Search Results

< Back Suy nghĩ về hoạt động hỗ trợ startup phát triển kinh doanh của VC từ trải nghiệm của bản thân Vừa qua tôi có dịp đồng hành với nhà sáng lập và đội ngũ các startup quỹ Genesia Ventures tại Việt Nam, tham gia một sự kiện giao lưu kết nối các lãnh đạo cấp cao tại Việt Nam. Như mọi lần, tôi cảm nhận được niềm vui, hạnh phúc, sự quyết tâm của mình, trong những hoạt động này để có thể đóng góp giá trị cho startup mình phát triển kinh doanh, với tư cách là nhà đầu tư đồng hành. Chính từ trong những hoạt động kết nối phát triển kinh doanh này, tôi nhận ra sâu sắc được những thách thức cũng như những ý nghĩa quan trọng dành cho startup đối với mỗi VC chúng tôi. Đầu tiên là những thách thức. Tương tự như một người bàn hàng chuyên nghiệp, để có thể tìm ra và phát triển mỗi quan hệ với các đối tác kinh doanh tiềm năng của startup, tôi phải là người thực sự trải nghiệm, và hiểu sâu sắc giá trị cốt lõi, khác biệt của startup mình đầu tư so với các đối thủ khác trên thị trường. Cùng với đó, tôi phải có một nguồn năng lượng lớn, đủ quyết tâm và động lực mạnh mẽ để sẵn sàng lăn xả, “chai mặt” nhẫn nại giải thích sản phẩm tới các đối tác tiềm năng đó một cách thuyết phục nhất. Và một thực tế đầy thách thức nữa là, dù tôi có thể giới thiệu được đối tác tiềm năng tới startup thật, nhưng tuyệt nhiên không có nghĩa là có thể chốt được luôn mối quan hệ hợp tác. Vì điều này còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố: Tính phù hợp để hợp tác và khả năng triển khai theo kỳ vọng giữa các bên. VC chúng tôi chỉ có thể tác động một phần quan trọng ban đầu, tạo cú huých để hai bên bắt đầu nói chuyện, chứ không thể tác động toàn bộ trong quá trình ra quyết định hợp tác cuối cùng của cả hai bên. Tiếp theo, có lẽ là điều vô cùng quan trọng đối với VC chúng tôi, đó là những ý nghĩa tôi cảm nhận được sâu sắc từ những lần lăn xả trong việc hỗ trợ các hoạt động phát triển kinh doanh cho startup mình đầu tư. Tất nhiên, ý nghĩa đầu tiên tôi kỳ vọng là mình có thể mang lại được những giá trị, là cơ hội phát triển kinh doanh, tập khách hàng tiềm năng, đối tác hợp tác chiến lược cho các startup. Bên cạnh đó, tôi hiểu hơn về những vất vả, khó khăn của các nhà sáng lập cùng đội ngũ của mình trong việc tìm kiếm khách hàng và đối tác ra sao, khi tôi trực tiếp được đối diện với những câu hỏi hóc búa từ các đối tác tiềm năng đó. Bằng việc trực tiếp lăn xả vào, tôi hi vọng tôi có thể san sẻ được một chút những khó khăn đó với đội ngũ startup mình đầu tư. Thêm nữa, chính việc lăn xả hỗ trợ startup phát triển kinh doanh này, giúp tôi có thể thu nhận được những góc nhìn chân thực nhất, trước những nhu cầu luôn thay đổi từ thị trường, và những kỳ vọng lớn từ các khách hàng, đối tác tiềm năm của startup mình. Để từ đó, bên cạnh việc kết nối trực tiếp hai bên, tôi có thể tích cực feedback tới các nhà sáng lập và đội ngũ startup trong việc hoàn thiện sản phẩm hiện tại, và xa hơn nữa là tìm ra được cơ hội mới để chiến lược mở rộng, phát triển sản phẩm trong tương lai. Trên đây là một vài suy nghĩ của tôi từ chính những trải nghiệm tôi trực tiếp tham gia hỗ trợ các startup mình đầu tư, trong việc phát triển kinh doanh từ những ngày đầu. Đây luôn là một nhiệm vụ mà tôi luôn muốn lăn xả, và cũng là cơ hội mà tôi luôn trân quý để có thể đóng góp giá trị, san xẻ khó khăn cho các nhà sáng lập và đội ngũ startup của mình đồng hành. Yeah, just keep fighting!!! Previous Next

< Back Báo Đầu Tư: Quỹ đầu tư mạo hiểm và start-up xoay chuyển cục diện Dưới đây là nội dung chia sẻ của tôi được đăng trên Báo Đầu Tư, từ trong bài Daily Blog trước đó về tình hình gọi vốn của các startup trong bối cảnh hiện nay . Xin cám ơn quý báo rất nhiều đã luôn ủng hộ các bài viết chia sẻ về startup của tôi nhé! Yeah, keep fighting!! Có thể nói tình hình gọi vốn của start-up trong thời gian này không thể lạc quan. Không chỉ riêng Việt Nam, mà trên quy mô toàn cầu, các quốc gia đang ra sức kiềm chế lạm phát bằng việc nâng lãi suất, thắt chặt tín dụng, gây ảnh hưởng trực tiếp tới dòng vốn đổ vào các công ty start-up. Do đó, các kênh tiếp cận vốn của start-up vốn đã hạn chế, nay lại càng ít hơn và trở nên đắt đỏ hơn. Trên thực tế, mỗi quỹ VC luôn có kế hoạch đầu tư và năng lực đầu tư của riêng mình. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn cần được nhấn mạnh là khẩu vị rủi ro của VC đã có sự thay đổi. Khác với giai đoạn đỉnh cao của vốn mạo hiểm hơn 2 năm về trước, các VC giờ đây muốn đầu tư vào các start-up phải tập trung giải quyết bài toán nhu cầu thật lớn và rõ ràng tại thị trường - nơi khách hàng dù trong bối cảnh “thắt lưng, buộc bụng” vẫn phải sẵn sàng trả tiền để sử dụng dịch vụ, sản phẩm. Đó có thể là các sản phẩm, dịch vụ nằm trong các mảng “không thể thiếu”, dù trong bất kỳ hoàn cảnh kinh tế - xã hội nào, như chăm sóc sức khỏe, giáo dục, nhà ở, ăn uống. Bên cạnh đó, các VC muốn đầu tư vào đội ngũ sáng lập mang tới giải pháp “buộc phải có”, với tư duy, năng lực và chiến lược rõ ràng, cụ thể cho thấy, họ có thể đạt được sản phẩm phù hợp với thị trường cho tới vòng gọi vốn tiếp theo. Trong bối cảnh khó khăn tiếp cận vốn hiện nay, có thể nói, chỉ có công ty đạt được điều này hoặc cho thấy những dấu hiệu ban đầu có thể đạt được, mới có thể tiếp tục thuyết phục được nhà đầu tư để được nhận vốn. Do đó, với các công ty start-up mới hoàn tất một vòng gọi vốn tới nay, cần phải tập trung vào sản phẩm và khách hàng, để đảm bảo start-up có thể đạt được sản phẩm phù hợp với thị trường (Product Market Fit - PMF), để có thể tiếp tục có được vòng gọi vốn tiếp theo. Trong khi đó, các công ty start-up đã đạt được PMF một cách thuyết phục trên từng phân khúc khách hàng của mình đang có lợi thế rất lớn. Đầu tiên là lợi thế thu hút sự quan tâm đầu tư của các quỹ đầu tư. Những start-up này trở nên vô cùng nổi bật, được ví như là “điểm sáng” trong bối cảnh “mùa đông” gọi vốn hiện nay. Tiếp theo, từ nguồn vốn họ huy động được, đây cũng là thời điểm thuận lợi họ có thể mở rộng chiếm lĩnh thị trường, trong khi các đối thủ đang gặp khó khăn. Đây cũng chính là lúc, các nhà sáng lập và đội ngũ của các start-up đã đạt được PMF phải biết ơn vì những quyết định sáng suốt, giữ kỷ luật, tập trung vào đạt PMF trong chính thời kỳ dòng tiền “dễ dãi” vừa qua. Lý do là, giai đoạn đó giúp họ có được những lợi thế và sự sẵn sàng cần thiết để bứt phá trong giai đoạn hầu như mọi người đều đang phòng thủ như hiện nay. “Tôi tin rằng, các nhà sáng lập thành công luôn có tư duy tối ưu hiệu suất trên từng cơ hội, nên sẽ không để những khủng hoảng như hiện nay trôi qua một cách lãng phí. Là nhà đầu tư VC, tôi vẫn đi tìm và tích cực đầu tư vào những nhà sáng lập như vậy” bà Hoàng Thị Kim Dung, Giám đốc quốc gia quỹ Genesia Ventures Việt Nam chia sẻ. Xin mời mọi người đọc nội dung chia sẻ chi tiết trên Báo Đầu Tư chi tiết ở dưới đây nhé! https://baodautu.vn/quy-dau-tu-mao-hiem-va-start-up-xoay-chuyen-cuc-dien-d187242.html Previous Next

< Back Bài toán xây dựng MOAT #4: Suy nghĩ về “SPEED as a MOAT” ở startup giai đoạn sớm Đến hẹn lại lên, tiếp nối những chuỗi suy nghĩ đau đáu của tôi về những điều quan trọng giúp startup đặt được những viên gạch đầu tiên để xây dựng MOAT cho mình, hôm nay tôi muốn chia sẻ về vũ khí mang tên SPEED - tốc độ dành cho startup ở giai đoạn sớm. Tình cờ, tôi đã từng có dịp chia sẻ về đề tài này trong bài Daily Blog trước đây: Làm thế nào để Speed là lợi thế cạnh tranh thực sự của Startup? . Do đó, tôi xin phép được chia sẻ thêm về đề tài này, gói ghém một vài chiêm nghiệm của mình về “SPEED as a MOAT” dành cho startup ở giai đoạn sớm trong bài Daily Blog ngày hôm nay nhé! Tôi tin rằng các nhà sáng lập đều mang trong mình rất nhiều những “cơn đau đầu” với những chuỗi ngày căng thẳng cao độ khi bắt đầu điều hành startup. Trong đó, có lẽ áp lực về thời gian và nguồn lực luôn là “nỗi đau” thường trực nhất. Không ít lần tôi được lắng nghe nỗi niềm của các nhà sáng lập về việc chậm tiến độ dự án khiến đội vốn, chậm ra mắt sản phẩm, chậm chân trong việc có được một khách hàng tiềm năng nào đó để vào tay đối thủ… Thực sự, việc “nhanh hơn” một chút thôi không chỉ làm “giảm đau” cho những vấn đề trên, mà còn mang lại rất nhiều lợi ích, tạo ra bánh đà quay vòng tích cực cho startup phát triển. Cụ thể, việc startup xây dựng sản phẩm và triển khai đưa sản phẩm ra mắt thị trường mục tiêu nhanh chóng, giúp startup có thể đưa sản phẩm tới đúng tay khách hàng mục tiêu sớm hơn, nhận được feedback sớm hơn để liên tục học hỏi - sửa sai, và hoàn thiện sản phẩm tốt hơn nữa. Từ đó, startup có thể bắt đầu tạo ra được kết quả kinh doanh, xây dựng được vị thế tiên phong của mình. Điều này tạo đà cho startup duy trì được tinh thần đội ngũ tốt để tạo ra nhiều small wins hơn nữa, thúc đẩy startup thu hút được nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư hơn, giúp startup gọi được vốn với mức giá và điều kiện đầu tư tốt hơn. Từ đó startup tiếp tục có nhiều nguồn lực để tuyển dụng được đội ngũ mạnh hơn, để tập trung vào phát triển sản phẩm và thị trường tốt hơn nữa. Đây tiếp tục lại là bàn đạp giúp startup liên tục đạt được nhiều sự đột phá phát triển sau đó hơn nữa. Có thể nói đây chính là những tác động tích cực từ Speed mang lại, trong việc làm quay vòng đều đặn cho bánh đà startup và theo thời gian sẽ giúp startup kéo dài khoảng cách cạnh tranh giữa mình và đối thủ trên thị trường. Trong bài viết Làm thế nào để Speed là lợi thế cạnh tranh thực sự của Startup? , tôi có chia sẻ về cách tiếp cận cơ bản tạo ra lợi thế tốc độ này cho startup. Cụ thể là, khi chúng ta suy nghĩ về vận hành startup nói chung, về nguyên lý tất cả đều chỉ thu gọn đơn giản lại bằng hai hoạt động: Ra quyết định và Thực thi quyết định hiệu quả. Đầu tiên, với startup, đặc biệt là ở giai đoạn sớm, buộc phải ra rất nhiều quyết định trong điều kiện không hoàn hảo với vô vàn biến số và thiếu thông tin chắc chắn. Chính vì thế, việc xác định thời điểm ra quyết định hiệu quả, sẽ giúp các nhà sáng lập tối ưu thời gian và chất lượng ra quyết định và từ đó là giảm rủi ro phải cân nhắc lại quyết định của mình. Tôi thường tìm thấy một điểm chung nhất quán ở các nhà sáng lập thông minh và làm việc hiệu quả là khi đứng trước bất kỳ một yêu cầu ra quyết định nào, họ sẽ luôn bắt đầu bằng việc ước tính thời gian và nỗ lực cần thiết cho việc ra quyết định đó. Cụ thể là, họ sẽ cần ai cung cấp thông tin gì, và tới khi nào thì có thể ra quyết định. Tiếp theo, đó là thực thi quyết định đã được đưa ra, luôn cần phải sắc bén, nhanh chóng hiệu quả. Là nhà sáng lập startup, có lẽ các bạn cũng sẽ nhận ra là có rất nhiều việc có thể hoàn thành sớm hơn, trong hôm nay hoặc muộn nhất trong tuần này, thay vì phải để tới tận tuần sau hay tháng sau. Do đó, việc đặt câu hỏi “Tại sao chúng ta không thể hoàn thành nhanh hơn?” trước mọi hành động thực thi của tổ chức, là điều vô cùng quan trọng để thách thức mọi người trong trong team cùng xây dựng thói quen và văn hoá làm việc nhanh chóng, hiệu suất cao trong startup. Trên đây là một vài suy nghĩ của tôi về vai trò quan trọng của Speed trong việc xây dựng lợi thế MOAT cho startup theo thời gian, khi hoạt động ra quyết định và thực thi quyết định đó được diễn ra nhanh chóng với hiệu suất cao. Tôi tin rằng, khi mọi thứ khác là bằng nhau, thì các công ty nhanh hơn cả trong mọi thị trường thường có lợi thế để thắng. Đặc biệt hơn nữa, với startup càng ở giai đoạn sớm, khi nguồn lực còn nhiều hạn chế, và cơ cấu hoạt động tổ chức còn tinh giản thì lại càng phải mài sắc “vũ khí” mang tên “Tốc độ” này, để có thể bứt phá đón lấy cơ hội phát triển cho mình. Yeah, chúng ta cùng nhau Keep fighting hiện thực hoá “SPEED as a MOAT” tại startup của mình nhé!! Previous Next

< Back Convertible Notes: Những điều quan trọng cần lưu ý ở hình thức gọi vốn này của startup Xin chào các bạn! Trong bối cảnh gọi vốn nhiều khó khăn như hiện nay, tôi nhận thấy, có một hình thức gọi vốn đã đang và sẽ tiếp tục được sử dụng phổ biến, là Convertible Notes - Khoản vay chuyển đổi. Tại sao hình thức gọi vốn này lại càng trở nên được ưa chuộng? Có những điều cơ bản và quan trọng nào cần được đặc biệt lưu ý khi sử dụng hình thức này? Với mong muốn chia sẻ cùng nhau học hỏi, tôi xin phép được chia sẻ một vài suy nghĩ của mình, để trả lời cho những câu hỏi trên, trong bài Daily Blog trong ngày hôm nay nhé! Convertible Notes (viết tắt: CN) hay còn được gọi là Convertible Loan, được dịch sang tiếng Việt là Khoản vay chuyển đổi. Đây là hình thức huy động vốn của startup theo hình thức một khoản vay, dựa trên sự nhất trí với nhà đầu tư rằng khoản vay sẽ được hoàn trả với mức lãi suất cụ thể (thường trong khoảng 5~15%), hoặc có quyền chuyển đổi sang cổ phần của doanh nghiệp tại một thời điểm chuyển đổi trong tương lai với điều kiện chuyển đổi cụ thể (với mức Discount rate thường trong khoảng 20~30%, mức trần định giá (Valuation Cap) tuỳ theo tiềm năng từng startup, thời gian đáo hạn (Maturity Date) thường trong khoảng 12~18 tháng). Có thể nói đây là hình thức có sự linh hoạt kết hợp giữa việc startup vay vốn và bán cổ phần doanh nghiệp. Sự linh hoạt của hình thức này được các nhà sáng lập startup và nhà đầu tư đặc biệt ưa thích sử dụng nằm ở 2 lý do quan trọng dưới đây: Hình thức gọi vốn này thường được định vị là bridge - cầu nối startup hướng tới đạt được cột mốc tiếp theo lớn hơn, cho một vòng gọi vốn chính thức. Do đó, cho tới lúc startup đạt được cột mốc nổi bật đó để có được mức định giá lớn hơn ở vòng chính thức tiếp theo, startup sẽ được hoãn định giá của doanh nghiệp tại vòng gọi vốn CN này. Tiết kiệm thời gian hơn so với hình thức gọi vốn thông thường. Vì startup không cần phải tìm được lead investor - nhà đầu tư dẫn dắt, và cũng không cần dành nhiều thời gian để thương lượng giá trị doanh nghiệp với điều khoản đầu tư phức tạp, để hoàn tất hợp đồng và thủ tục đăng ký cổ phần mới của startup như vòng vọi vốn priced round (vòng gọi vốn chính thức có định giá). Với hình thức gọi vốn qua CN này, startup có thể chỉ cần mất ~2 tuần để hoàn tất các thủ tục cần thiết. Trong bối cảnh gọi vốn hiện nay, khi mà dòng vốn ngày càng trở nên khan hiếm và đắt đỏ. Đặc biệt là đắt đỏ theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng. Đầu tiên, với nghĩa đen là buộc startup phải gọi vốn với mức định giá thấp hơn kì vọng. Mặt khác, với nghĩa bóng là buộc startup phải mất thời gian và nguồn lực hơn bình thường để có thể gọi được vốn và hoàn tất việc gọi vốn, khiến startup khó có thể tập trung vào hoạt động quan trọng nhất của startup là xây dựng sản phẩm, đội ngũ và phát triển kinh doanh. Do đó, hình thức huy động vốn thông qua CN - khoản vay chuyển đổi này giúp startup có thể khắc phục được 2 thách thức kể trên là: Định giá thấp bằng việc hoãn định giá, tốn thời gian bằng việc linh hoạt tiết kiệm thời gian hơn cho startup. Đây chính là 2 lý do cơ bản và quan trọng nhất giải thích cho việc lý do vì sao hình thức huy động vốn này trở nên phổ biến hơn cả, đặc biệt trong giai đoạn khó gọi vốn như hiện nay. Tuy nhiên, như con dao có 2 lưỡi, đặc biệt với một con dao sắc bén như công cụ huy động vốn CN này, đòi hỏi các nhà sáng lập startup cần phải biết cách sử dụng một cách hiệu quả, tránh bị “đứt tay” khi không kịp nhận ra ảnh hưởng tiêu cực khi lạm dụng công cụ này. Đầu tiên, startup rất cần hiểu rõ Milestone - cột mốc lớn mà doanh nghiệp mình phải đạt được trước khi có một vòng gọi vốn Priced Round chính thức tiếp theo với mức định giá như kỳ vọng. Từ đây, startup sẽ cần đánh giá liệu vòng CN này có giúp công ty đủ nguồn lực để đạt được cộc mốc, mục tiêu đó hay không. Startup cần tránh việc lạm dụng CN như là một công cụ gọi vốn nhanh chóng chỉ để giúp công ty bằng mọi cách kéo dài thêm được runway tức thì, để giúp công ty tồn tại, mà không phải để phát triển với mục tiêu rõ ràng. Tiếp theo, các nhà sáng lập cần tỉnh táo với mức trần định giá - Valuation Cap. Thông thường, mức này sẽ được cài đặt ở dạng Pre-Money Cap, tức là mức trần định giá trước khi gọi vốn ở vòng sau. Tuy nhiên, điều thực sự quan trọng cần được quan tâm là Post-Money. Vì sau tất cả, đây là mức cho thấy độ pha loãng cổ phần thực tế của startup, sau khi tất cả quá trình chuyển đổi cổ phần và bán cổ phần mới ở vòng sau kết thúc. Để tránh việc các nhà sáng lập startup ngỡ ngàng, sửng sốt khi phát hiện ra tỉ lệ nắm giữ cổ phần của mình, (ví dụ là trước vòng CN từ 80%, xuống còn khoảng 40% sau vòng Priced Round tiếp theo), thì họ cần phải tham vấn các nhà đầu tư của mình, tự chuẩn bị một Cap-table (bảng tổng hợp cổ phần sở hữu của các cổ đông) với các phép tính giả định các kịch bản của số tiền gọi vốn ở vòng sau, để tính ra định giá và tổng số cổ phần được phát hành ra sau vòng gọi vốn Priced Round sắp tới. Để từ đó, các nhà sáng lập có thể hiểu được toàn bộ tác động về tỉ lệ pha loãng, trước khi thương lượng và chấp nhận với các nhà đầu tư, về điều kiện tỉ lệ % Discount, và Pre-Money Valuation Cap tại vòng CN Round này. Mặt khác, các nhà sáng lập cũng cần tỉnh táo với việc lạm dụng hình thức huy động khoản vay chuyển đổi này nhiều lần liên tiếp. Lý do cơ bản là càng nhiều khoản vay chuyển đổi với nhiều nhà đầu tư với các điều kiện khác nhau, sẽ tạo ra nhiều khoảng cách chênh lệch định giá danh nghĩa và thực tế, đồng thời sẽ tạo ra “điểm mù” trong việc tính toán ra cụ thể mức độ pha loãng cổ phần sở hữu của các cổ đông trước đó bao gồm cả các nhà sáng lập. Bên cạnh đó, các nhà sáng lập startup cũng cần cẩn trọng với việc lạm dụng gọi quá nhiều trong vòng CN. Lý do là, nếu trong trường hợp công ty tiếp tục phát triển, và có thể thu hút mạnh mẽ sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư ở vòng chính thức Priced Round tiếp theo, để tránh bị pha loãng quá nhiều, startup sẽ phải hạn chế số tiền gọi chính thức khi đó, đồng thời sẽ bị hạn chế sự tham gia tích cực của nhiều nhà đầu tư mới khác, khi các nhà đầu tư vòng CN round trước đó có thể thực hiện quyền đầu tư tiếp theo (follow-on investment) tỉ lệ sở hữu pro-rata của mình. Do đó, bên cạnh pha loãng cổ phần, đây đều là những tác động lớn từ CN round, khiến startup gặp nhiều hạn chế tiếp cận dòng vốn mới và đa dạng hoá các nhà đầu tư mình mong muốn đồng hành, tạo ra nhiều giá trị thực sự cho sự phát triển của startup sau này. Cuối cùng, như mọi khoản vay thông thường, startup sẽ cần chú ý tới ngày đáo hạn (Maturity Date) trong điều khoản đầu tư của Khoản vay chuyển đổi. Thông thường sẽ là trong khoảng 12-18 tháng. Trong trường hợp ngày đáo hạn sắp tới mà startup chưa có vòng gọi vốn Priced Round chính thức nào, thì các nhà sáng lập sẽ cần chuẩn bị tiến hành 1 trong 3 kịch bản sau: 1/ Startup sẽ phải trả lại nhà đầu tư của vòng CN đó, khoản tiền cho vay cùng với mức lãi suất đã quy định trong CN Agreement - Hợp đồng khoản vay chuyển đổi. 2/ Các nhà sáng lập sẽ thương thảo lại, gia hạn thêm thời gian đáo hạn - Maturity Date với các nhà đầu tư vòng CN đó của mình. 3/ Các bên sẽ tiến hành chuyển đổi sang cổ phần sở hữu dù chưa có vòng Priced Round chính thức diễn ra, dựa trên điều khoản chuyển đổi cụ thể ghi trong CN Agreement đã ký kết. Trên đây là những chia sẻ về những điều quan trọng cần đặc biệt lưu ý dành cho startup. Hi vọng, bài viết này của tôi sẽ là những gợi ý nho nhỏ dành cho các nhà sáng lập, trong việc chuẩn bị tốt để chủ động hơn trước những hình thức gọi vốn khác nhau, giúp startup có thể gọi vốn hiệu quả hơn trong mùa kinh tế khó khăn chung hiện nay. Yeah, chúng ta cùng keep fighting nhé! Previous Next

< Back Sức mạnh tư duy: Vai trò và nguyên tắc tôi luyện sức mạnh này của các nhà sáng lập startup Trước đây, tôi đã từng có một buổi thảo luận vô cùng sâu sắc với GP Takahiro Suzuki của quỹ đầu tư chúng tôi, về cách anh lựa chọn nhà sáng lập để đầu tư và đồng hành phát triển. Anh chia sẻ rằng, trong rất nhiều tiêu chuẩn thì với anh, điều quan trọng nhất là 思考力 - sức mạnh tư duy của nhà sáng lập đó. Tôi đã suy nghĩ rất nhiều về điều này. Và hiểu được lý do vì sao sức mạnh này lại quan trọng tới vậy và hiểu được nguyên tắc tôi luyện được sức mạnh này. Do đó, tôi xin phép được chia sẻ những suy nghĩ của mình trong bài Daily Blog hôm nay nhé! Với đặc thù công việc của một nhà đầu tư mạo hiểm VC chuyên đầu tư vào startup ở giai đoạn sớm, đòi hỏi chúng tôi phải nhìn ra tiềm năng của con người và doanh nghiệp sớm nhất khi chưa nhiều người nhìn ra được. Do đó, chúng tôi phải phát triển những bộ kỹ năng cần thiết để giúp mình có “ăng ten” nhạy bén “dò ra” được tiềm năng của nhà sáng lập startup. Một trong những điều quan trọng giúp chúng tôi tìm ra được điều đó, nằm ở sức mạnh tư duy của các nhà sáng lập. Tương tự như với cơ bắp của con người, khi chúng ta càng vận động và tập luyện, cơ bắp sẽ càng trở nên khoẻ mạnh dẻo dai hơn. Sức mạnh tư duy cũng như vậy. Nếu như chúng ta thường xuyên tập luyện bằng việc suy nghĩ, đào sâu về một vấn đề gì đó, tầng tầng lớp lớp, đủ lâu thì theo thời gian sẽ cho thấy sức mạnh của tư duy có cả chiều sâu và sự dẻo dai trong đó. Các nhà sáng lập, nếu là một người đủ “ All-in ” tới mức Obsessed - ám ảnh với startup của mình, thì chắn chắn họ luôn phải là người suy nghĩ nhiều nhất về startup của mình, về những vấn đề và thách thức, về mục tiêu và tầm nhìn hướng tới. Họ suy nghĩ nhiều tới mức, mà như mọi ngóc ngách của vấn đề họ đều nghĩ tới, mọi câu hỏi có thể hỏi tới, họ đều tự đi tìm câu trả lời trước tiên. Nó tự nhiên tới mức, mỗi khi ai đó hỏi họ về bất kỳ câu hỏi nào, họ đều trả lời một cách thông suốt, có chiều sâu như là điều” vốn tôi đã từng nghĩ rất nhiều về điều này…” vậy. Hoặc mỗi khi ai đó hỏi họ vì sao lại đưa ra quyết định chọn A, thì họ sẽ linh hoạt đưa ra thêm nhiều sự lựa chọn khi cân nhắc của họ, bên cạnh A, còn có B, C, D, với đầy đủ phân tích có chiều sâu để đưa ra quyết định cuối cùng, A là sự lựa chọn tối ưu nhất của mình cho startup. Dựa trên những đặc điểm này, để hiểu được sức mạnh tư duy của các nhà sáng lập, hay nói cách khác, để hiểu một cách gián tiếp được sự nghiêm túc “All-in” của họ, tôi sẽ thường sắp xếp bộ câu hỏi, từ từ đào sâu vào vấn đề để “thăm dò” xem các nhà sáng lập đã suy nghĩ về điều này tới đâu. Cũng vì điều này, mà tôi đã rèn luyện cho mình một kỹ năng đặt câu hỏi và nghe hiểu quan trọng. Điều này giúp tôi, khi nghe đối phương nói chuyện và trả lời, tôi có thể nhìn ra được là họ vừa nghĩ vừa nói, hay là đang nói ra những điều mình đã nghĩ từ lâu, hay thậm chí là họ đang nói những điều mình chưa nghĩ tới. Để từ đó, tôi có thể nhìn ra được sức mạnh tư duy, từ đó là tần suất và thời gian suy nghĩ của các nhà sáng lập thực sự dành cho startup của mình. Trên đây là một vài suy nghĩ của tôi về vai trò và nguyên tắc tôi luyện sức mạnh tư duy của các nhà sáng lập startup. Sức mạnh này quan trọng vì nó nó nói lên được sự tâm huyết tới ám ảnh với startup, khi không ngừng suy nghĩ mọi ngóc ngách, từ đó họ luôn có nhiều thông tin có chiều sâu, cũng như nhiều giả thiết cùng với nhiều sự lựa chọn cho mình một cách linh hoạt. Startup là một thế giới mà mọi người thường hay nói nhiều về tầm nhìn, sứ mệnh, đam mê, All-in. Cũng vì đó, mà chúng ta cũng cần phải có “filter” để nhìn ra được chiều sâu thực sự của những điều quan trọng này - thông qua sức mạnh tư duy của các nhà sáng lập. Yeah, chúng ta cùng just keep fighting để tôi luyện sức mạnh tư duy này nhé!! Previous Next

< Back Suy nghĩ về những “cái bẫy” tâm lý thường gặp khi quyết định đầu tư startup Xin chào các bạn! Là một nhà đầu tư mạo hiểm, tôi luôn đau đáu suy nghĩ về những thách thức trong nghề này. Mỗi ngày chúng tôi phải đối mặt với nhiều biến số, sự thiếu thông tin chắc chắn, kéo theo nhiều rủi ro trong mỗi quyết định đầu tư quan trọng. Do đó, đòi hỏi tôi luôn phải giữ một cái đầu tỉnh tảo, bản lĩnh, thận trọng, để nhận ra được những “cái bẫy” tâm lý mà mình cần tránh, để ra tăng được hiệu suất ra quyết định đúng đắn nhất có thể trong hoạt động đầu tư startup của mình. Tôi xin phép được chia sẻ về những “cái bẫy” này trong bài Daily Blog ngày hôm nay nhé! Tôi đã từng chia sẻ về 8 cái bẫy thường gặp khiến chúng ta không thể ra được quyết định đúng đắn trong cuộc sống thường ngày trong bài viết trước đây của mình. Trong đó, tôi cũng nhận ra có nhiều “cái bẫy” tâm lý cũng thường xuất hiện trong hoạt động đầu tư startup của các nhà đầu tư mạo hiểm VC chúng tôi. Đầu tiên là Bẫy mỏ neo (anchoring trap) khiến chúng ta bị ảnh hưởng khi ra quyết định dựa trên thông tin ban đầu là "mồi nhử" được cài cắm có dụng ý. Các nhà đầu tư dễ gặp phải bẫy tâm lý này khi cân nhắc đầu tư startup lần đầu (first investment). Cụ thể, nhà đầu tư có được ấn tượng tốt với startup và nhà sáng lập thông qua những thông tin tích cực ban đầu được chia sẻ có chủ ý, từ nhà sáng lập chia sẻ trực tiếp, từ trong pitch deck, từ thông tin reference check - đánh giá ban đầu về founder từ những người quen biết. Ấn tượng tốt ban đầu này có xu hướng kéo theo niềm tin tích cực hơn bình thường của nhà đầu tư dành cho startup, thúc đẩy việc ra quyết định đầu tư vào startup. Bẫy này sẽ khiến nhà đầu tư có thể bỏ qua những thông tin không tích cực tiếp theo đó, vì những thông tin và ấn tượng tích cực ban đầu đã “neo đậu” trong tâm trí họ rồi. Tiếp theo là Bẫy củng cố chứng cứ (confirming evidence trap) khiến chúng ta có xu hướng tập trung vào tìm kiếm thông tin ủng hộ cho một quan điểm trước đó, xem nhẹ thông tin có quan điểm trái chiều. Hoạt động đầu tư startup, đặc biệt là đầu tư startup ở giai đoạn sớm, thường bị chi phối nhiều bởi niềm tin và kì vọng, có xu hướng tích cực hoá. Các nhà đầu tư dễ gặp phải bẫy tâm lý này khi cân nhắc tiếp tục đầu tư (follow-on investment) vào startup đó ở các vòng tiếp theo. Cụ thể, VC sẽ có xu hướng tập trung vào những dấu hiệu tích cực, củng cố cho những suy nghĩ, quyết định trước đó của mình. Thậm chí, trong những update quá trình phát triển có cả tích cực và tiêu cực từ startup, thì những thông tin tích cực sẽ được chọn ra có chủ đích để đánh giá cao hơn, trong khi những thông tin tiêu cực, như những điểm cần startup phải hoàn thiện hơn, được nhắc tới ít hơn. Cuối cùng là, Bẫy chi phí chìm (sunk-cost trap) sẽ khiến các nhà đầu tư có xu hướng tiếp tục đầu tư vào startup, do đã phát sinh chi phí như đổ nhiều công sức, thời gian, nguồn lực vào đó. Hơn nữa, con người chúng ta thường có xu hướng cảm nhận nỗi đau mất mát về mặt tâm lý mạnh mẽ hơn việc nhận được lợi ích, kéo theo mong muốn né tránh những tổn thất. Do đó, cho dù startup chưa thực sự thuyết phục, chưa đáp ứng được đúng được kì vọng nhưng, các nhà đầu tư thường có xu hướng sẽ bảo vệ startup mình đầu tư. Cùng với niềm tin được tích cực hoá, và bẫy tâm lý mang tên chi phí chìm này, khiến các nhà đầu tư có xu hướng tiếp tục ra quyết định đầu tư follow-on vào các danh mục đầu tư startup trước đó của mình, dù đó là đầu tư theo kiểu “giải cứu” startup tồn tại trước mắt, chứ không hẳn là vì tiềm năng thực sự trong tương lai của startup. Trên đây là những “cái bẫy” tâm lý mà bất kì một nhà đầu tư mạo hiểm VC cũng có thể gặp phải trong quá trình cân nhắc đầu tư vào startup, đòi hỏi chúng tôi luôn phải rất tỉnh táo, sáng suốt tiếp nhận và xử lý các thông tin đến với mình. Đầu tiên, để không vướng vào Cái bẫy Mỏ neo, các nhà đầu tư chúng ta sẽ không vội “dán nhãn” quy chụp thông tin mình nhận lần đầu, thay vào đó cần đa dạng hoá các nguồn và các tầng thông tin khác nhau, dành thời gian tổng hợp và xử lý chúng. Tiếp theo, để không mắc vào Cái bẫy Củng cố chứng cứ, tôi thường đặt câu hỏi cho chính mình, một cách chủ đích rằng “Liệu có thông tin nào mình đã bỏ sót để đánh giá?”. Cuối cùng, để không vướng vào Bẫy chi phí chìm khi ra quyết định đầu tư, chúng ta sẽ cần nhìn sâu vào bản chất để đặt ra câu hỏi quan trọng nhất: “Startup có thực sự phát triển như kì vọng và tiếp tục có tiềm năng nữa không? Nếu như đầu tư, thì số tiền này sẽ được dùng để làm bàn đạp cho công ty tiếp tục phát triển, hay chỉ đơn giản là giải cứu công ty trước mắt?”. Nghe thì tưởng là đơn giản, nhưng để thực hiện được những điều này, thì các nhà đầu tư chúng tôi luôn cần sự kỉ luật, tỉnh táo, lắng nghe, quan sát và suy nghĩ thật sâu sắc. Tôi viết những dòng này, không chỉ là những chia sẻ đơn thuần tới mọi người quan tâm, mà còn là những lời nhắn nhủ, nhắc nhở gửi tới chính bản thân mình luôn cần cố gắng trau đồi những bản lĩnh này, tránh để mình gặp phải những “cái bẫy” tâm lý, đảm bảo hiệu suất ra quyết định đúng đắn nhất có thể trong hoạt động đầu tư startup của mình. Yeah, hãy cùng just keep fighting với Zunzun nhé!! Previous Next

< Back Vietcetera: Chúng ta đọc và hiểu được gì từ những startup “gọi vốn thành công”? Cứ mỗi lần startup tôi đồng hành kết thúc một vòng gọi vốn mới, tôi thường không gửi lời chúc mừng nhiều, thay vào đó gửi là lời động viên cùng với sự đồng cảm của mình tới đội ngũ nhà sáng lập. Đúng vậy, vì thực sự đằng sau những tin gọi vốn, bên cạnh sự tung hô đầy ắp niềm vui và niềm tin với startup, chúng ta cần “đọc và hiểu” những điều không hề dễ dàng nhìn thấy được trên bề mặt, đó là sự đánh đổi và những áp lực tăng trưởng vô cùng lớn của startup. Vì vậy, hi vọng chúng ta không vội gắn thêm chữ "thành công" quá sớm sau gọi vốn lên startup, để tất cả cùng tỉnh táo với những mục tiêu phát triển tiếp theo. Yeah, Just keep fighting! Xin mời mọi người đón đọc lại bài viết của tôi trước đây được đăng trên quý báo Vietcetera nhé! https://vietcetera.com/vn/chung-ta-doc-va-hieu-duoc-gi-tu-nhung-startup-goi-von-thanh-cong Previous Next

< Back Tạm dừng để quay trở lại mạnh mẽ hơn - Bài học từ trải nghiệm cá nhân và startup Các bạn đã bao giờ phải từ bỏ hoặc dừng lại một hoạt động nào đó, mà mình vô cùng tâm huyết và yêu thích chưa? Tôi đã từng như vậy. Nhưng không phải là từ bỏ, mà là tạm dừng, vì trong đầu tôi luôn mong muốn sẽ có ngày được quay trở lại tiếp tục hoạt động đó. Đúng 2 năm rưỡi về trước, vào đầu tháng 6 năm 2020, tôi đã bắt đầu hoạt động chia sẻ những bài học trong ngày của mình, liên quan tới startup thông qua chuyên mục Daily Catchup with Zun , với mong muốn lan quả những điều ý nghĩa tới cộng đồng khởi nghiệp tại Việt Nam. Đúng theo cái tên của chuyên mục này, đây là hoạt động thách thức sự kỷ luật, đều đặn chăm chỉ học tập, tích luỹ đủ để viết chia sẻ mỗi ngày qua các bài blog của mình. Tuy nhiên, sau 17 tập được chia sẻ, một cách không đều đặn, tôi đã quyết định phải dừng lại hoạt động này, một cách vô cùng tiếc nuối. Tôi đã không thể vượt qua được những thách thức kể trên, khi không thể duy trì đều đặn chia sẻ mỗi ngày, đồng thời đảm bảo được chất lượng nội dung như mình mong muốn. Cho tới ngày hôm nay, sau 2 năm rưỡi tôi luyện và chuẩn bị, chuyên mục này đã được tôi mang trở lại. Trong lần quay trở lại lần này, tôi mang cho mình nhiều hành trang quan trọng. Đó là, sự tích luỹ kinh nhiệm trong những năm tháng vừa qua, là sự kỷ luật được tôi tôi luyện qua nhiều thử thách lớn trong nghề trước đó, là trí tò mò bất tận cùng với tinh thần ham học hỏi để mỗi bài chia sẻ của tôi có thêm nhiều chiều sâu giá trị thông tin. Đặc biệt, sau khi đã quen với việc viết trong thời gian dài vừa qua, đã giúp tôi tìm cho mình được cách tối ưu hiệu suất viết tốt hơn, để tôi không còn phải dành nhiều thời gian để hoàn thành bài viết như trước. Các bài viết mới trong chuyên mục Daily Catchup with Zun lần này, sẽ được tôi dành khoảng chỉ 30 phút cuối trong ngày trước khi đi ngủ, là khoảng thời gian để tôi vừa ngồi chiêm nghiệm lại những bài học có được trong ngày, và vừa viết lại chúng với nội dung ngắn gọn và cô đọng hơn so với các bài blog bình thường khác của tôi. Bên cạnh đó, đây cũng là chuyên mục mà tôi sẽ thường xuyên cập nhật các hoạt động đầu tư, hoạt động xã hội, những chia sẻ đóng góp nội dung, các bài phỏng vấn của tôi trên các trang truyền thông khác. Hi vọng những bài viết chia sẻ trong chuyên mục này, có thể tạo ra những kết nối ý nghĩa, mang lại thật nhiều giá trị cộng hưởng cho mọi người. Chính sự tạm dừng trước đó để rồi có thể quay trở lại mạnh mẽ lần này của tôi trong chuyên mục Daily Catchup with Zun, đã giúp tôi cũng nhận ra được nhiều bài học áp dụng cho chính startup của chúng ta. Như mọi người có thể hình dung, không có con đường nào thẳng tắp tới thành công của startup cả, đều có lúc lên lúc xuống, có những khúc cua, phải quay xe, phải tạm dừng, phải nạp nhiên liệu rồi lại tiếp tục hành trình tới điểm đến. Miễn là chúng ta không từ bỏ thực sự, thì con đường còn đó, với mong muốn tới bến đó, vẫn luôn cho chúng ta những cơ hội để được tiếp tục đi tiếp. Điều quan trọng hơn cả, là chúng ta cần phải trở nên mạnh mẽ hơn sau những thử thách đó, cần quay trở lại với đầy đủ hành trang quan trọng để đi được hành trình một cách hiệu quả và tốt hơn trước. Với startup, thì đó có thể sẽ là, nhà sáng lập với đồng đội mạnh mẽ hơn, cả về năng lực và tinh thần chiến đấu, với nguồn “nhiên liệu” cần thiết, công thức tìm được PMF - sản phẩm phù hợp với thị trường và chu trình có thể mở rộng hiệu quả startup được. Năm 2023 này, có thể sẽ là một năm nhiều khó khăn thách thức cho startup, khiến các nhà sáng lập phải cắt giảm nhiều mảng sản phẩm, dịch vụ - là mảng kinh doanh chưa hiệu quả tại thời điểm này, dù cả team đều đam mê thực hiện, vì nó có ý nghĩa trong tầm nhìn dài hạn của startup. Tuy nhiên, nếu chúng ta vẫn luôn nung nấu mong muốn mạnh mẽ thực hiện một điều nào đó, thì hãy tin giai đoạn khó khăn này chỉ là thời điểm của sự đi chậm lại để đi chắc và xa hơn, của sự tạm dừng để rồi sau đó chúng ta sẽ quay trở lại sẵn sàng và mạnh mẽ hơn. Yeah, chúng ta cùng Keep fighting nhé!! Previous Next

< Back Financial Projection: Chia sẻ về phương pháp hiệu quả dự phóng tăng trưởng cho startup Xin chào các bạn! Sau khi đọc bài viết gần đây của tôi về ” Làm sao để kế hoạch tài chính có ý nghĩa thực sự với startup ở giai đoạn sớm khi gọi vốn? ” có nhiều nhà sáng sáng lập đã rất đồng cảm và chia sẻ với tôi về thách thức của họ trong việc cân bằng giữa tham vọng và tính thực tế khi dự phóng tăng trưởng. Việc không cân bằng tốt được 2 yếu tố này, khiến các nhà sáng lập có thể bị nhìn nhận là “bay bay” thiếu thực tế, ngây thơ với những con số dự phóng quá lạc quan, hoặc bị coi là không có tư duy của một startup có thể mở rộng với những con số dự phóng quá khiêm tốn. Liệu có phương pháp dự phóng nào khắc phục được việc này không? Nguyên tắc cho việc lập bảng dự phóng tăng trưởng, cần phải có sự cân bằng giữa tính thực tế và tính tham vọng, giữa tầm nhìn dài hạn và ngắn hạn, kết hợp của các yếu tố bên ngoài và bên trong, của ngoại lực và nội lực . Để có thể cân bằng được những yếu tố này, startup có thể tiếp cận phương pháp dự phóng Top-down (Từ trên xuống) và Bottom-up (Từ dưới lên) khi dự phóng tăng trưởng trong tầm nhìn dài ngắn - trung và dài hạn. Đầu tiên là với phương pháp dự phóng Top-down (Từ trên xuống). Đây là cách tiếp cận đánh giá tiềm năng tăng trưởng quy mô của thị trường trong một khoảng thời gian nhất định, sau đó dự phóng doanh thu đạt được của startup dựa trên số % thị phần mà startup có thể chiếm lĩnh được trong đó. Có lẽ các nhà sáng lập cũng khá quen thuộc với cách tính toán TAM-SAM-SOM của startup trong thị trường mục tiêu, theo thứ tự Total Addressable (Tổng quy mô lớn nhất có thể tiếp cận) - Serviceable Available (Quy mô thực tế có thể phục vụ) - Serviceable Obtainable (Quy mô có thể chiếm lĩnh trước các đối thủ). Startup sẽ đặt ra mục tiêu doanh thu của mình dựa trên chính quy mô thị trường mà startup có thể chiếm lĩnh được trong khoảng thời gian đó. Có thể nói cách dự phóng tài chính này khá dễ thở dành cho các nhà sáng lập tự tin và lạc quan, đơn giản vì chỉ cần thực hành khảo sát quy mô các thị trường mục tiêu, cùng với xác định % thị phần startup được kì vọng sẽ chiếm lĩnh được trong thị trường đó. Tuy nhiên, điểm yếu của cách tiếp cận dự phóng này có thể khiến cho việc dự phóng tăng trưởng có phần lạc quan quá so với thực tế. Đặc biệt là với startup ở giai đoạn sớm, khi đối mặt với nhiều biến số, trong khoảng thời gian ngắn sẽ khiến việc dự phóng này khó có thể chính xác được. Do đó, startup có thể áp dụng cách làm này cho việc dự phóng trong tương lai 3~5 năm với tầm nhìn dài hạn hơn. Cùng với đó, để khắc phục được điểm yếu của phương pháp dự phóng Top-down và để tìm ra điểm cân bằng phù hợp hơn, startup có thể cùng lúc áp dụng phương pháp dự phóng Bottom-up (Từ dưới lên). Đây là cách tiếp cận ít phụ thuộc vào yếu tố bên ngoài thị trường, mà phần chính sẽ dựa vào tính nội tại của startup. Cụ thể, là dựa trên các dữ liệu ghi nhận kết quả kinh doanh thực tế trước đó, cùng với đánh giá năng lực/nguồn lực hiện có của doanh nghiệp, để dự phóng doanh thu, lợi nhuận trong tương lai. Ví dụ, nếu như startup có tốc độ tăng trưởng doanh thu theo tháng trung bình là 20%, trong điều kiện không có sự thay đổi nhiều về nguồn lực bỏ vào, thì startup sẽ có xu hướng lấy mức tăng trưởng đó làm base để dự phóng tăng trưởng cho các tháng tiếp theo. Phương pháp này thường sẽ được dùng dự phóng tăng trưởng trong khoảng thời gian ngắn hạn hơn, theo tháng và thường là dưới 2 năm. Trong khi có ưu điểm là đảm bảo được việc bám sát vào sức mạnh nội tại và tình hình thực tế của startup, thì phương pháp dự phóng Bottom-up có một điểm yếu là, khiến các con số dự phóng có phần thận trọng, hơi khiêm tốn, nên không đủ làm các nhà đầu tư hào hứng để cân nhắc đầu tư. Đó là lý do vì sao, startup có thể linh hoạt kết hợp cả hai phương pháp Top-down (Từ trên xuống) và Bottom-up (Từ dưới lên) để tìm ra được điểm cân bằng phù hợp nhất khi dự phóng tăng trưởng cho startup trong mục tiêu từ ngắn tới dài hạn. Trên đây là một vài chia sẻ của tôi về phương pháp hiệu quả dùng để dự phóng tăng trưởng cho startup. Hi vọng đây là những gợi ý nho nhỏ có ích giúp các nhà sáng lập có thể chuẩn bị lập kế hoạch tăng trưởng phù hợp gia tăng được tính thuyết phục khi giao tiếp với các nhà đầu tư tiềm năng nhé! Yeah, chúng ta cùng nhau just keep fighting vì điều này nhé!! Previous Next

< Back Doanh Nhân Trẻ: ‘Đốt’ tiền quảng cáo để kiếm khách hàng đã không còn hiệu quả với startup Previous Next

< Back Realtimes: “Khẩu vị” các quỹ đầu tư đang thay đổi như thế nào? Chia sẻ về khẩu vị đầu tư startup, tôi mong muốn đầu tư vào startup có khả năng mở rộng, của các nhà sáng lập mà từ những ngày đầu tiên đã có tầm nhìn lớn thiết kế công ty trở thành công ty lớn trong một thập kỉ tới. Ở đó startup cần kiểm chứng được sản phẩm phù hợp với thị trường, tìm được mô hình tăng trưởng có thể tạo ra lợi nhuận bền vững và tạo ra được quy trình vận hành có thể mở rộng. Tôi luôn muốn tìm kiếm những startup có thể phát triển nguồn cung sản phẩm phù hợp với nhu cầu ngày càng ra tăng của thị trường; doanh thu có thể gia tăng liên tục khi startup mở rộng mà không tiêu tốn thêm quá nhiều nguồn lực. P/s: Xin cám ơn quý báo đã nhiệt tình chia sẻ lại nội dung các bài blog của tôi trước đó nhé! Yeah, keep fighting! Xin mời mọi người đọc full bài báo Long Form này dưới đây nhé! reatimes.vn “Khẩu vị” các quỹ đầu tư đang thay đổi như thế nào? Theo bà Hoàng Thị Kim Dung, những mô hình kinh doanh ngốn nhiều vốn ban đầu kiểu “tiền ra như nước sông Đà, tiền vào nhỏ giọt (hoặc không có) như cà phê phin” sẽ khó thuyết phục được nhà đầu tư hơn. Bên cạnh đó, dưới đây là những nội dung chia sẻ takeaways của tôi trong bài báo này. Xin cám ơn quý báo rất nhiều đã ưu ái, ủng hộ đăng nhiều nội dung từ các bài Blog trước đó của tôi nhé! Theo bà Hoàng Thị Kim Dung, Giám đốc quốc gia Quỹ Genesia Ventures, những mô hình kinh doanh ngốn nhiều vốn ban đầu kiểu “tiền ra như nước sông Đà, tiền vào nhỏ giọt (hoặc không có) như cà phê phin” sẽ khó thuyết phục được nhà đầu tư hơn. Bà Hoàng Thị Kim Dung cũng nêu quan điểm, thông thường, trong vòng đời hoạt động 10 năm của một quỹ đầu tư, các nhà đầu tư thường sẽ kì vọng các thương vụ đầu tư được thoái vốn (exit) trong khoảng 6~8 năm kể từ lúc đầu tư. Hình thức thoái vốn chỉ được diễn ra khi có sự kiện thanh khoản (Liquidity event), cụ thể là thông qua hình thức bán lại cổ phần sở hữu cho bên thứ ba (Secondary Shares Sales), mua bán sáp nhập M&A, hoặc IPO. Do đó, khi cân nhắc đầu tư vào bất kì một startup, bên cạnh đánh giá tổng quát các các yêu tố về tiềm năng thị trường, năng lực đội ngũ sáng lập và mô hình kinh doanh tạo ra lợi nhuận, các quỹ đầu tư cũng sẽ phải cân nhắc tới khả năng startup có thể có được những sự kiện thanh khoản kể trên trong khung thời gian cho phép để có thể thoái vốn có lợi nhuận hay không. Do đó, các nhà sáng lập startup cần phải tìm hiểu kỹ khi tiếp cận với bất kỳ một quỹ đầu tư nào. Cụ thể, các nhà sáng lập cần hiểu thời gian bắt đầu vận hành của một quỹ, để tính ngược lại quỹ còn bao nhiêu năm hoạt động trong vòng đời của quỹ, thời điểm họ kỳ vọng có thể được thoái vốn và ở mức nào. Dựa trên đó, các nhà sáng lập cần nghiêm túc trả lời câu hỏi, rằng định hướng và mục tiêu phát triển của startup mình liệu có phù hợp với kì vọng của quỹ đầu tư đó hay không? “Thực sự, tôi chỉ có thể đầu tư vào startup có khả năng mở rộng, của các nhà sáng lập mà từ những ngày đầu tiên đã có tầm nhìn lớn thiết kế công ty trở thành công ty lớn trong một thập kỉ tới. Ở đó startup cần kiểm chứng được sản phẩm phù hợp với thị trường (Product Market Fit: PMF), tìm được mô hình tăng trưởng có thể tạo ra lợi nhuận bền vững và tạo ra được quy trình vận hành có thể mở rộng”, bà Dung nói. Bà Dung cũng cho biết luôn muốn tìm kiếm những startup có thể phát triển nguồn cung sản phẩm phù hợp với nhu cầu ngày càng ra tăng của thị trường; doanh thu có thể gia tăng liên tục khi startup mở rộng mà không tiêu tốn thêm quá nhiều nguồn lực. Điều này sẽ cho phép các doanh nghiệp mở rộng quy mô nhanh hơn, hiệu quả hơn. Bà Dung cho rằng, với những tài sản nhiều rủi ro, đặc biệt rủi ro cao như startup, thì đương nhiên sẽ khiến các nhà đầu tư càng trở nên thận trọng và chọn lọc hơn bao giờ hết. Mặc dù nói đầu tư startup với tầm nhìn dài hạn, không bị ảnh hưởng bởi tình hình kinh tế trước mắt trong ngắn hạn. Tuy nhiên, thực tế khi đầu tư vào startup, các nhà đầu tư sẽ có nhiều sự tính toán kế hoạch, tìm ra thời điểm startup sẽ cần vốn cho các vòng tiếp theo nữa, và câu hỏi đặt ra sẽ là khi đó liệu startup đã có thể đạt được Milestone - những cột mốc quan trọng và tình hình gội vốn có thể thuận lợi cho việc gọi vốn hay chưa. Trong tình hình kinh tế có nhiều khó khăn chung như hiện nay, nhìn chung là tổng cầu giảm, khiến startup có thể sẽ khó đạt được các chỉ tiêu kinh doanh của mình, hoặc cần nhiều thời gian và nguồn lực hơn để đạt được nó. Vì vậy, việc đảm bảo cho startup có thể vượt qua được vòng tiếp theo, để tồn tại và tiếp tục hành trình phát triển của mình sẽ trở nên nhiều rủi ro hơn nữa. Từ thực tế trên, bà Hoàng Thị Kim Dung cũng chỉ ra, mô hình kinh doanh nào có thể thu hút được nhà đầu tư vốn đang có tâm lý “thận trọng” ở giai đoạn hiện nay. Trong đó, các nhà đầu tư chú ý đến những lĩnh vực thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày, ví dụ như ăn uống, y tế, giáo dục. Những lĩnh vực này tổng cầu có thể giảm nhưng sẽ không giảm quá mạnh và các startup có sản phẩm phù hợp vẫn thuyết phục được khách hàng và vẫn có nhiều cơ hội phát triển, vẫn có doanh thu và lợi nhuận. Ngược lại, theo bà Dung, những lĩnh vực chưa thiết yếu trong giai đoạn hiện nay như giải trí, thời trang, du lịch… thì có thể sẽ khó khăn hơn. Các startup lĩnh vực này sẽ cần nhiều nguồn lực để thu hút khách hàng trong khi nguồn tiền của doanh nghiệp đang sút giảm trong bối cảnh kinh tế khó khăn. Như vậy, doanh nghiệp khó có thể có được lợi nhuận để phát triển trong lúc này và khó đạt được Milestone đủ thuyết phục các nhà đầu tư, để tiếp tục vòng gọi vốn tiếp theo. Cũng vì lý do này, mà các nhà đầu tư sẽ dè dặt để đầu tư hơn. Như vậy, theo bà Dung, những mô hình kinh doanh ngốn nhiều vốn ban đầu (Capital Intensive) sẽ khó thuyết phục được nhà đầu tư hơn. Điểm chung của những mô hình kinh doanh này là, “tiền ra như nước sông Đà, tiền vào nhỏ giọt (hoặc không có) như cà phê phin”. Đơn giản là trước bài toán chi phí vốn cao và khó tiếp cận, mà các startup luôn trong trạng thái khát vốn, nếu không có vốn bên ngoài thì coi như là huyệt tử. Do đó, các nhà đầu tư sẽ tập trung tìm kiếm cơ hội ở các mô hình kinh doanh có thể tạo ra Cash flow - dòng tiền bền vững hơn, bởi các nhà sáng lập biết làm chủ cuộc chơi, biết cách khiến công ty có thể tự cường được dù có thể gọi vốn bên ngoài được hay không. Ngoài ra, chỉ số quan trọng khác của các startup ở giai đoạn sớm hiện nay để có thể thuyết phục các quỹ đầu tư rót vốn là tỷ lệ giữ chân khách hàng, hiệu suất hoạt động của doanh nghiệp, hiệu suất sử dụng vốn. Những chỉ số này cho thấy sự thay đổi khẩu vị rủi ro của các quỹ đầu tư. “Tôi tin rằng, đây cũng chính là những chỉ số quan trọng nhất bên cạnh chỉ số Bottom-line về lợi nhuận của startup, cho thấy được phần nào sự thay đổi khẩu vị rủi ro của các nhà đầu tư mạo hiểm trong việc lựa chọn startup theo mô hình kinh doanh và thị trường ngành nghề có thể tạo ra được những chỉ số bền vững kể trên, trong bối cảnh nền kinh tế gặp nhiều khó khăn như hiện nay. Tôi cũng tin rằng, khẩu vị đầu tư đầu tư này vẫn sẽ tiếp tục là xu hướng đầu tư xuyên suốt trong năm 2023 và có thể là tới cả năm 2024, trước khi thị trường thực sự khởi sắc lại với thanh khoản dòng tiền tốt hơn”, bà Dung nói. Bà Hoàng Thị Kim Dung chia sẻ rằng luôn mong muốn đầu tư vào các nhà sáng lập “all-in”, hết mình vào startup của mình, nhưng đây là điều khá thách thức. "Có thể định nghĩa all-in bằng mong muốn mãnh liệt muốn hiện thực hóa ý tưởng, tầm nhìn và mục tiêu của mình để đưa startup thành công thực sự. All-in” có thể hiểu là việc các nhà sáng lập bỏ tất cả tâm huyết, sự tập trung và thời gian của mình vào chỉ một startup của mình cho tới lúc thành công. Yếu tố này thực sự rất quan trọng bởi vì startup là hành trình đầy rủi ro và thách thức, có thể gục ngã bất cứ lúc nào, đòi hỏi startup luôn cần sự tập trung tuyệt đối để tiến về phía trước”, bà Dung nêu. Bà Dung cũng cho rằng tỷ lệ thất bại của startup cao tới mức mà dù bạn đã bỏ 99% tâm huyết của mình ra cũng chưa bảo đảm cho thành công. Do đó, nếu không dành tất cả cho startup thì cơ hội đã ít lại càng ít, thậm chí là không thể thành công. Do vậy, theo bà Dung, “all-in” có thể hiểu là mong muốn mãnh liệt muốn hiện thực hóa ý tưởng của mình để đưa startup thành công thực sự. "Mong muốn này mãnh liệt tới mức thường trực tâm trí mọi lúc mọi nơi. Nó có thể khiến nhà sáng lập bật dậy lúc giữa đêm khi nghĩ ra lời giải cho vấn đề khó nào đó của startup mình. Nó mãnh liệt tới mức có thể khiến các nhà sáng lập sẽ hạ cái tôi của mình xuống để học hỏi, có thể khiến startup xắn tay áo, lăn xả vào điều hành, suy nghĩ cách làm tốt hơn nữa cho startup của mình. Thậm chí, nhà sáng lập có thể hy sinh quyền lợi, trao quyền cho người “all-in” hơn để thành công thực sự”, bà Dung nêu. Previous Next

< Back Báo Đầu Tư: Start-up tăng tinh thần “chiến đấu” của người ở lại Selly đã đối mặt với quyết định khó khăn khi cắt giảm 30% chi phí nhân sự, nhưng không theo cách thông thường. Để bù đắp cho khoản lương thưởng bị cắt giảm, team có thể nhận được quyền mua ESOP đặc biệt từ công ty. Cách làm này của Selly chính là một “phép thử” vô cùng quan trọng đối với những người ở lại, với niềm tin, sự hy sinh và sự lăn xả cần có của họ. Những người ở lại với niềm tin mạnh mẽ, nguồn năng lượng tích cực chính là động lực vô cùng quan trọng để đưa startup tiến về phía trước. P/s: Xin cám ơn Báo Đầu Tư đã chia sẻ lại nội dung trong bài Daily Blog của tôi về case Selly ý nghĩa này nhé! Just keep fighting! Xin mời mọi người đọc bài viết chi tiết trên Báo Đầu Tư ở dưới đây nhé! Xin cám ơn! https://baodautu.vn/start-up-tang-tinh-than-chien-dau-cua-nguoi-o-lai-d193330.html Previous Next

< Back Làm thế nào để Speed là lợi thế cạnh tranh thực sự của Startup? Trong các buổi họp với nhà sáng lập startup ở giai đoạn sớm, khi cân nhắc cơ hội đầu tư tôi thường đặt câu hỏi về lợi thế cạnh tranh của startup đó. Các câu trả lời tôi thường được nhận sẽ là đội ngũ dày dặn kinh nghiệm, năng lực phát triển sản phẩm, sở hữu hoặc có đối tác kênh phân phối tốt, có lợi thế về chi phí trong tối ưu khâu sản xuất,…Tất nhiên, đây đều là những lợi thế cạnh tranh tuyệt vời nếu có cho bất kỳ một công ty startup nào. Tuy nhiên, tôi nhận thấy, thật ra còn có một điểm nữa vô cùng quan trọng, nhưng thú vị là thường không được đề cập trong các câu trả lời. Đó là: Speed - Tốc độ. Thực tế trong quá trình đồng hành với nhiều startup hậu đầu tư, tôi nhận ra càng rõ nét vai trò không thể thiếu của vũ khí mang tên “Tốc độ” này. Khi mọi thứ khác là bằng nhau, thì các công ty nhanh hơn cả trong mọi thị trường thường có lợi thế để thắng. Facebook đã quá nổi tiếng với áp dụng triết lý "Move Fast, Break Things" trong những ngày đầu. Đặc biệt là xuyên suốt trong quá trình phát triển của công ty, chữ Fast - Nhanh luôn nhất quán xuất hiện trong mọi phiên bản của các khẩu hiệu được cập nhật sau đó. Từ "Move Fast and Break Things" rồi chuyển thành “Move fast with stable infra”, rồi cắt gọn thành "Move Fast”, rồi đến khẩu hiệu là "Move Fast Together". Vừa qua, bước ra khỏi buổi họp BOD của một startup quỹ chúng tôi đầu tư và đồng hành tại Việt Nam, tôi không khỏi ấn tượng bởi khả năng thực thi nhanh chóng, hiệu quả và sắc sảo của đội ngũ trong việc không ngừng mở rộng tiềm năng của startup của mình. Chính điều này đã khiến tôi suy nghĩ nhiều việc những điều quan trọng gì giúp startup đi nhanh hơn và hiệu quả hơn. Trong nhiều trường hợp thì “chậm mà chắc”, còn với startup với nguồn lực hạn chế, và sinh mệnh mong manh, thì đòi hỏi họ không được CHẬM với những điều quan trọng. Cụ thể, khi chúng ta suy nghĩ về vận hành startup nói chung, có lẽ tất cả đều chỉ thu gọn đơn giản lại bằng hai hoạt động: ra quyết định và thực thi quyết định hiệu quả. Tôi từng chia sẻ trong bài Daily blog trước đây về đề tài 8 cái bẫy thường gặp và 5 thói quen giúp nâng cao năng lực ra quyết định sáng suốt , tôi hiểu rõ được những thách thức trong việc ra quyết định hiệu quả. Đặc biệt là có rất nhiều điều quan trọng không thể đưa ra quyết định luôn ngay được. Chính vì thế, việc xác định thời điểm ra quyết định hiệu quả sẽ giúp bạn tối ưu thời gian và chất lượng ra quyết định và từ đó là giảm rủi ro phải cân nhắc lại - làm lại việc đã ra quyết định. Là nhà sáng lập dù bận rộn nhưng với tư duy tối ưu, khi đứng trước bất kỳ một yêu cầu ra quyết định nào, họ sẽ luôn bắt đầu bằng việc ước tính thời gian và nỗ lực cần có cho việc ra quyết định đó. Cụ thể là, cần ai cung cấp thông tin gì, tới khi nào thì có thể ra quyết định. Tiếp theo, đó là thực thi quyết định đã được đưa ra, luôn cần phải sắc bén, nhanh chóng hiệu quả. Là nhà sáng lập startup, có lẽ các bạn cũng sẽ nhận ra là có rất nhiều việc có thể hoàn thành sớm hơn, trong hôm nay hoặc muộn nhất trong tuần này, thay vì phải để tới tận tuần sau hay tháng sau. Do đó, việc đặt câu hỏi “Tại sao chúng ta không thể hoàn thành nhanh hơn?” trước mọi hành động thực thi của tổ chức, là điều vô cùng quan trọng để thách thức mọi người trong trong team cùng xây dựng tư duy Speed-up và về lâu dài là xây dựng lợi thế cạnh tranh về Speed cho startup của mình. Trên đây là những suy nghĩ của tôi về những điều quan trọng giúp startup đi nhanh hiệu quả xây dựng Speed - Tốc độ là lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ cho startup của mình. Để làm được 2 điều quan trọng một cách hiệu quả như ở trên, tôi tin rằng với startup từ lãnh đạo tới các nhân viên, luôn cần bắt đầu mỗi ngày bằng việc hiểu rõ mục tiêu của mình trong ngày, trong tuần đó là gì, trong một bức tranh mục tiêu chung dài hạn của startup. Đây là nền tảng thống nhất vô cùng quan trọng để mọi người hiểu được mình cần tập trung vào việc gì vì điều gì. Yeah, keep fighting nhé!! Previous Next

< Back Báo Đầu Tư: Lửa thử vàng, gian nan thử… start-up Trong quý II/2023, Việt Nam đã vượt qua Indonesia để giữ vị trí thứ 2 trong khu vực Đông Nam Á về thu hút vốn đầu tư khởi nghiệp, với tổng vốn huy động là 413 triệu USD. Thương vụ gọi vốn nổi bật nhất trong nửa đầu năm 2023 phải kể đến BuyMed khi startup này đã hoàn tất vòng gọi vốn Series B trị giá 51,5 triệu USD - số vốn chiếm tới 80% tổng lượng vốn các start-up công nghệ Việt huy động được trong nửa đầu năm 2023. BuyMed xứng đáng được biết đến nhiều hơn với nhiều bài học quan trọng về cách một start-up phát triển bằng giá trị. P/s: Xin cám ơn quý báo đã đề cập tới chia sẻ của tôi về BuyMed vừa qua nhé! Just keep fighting! Xin mời mọi người đọc trọn vẹn bài viết trên Báo Đầu Tư và key takeaways ở dưới đây nhé! baodautu.vn Lửa thử vàng, gian nan thử… start-up Đối mặt với vô vàn khó khăn, từ xu hướng thắt chặt hầu bao của người tiêu dùng, đến việc dòng vốn đầu tư sụt giảm…, nhưng giới khởi nghiệp Việt Nam vẫn đang cố gắng từng ngày, đưa giấc mơ của mình tiếp tục bay cao. Tuy nhiên, điểm sáng là trong quý II/2023, Việt Nam đã vượt qua Indonesia để giữ vị trí thứ 2 trong khu vực Đông Nam Á về thu hút vốn đầu tư khởi nghiệp, với tổng vốn huy động là 413 triệu USD. Thương vụ gọi vốn nổi bật nhất trong nửa đầu năm 2023 phải kể đến BuyMed, start-up sở hữu nền tảng thương mại điện tử thuocsi.vn . Theo công bố hồi tháng 5/2023, BuyMed đã hoàn tất vòng gọi vốn Series B trị giá 51,5 triệu USD, được dẫn dắt bởi UOB Venture Management, công ty con thuộc sở hữu 100% của Ngân hàng UOB (Singapore). Số vốn này chiếm tới 80% tổng lượng vốn các start-up công nghệ Việt huy động được trong nửa đầu năm 2023. Trong bối cảnh nguồn vốn đầu tư vào start-up công nghệ đang chững lại, BuyMed “lội ngược dòng” thành công nhờ mô hình hiệu quả, tối ưu hóa quy trình phân phối trong ngành dược và tạo tác động tốt đối với xã hội. Thành công của BuyMed là sự khích lệ rất lớn đối với hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam. “Nguồn cảm hứng này không nằm ở việc gọi vốn ‘thành công’ với số tiền gọi được ‘khủng’ ra sao, mà nằm ở cách BuyMed thuyết phục được các nhà đầu tư khó tính nhất, bằng hành trình phát triển bền bỉ, cùng với tầm nhìn lớn và năng lực thực thi sắc sảo của mình. BuyMed xứng đáng được biết đến nhiều hơn với nhiều bài học quan trọng về cách một start-up phát triển bằng giá trị”, bà Hoàng Thị Kim Dung, Giám đốc quốc gia Genesia Ventures Việt Nam chia sẻ. Previous Next

< Back The Leader: Quỹ Nhật chuộng rót vốn vào các startup Việt Nam Quỹ đầu tư mạo hiểm có trụ sở tại Nhật Bản là Genesia Ventures thông báo đã chính thức hoàn tất gọi vốn Fund 3, với tổng số vốn gọi được là 15 tỉ Yên (tương đương với số tiền 110 triệu USD). Fund này đã giải ngân đầu tư vào M Village, Rootopia và Wareflex tại Việt Nam. Với nguồn lực mới, Genesia Ventures cho biết sẽ đầu tư mạnh mẽ hơn nữa vào các công ty startup có tiềm năng phát triển tốt nhất và chia sẻ cùng tầm nhìn mục tiêu chung với quỹ này tại thị trường Việt Nam. Yeah, Keep fighting!!! P/s: Xin cám ơn quý báo đã ủng hộ, tích cực chia sẻ thông tin từ bài viết vừa qua của tôi nhé! Xin mời mọi người đọc bài báo trên The Leader chi tiết ở dưới đây nhé! Xin cám ơn! https://theleader.vn/quy-nhat-chuong-rot-von-vao-cac-startup-viet-nam-1685003974479.htm Previous Next

< Back Vietcetera: How To Foster A Successful And Healthy Co-Founder Relationship Previous Next

< Back Chiêm nghiệm nghề VC: Chia sẻ về Zunzun Core Values Xin chào các bạn! Hôm nay, trở về từ một buổi họp với đội ngũ startup quỹ chúng tôi đầu tư và đồng hành, tôi cứ mãi suy nghĩ về bài toán đang cần đi tìm lời giải của startup đó. Điều này nó xâm chiếm trong tâm chí tôi tới mức có thể gọi là "ám ảnh". Nhiều lúc, tôi cũng phải ngạc nhiên tự hỏi bản thân rằng, điều gì đã thực sự thôi thúc tôi mạnh mẽ tới vậy? Thế là tôi quyết định ngồi xuống "ngôn ngữ hoá" bằng việc viết ra những điều đã tạo ra động lực nhất quán này, mà tôi gọi là Giá trị cốt lõi của mình. Viết xong những Core Values này, điều đầu tiên mà tôi làm là chia sẻ với đồng đội của tôi. Từ đây, tôi cũng xin phép được gói ghém chia sẻ với các bạn trong bài Daily Blog ngày hôm nay nhé! 1/ Startup Obsession : My obsession with helping startups address and overcome challenges drives me to go far in my VC career. It gives me energy, keeps me awake late at night, and wakes me up early in the morning to "run the marathon" with startup founders toward success. My success is only realized by the success of startups. 2/ Efforts Retention with Compound Effect : I will keep fighting to effortlessly deliver value to stakeholders. The compound effect comes from consistent work and value accumulated over a long period of time, which will eventually leverage the road to success. 3/ Scale up Excellence : I will start small, with absolute excellence, to build my playbook for value distribution. Once it works, I will scale it up, making it sharable, repeatable, and scalable. 4/ Run for a Sustainable LTV (Long-term Vision) : The value of a sustainable foundation cannot be built by shortcuts. I will keep running with perseverance, discipline, and consistency in every action and thought to realize our mutual vision. 5/ Turn MOAT-driven Flywheel : I will make my VC flywheel keep spinning and accumulating MOATs over time. Every day, I ask myself: What are my MOATs? Then, I keep building them up. Trên đây là một vài chia sẻ của tôi về những giá trị tôi tâm huyết, trân trọng mà tôi muốn theo đuổi một cách nhất quán trong hành trình làm nghề VC này của mình. Chắc chắn những Zunzun Core Values này sẽ không ngừng được tiến hoá, hoàn thiện và phát triển hơn nữa, đồng bộ cùng với Core Values chung của quỹ Genesia Ventures chúng tôi. Hi vọng, bài viết này có thể mang lại những gợi ý nho nhỏ tới các bạn, những ai đang muốn đi tìm giá trị cốt lõi trong cuộc sống cũng như sự nghiệp của mình, hướng tới mục tiêu và tầm nhìn mà mình muốn theo đuổi thực sự nhé! Yeah, just keep fighting!! Previous Next

< Back 8 cái bẫy thường gặp và 5 thói quen giúp nâng cao năng lực ra quyết định sáng suốt Tôi thường suy nghĩ về những yếu tố gì giúp cuộc sống của một con người trở nên tốt đẹp, thuận lợi, giàu có hơn trong khi người khác thì không, đó sẽ không chỉ đơn giản là câu chuyện của số phận an bài. Tôi cũng thường suy nghĩ về những yếu tố gì giúp một công ty ngày càng trở nên phát triển hơn trong khi những công thi khác thì không, đó sẽ không chỉ đơn giản là câu chuyện của thiên thời địa lợi nhân hoà. Mà sâu sắc hơn đó, chính là nằm ở chất lượng của những quyết định được đưa ra trong cuộc đời mỗi cá nhân và hoạt động doanh nghiệp. Có những quyết định có thể đảo ngược được, nhưng có những quyết định không thể đảo ngược được, nhưng lại khiến cho hướng đi của mỗi con người của doanh nghiệp thay đổi mãi mãi, tốt đẹp hơn hoặc tệ hơn. Do đó, tôi đã đào sâu vào tìm hiểu về 8 cái bẫy thường gặp, khiến chúng ta không thể ra được quyết định đúng đắn, từ đó là xây dựng 5 thói quen duy trì mỗi ngày giúp chúng ta trau đồi được năng lực ra quyết định sáng suốt hơn, để chúng ta luôn có được những quyết định chất lượng cao, giúp “điều hành “cuộc sống cá nhân và doanh nghiệp tốt hơn. 8 cái bẫy thường gặp khi ra quyết định Theo bài nghiên cứu kinh điển được đăng trên Harvard Business Review cách đây đúng 25 năm về trước, các nhà nghiên cứu đã chia sẻ dựa trên những kết quả nghiên cứu khoa học, tâm lý hành vi của con người, để đúc kết ra 8 cái bẫy dưới đây mà con người chúng ta thường gặp mỗi khi ra quyết định của mình. Do đó, đòi hỏi chúng ta luôn cần nhận thức sâu sắc 8 cái bẫy mình có thể “va” vào này, để luôn giữ cái đầu tỉnh táo, có cái nhìn quan sát sâu sắc tỏ tường, trước khi bắt đầu quá trình ra quyết định. Bẫy mỏ neo (anchoring trap) khiến chúng ta bị ảnh hưởng khi ra quyết định dựa trên thông tin ban đầu là "mồi nhử" được cài cắm có dụng ý. Bẫy nguyên trạng (statusquo trap) khiến chúng ta luôn muốn duy trì thái hiện tại, ngại thay đổi, ngay cả khi xuất hiện những phương án thay thế tốt hơn. Bẫy chi phí chìm (sunk-cost trap) sẽ khiến chúng ta lún sâu vào thực hiện tới cùng lựa chọn sai lầm, do đã đổ nhiều nguồn lực vào sự lựa chọn đó rồi. Bẫy củng cố chứng cứ (confirming evidence trap) khiến chúng ta chỉ tìm kiếm thông tin ủng hộ cho một quan điểm hiện tại và xem nhẹ thông tin có quan điểm trái chiều. Bẫy đóng khung tâm lý (framing trap) khiến chúng ta bị đóng khung tâm lý, ra quết định dựa trên cách thông tin được trình bày. Bẫy tự tin thái quá (overconfidence trap) khiến chúng ta đánh giá quá cao độ chính xác và khả năng phán đoán từ các thông tin mình có được. Bẫy thận trọng (prudence trap) khiến chúng ta thận trọng quá mức khi ra quyết định trước sự rủi ro, thiếu chắc chắn của thông tin, từ đó làm cản trở việc quyết định đúng đắn. Bẫy gợi nhớ (recallability trap) khiến chúng ta đánh giá quá mức sự lập lại về những sự kiện đã diễn ra trước đó. 5 thói quen quan trọng giúp nâng cao năng lực ra quyết định Thói quen xác định và giữ vững những nguyên tắc về các giá trị và mục tiêu mình theo đuổi . Đây là tiền đề vô cùng quan trọng, là North Star giúp chúng ta luôn tỉnh táo “bám vào”, tránh bị “đánh dạt” bởi bất kỳ cái bẫy nào trong 8 cái bẫy đã kể ở trên, trước việc quá nhiều thông tin, quá nhiều “tiếng ồn” trong hoàn cảnh có nhiều tác động bên ngoài, với nhiều thay đổi nhanh chóng xung quanh. Để từ đó, đảm bảo mọi quyết định của chúng ta cần phải được nhất quán với những hệ giá trị và kết nối sâu sắc với mục tiêu của mình. Thói quen hình dung bản thân mình trong tương lai , có thể là 1 năm sau, 5 năm sau, thậm chí là 10 năm sau trước những quyết định này. Đây là thói quen quan trọng giúp chúng ta có năng lực đánh giá consequence - kết quả có thể xảy ra trong một khoảng thời gian đủ xa, để giữ mình sáng suốt ra quyết định không bị chi phối bởi cảm xúc bồng bột và với “phần thưởng” trước mắt. Mỗi một quyết định dù lớn hay nhỏ, đều sẽ có tác động ít nhiều tới cuộc sống của chúng ta. Do đó, trước mỗi quyết định đó, chúng ta cần phải đánh giá các khả năng có thể xảy ra trong tương lai với tầm nhìn đủ xa. Thói quen dành thời gian để chiêm nghiệm rút ra bài học dựa trên kinh nghiệm có cả thất bại lẫn thành công. Mỗi một hành động đầu vào (input) của chúng ta đều sẽ cho ra kết quả (output), quá trình này sẽ mang lại những bài học quan trọng. Dù kết quả output không tốt, không thành công, thì ít nhất nó cũng “thành công” mang lại cho chúng ta những bài học, nếu chúng ta biết reflect - chiêm nghiệm. Tôi đã xây dựng thói quen cho mình dành mỗi ngày ít nhất 30 phút vào cuối ngày để chiêm nghiệm những bài học mình có được trong ngày. Tôi thường bắt đầu bằng những câu hỏi: Tôi đã học được gì? Có những điều gì chưa làm tốt? Nếu được chọn lại tôi sẽ làm cách nào khác đi mà có thể mang lại kết quả tốt hơn không? Đây chính là những câu hỏi giúp tôi nâng cao được năng lực ra quyết định, bằng việc tránh lập lại những quyết định sai lầm, cũng như gia tăng được sự “dẻo dai” linh hoạt trong tư duy khi luôn đi tìm những sự lựa chọn khác thay thế tốt hơn khi ra quyết định. Thói quen luôn nhận thức được trạng thái tự tin của bản thân. Như đã đề cập ở trên 1 trong 8 cái bẫy thường gặp khi ra quyết định là Bẫy tự tin thái quá , khiến chúng ta không thể ra được quyết định đúng đắn. Con người chúng ta không thể nào đã biết hết mọi thứ trên đời, có nhiều thứ chúng ta không biết, và thậm chí chúng ta còn không biết những điều chúng ta không biết. Do đó, tôi luôn nhắc nhở chính bản thân mình, cố gắng giữ mình khiêm nhường, đặt ra những câu hỏi quan trọng, và lắng nghe chia sẻ từ người có kiến thức và kinh nghiệm hơn mình trong các lĩnh vực. Bên cạnh đó, là luôn cần liên tục chủ động đi tìm kiếm thông tin ở nhiều nguồn, trên nhiều hình thức. Để từ đó, dựa trên những thông tin mình đã biết và vừa có được, tôi cố gắng hình thành thói quen tìm kiếm ít nhất 4 sự lựa chọn khác nhau , để cân nhắc chọn ra điều tốt nhất cho mỗi quyết định quan trọng của mình. Thói quen luôn duy trì cuộc sống khoẻ mạnh về cả thể chất và tinh thần . Vì tôi tin rằng, con người chúng ta khó có thể liên tục ra được quyết định sáng suốt, đúng đắn trong một cơ thể và tinh thần “ôm yếu” được. Do đó, trong bài chia sẻ gần đây của tôi về cách tôi quản lý năng lượng để chạy “marathon” đường dài với startup , tôi có đề cập tới thói quen chạy bộ mỗi ngày để duy trì sức khoẻ và sức bền. Mỗi ngày, dù bận có bận tới mấy, tôi đều kỷ luật đều đặn dành ra 30 phút chạy bộ. Tôi thường chạy bộ vào buổi tối, sau khi kết thúc công việc của mình. Chạy bộ giờ đây đã thực sự trở thành sở thích của tôi mỗi ngày, khi đã giúp tôi có một sức khoẻ thể chất bền bỉ và một tinh thần tích cực. Đây cũng là điều quan trọng, giúp tôi luôn dồi dào năng lượng, làm việc với hiệu suất cao, và ra quyết định sang suốt trong mọi hoàn cảnh. Trên đây là những chia sẻ tâm huyết của tôi về những điều mình học hỏi và chiêm nghiệm hơn 30 năm cuộc đời mình, từ các quyết định của bản thân, và của những người xung quanh tôi. Tôi luôn tin rằng, một khi mình có thể làm chủ các quyết định sáng suốt của mình, thì mình có thể làm chủ được vận mệnh và cuộc đời của mình . Do đó, hi vọng những chia sẻ về 8 cái bẫy thường gặp khi ra quyết định, và 5 thói quen duy trì mỗi ngày giúp chúng ta trau đồi được năng lực ra quyết định sáng suốt hơn, sẽ là những gợi ý nho nhỏ giúp chúng ta luôn có được những quyết định chất lượng cao trong cuộc sống cá nhân và công việc nhé! Yeah, just keep fighting!!! Previous Next

< Back Rakuten: Suy nghĩ về 3 chiến lược để thắng của công ty EC hàng đầu Nhật Bản Xin chào các bạn! Trong chuyến công tác Nhật Bản vừa qua, tôi có dịp được tiếp xúc với nhiều dịch vụ, cơ sở kinh doanh của một công ty lớn đi lên từ EC, cạnh tranh sòng phẳng với ông lớn Amazon trong cuộc chiến EC khốc liệt ngay tại sân nhà. Đó là Rakuten, công ty đã tạo cho tôi nhiều cảm hứng để tìm hiểu sâu về bí quyết - là các chiến lược khác biệt để thắng của công ty này ngay từ những ngày đầu tiên tới nay. Tôi tin rằng, những bài học này có giá trị tham khảo rất lớn cho các startup Việt, trong bối cảnh khó khăn tiếp cận dòng vốn bên ngoài như hiện nay! Do đó, tôi xin phép được chia sẻ những bài học của mình trong bài Daily Blog của mình ngày hôm nay nhé! Rakuten được bắt đầu từ năm 1997, bởi nhà sáng lập Hiroshi Mikitani, với một bản kế hoạch kinh doanh vô cùng đơn giản. Đó là hỗ trợ người bán (merchant) ở quy mô vừa và nhỏ mở một cửa hàng online bán hàng trên nền tảng Rakuten. Khi đó, mọi thứ được bắt đầu chỉ với 6 nhân viên, và 13 người bán, cùng với 200,000 USD tiền vốn khởi nghiệp của nhà sáng lập. Tới nay, sau 25 năm, Rakuten đã trở thành một trong những tập đoàn hàng đầu tại Nhật. Chỉ tính riêng năm 2022, tổng giá trị giao dịch trên nền tảng Rakuten đạt 251.6 tỉ USD, doanh thu đạt được 14.3 tỉ USD, giá trị vốn hoá tính tại thời điểm ngày 4/5/2023, đạt được khoảng 8 tỉ USD (tính theo tỉ giá JYP-USD theo ngày từ 1.07 triệu tỉ Yên). Đã có rất nhiều bài viết phân tích về lý do thành công của Rakuten, tuy tiên, theo góc nhìn của tôi, có 3 chìa khoá quan trọng nhất giúp Rakuten thành công, đều là 3 chiến lược thể thắng từ những ngày đầu của công ty này. Thứ nhất và quan trọng nhất, là công ty đã tập trung xây dựng Cashflow System (hệ thống dòng tiền) tốt cho Rakuten từ những ngày đầu tiên. Theo chia sẻ của nhà sáng lập Mikitani trong buổi trò chuyện tại YC Startup School cùng với Sam Altman , đặt trong bối cảnh hệ sinh thái khởi nghiệp khi đó tại Nhật, anh đã biết rằng Rakuten khó có thể gọi được nhiều vốn cần thiết để đưa công ty phát triển từ VC. Nên anh đã chọn không gọi vốn từ VC, mà thay vào đó tìm cách bắt buộc phải xây dựng Cashflow System (hệ thống dòng tiền) tốt cho Rakuten từ những ngày đầu tiên. Rakuten không cố gắng sao chép mô hình kinh doanh thành công của Amazon tại Mỹ, mà thay vào đó, họ tìm hướng đi khác biệt để xây dựng Cashflow System cho mình. Ban đầu, Rakuten không đầu tư chức năng nhà kho, không cố bán hàng để cạnh tranh với chính khách hàng của mình, họ chỉ tập trung vào việc hỗ trợ người bán, mở cửa hàng trên Rakuten một cách hiệu quả và bán thật tốt trên đó. Để làm được như vậy, về mặt tổ chức vận hành, Rakuten có đội ngũ tư vấn viên (EC consultant), chuyên hỗ trợ các chủ cửa hàng thành công nhất với Rakuten, từ việc mở cửa hàng trực tuyến, cách “trang trí” cửa hàng, cách tăng doanh thu. Tư vấn viên cũng sẽ được nhận thêm hoa hồng thưởng từ nền tảng khi cửa hàng có thể bán được sản phẩm tốt hơn trên Rakuten. Đây là cơ chế Win-Win-Win cho cả chủ cửa hàng, tư vấn viên, và Rakuten. Nhìn từ thời điểm những năm 1997, cách làm này của Rakuten có thể nói là rất thông minh. Khi đó, nếu như người bán để mở được cửa hàng trực tuyến trên các nền tảng khác, phải trả phí rất cao, khoảng 3 triệu Yên một năm, thì Rakuten chỉ thu phí cố định từ khách hàng với 50 nghìn Yên trên mỗi tháng (tương đương với 500$ theo tỉ giá đồng Yên-USD khi đó). Với những giá trị lớn và khác biệt mà Rakuten mang lại cho chủ cửa hàng từ những ngày đầu kể trên, Rakuten đã có được một “position” lợi thế rất tốt, để tự tin yêu cầu chủ cửa hàng trả trước 6 tháng cùng một lúc. Đây chính là cách Rakuten xây dựng được dòng tiền dương (Positive Cashflow) cho doanh nghiệp chỉ trong 6 tháng đầu ra mắt thị trường. Không vội vàng theo đuổi chiến lược tăng trưởng top-line, có được người bán bằng mọi giá, hoặc thu hút người bán không đủ nhiệt tình dùng nền tảng, thay vào đó, Rakuten rất kiên nhẫn trong 3 năm đầu, tập trung vào những người bán tốt hiểu được giá trị mang lại của Rakuten, từ dòng tiền dương có được đó, Rakuten liên tiếp hoàn thiện cải tiến sản phẩm, giúp người bán mở cửa hàng và bán được tốt nhất trên nền tảng của mình. Chiến lược để thắng thứ 2 của Rakuten, đó là giữ chân khách hàng mua sắm bằng chương trình Rakuten Super Points . Đây là chương trình Royalty được Rakuten bắt đầu triển khai từ những năm 2002. Mặc dù hiện nay chúng ta có thể tìm thấy rất nhiều nền tảng sử dụng chương trình Royalty của mình, nhưng việc Rakuten sáng tạo ra và triển khai chương trình này ở thời đầu những năm 2000 có lẽ cũng được gọi là một bước đi đột phá và thông minh. Chương trình cho phép khách hàng mua hàng, có thể kiếm được điểm thưởng, và sử dụng điểm đó để mua sắm các sản phẩm dịch vụ trong hệ sinh thái của Rakuten. Tính tới nay, đây là chương trình Royalty rất phổ biến tại Nhật Bản, với hơn 68% người Nhật đang sử dụng điểm tích luỹ từ chương trình này. Tính riêng năm 2021, Rakuten đã phát hành ra 530 tỉ point cho khách hàng của mình, với giá trị tương đương với 4.6 tỉ USD, và trên thực tế khách hàng đã sử dụng hơn 90% những điểm này cho hoạt động mua sắm tiếp theo của mình trong hệ sinh thái của Rakuten. Cuối cùng, chiến lược để thắng của Rakuten thứ 3 là xây dựng hệ sinh thái phong phú đa dạng dịch vụ bổ trợ, thông qua chiến lược tích cực đi M&A. Có thể nói là tiền đề cho hoạt động M&A, là vào năm 2000, Rakuten đã thực hiện IPO chiến lược trên sàn OTC nơi các cổ phiếu được phát hành nhưng chưa được niêm yết tại các sàn giao dịch chứng khoán chính thức. Nói đây là quyết định mang tính chiến lược vì thông qua việc IPO này, đã giúp Rakuten tăng cường được uy tín và thương hiệu của mình, để từ đó triển khai hàng loạt các hoạt động M&A, làm giàu “rich” cho hệ sinh thái của mình. Cụ thể, là họ đã mua lại công ty thẻ tín dụng, công ty dịch vụ du lịch, ngân hàng,… để hoàn thiện toàn bộ hệ sinh thái của mình với đa dạng các dịch bụ bổ trợ đi từ EC, theo “ Vision of the Rakuten Ecosystem” - tầm nhìn được đề ra từ năm 2006 của Rakuten như dưới đây. Tính tới quý Q4 năm 2022, hệ sinh thái này đã giúp Rakuten có được 39 triệu MAU (Monthly Active User - khách hàng sử dụng thường xuyên mỗi tháng), và 75.6% kháng hàng Cross-use sử dụng hơn 2 dịch vụ nằm trong hệ sinh thái của Rakuten. Trên đây là những chia sẻ góc nhìn của tôi về 3 chiến lược để thắng quan trọng của Rakuten từ những ngày đầu, khi gặp giới hạn về tiếp cận dòng vốn bên ngoài. Nhờ những chiến lược thông minh, sắc sảo mà cuối cùng, vào năm 2013 - đúng sau 16 năm thành lập, Rakuten đã có thể chiếm lĩnh thị trường với dòng tiền tốt, khách hàng trung thành và hệ sinh thái đa dạng, để từ đó cổ phiếu của Rakuten đã có thể được niêm yết chính thức trên sàn Tokyo Stock Exchange. Đây lại tiếp tục là bàn đạp nâng tầm Rakuten lên một mốc mới - là mở rộng thị trường mạnh mẽ ra ngước ngoài như chúng ta thấy ngày nay. Mọi người hay nói, cái khó thường bó cái khôn ư? Tôi thì tin là, cái khó mới ló cái khôn!, sẽ là luôn đúng dành cho những nhà sáng lập bản lĩnh với chiến lược thực thi sắc sảo. Bạn nghĩ sao? Yeah, chúng ta cùng keep fighting nhé! Previous Next

< Back Genesia Founders Gathering - Nơi các nhà sáng lập được sẻ chia và kết nối Vừa qua, chúng tôi đã tổ chức buổi gặp mặt thân mật giữa các nhà sáng lập startup quỹ Genesia Ventures đầu tư và đồng hành tại Việt Nam. Đây là hoạt động được chúng tôi tổ chức đều đặn vào mỗi quý một lần. Đây là dịp để các anh em nhà sáng lập tạm gác những bộn bề của hoạt động điều hành doanh nghiệp thường ngày, để mọi người ngồi lại với nhau vào một buổi chiều cuối tuần, được lắng đọng lại chia sẻ những khó khăn thách thức, được lắng nghe và sẻ chia, để nhận ra rằng mình không hề cô độc trên hành trình startup của mình. Là nhà sáng lập startup, họ luôn cảm thấy cô đơn, dù xung quanh có nhiều người, chỉ vì không thể tìm thấy người ở nơi có thể giãi bày sẻ chia những suy nghĩ của mình. Thấu hiểu được thách thức này của các nhà sáng lập nhà Genesia, chúng tôi đã thành lập ra hoạt động gặp mặt định kì Founders Gathering. Tôi rất vui khi nhìn thấy từng sợi dây kết nối giữa những nhà sáng lập này được hình thành từ sau những buổi Founders Gathering này. Vượt lên tất cả các rào cản ngoại ngữ, rào cản tâm lý, các nhà sáng lập sau mỗi buổi Founders Gathering, đã dần mạnh dạn hơn, mở lòng chia sẻ hơn về những khó khăn luôn thường trực khi điều hành doanh nghiệp. Mỗi công ty đều có những thách thức riêng, nhưng sẽ có những điểm chung mà những nhà sáng lập đi trước đã trải qua, từ đó họ có thể chia sẻ lại cho những nhà sáng lập khác. Và cũng từ những chia sẻ đó, các nhà sáng lập tìm thấy cách có thể giúp đỡ lẫn nhau, cùng hợp tác với nhau sắp tới. Tôi đã được chứng kiến các startup chúng tôi hợp sức đồng hành với nhau từ những câu chuyện sẻ chia này. Tôi rất hi vọng, mỗi nhà sáng lập sau buổi Founders Gathering, họ sẽ trở về cảm thấy nhẹ lòng hơn vì được sẻ chia, và sẽ có thêm nhiều động lực tích cực cùng những bài học quan trọng được chia sẻ giữa các nhà sáng lập, đồng thời có thêm thật nhiều tình bạn được kết nối sâu sắc, để nhận ra mình không hề đơn độc trong hành trình khởi nghiệp của mình. Tôi luôn muốn Genesia Ventures có thể là nền tảng kết nối cho những điều ý nghĩa này thông qua hoạt động Founders Gathering. Yeah, just keep fighting!!! Previous Next