vụ mua lại cổ phần từ nhà đầu tư muốn thu hồi khoản đầu tư, sẽ khiến startup gặp khó khăn về tài chính. Trường hợp xấu hơn là startup khi startup không còn đủ tiền để mua lại cổ phần đó theo mức giá quy định. Dù công ty có kế hoạch gọi vốn tiếp để có thêm dòng tiền, thì điều này cũng tạo ra ấn tượng không tốt trong mắt các nhà đầu tư tiềm năng. Thậm chí đó còn là “red flag”, khi các nhà đầu tư tiềm năng quan ngại rằng, nếu họ đầu tư thì có thể một phần trong số tiền đó, sẽ phải trả lại cho nhà đầu tư, thay vì có thể đưa vào đầu tư cho công ty tăng trưởng. Mối quan ngại này, có thể khiến startup khó có thể thu hút được các nhà đầu tư mới tham gia, hoặc khó có thể duy trì được lợi thế thương lượng đủ tốt với họ, khiến startup phải chấp nhận những điều khoản không thuận lợi cho mình. Đó là 3 hệ luỵ của điều khoản Redemption Rights này khi bị thực thi một cách thông thường thường. Tuy nhiên, tôi đã có suy nghĩ khác đi về điều khoản này, trong việc tạo ra nhận thức và động lực mạnh mẽ của nhà sáng lập trong việc phát triển doanh nghiệp theo lộ trình tiến tới Exit thành công, nếu được sử dụng một cách kéo léo, nhân văn, tích cực như sau: Đặt ra mục tiêu phát triển thực tế, trong khả năng thực hiện được dựa trên nguyện vọng của nhà sáng lập. Đây cũng là cách nhà đầu tư có thể nhìn thấy được sự tự tin, và sự thành thực của nhà sáng lập. Nhà sáng lập cần có cả 2 điều này, để đặt ra mục tiêu. Thời gian quy định thực thi quyền thu hồi này, nên ít nhất trong khoảng 4~5 năm, để startup có đủ thời gian và không gian thử sai, và tìm hướng phát triển theo kỳ vọng cam kết. Trong trường hợp startup không đạt được mục tiêu đầu tư, cả hai bên cần phải ngồi lại review lại tiến trình phát triển của startup, tìm tiếng nói đồng thuận xây dựng kế hoạch cải thiện, tạo điều kiện ra hạn thời gian thực thi quyền thu hồi này để startup có được cơ hội cố gắng lần thứ hai. Trong trường hợp cả hai bên không tìm thấy tiếng nói đồng thuận để đi tiếp với nhau nữa, thì nhà đầu tư chỉ nên thu hồi bằng đúng số tiền họ đã đầu tư. Không nên nhiều hơn mức này. Trong trường hợp startup chưa có đủ tài chính khi đó để hoàn trả lại khoản đầu tư thì cần tạo điều kiện cho startup giãn lịch trả phù hợp, và vì đã không thể đi tiếp với nhau nữa, thì cũng không nên "phạt" startup bằng việc yêu cầu phát hành thêm cổ phần cho nhà đầu tư. Trên đây là chia sẻ của tôi về những suy nghĩ khác về việc nếu áp dụng điều khoản Redemption Rights một cách đúng đắn, chiến lược, tinh tế, thì có thể gia tăng được tinh thần trách nhiệm với mục tiêu tăng trưởng của nhà sáng lập startup, mà sau đó, chính là trách nhiệm trong việc hoạch định lộ trình Exit thành công hơn cho startup. Tôi tin rằng điều khoản này, có thể là một thách thức “lửa thử vàng” có ý nghĩa dành cho nhà sáng lập startup vừa có đủ sự tự tin và sự thành thực, từ đó là tinh thần trách nghiệm với những cam kết của mình. Yeah, chúng ta cùng just keep fighting vì điều này nhé! Previous Next

< Back Suy nghĩ về buổi Pitch Meeting lý tưởng giữa Startup và VC Đã hơn 3 năm từ ngày tôi chia sẻ bài blog với đề tài "Định nghĩa" lại PITCH dành cho startup và quỹ đầu tư . Khi đó tôi đã nhận thức sâu sắc rằng, Pitch Meeting nên được diễn ra hiệu quả hơn, dù từ những buổi họp đầu tiên giữa startup founder và VC. Các buổi họp này được tối ưu nhất về giá trị, vì các nhà sáng lập cần được nhận lại xứng đáng nhất với thời gian và công sức bỏ ra để chuẩn bị cho buổi pitch meeting. Tôi cảm thấy rất “xót” cho thời gian của cả founder và VC trong buổi họp đầu tiên, khi cả hai bên dành rất nhiều thời gian để thuyết trình giới thiệu lại từ đầu, từ những điều cơ bản như vấn đề thị trường - sản phẩm - đối thủ - mô hình kinh doanh... mà vốn dĩ những điều này đã có sẵn trong pitch deck, mà ai cũng có thể tìm hiểu trước buổi họp. Điều này vô hình chung khiến thời gian họp đó khó được tối ưu nhất, để đạt được tới mục tiêu cao hơn cả là để các bên thực sự thấu hiểu một cách sâu sắc và tìm ra được sự “Fit” giữa founder và VC. Vì vậy, tôi đã luôn muốn "định nghĩa" lại Startup Pitch dành cho nhà sáng lập và nhà đầu tư. Đó là nếu pitcher "người ném bóng" là nhà sáng lập đã rất nỗ lực để rèn luyện và chuẩn bị cho cú "ném bóng" thì "người bắt bóng" là nhà đầu tư cũng cần phải nỗ lực bằng hoặc hơn để cả hai cùng tung hứng được. Tức là những buổi pitch với nhà đầu tư, không nên chỉ là một buổi để biết nhau, ở đó có người thuyết trình và người ngồi nghe chỉ để hiểu một cách đơn thuần, mà nên là 1 buổi thảo luận "tung hứng" trọn vẹn giữa hai bên, dựa trên hiểu biết đầy đủ trước đó về startup, để từ đó dù có đi đến quyết định đầu tư hay không thì nhà sáng lập cũng sẽ có những điều ý nghĩa "mang về" để hoàn thiện cho startup của mình. Ví dụ như ở quỹ đầu tư Genesia Ventures, nếu với buổi họp lần đầu tiên khoảng 1 tiếng với nhà sáng lập startup, tôi sẽ liên lạc để nhận trước pitch deck để tự tìm hiểu và nghiên cứu. Tôi rèn cho mình sự kỷ luật đó là phải chuẩn bị trước cho mỗi buổi họp với founder cho dù lịch trình có bận rộn như thế nào. Do đó, buổi họp đầu tiên giữa tôi và startup founder trong 1 tiếng, sẽ thường theo agenda như sau: 1/ Giới thiệu bản thân giữa founder và nhà đầu tư tại quỹ (~3 phút) 2/ Nhà sáng lập pitch về startup của mình (30 giây~ 1 phút) (có những lúc không cần vì tôi đã đọc hết thông tin ở Pitch deck trước đó rồi, nhưng phần pitch này là để nhà sáng lập có "đà" vào cuộc thảo luận sâu phía sau) 3/ Cùng thảo luận sâu về lý do khởi nghiệp lĩnh vực này, chiến lược GTM (Go-To-Market), chiến lược phát triển thu hút và giữ chân khách hàng, kết quả kinh doanh (nếu có) và làm thế nào để đạt được kết quả tốt hơn nữa, kế hoạch tuyển dụng và xây dựng đội ngũ mạnh, ... (~56 phút) Việc dành nhiều thời gian hơn cho thảo luận “tung hứng” này, vừa có ích cho nhà sáng lập có thêm nhiều gợi ý có ý nghĩa cho phát triển startup của mình, đồng thời cũng giúp cho nhà đầu tư hiểu được được khả năng lĩnh hội, lắng nghe, tư duy nhạy bén của nhà sáng lập và cũng như tìm hiểu khả năng 2 bên có “fit” để đi cùng với nhau lâu dài sau này hay không. Vì vậy, mục đích của pitch gặp mặt nhà đầu tư không chỉ đơn giản là thuyết trình giới thiệu, mà có thể là tìm nhà đồng hành, người luôn thấu hiểu và là đối tác tin tưởng cùng thảo luận được, để đóng góp cho sự phát triển của startup. Và mình tin là đó mới là "định nghĩa mới" mang ý nghĩa và vai trò trọn vẹn hơn của PITCH. Đây là email tôi đã nhận được, từ nhà sáng lập một startup mà tôi được tham gia vào buổi họp đầu tiên với anh vừa qua. Tôi thấy rất vui vì nỗ lực làm việc chăm chỉ, kỷ luật và bền bỉ trong khoảng thời gian vừa qua, để “tái định nghĩa” Pitch của tôi đã từng bước được các nhà sáng lập ghi nhận và đánh giá cao. Yeah, just keep fighting!! Previous Next

< Back CafeF: M Village muốn lập lại cuộc chơi cho thuê phòng truyền thống bằng cách nào? M Village đang vận hành 20 cơ sở, đạt tỷ lệ lấp đầy trên 90% và nuôi tham trọng trở thành Uber trong lĩnh vực cho thuê lưu trú. Vai trò của startup là điểm kết nối người có nhà cho thuê và người đi thuê, từ đó lấp đầy khoảng trống cung cầu. Đây là cơ hội để M Village làm tươi mới lại thị trường cho thuê phòng truyền thống. “Xây nhà đẹp thì dễ, nhưng vận hành nó ổn định trong 10 năm là điều không phải ai cũng làm được”, CEO M Village chia sẻ. P/s: Xin cám ơn CafeF đã thực hiện bài phỏng vấn anh CEO Hải Ninh rất có chiều sâu, và chia sẻ lại trải nghiệm tại M Village gần đây của tôi nhé! Tôi luôn tin rằng: “Nếu M Village có thể tạo ra nguồn cung uy tín chất lượng cao, họ sẽ nhìn ra cửa thắng”. Keep fighting nhé, M Village! Xin mời mọi người đọc bài viết chi tiết tại CafeF theo link dưới đây nhé! https://cafef.vn/dung-chan-tai-the-coffee-house-nguyen-hai-ninh-muon-lap-lai-cuoc-choi-cho-thue-phong-truyen-thong-bang-cach-nao-188230324075023238.chn Previous Next

< Back Chiêm nghiệm nghề VC: Những giá trị tôi mong muốn để lại trong hành trình thập kỉ bền bỉ này Gần đây, tôi có dịp được ngồi nói chuyện với một tiền bối đáng kính trong nghề với hơn 20 năm kinh nghiệm đầu tư. Anh có chia sẻ rằng, nghề đầu tư này bạc bẽo lắm. Nếu đầu tư thành công thì được tung hô, nếu thất bại thì bị lãng quên. Mà thành công thì là yếu tố rất khó nắm bắt, và cần rất nhiều thời gian để kiểm chứng. Rồi hôm nay, tôi ngồi trao đổi với cô bạn đồng nghiệp trong giới đầu tư VC, trong một bầu không khí lắng đọng suy tư với câu nói vu vơ, rằng 10 năm sau, nhìn lại tuổi trẻ qua đi chúng ta liệu sẽ để lại những gì? Những điều này đã khiến tôi đau đáu suy nghĩ rất nhiều, muốn gói ghém lại chia sẻ với mọi người trong bài Daily Blog này của tôi nhé! Tôi đã từng chia sẻ quan điểm về “điều mạo hiểm” trong nghề VC trong bài viết trước đây của mình, rằng VC được gọi là tư mạo hiểm đơn giản không chỉ nằm ở con số 75% tỉ lệ thất bại của startup mà các VC đầu tư. Mà vì bản chất của nghề đầu tư tài chính nói chung và của nghề đầu tư vào startup nói riêng, đặc biệt vào giai đoạn sớm hoạt động của startup còn thiếu ổn định, thiếu thông tin xác thực, với quá nhiều vấn đề thông tin bất đối xứng (Asymmetric information), tạo ra nhiều sự bất lợi cho các nhà đầu tư có thể nắm đủ và đúng thông tin startup trong quá trình đầu tư và đồng hành sau đó với startup. Đây chính là “biến số” lớn nhất khiến các nhà đầu tư startup khó có thể kiểm soát được kết quả đầu tư của họ một cách hiệu quả được. Đó là lý do vì sao, thành công trong nghề đầu tư VC này thực sự rất khó nắm bắt, không có một công thức chung nào có thể áp dụng mà chắc chắn hiệu quả thành công được. Hơn nữa, các nhà đầu tư VC cần phải chờ ít thì vài năm, nhiều thì hàng thập kỉ để có thể được chứng kiến startup mình đã đầu tư có thể thành công thực sự, mang lại lợi nhuận đầu tư. Nhưng cũng vì có quá nhiều “biến số” khó nắm bắt như kể trên mà, có thể bền bỉ, kiên nhẫn, mòn mỏi hàng thập kỉ, nhà đầu tư VC đó cũng mãi không thể nhìn thấy thành tựu đầu tư của mình. Có lẽ đây là những lý do vì sao mà vị tiền bối tôi gặp vừa qua đã thẳng thắn chia sẻ rằng: Nghề đầu tư này bạc bẽo lắm em ơi! Hôm nay là cuối tuần, tôi như mọi ngày thức dậy sớm làm việc, không kịp ăn trưa, chạy đi họp với một nhà sáng lập startup rồi làm việc liên tục tới tận chiều. Để rồi sau đó, khi ngồi ăn tối với một cô bạn đồng nghiệp trong nghề VC này, chúng tôi bất giác ngập ngừng trước câu nói vui vơ, rằng “Chúng ta đang dành tuổi thanh xuân ý nghĩa này của mình, theo đuổi lý tưởng và tầm nhìn của mình với nghề VC này. Khi chúng ta lên tuổi 40, nhìn lại hành trình tuổi trẻ đi qua, chúng ta liệu sẽ để lại được những thành tựu gì?”. Sẽ ra sao nếu như thập kỉ tới, vì sự “bạc bẽo” của nghề được đề cập ở trên, mà cuối cùng chúng ta không thể gặt hái được một thành công đáng tự hào từ hoạt động đầu tư của mình? Thực sự, là một người có mục tiêu và tầm nhìn rõ ràng trong nghề VC này, tôi không cho phép mình dừng lại. Đồng thời, tôi luôn muốn mình lăn sả, nỗ lực có chiến lược, tối ưu những giá trị trên từng hành động, việc làm của mình. Kể cả việc tôi đang đánh những dòng chữ chiêm nghiệm trong bài viết này, tôi cũng muốn đó là những dòng chữ có giá trị lan toả nhất tới người đọc của mình. Từng bài viết Daily Blog của tôi đều có những chủ đích tích cực, nhằm hướng tới những giá trị giúp hệ sinh thái startup chúng ta phát triển hơn. Thực sự, tôi chỉ có một mong muốn mãnh liệt và nhất quán trong nghề VC này, đó là được hỗ trợ thật nhiều startup thành công hơn nữa tại Việt Nam. Để làm được như vậy, tôi luôn muốn những giá trị của mình được “Shareable - Repeatable - Scalable” lan toả hơn nữa, từ những startup tôi trực tiếp đầu tư, đồng hành phát triển, tới tất cả mọi người đã - đang - sẽ tham gia hệ sinh thái startup tại Việt Nam. Để từ đó, tôi có thể gián tiếp đóng góp một chút giá trị tích cực kiến tạo nên thật nhiều startup với những nhà sáng lập thành công thực sự với khởi nghiệp tại Việt Nam. Tôi muốn định nghĩa lại thành công của nghề VC. Nếu như đầu tư mạo hiểm thành công là yếu tố rất khó nắm bắt, và cần rất nhiều thời gian để kiểm chứng tạo ra được lợi nhuận đầu tư thực sự, thì tại sao chúng ta không cố gắng tối ưu từng giá trị mình có thể đóng góp trên từng hành động, tạo ra những Small Wins trên hành trình bền bỉ với nghề VC này? Jamie Tardy- tác giả cuốn sách The Eventual Millionaire, có đề cao vai trò của Small Wins để tạo ra thành công, khi viết: “Success is a series of small wins” (Tạm dịch: Thành công là một chuỗi các chiến thắng nhỏ”). Small Wins của tôi là mỗi ngày được lăn xả đồng hành hỗ trợ các nhà sáng lập startup của mình đầu tư, được nhìn thấy các startup vượt qua được từng thách thức, giải quyết được từng bài toán khó để từng bước tiến về phía trước, thành công với mục tiêu phát triển của mình. Small Wins của tôi là mỗi ngày được học hỏi tích luỹ kinh nghiệm từ đó, để chia sẻ lan toả những bài học có giá trị tích cực tới sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam. Nếu những Small Wins này được tôi thực hiện đều đặn mỗi ngày, sẽ tạo ra Compound Effect- Hiệu ứng cộng dồn. Để rồi thập kỉ tới nhìn lại quãng đời tuổi trẻ theo đuổi tầm nhìn với nghề VC này của mình, tôi đã in dấu ấn trên hành trình ý nghĩa này với những giá trị được cộng dồn đó, gián tiếp góp phần kiến tạo nên những con người thành công thực sự với khởi nghiệp, hỗ trợ những doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo thực sự có thể trở thành “xương sống” của nền kinh tế đất nước. Yeah, Zunzun, just keep fighting nhé!! Previous Next

< Back Deep Thinking Muscles: Bài học về rèn luyện năng lực tư duy sâu Trong cuộc sống hối hả bận rộn với vô vàn thông tin đến rồi đi, với nhiều phương tiện truyền thông nền tảng số, giúp chúng ta có thể hấp thụ thông tin như “mì ăn liền” một cách nhanh chóng. Nhưng cũng giống như mọi đồ ăn nhanh, đó là con dao hai lưỡi, mà hại lại nhiều hơn lợi. Cái hại đó là theo thời gian chúng ta sẽ mất đi khả năng bình tĩnh, chủ động để tư duy sâu. Hãy thành thực đi: Bạn đã bao giờ khi lướt newsfeed Facebook, né tránh những bài post dài nhiều chữ, mà thay vào đó sẽ ưa thích những bài post cô đọng, tóm tắt nội dung chỉ trong vài dòng? Là người viết nội dung chia sẻ về startup, thú thực nhiều lần tôi không khỏi chạnh lòng khi những bài viết dài tâm huyết của mình được nung nấu và hoàn thành viết trong 10 tiếng, lại không có nhiều người đọc và tương tác bằng những bài post với những ảnh selfie chụp trong 10 giây, hay với những nội dung chia sẻ ngắn chỉ đăng trong 10 phút. Việc lướt lướt đọc nội dung qua loa, nhanh chóng một cách thụ động tiếp nhận nội dung, theo thời gian, sẽ làm chúng ta dễ bị thui chột khả năng tư duy sâu của bản thân mình. Kỹ năng tư suy sâu là một những kỹ năng vô cùng quan trọng trong cuộc sống nhiều “tiếng ồn” như hiện nay, nó giúp chúng ta có những suy nghĩ thấu đáo, và từ đó là đưa ra những quyết định sáng suốt trong công việc và cuộc sống cá nhân. Dưới đây là những cách rèn luyện khả năng tư duy sâu mà bản thân tôi đã bền bỉ, kỷ luật rèn luyện trong thời gian vừa qua thấy vô cùng hiệu quả. Đầu tiên, đó là hạn chế “tiêu thụ mỳ ăn liền” - là những nội dung ngắn hời hợt mà chúng ta chỉ mất vài phút hay thậm chí vài giây nhanh chóng có thể có được. Những nội dung ở hình thức từ hình ảnh, âm thanh, tới mặt chữ. Chúng ta không nên đánh đổi sự tiện lợi có được nhanh chóng, đổ lỗi cho sự bận rộn, để né tránh việc kiên nhẫn dành thời gian để đọc sâu, xem sâu từ đó là suy nghĩ sâu những nội dung đó. Tiếp theo, đó là luôn mang theo trí tò mò bất tận với 2 câu hỏi: Làm sao để làm được một điều gì đó? và Tại Sao lại như thế? Từ đây, chúng ta cần chủ động liên tục đưa các các câu trả lời có thể có càng nhiều càng tốt. Việc dành thời gian đặt ra các giả thiết, rồi tự đi tìm các câu trả lời, từ các nguồn thông tin khác nhau sẽ giúp bạn gia tăng khả năng tư duy đào sâu vào các vấn đề. Cuối cùng, đó là “output” - chia sẻ những điều mình học được qua hình thức viết hoặc hình thức nói. Để làm được vậy, chúng ta cần sắp xếp thông tin tiếp thu được một cách có hệ thống, logic, chọn lọc từ ngữ biểu đạt một cách dễ hiểu. Đây là cả một chu trình rất “painful” và vất vả, nhưng là cách hiệu quả nhất để tôi luyện cho chúng ta khả năng kiên nhẫn, tư duy có chiều sâu theo thời gian. Thực tế những cách kể trên, đã được tôi thực hiện qua một cách nhất quán thông qua hoạt động chia sẻ nội dung về startup zunzunblogs trong hơn 3 năm vừa qua. Hành trình này thực sự rất vất vả, nhưng vô cùng xứng đáng. Tôi thấy mình trưởng thành hơn, tự tin hơn với những suy nghĩ có chiều sâu của mình hơn theo thời gian. Sống trong thời đại thông tin “mỳ ăn liền” đang chiếm sóng hiện nay, những bài viết của tôi dễ dàng bị “lạc trôi”, bị né tránh khi ai đó lướt qua post của tôi, nhưng những giá trị tích luỹ của các bài viết đối với tôi thực sự rất lớn theo thời gian. Nên tôi vẫn sẽ luôn kiên trì bền bỉ với hoạt động này. Hi vọng, các bài viết của tôi có thể nhận được nhiều sự ủng hộ và feedback từ các những người quan tâm tới mảng nội dung về startup này. Yeah, keep fighting!!! Discuss with me on Facebook: Discuss with me on Linkedin: StartupCafe Catchup Book Now Previous Next

< Back Suy nghĩ về 3 “nỗi sợ” của Venture Capitalist Là con người ai cũng có những nỗi sợ. VC - nhà đầu tư mạo hiểm, tuy họ không sợ mạo hiểm, nhưng họ cũng là con người, nên đương nhiên họ cũng có những nỗi sợ trong nghề của mình. Tôi có dịp đọc bài viết khá thú vị trên NfX chia sẻ về cách VC hoạt động và 2 “nỗi sợ” của họ, đây là động lực tâm lý khiến VC ra quyết định đầu tư vào startup. Cụ thể đó là, FOMO - Fear of Missing Out (Sợ bị bỏ lỡ) và FOLS - Fear of Looking Stupid (Sợ bị nhìn là ngu ngốc). Ngoài ra, bằng trải nghiệm của riêng mình, tôi nhận ra thật ra VC chúng tôi còn một “nỗi sợ” nữa, đó là, FODS - Fear of Disappointing Stakeholders (Sợ khiến các bên liên quan thất vọng). Những nỗi sợ này chính là động lực để VC cố gắng chăm chỉ, làm việc hiệu suất mang lại kết quả tốt hơn. Do đó, tôi muốn thông qua bài viết này, để chia sẻ tới các nhà sáng lập startup cụ thể hơn về những nỗi sợ này, để từ đó có thể hiểu rõ tâm lý hành vi suy nghĩ của VC, để áp dụng một cách hiệu quả khéo léo khi làm việc với VC nhé! Đầu tiên là FOMO - Fear of Missing Out (Sợ bị bỏ lỡ). Là nhà đầu tư, ai cũng có mong muốn tăng xác suất và tỉ suất đầu tư cao hơn. VC cũng vậy. Bên cạnh những triết lí và tầm nhìn đầu tư ý nghĩa của VC, họ cũng là nhà đầu tư tài chính với mong muốn đạt được lợi nhuận đầu tư cao. Như các bạn cũng biết, vốn dĩ cái tên của nghề này nói lên tất cả, là đầu tư mạo hiểm - đầu tư vào các công ty startup mặc định với rủi ro cao. Do đó, nếu VC gặp được bất kỳ startup nào, có đủ tiềm năng theo đúng tiêu chí đầu tư (Thị trường - Đội ngũ - Sản phẩm hấp dẫn) có thể giúp họ gia tăng xác suất đầu tư thành công hơn, thì họ rất khó “bỏ lỡ” cơ hội đầu tư này. Đặc biệt, nếu họ nhìn thấy một startup nào mà cũng đang thu hút được nhiều quỹ đầu tư VC khác cùng tham gia đầu tư, thì họ sẽ có xu hướng đặc biệt chú ý hơn để cân nhắc, để tránh bỏ lỡ cơ hội đầu tư này. Do đó, hiểu được “nỗi nợ” tâm lý mang tên FOMO này, các nhà sáng lập startup có thể “tận dụng” một cách hiệu quả trong việc giao tiếp với VC. Ví dụ, các nhà sáng lập có thể chia sẻ tới các nhà đầu tư tiềm năng mới, về các nhà đầu tư đã tham gia, đang cân nhắc đầu tư tích cực vào startup của mình. Tuy nhiên, mọi thông tin cần phải chính xác, không thể để việc cố tình tạo “FOMO ảo” của nhà sáng lập phải trả giá bằng chính uy tín của mình trước VC. Là VC có sự kỷ luật cao trong đầu tư, chúng tôi rất tỉnh với các chiêu tạo “FOMO ảo”. Thứ hai là FOLS - Fear of Looking Stupid (Sợ bị nhìn là ngu ngốc) . Tác giả trong bài viết ở NfX đề cập tới việc VC sẽ không muốn mình ngu ngốc đầu tư vào startup mà ở trong một thị trường đã xuất hiện đối thủ của startup này gọi được vốn nhiều trước đó từ các quỹ hàng đầu rồi. Ví dụ như, VC sẽ khó có thể đầu tư vào startup nào đó là đối thủ trực tiếp của Uber khi Uber đã gọi được 5 tỉ USD trước đó rồi. Tuy nhiên, bên cạnh đó, tôi còn có góc nhìn khác về “nỗi sợ” bị nhìn là ngu ngốc của VC này. Trong bài blog trước đó về Sức mạnh của đặt những câu hỏi đúng , tôi có chia sẻ về nghề VC là một trong những nghề khi nói chuyện với đối phương, thường khiến người làm nghề dễ tự ti nhất về sự kém hiểu biết của mình. Ở đó, các nhà đầu tư mạo hiểm như chúng tôi, thường xuyên phải tương tác nói chuyện nhiều nhất với các nhà sáng lập, những người trong ban giám đốc và cấp quản lý trong công ty. Vì đơn giản, họ đều là những người giỏi, bản lĩnh, có nhiều kinh nghiệm trong một lĩnh vực nào đó - mà đó lại chắc hẳn không phải là chuyên môn sâu của hầu hết các nhà đầu tư. Nên khi nói chuyện với các những đội ngũ lãnh đạo của những công ty đó, những nhà đầu tư như chúng tôi, thường dễ gặp phải áp lực. Áp lực là “nỗi sợ” mình kém cỏi không đủ hiểu biết và kinh nghiệm bằng họ. Do đó, tôi luôn nhắc nhở bản thân mình, cần phải lắng nghe sâu hơn, phải liên tục duy trì trí tò mò không giới hạn của mình, không vội đưa nhận định khi không hiểu rõ, thay vào đó tập trung ưu tiên đặt ra những câu hỏi hay đúng lúc, để giúp cả mình và các nhà sáng lập startup gia tăng được nhiều nhất giá trị từ mỗi buổi nói chuyện. Cuối cùng là FODS - Fear of Disappointing Stakeholders (Sợ khiến các bên liên quan thất vọng) . Đây chính là đỉnh cao “nỗi sợ” của VC. Họ không sợ mạo hiểm, không sợ hết tiền, đặc biệt có thể không sợ FOMO và FOLS bằng FODS - sợ khiến các bên liên quan thất vọng về mình. Cụ thể, các bên liên quan chính là các nhà sáng lập startup họ đầu tư, LP (Limited Partner) - đối tác đầu tư vào các quỹ đầu tư, và GP (General Partner) - người chịu trách nghiệm gọi vốn về cho quỹ và là người ra quyết định quan trọng cuối cùng tại quỹ. Đặc biệt VC sợ nhất là khiến các nhá sáng lập startup họ đầu tư vào thất vọng về mình. Đó có thể là VC đã không tích cực tham gia giúp đỡ, đóng góp giá trị cho startup như kỳ vọng. Hặc đơn giản là VC đã không nhiệt tình, nhanh chóng xử lý các thủ tục liên quan tới startup. Gần đây tôi có trải nghiệm đáng nhớ với nỗi sợ FODS này. Đó là dù trong kỳ nghỉ lễ Tết Nguyên Đán, dù ngay trong bữa cơm trưa, một khi nhà sáng lập startup tôi đầu tư cần đến, nhắn tin “doạ” tôi là VC cuối cùng chưa gửi comment review tài liệu hợp đồng 160 trang tiếng Anh, được gửi trước đó 22 tiếng đồng hồ. Thế là, tôi - người mang trong mình “nỗi sợ” FODS này, đương nhiên, đã bỏ bữa trưa này, ngay lập tức đi vào trạng thái làm việc tập trung cao độ, trong đúng 2 tiếng còn lại, theo đúng yêu cầu của nhà sáng lập, tôi đã hoàn thành review và comment nhiệt tình chi tiết cho từng nhà sáng lập startup này. Thế đó, ai bảo là mang trong mình nỗi sợ là không tốt chứ? Có những “nỗi sợ" tích cực khiến chúng ta tốt hơn, làm việc hiệu quả hơn rất nhiều. Cám ơn các nhà sáng lập startup tôi có may mắn được làm việc cùng này nhé, người biết cách “khéo léo” tạo tạo ra những “nỗi sợ” tích cực cho tôi, khiến tôi trở nên tốt hơn mỗi ngày, luôn cố gắng làm việc chăm chỉ, có kỉ luật và có trách nghiệm. Yeah, just keep fighting!!! Previous Next

< Back Báo Đầu Tư: M Village của Nguyễn Hải Ninh ra mắt dòng khách sạn lifestyle ngay tại trung tâm TP.HCM Đội ngũ sáng lập đã cho thấy năng suất đầu tư vượt trội nhờ những giải pháp vận hành chuyên nghiệp, tối ưu chi phí đầu tư ban đầu, rút ngắn thời gian thu hồi vốn và đảm bảo doanh thu ổn định lâu dài cho dự án. M Village đã mở rộng thêm 16 chi nhánh mới ở các quận trung tâm TP.HCM trong năm 2022, tỉ lệ lấp đầy phòng lên đến trên 90% với 2 mô hình chính là căn hộ dịch vụ (co-living) và lưu trú ngắn hạn (short – stay), đạt hơn 50% khách hàng gia hạn và quay trở lại sử dụng dịch vụ. Trong năm 2023, M Village dự kiến sẽ khai trương thêm 20 chi nhánh, nâng tổng công suất lên 1.200 phòng, tăng gấp 4 lần so với năm 2022. P/s: Xin cám ơn quý báo đã đề cập một phần chia sẻ của tôi trong bài viết vừa qua nhé! Keep fighting!! Xin mời mọi người đọc bài báo chi tiết trên Báo Đầu Tư dưới đây nhé! https://baodautu.vn/m-village-cua-nguyen-hai-ninh-ra-mat-dong-khach-san-lifestyle-ngay-tai-trung-tam-tphcm-d191163.html Previous Next

< Back Cheap Growth: Giờ là cơ hội cho startup phát triển với chi phí rẻ hơn Anh Andrew Chen - General Partner của a16z đã từng chia sẻ trong bài viết của anh về thời kỳ tăng trưởng nóng của startup cách đây vài năm về trước. Khi đó, chi phí xây dựng sản phẩm có thể đã rẻ hơn, nhưng chi phí để tăng trưởng startup ngày càng trở nên đắt đỏ. Với hai lý do quan trọng anh chỉ ra, là do tăng chi phí nhân sự và phụ thuộc vào thu hút người dùng thông qua kênh quảng cáo trả tiền. Đó là thời của dòng tiền rẻ, startup liên tục gọi được vốn nhiều hơn qua mỗi vòng với áp lực phải tạo ra tăng trưởng lớn hơn bằng mọi giá. Các công ty được hậu thuẫn về vốn từ các “ông lớn” sẽ tham gia một cuộc chạy đua “đốt tiền” vô cùng đắt đỏ để thu hút khách hàng mới và giữ chân những khách hàng đó. Trong một cuộc đua mà với nhiều người tham gia bỏ nhiều tiền vào đó, thì kết quả hiển nhiên là mọi người phải chi nhiều tiền hơn để đạt được mong muốn của mình. Nhưng thời của dòng tiền rẻ đó đã qua. Bây giờ, là thời của dòng tiền ngày càng trở nên đắt đỏ. Nguy cơ suy thoái kinh tế, lạm phát tăng cao, thắt chặt tín dụng, dẫn đến việc tiếp cận với dòng vốn của startup vốn đã khó khăn, giờ lại càng trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Điều này buộc startup phải đối mặt với sự lựa chọn duy nhất để có thể tiếp tục sống sót - cắt giảm chi phí, tập trung vào hiệu suất, mài giũa sản phẩm phù hợp với đúng khách hàng mục tiêu hơn để từ đó là tạo ra doanh thu thực sự mang về dòng tiền cho startup. Như hai mặt của một đồng tiền xu. Nhìn vào mặt tích cực của nó, thì hiện nay, startup không còn phải trong một cuộc đua với nhiều đối thủ nhiều tiền khác nữa như thời tiền rẻ, mà họ đang trong một cuộc đua với chính bản thân mình, ưu tiên tồn tại và phát triển về chất hơn. Trong cuộc “độc hành” này, startup đang có lợi thế phát triển với chi phí rẻ hơn trước. Cụ thể, startup với áp lực của việc cắt giảm chi phí, trong đó có cả chi phí chạy quảng cáo để thu hút người dùng, buộc startup phải sáng tạo ra những cách thu hút người dùng một cách hiệu quả hơn. Ví dụ như, tạo ra nội dung viral, truyền miệng, tìm ra kênh phân phân phối chiến lược với mức chi phí rẻ hơn,…Bên cạnh đó, khi các đối thủ cũng gặp khó khăn tương tự hoặc hơn mình, họ cũng không đủ sức để “gồng” chi phí quảng cáo trả tiền đắt đỏ như trước nữa, khiến số người tham gia và số tiền bỏ vào quảng cáo sẽ giảm. Đây cũng là lợi thế khiến startup của bạn vẫn có thể thực hiện chiến lược quảng cáo dù trả tiền, nhưng sẽ bị trả tiền ít hơn, và mang lại hiệu quả hơn trước. Không dừng lại ở đó, hơn bao giờ hết, giờ là lúc startup tập trung vào điều quan trọng nhất: Sản phẩm. Họ cần liên tục mài giũa sản phẩm để tốt hơn và điều chỉnh để phù hợp với phân khúc khách hàng mục tiêu hơn. Từ đó là tiền đề để thuyết phục người dùng trả tiền sử dụng và rồi ở lại, tiếp tục sử dụng sản phẩm một cách trung thành. Không còn trong cuộc chạy đua khốc liệt như trước, giờ đây có thể các bên tham gia đều đã phần nào “đuối sức”, thì cũng là cơ hội cho startup với sản phẩm thực sự tốt, có thể “toả sáng” giữ chân được khách hàng ở lại. Mặt khác, trước áp lực cắt giảm chi phí hiện nay, chúng ta hẳn cũng đã chứng kiến làn sóng các công ty từ lớn tới nhỏ phải cắt giảm nhân sự. Có thể nói, đây là lúc sự dịch chuyển nhân sự diễn ra mạnh mẽ nhất. Nhìn vào mặt tích cực, là startup có thể “tranh thủ” thu hút được nhân tài với chi phí ít cạnh tranh hơn trước. Cuối cùng, khi mọi thứ trở nên khan hiếm, đắt đỏ hơn, thì chúng ta sẽ càng trân trọng nó. Tiền và cơ hội cũng vậy. Startup sẽ trận trọng dòng tiền hơn, bằng thắt chặt kỷ luật chi tiêu. Những người ở lại startup, sẽ trân trọng cơ hội mình được làm việc và cống hiến hơn nữa. Các nhà sáng lập, có lẽ cũng đã cảm nhận được, tinh thần chiến đấu “keep fighting” của đồng đội mình trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết trong lúc này. Thế đó, “trong nguy luôn có cơ”, điều quan trọng là chúng ta luôn cần phải giữ tinh thần chiến đấu tích cực, tìm ra “ánh sáng” trong “mùa đông u ám” của gọi vốn khó khăn hiện nay. Cơ hội để tồn tại, để phát triển tổ chức hoạt động tinh giản hiệu quả đồng lòng, cơ hội để thu hút nhân tài và thuyết phục khách hàng với chi phí rẻ hơn… và rất rất nhiều cơ hội nữa, nếu như chúng ta không ngừng tìm kiếm thêm. Yeah, keep fighting nhé các startup ơi! Previous Next

< Back Bài toán Đồng sáng lập #5: Cần làm gì khi đồng sáng lập rời startup? Đến hẹn lại lên, trong bài Daily catchup "Bài toán Đồng sáng lập #4: Làm gì khi năng lực của đồng sáng lập không còn phù hợp với startup?" trước, tôi đã đề cập đến trường hợp phải ra một trong những quyết định khó khăn nhất của tổ chức, đó là để đồng sáng lập rời startup. Trong trường hợp này, các đồng sáng lập nên làm gì để bảo vệ startup một cách tốt nhất? Tôi xin phép được chia sẻ một vài quan sát của mình trong bài Daily catchup ngày hôm nay nhé! Trên thực tế, sự ra đi của đồng sáng lập startup không phải là điều hiếm thấy. Theo quỹ Initialized (quỹ đầu tư được sáng lập bởi chủ tịch YCombinator Gary Tan), chia sẻ rằng trong các startup họ đầu tư, thì có tới 20% các startup của họ chứng kiến sự ra đi của đồng sáng lập ở giai đoạn khá sớm. Cụ thể trong đó, 50% là lúc startup đang ở giai đoạn hạt giống (Seed stage), và 50% còn lại là sau giai đoạn hạt giống (Post seed stage). Quỹ này cũng chia sẻ về 4 lý do chính cho sự ra đi này. Đầu tiên, chiếm tới 30% là lý do đồng sáng lập không có năng lực đủ “scale” nhanh với tốc độ phát triển của startup, 20% tiếp theo chia đều cho 2 lý do tiếp theo dường như là hệ quả kéo theo của lý do trước. Cụ thể là do năng lực của đồng sáng lập không đủ tốt nên về lâu dài khiến công ty không đạt được kết quả kinh doanh như kỳ vọng, và tiếp theo là đồng sáng lập bị triệu chứng “cháy sạch” - burnout, và 10% lý do tiếp theo nằm ở lý do về cam kết lương thưởng không rõ ràng gây ra nhiều căng thẳng mất niềm tin trong startup. Mặt khác, đồng sáng lập startup rời startup còn có thể đến từ lý do tranh dành lợi ích, bỏ bê nhiệm vụ, hay mắc sai phạm lớn, hoặc không còn chung tầm nhìn và đường hướng phát triển của startup. Mà tất cả những lý do này, thường hay được tóm gọn đơn giản lại là người đồng sáng lập đó không còn là Co-founder Fit - người phù hợp cho startup nữa. Khi startup ra quyết định khó khăn và quan trọng, là để đồng sáng lập rời đi, thì có 3 bước cơ bản sau đây, đòi hỏi các nhà sáng lập còn lại ở startup cần phải xử lý thật hiệu quả bằng sự minh bạch rõ ràng, và hợp tình hợp lý. Đầu tiên, là bước giao tiếp với đội ngũ, các cổ đông là nhà đầu tư và đối tác của công ty. Đây là bước cần sự khéo léo và chủ động chia sẻ trực tiếp đến từ chính đồng sáng lập ra đi. Đảm bảo đúng nghĩa vụ giải trình và biểu quyết cần có trước các cổ đông của startup. Đồng thời, tránh việc để họ phải lắng nghe thông tin quan trọng này đến từ người thứ 3 qua các lời đồn. Trong thông báo tin quan trọng này, đồng sáng lập đó cần nêu rõ lý do của quyết định rời đi, và thời gian cụ thể sẽ rời đi, cũng như đề xuất nghĩa vụ và quyền lợi còn lại trước khi rời đi, để lấy được sự đồng thuận từ các đồng sáng lập ở lại và các cổ đông của startup. Tiếp theo, là bước xử lý cổ phần của người đồng sáng lập rời đi đó. Đây cũng là bước cần sự khéo léo, minh bạch, hợp tình và hợp lý, tránh sự xung đột lợi ích giữa các bên, ảnh hưởng tới uy tin và niềm tin của mọi người vào startup. Để đạt được điều này, sẽ cần có 2 tài liệu quan trọng trước đó làm “điểm tựa” quan trọng. Đầu tiên là Co-founder Agreement (Bản thoả thuận đồng sáng lập) có bao gồm thông tin Vesting Schedule (Lịch phân bổ cổ phần của đồng sáng lập), và Shareholder Agreement (Bản thoả thuận cổ đông) có ghi thông tin rõ ràng về điều khoản Bad Leaver & Good Leaver trong việc xác định giá trị cổ phiếu của đồng sáng lập rời đi đó. Việc xử lý cổ phần này sẽ được dựa trên những nguyên tắc cơ bản sau đây: Bất kỳ nhà đồng sáng lập nào rời đi sớm hơn, không được giữ lại mức cổ phần đáng kể trong công ty. Cần tạo động lực cho những người ở lại hướng tới việc xây dựng giá trị lâu dài cho sự phát triển của startup. Lý do đơn giản cho những nguyên tắc này là, nếu như người đồng sáng lập đó ra đi với phần lớn cổ phần họ đang nắm giữ của startup, ví dụ như hơn 40% cổ phần ở giai đoạn sớm, thì sẽ khiến cho startup rất khó có thể tiếp tục gọi được vốn từ các nhà đầu tư mới, giữ chân và tuyển thêm nhân tài quan trọng có đủ động lực lâu dài cống hiến cho công ty, hay thậm chí là mua bán sáp nhập startup trong tương lai. Để đảm bảo những nguyên tắc này, trong các biên bản thoả thuận giữa các đồng sáng lập cần có lịch phân chia cổ phần rõ ràng theo thời gian. Thường sẽ là theo khung thời gian vesting trong 4 năm, và phải sau 1 năm tham gia (1 year cliff) mới bắt đầu được phân bổ mỗi năm là 25% trong tổng số cổ phần dự tính được phần bổ cho đồng sáng lập đó. Bên cạnh đó, những đồng sáng lập ở lại hay các cổ đông của startup cần có quyền được mua lại số cổ phần đã (vested)/chưa (unvested) được phân bổ cho người đồng sáng lập rời đi đó. Và giá trị mua bán số cổ phần đó sẽ được xác định dựa trên điều kiện người đồng sáng lập rời đi là Good Leaver hay là Bad Leaver cũng như kết quả thương lượng từ bên mua - bên bán. Tiến tới bước cuối cùng, để người đồng sáng lập ra đi trong êm đẹp và giảm đi những tác động tiêu cực lên hoạt động phát triển của startup, thì sẽ cần có giai đoạn chuyển giao về nhiệm vụ, công việc, kiến thức, network mà người đồng sáng lập đó có được trong quá trình tại vị ở startup. Trong một khoảng thời gian chuyển giao đó, sẽ rất khó có thể tìm được luôn người đồng sáng lập mới thay thế, đặc biệt là với startup đã hoạt động được một thời gian, sẽ không có nhu cầu cần phải có một đồng sáng lập khác vào, thì startup sẽ cần thiết kế tổ chức nhân sự kế thừa từ người đồng sáng lập đó một cách hiệu quả. Tôi tin rằng, như mọi mối quan hệ, không phải là sự kết thúc, mà là cách kết thúc mới thực sự quan trọng. Việc đồng sáng lập rời khỏi startup không phải là dấu chấm hết với startup, nhưng cách chuẩn bị và xử lý cho sự rời đi này mới là điều tạo nên tác động lớn hơn cả. Việc ra đi trong tư thế ngẩng đầu, trong bầu không khí của sự thiện chí và sự tri ân, giữ được ấn tượng tốt về nhau là rất khó, nhưng thực sự rất cần thiết. Startup và đời người cũng như hành trình dài chạy marathon, của sự kế thừa và tiếp nối, các bạn hãy tiếp tục cố gắng, dù là người ra đi hay là người ở lại, để rồi một ngày nào đó trong tương lai có thể gặp lại nhau thì vẫn dành cho nhau nụ cười, cái bắt tay và sự tri ân tốt đẹp nhất có thể nhé! Yeah, keep fighting!!! Previous Next

< Back CafeF: Chuyện Nhà đầu tư mạo hiểm viết mỗi ngày vì niềm tin biến khởi nghiệp trở thành trụ cột của nền kinh tế Việt Nam “Đã không ít người đặt câu hỏi với Dung vì sao chị lại viết. Câu hỏi đó xuất hiện nhiều tới mức, chị viết luôn một bài giải thích lý do. Nhiều câu hỏi khác về lĩnh vực khởi nghiệp được chị xử lý với công thức tương tự. Mỗi khi đối mặt với một câu hỏi lặp lại, hoặc câu hỏi thú vị, chị sẽ trả lời bằng một bài viết. Tất cả các bài blog được Dung viết đều tuân theo cơ chế: chia sẻ được, nhắc lại được, và mở rộng được. Với Dung, đầu tư mạo hiểm cần nhẫn nại, không có sự dễ dãi, cũng chẳng có đường tắt. Với tư cách là nhà đầu tư, cần đi đủ dài mới có thể gặt hái được quả ngọt. Viết lách cũng tương tự như vậy” . P/s: Cám ơn em Tín từ quý báo CafeF đã luôn âm thầm theo dõi hành trình viết của chị và nhiệt tình đề xuất chia sẻ lại câu chuyện ý nghĩa này nhé! Yeah, just keep fighting!! Xin mời mọi người đọc chi tiết bài viết ở CafeF theo link dưới đây nhé! Xin cám ơn! https://cafef.vn/chuyen-nha-dau-tu-mao-hiem-tap-viet-moi-ngay-vi-niem-tin-bien-khoi-nghiep-tro-thanh-tru-cot-cua-nen-kinh-te-viet-nam-188230608074332922.chn Previous Next

< Back Dân Trí: Tại sao ta bị ì, ngại đổi mới? Bất ngờ về đối thủ lớn nhất của start up Previous Next

< Back SAFE: Tại sao đây không phải là hình thức huy động vốn “an toàn” được lựa chọn trong giai đoạn gọi vốn khó khăn hiện nay? Vừa qua sau bài viết “Convertible Notes: Những điều quan trọng cần lưu ý ở hình thức gọi vốn này của startup” , tôi nhận được nhiều sự quan tâm đón đọc và nhận xét của mọi người. Trong số đó, có ý kiến nhận ra rằng, SAFE cũng là hình thức huy động vốn hay, bên cạnh Convertible Notes, đồng thời bày tỏ mong muốn tôi viết chia sẻ tiếp về SAFE. Tôi nghĩ rằng, nói SAFE là hình thức hay, là đúng nhưng chưa đủ, đặc biệt trong giai đoạn khó khăn gọi vốn hiện nay. Vì sao lại như vậy? Tôi xin phép được chia sẻ một vài suy nghĩ của mình trong bài Daily Blog của mình hôm nay nhé! Đầu tiên, chúng ta cùng nhau tìm hiểu những điều cơ bản về SAFE nhé! SAFE được viết tắt từ Simple Agreement for Future Equity, trực dịch ra tiếng Việt là Thỏa thuận sơ lược cho vốn cổ phần tương lai. Đây là hình thức huy động vốn của startup, cho phép nhà đầu tư góp vốn có được quyền nhận cổ phần trong tương lai, dựa trên những điều kiện thoả thuận giữa 2 bên. Điều kiện cụ thể sẽ có thể bao gồm: mức trần định giá (Valuation Cap), mức % giảm giá (Discount rate), sự kiện kích hoạt chuyển đổi (conversion trigger). Sự kiện kích hoạt chuyển đổi sang sở hữu cổ phần cho nhà đầu tư SAFE có thể là vòng gọi vốn chính thức có định giá (Priced round) tiếp theo hoặc sự kiện thanh khoản (liquidity event) như M&A hoặc IPO. Điều này có nghĩa là số tiền đầu tư của nhà đầu tư SAFE chỉ được chuyển đổi sang cổ phần khi sự kiện kích hoạt chuyển đổi kể trên được diễn ra. Bên cạnh đó, không giống hình thức Convertible Notes (Khoản vay Chuyển đổi), SAFE vốn không phải là khoản vay. Do đó, nhà đầu tư SAFE sẽ không được hoàn trả số tiền đã đầu tư, chưa nói đến việc không có kèm theo bất kỳ mức lãi suất cụ thể, trong một khoảng thời gian đáo hạn nào đó giống như Convertible Notes . Hình thức SAFE được phát triển ở Thung lũng Silicon bởi Y Combinator từ năm 2013 , như một cách để các quỹ đầu tư mạo hiểm có thể nhanh chóng đầu tư vào một công ty startup tiềm năng “hot” nào đó, đảm bảo tiết kiệm thời gian và công sức cho các bên, đặc biệt là startup trong việc phải đàm phán hợp đồng và hoàn tất các thủ tục phức tạp. Trong trường hợp này, SAFE thường được đặt trong bối cảnh thị trường gọi vốn thuận lợi. Ở đó, với các quỹ đầu tư điều quan trọng hơn cả, là có được cơ hội đầu tư và được sở hữu cổ phần trong tương lai của startup. Đặc biệt, trong điều kiện thuận lợi đó, các công ty startup tiềm năng được kì vọng sẽ phát triển nhanh chóng. Từ đó là thu hút được các nhà đầu tư mới cho vòng gọi vốn tiếp theo, kích hoạt chuyển đổi cổ phần cho các nhà đầu tư SAFE. Tôi vẫn còn nhớ, cách đây 2 năm thôi - năm 2021 là thời kỳ đỉnh cao bùng nổ của hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam nói riêng và trên thế giới nói chung, với rất nhiều thương vụ đầu tư startup được diễn ra. Khi đó, SAFE là hình thức vô cùng được ưa chuộng sử dụng, đặc biệt là với các công ty startup ở giai đoạn sớm. Họ đều là những công ty “hot”, thu hút được nhiều sự quan tâm mong muốn đầu tư từ các bên. Cả startup và nhà đầu tư khi đó có xu hướng lựa chọn SAFE hơn, đơn giản không chỉ vì tính tiện lợi của SAFE, mà còn để tăng tính cạnh tranh khi các nhà đầu tư mạo hiểm đều mong muốn có được cơ hội đầu tư vào các startup tiềm năng đó một cách nhanh chóng hơn cả. Tuy nhiên, 2 năm sau kể từ đó, 2023 lúc này hệ sinh thái startup lại đang ở trong một trạng thái đối nghịch - mọi thứ trở nên thận trọng và khó khăn hơn. Dòng tiền trở nên khan hiếm và các nhà đầu tư trở nên “kỉ luật”, đầu tư có chọn lọc hơn, dẫn đến việc khó đảm bảo startup nhanh chóng thuận lợi có được vòng gọi vốn priced round tiếp theo hay các sự kiện thanh khoản tốt để các nhà đầu tư SAFE có thể được kích hoạt chuyển đổi cổ phần. Việc không đảm bảo có sự kiện kích hoạt chuyển đổi cổ phần cho các nhà đầu tư, cộng với với yếu tố “không phải là khoản vay” của SAFE, sẽ khiến khoản đầu tư SAFE của các nhà đầu tư có thể bị mất trắng hoàn toàn. Bản thân Uỷ Ban giao dịch chứng khoán Mỹ (SEC) cũng từng cảnh báo nhà đầu tư nên cẩn thận với hình thức huy động vốn SAFE này , áp dụng riêng cho gọi vốn cộng đồng, nhưng cũng có thể áp dụng cho gọi vốn startup nói chung. Đó là lý do vì sao, tôi tin rằng rằng, so với Convertible Notes, SAFE không phải là sự lựa chọn “an toàn" theo cái tên, cho nhà đầu tư, đặc biệt trong giai đoạn gọi vốn khó khăn của startup hiện nay. Trên đây là một vài suy nghĩ của tôi về hình thức huy động vốn SAFE - tưởng hay mà chưa phải là hay, nhất là trong giai đoạn khó khăn đặc thù hiện nay. Hi vọng, đây sẽ là những gợi ý quan trọng giúp các nhà sáng lập startup và nhà đầu tư khởi nghiệp cân nhắc để chọn ra hình thức huy động vốn phù hợp với tình hình của startup và thị trường nhé! Yeah, keep fighting!!! Previous Next

< Back Bài toán Đồng sáng lập #2: Cách nuôi dưỡng mối quan hệ đồng sáng lập bền vững Trong bài viết mở đầu chuỗi series về Bài toán Đồng sáng lập, tôi có chia sẻ về cách tiếp cận để chọn được đồng sáng lập phù hợp với startup. Tiếp nối bài viết trong series này, tôi muốn chia sẻ về nuôi dưỡng mối quan hệ đồng sáng lập tin tưởng bền vững cùng đưa công ty phát triển, để khiến sự lựa chọn đúng ban đầu, sẽ thực sự luôn đúng về sau. Trong mọi mối quan hệ thường thấy, là đều cần đến sự chăm sóc, duy trì và bồi dưỡng phát triển. Tôi muốn hỏi những đồng sáng lập startup - những người đang đọc bài viết này của tôi rằng: Có phải là đã rất lâu rồi bạn chưa có một buổi nói chuyện 1-on-1 với đồng sáng lập của mình? Nếu bạn vừa kết thúc công việc ra khỏi công ty thì bắt gặp đồng sáng lập của mình, bạn có đi tới chào hỏi hay là sẽ thay đổi hướng đi của mình để tránh họ? Bạn có đang hạn chế sự tương tác, giao tiếp ở mức tối thiểu cần thiết dành cho đồng sáng lập của mình không? Nếu các câu trả lời là Có, thì có thể bạn đang có mối quan hệ không được lành mạnh, rất “nhạy cảm" với bất kỳ mâu thuẫn hay xung đột nào giữa các đồng sáng lập. Do đó, các đồng sáng lập cần ưu tiên dành thêm thời gian với những đồng sáng lập khác, thường xuyên đi ăn hay đi uống, tương tác trực tiếp để duy trì mối quan hệ gắn bó với nhau. Luôn cởi mở, lắng nghe và tôn trọng ý kiến của đối phương đồng thời cố gắng luôn minh bạch chia sẻ thông tin kịp thời bằng sự giao tiếp hiệu quả. Nếu có đồng sáng lập nào không đồng ý về điều gì đó, thì đừng rời khỏi phòng họp với họ cho đến khi mọi thứ trở nên rõ ràng, với những giải pháp thuyết phục và hành động cụ thể tiếp theo. Nếu thời gian trong tuần quá bận rộn không đủ có những sự tương tác và cuộc đối thoại hiệu quả với nhau, thì các đồng sáng lập có thể hẹn nhau cuối tuần tham gia các hoạt động thể thao chung như đi bơi, chạy bộ, leo núi… Trong bài chia sẻ vô cùng tuyệt vời của Brian Chesky - Co-founder CEO Airbnb, tại trường Stanford vừa qua , đã khiến tôi vô cùng ấn tượng đặc biệt khi anh chia sẻ về cách anh và 2 đồng sáng lập của mình nuôi dưỡng mối quan hệ bền vững hơn thập kỉ xây dựng Airbnb. Đó là từ những năm 2009, các đồng sáng lập đã hẹn với nhau rằng, vào Chủ nhật mỗi tuần, dù họ có bận tới đâu, họ đều sẽ có buổi gặp mặt với nhau. Vì họ tin nằng, mối quan hệ đồng sáng lập của mình chỉ có thể bền lâu, thì cần dựa trên sự liên kết và giao tiếp liên tục. Và giữa họ cũng có một nguyên tắc là, cho dù họ có tranh luận với nhau mỗi này về các quyết định quan trọng trong công ty, thì “Winning in an argument is never important than preserving the relationship” (Chiến thắng trong một cuộc tranh luận không bao giờ quan trọng hơn việc giữ gìn mối quan hệ). Vì họ tin rằng việc một mình chiến thắng trong tranh luận không bao giờ có thể cùng thắng để đi xa được. Bên cạnh đó, trên thực tế các đồng sáng lập cũng cần dành thời gian trước đó để cùng thiết lập các chu trình ra quyết định hiệu quả trong các tranh luận ra quyết định quan trọng giữa họ càng sớm càng tốt. Các đồng sáng lập cần viết rõ những chu trình đó ra và đảm bảo rằng khi vấn đề xuất hiện, bạn có thể nhanh chóng và hiệu quả sử dụng “sách hướng dẫn đó” để giải quyết vấn đề dựa trên sự tôn trọng và đồng thuận trước đó của nhau. Anh Võ Hoàng Nam - Đồng sáng lập & CTO của Fundiin, có chia sẻ với tôi về cách anh và anh Nguyễn Ảnh Cường - Đồng sáng lập & CEO của mình, xây dựng “playbook” với những chu trình xử lý bài bản theo từng bước khi có vấn đề xuất hiện như sau: Khi có một vấn đề cần được đưa ra để thảo luận, cả hai anh - anh Cường và anh Nam sẽ luôn cần giải thích quan điểm của mình tại sao cần thực hiện hay không cần thực hiện điều đó. Sau khi đã chia sẻ để giúp đối phương hiểu vấn đề, thì việc tiếp theo sẽ là những câu hỏi phản biện và những góc nhìn khác nhau của mỗi anh, được đặt ra để trả lời xem thật sự đã thoả mãn cho bản chất của việc đó chưa? Thậm chí khi cần thiết, sẽ cùng đưa ra nhiều hướng thay thế khác nhau, để thảo luận tìm ra cách tốt hơn cả. Nếu một trong hai người giải thích và trả lời, thuyết phục được đối phương thì cả hai sẽ đồng thuận và cùng thực hiện. Còn nếu một trong hai vẫn chưa thoả mãn và đồng ý với một hướng đề xuất, thì hai anh sẽ hướng tới việc là cần ưu tiên giải quyết vấn đề đó, bằng việc khám phá theo nhiều cách khác nhau. Hai anh sẽ đồng thuận là thực hiện thử các cách khác nhau được cho là khả thi, để thực sự kiểm chứng xem cách nào là hiệu quả hơn cả. Rồi cả hai sẽ nhanh chóng bắt tay vào thực hiện với mục tiêu chung cuối cùng, là đem lại kết quả tốt nhất để giải quyết vấn đề đó. “Điểm mấu chốt ở đây tôi gọi là hệ quy chiếu. Có nghĩa mỗi người sẽ có 1 hệ quy chiếu nhìn nhận riêng. Nếu 1 trong 2 có góc nhìn khác nhau về một vấn đề thì sẽ cố gắng tìm hệ quy chiếu chung chính là bản chất của vấn đề đó, để cả hai hiểu rõ và đồng thuận” - Võ Hoàng Nam, Đồng sáng lập & CTO của Fundiin Trên đây là một vài chia sẻ của tôi về bài toán vô cùng quan trọng trong việc nuôi dưỡng mối quan hệ tin tưởng, tôn trọng bền vững giữa các đồng sáng lập tại bất kì startup nào. “Mỗi cây mỗi hoa, mỗi startup mỗi cảnh”, vì đó mỗi startup lại đối diện với những thách thức mang tên đồng sáng lập rất khác nhau. Sẽ không có một cách cụ thể nào có thể áp dụng hết cho mọi startup được, nhưng sẽ có những nguyên tắc chung để nuôi dưỡng mối quan hệ này. Đó là dựa trên sự giao tiếp liên tục, nuôi dưỡng sự tin tưởng, minh bạch và tôn trọng lẫn nhau. Hi vọng các đồng sáng lập sẽ luôn “Keep fighting!” vì những điều quan trọng này nhé!!! Previous Next

< Back Virality: Suy nghĩ về việc tạo hiệu ứng lan truyền cho startup Xin chào các bạn! Hôm nay tôi và đồng nghiệp của mình đã có buổi thảo luận sâu sắc về Virality - hiệu ứng lan truyền dành cho startup. Chúng ta đang sống trong một thế giới bộn bề với quá nhiều thông tin đến rồi đi, với sự gia tăng cạnh tranh khốc liệt để dành lấy sự tập trung của mọi người, bị rút ngắn thời gian cho sự những sự tập trung đó. Có lẽ vì vậy, dù sản phẩm của chúng ta có tốt, nhưng một thực tế tàn nhẫn là vẫn khó thu thút, thuyết phục mọi người sử dụng và ủng hộ. Do đó, startup thường có xu hướng tìm mọi cách để hack tăng trưởng, trong đó có việc tạo ra hiệu ứng lan truyền trong nguồn lực hạn chế của chúng ta. Tôi xin phép được chia sẻ một vài suy nghĩ của mình về hiệu ứng này trong bài Daily Blog hôm nay nhé! Khái niệm Virality - hiệu ứng lan truyền được lần đầu sử dụng vào thập niên 90 của thế kỉ trước, khi con người có thể bắt đầu truy cập vào internet để tìm kiếm và tiếp cận nhiều thông tin hơn. Mọi người thường nghĩ là việc tạo ra hiệu ứng lan truyền để hack tăng trưởng thường đến từ hoạt động Marketing tiếp thị, nhưng thực tế là nó nằm ở bên trong sản phẩm được thiết kế để kích hoạt hiệu ứng này. Cụ thể đó là: Hiệu ứng lan truyền cần thiết (Necessary virality): Là khi người dùng phải mời thêm nhiều người để sản phẩm mang lại giá trị cao hơn. Hiệu ứng lan truyền kế thừa ( Inheritance virality): Là khi người dùng sau khi sử dụng, giới thiệu sản phẩm cho bạn bè của họ sử dụng luôn. Hiệu ứng lan truyền qua truyền miệng ( Word-of-mouth virality): Là khi người dùng chia sẻ về trải nghiệm sử dụng sản phẩm của mình với bạn bè của mình. Để có thể tạo ra được một trong những hiệu ứng lan truyền kể trên, về cơ bản sẽ đòi hỏi chúng ta cần thiết kế sản phẩm, dịch vụ một cách chiến lược tuân theo các nguyên tắc dưới đây: Bản thân sản phẩm phải tốt, ấn tượng để người dùng hào hứng chia sẻ với bạn bè của mình. Sản phầm cần có tính kết nối cảm xúc, truyền cảm hứng, để tạo hiệu ứng tâm lý mạnh mẽ, kích hoạt được hành động cụ thể, khi được người dùng chia sẻ tới người khác. Cần có phần thưởng cụ thể dành cho người dùng để họ chia sẻ giới thiệu tới bạn bè của mình. Tôi tin rằng hiệu ứng lan truyền của một sản phẩm nào đó, không phải nằm ở các chỉ số phù phiếm “top-line” như là lượt truy cập, tiếp cận, lượng like hay shares, mà thực sự nằm ở việc sản phẩm tiếp tục có được thêm những khách hàng mới tiếp theo được chuyển đổi sang sử dụng sản phẩm thực tế, thúc đẩy đà phát triển cho startup. Do đó, startup thay vì tập trung vào việc chạy chiến dịch truyền thông hoành tráng, chia sẻ những nội dung vô thưởng vô phạt chỉ để thu hút chú ý không cần thiết, startup sẽ cần xây dựng một cách chiến lược các hiệu ứng lan truyền thực chất nhất, đi lên từ chính sản phẩm của mình, truyền thông điệp để tiếp cận đúng tập khách hàng mục tiêu của mình. Hôm nay tôi nhận được tin nhắn liên lạc từ một nhà sáng lập startup rằng anh hay âm thầm đọc các bài viết Zunzun Daily Blog của tôi. Đồng thời, các lãnh đạo trong startup của anh cũng vậy, nhiều lúc họ đọc xong rồi chia sẻ cho các lãnh đạo khác, hay giới thiệu trực tiếp bài viết cho nhà sáng lập đó tiếp tục đọc. Tôi cảm thấy rất vui vì điều này. Bài viết này tôi viết gửi tới các nhà sáng lập nhưng đồng thời cũng là lời động viên tôi gửi tới chính bản thân tôi, rằng phải không ngừng cố gắng làm tốt hơn nữa, tập trung vào giá trị, từ đó là có tầm nhìn chiến lược trong việc tạo hiệu ứng lan truyền tự nhiên và hiệu quả cho sản phẩm của mình. Yeah, chúng ta cùng Keep fighting vì điều này nhé!! Previous Next

< Back CafeBiz: Startup làm sao có được lòng trung thành của người dùng? Previous Next

< Back Bài toán Distribution #2: Những nguyên tắc quan trọng giúp startup đi tìm lời giải cho bài toán đưa sản phẩm tới khách hàng hiệu quả (Phần 2) Xin chào các bạn! Peter Thiel - nhà sáng lập của PayPal và quỹ đầu tư Founders Fund, đã từng có câu nói nổi tiếng: “Most businesses actually get zero distribution channels to work. Poor distribution — not product — is the number one cause of failure.” Điều này cho thấy sự thật khốc liệt, nan giải đến từ bài toán Distribution, có thể đánh gục bất kì một startup nào. Tiếp nối hành trình đi tìm lời giải cho bài toán này, tôi xin phép được chia sẻ những nguyên tắc quan trọng còn lại làm nền tảng để startup xây dựng chiến lược phân phối sản phẩm hiệu quả, trong bài viết Daily Blog ngày hôm nay nhé! Các bạn có biết bấy lâu nay Distribution thường bị bỏ quên hoặc đánh giá thấp trong các cuộc thảo luận giữa các nhà sáng lập và các nhà đầu tư chúng tôi? Trong khi mọi người muốn dành thời gian nhiều hơn để thảo luận về sản phẩm. Nhưng có một sự thật thú vị là, khi phải lựa chọn giữa Product và Distribution, với các nhà sáng lập lần đầu khởi nghiệp sẽ thường chọn Product - sản phẩm. Còn với những nhà sáng lập “lão làng” với nhiều kinh nghiệm khởi nghiệp trước đó sẽ lựa chọn Distribution. Thực tế, lợi thế về sản phẩm thường khó duy trì được lâu, vì sản phẩm, đặc biệt là phần mềm, thường dễ bị sao chép bởi đối thủ sau đó. Trong khi đó, một khi startup có thể xây dựng được lợi thế Distribution - phân phối cho mình, lợi thế này mạnh và khác biệt tới mức khó có thể bị “commoditize” – phổ thông hoá, khi có thể dễ dàng bị đối thủ sao chép. Để làm được như vậy, startup cần phải xây dựng chiến lược Distribution của mình, dựa trên những nguyên tắc quan trọng. Cụ thể, đó là Nguyên tắc Who - Where - How, Nguyên tắc KAIZEN , là hai nguyên tắc được chia sẻ trong bài viết trước của tôi. Tiếp theo đó, hôm nay tôi xin phép được chia sẻ thêm về 2 nguyên tắc nữa, đó là Nguyên tắc CAC giảm dần, Nguyên tắc ưu tiên dựa trên sức bền. Nguyên tắc CAC giảm dần Startup được cho là có chiến lược phân phối hiệu quả, khi việc gia tăng số lượng khách hàng sử dụng sản phẩm không làm gia tăng tuyến tính chi phí có được khách hàng sử dụng sản phẩm (CAC- Customer Acquisition Cost). Nghĩa là nếu startup phải bỏ ra 10$ để có được một khách hàng trước đó, sau đó vẫn phải mất ít nhất 100$ để có thêm 10 khách hàng mới tiếp theo thì có thể nói chiến lược phân phối chưa được tối ưu hiệu quả. Ngược lại, chi phi phí cận biên CAC càng giảm dần, càng cho thấy tính hiệu quả của chiến lược phân phối của startup, càng cho thấy startup tiến gần tới PMF - sản phẩm phù hợp với thị trường. Nghĩa là chi phí có được khách hàng mới tới sau sẽ rẻ hơn chi phí có được khách hàng trước đó. CAC là chỉ số vô cùng quan trọng cần được startup đo lường thường xuyên, đào sâu phân tích để tìm ra nhanh chóng các vấn đề và cách hoàn thiện tại những điểm chạm trong hành trình thu hút khách hàng. Tiếp theo, startup sẽ cần tập trung nỗ lực của mình vào việc tăng tỉ lệ chuyển đổi - conversion rate khách hàng tại mỗi bước trong hành trình đó. Nguyên tắc ưu tiên dựa trên sức bền Nhắc tới việc thu hút khách hàng, có lẽ hầu như chúng ta sẽ nghĩ tới luôn việc sẽ có những chiến dịch marketing như Paid marketing hay Viral Marketing để thu hút sự chú ý (Awareness), có được Lead - là những khách hàng tiềm năng có nhu cầu quan tâm đến sản phẩm, để từ đó chuyển đổi sang khách hàng sử dụng và trả tiền cho sản phẩm thực sự. Nhưng có lẽ vì ai cũng nghĩ tới những hình thức chạy quảng cáo này đầu tiên, và thử nghiệm với nó, đẩy tính cạnh tranh hiển thị và chi phí lên trên các nền tảng quảng cáo, đã khiến cho chi phí thu hút được khách hàng này ngày càng trở nên đắt đỏ hơn. Cùng với đó, Viral marketing - chiến lược tạo ra sự bổ biến qua lời nói, truyền miệng trên các nền tảng xã hội. Có thể nói đây là hình thức tiếp thị rất được ưa thích vì hiệu quả lan truyền không cần phải bỏ ra chi phí quảng cáo nhiều, nhưng trên thực tế hình thức này hay thay đổi theo thị hiếu, khó nắm bắt, cần nhiều yếu tố may rủi của “thiên thời - địa lợi- nhân hoà”. Do đó, có thể nói đây là những hình thức tuy phổ biến nhưng không bền. Thay vào đó, startup sẽ cần ưu tiên những chiến lược phân phối sắc sảo và bền vững hơn nữa. Đó có thể đòn bẩy đến từ việc tạo ra Network Effects - Hiệu ứng mạng . Đây là hiệu ứng xảy ra khi sự gia tăng số lượng người dùng tham gia nền tảng, sử dụng sản phẩm và dịch vụ, sẽ kéo theo sự gia tăng về giá trị, tạo sự gắn bó của khách hàng cho chính nền tảng, sản phẩm và dịch vụ đó . Ví dụ dễ hiểu và tiêu biểu nhất cho hiệu ứng mạng này có lẽ là Facebook. Số lượng người dùng Facebook càng tăng, sẽ tạo ra nhiều nội dung và kết nối để tương tác, từ đó càng mang lại giá trị cho người đang sử dụng, khiến họ gắn bó sử dụng nền tảng xã hội này lâu dài. Đó cũng có thể đến từ chiến lược Product-led Growth (PLG – tăng trưởng dựa trên sản phẩm). Với chiến lược này, sản phẩm sẽ đóng vai trò là trung tâm để thu hút, giữ chân và mở rộng khách hàng. Đầu tiên, chiến lược PLG sẽ phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng sản phẩm. Tiếp theo, là quy trình giới thiệu và hướng dẫn khách hàng cần được đảm bảo ở mức mượt mà, đơn giản, và trực quan. Đây là những tiền đề quan trọng để hành trình thu hút khách hàng giảm đi những “ma sát” không cần thiết, thúc đẩy việc ra quyết định mua sản phẩm nhanh chóng, hiệu quả hơn. Trên đây là một vài chia sẻ của tôi về 2 nguyên tắc nền tảng quan trọng giúp startup xây dựng chiến lược phân phối sản phẩm hiệu quả. Hi vọng thông qua bài viết này, và bài viết trước đó, các nhà sáng lập có thể tham khảo một cách có hệ thống tất cả 4 nguyên tắc: Nguyên tắc Who - Where - How, Nguyên tắc KAIZEN, Nguyên tắc CAC giảm dần, Nguyên tắc ưu tiên dựa trên sức bền, để làm tiền đề để xây dựng chiến lược phân phối phù hợp cho startup của mình nhé! Chúng ta sẽ còn gặp lại trong các bài viết tiếp theo của tôi để cùng đi tìm lời giải cho bài toán Distribution cho startup nhé! Yeah, just keep fighting!! Previous Next

< Back VnEconomy: Fundiin giữ vững vị thế là phương thức thanh toán trả sau duy nhất trên Shopify Việt Nam Sau hơn một năm hợp tác, Fundiin ngày càng tạo dấu ấn và giữ vững phong độ khi trở thành đơn vị Mua trước Trả sau đầu tiên và duy nhất tham gia vào hệ thống thanh toán của Shopify Việt Nam. Trên cơ sở của sự hợp tác này, Fundiin đã và đang giúp các nhà bán trên nền tảng Shopify không chỉ có thêm công cụ thúc đẩy doanh thu mà còn là giải pháp hiệu quả để tăng tỉ lệ chuyển đổi đơn hàng. P/s: Xin cám ơn quý báo đã chia sẻ những giá trị mang lại của Fundiin chúng tôi dành cho khách hàng và đối tác nền tảng, nhà bán hàng nhé! Yeah, just keep fighting, Fundiin ơi!! Xin mời các bạn đón đọc trọn vẹn vài viết và key takeaways ở dưới đây nhé! Từ đây, tôi tin rằng các bạn sẽ có thể nhìn ra thêm một trong những cách tiếp cận chiến lược nữa của Fundiin trong việc phân phối dịch vụ thông qua kênh “chống lạm phát CAC” - B2B2C mà tôi đã từng đề cập trong bài viết trước đây về Bài toán Product Distribution của startup . vneconomy.vn Fundiin giữ vững vị thế là phương thức thanh toán trả sau duy nhất trên Shopify Việt Nam Sau hơn một năm hợp tác, Fundiin ngày càng tạo dấu ấn và giữ vững phong độ khi trở thành đơn vị Mua trước Trả sau đầu tiên và duy nhất tham gia vào hệ thống thanh toán của Shopify Việt Nam - nền tảng thương mại có trụ sở chính tại Canada, được sử dụng bởi hàng triệu doanh nghiệp trên toàn thế giới... Từ việc tích hợp phương thức BNPL Fundiin trên website bán hàng, nhà bán sẽ có thêm trợ thủ đắc lực trong việc thúc đẩy tăng trưởng doanh thu, nâng cao trải nghiệm khách hàng thông qua giảm tỷ lệ từ bỏ giỏ hàng và tăng giá trị đơn hàng trung bình (AOV). Dẫn chứng cho điều này, Fundiin được ghi nhận rằng có thể giúp nhà bán gia tăng AOV đến gấp 2 lần so với các phương thức ví điện tử thông thường. Với dịch vụ mua trước trả sau, nhà bán có thể tối ưu dòng tiền kinh doanh khi được phép nhận toàn bộ giá trị đơn hàng của khách hàng đã được đảm bảo thanh toán từ Fundiin, không cần chịu rủi ro thanh toán. Đồng thời, Fundiin cũng sẽ cùng đồng hành với nhà bán trong việc quảng bá thương hiệu, tăng cường nhận diện thương hiệu để tiếp cận đa dạng nhóm khách hàng tiềm năng. Sau hơn một năm bắt tay chiến lược, Fundiin gây chú ý khi công bố đã giúp cho các nhà bán sử dụng nền tảng Shopify Việt Nam tối ưu đến 50% chi phí tạo doanh số bán hàng so với các phương thức tiếp thị hiện hữu. Theo Fundiin, xu hướng đầu tư vào mô hình website bán hàng “ brand.com ” đang được nhiều thương hiệu, nhà bán chú trọng cao. Xét trong dài hạn, điều này không chỉ giúp các đơn vị tối ưu hóa chi phí so với chỉ sử dụng duy nhất kênh bán trên nền tảng thương mại điện tử, mà còn giúp đơn vị chủ động hiểu hơn về hành vi mua sắm của người dùng. Chính vì vậy, việc tích hợp thêm phương thức Mua trước Trả sau Fundiin được xem như mang đến cho nhà bán thêm một công cụ bán hàng, qua đó tối ưu chi phí Marketing hiệu quả. Previous Next