Search Results

< Back Suy nghĩ về chỉ số phù hợp hơn, thay thế cho LTV/CAC của startup ở giai đoạn sớm Xin chào các bạn! Trong quá trình đồng hành với nhiều startup ở giai đoạn sớm, tôi nhận ra mọi người thường hay quan tâm về chỉ số LTV/CAC - chỉ số cho thấy sự phát triển bền vững, tìm thấy đường có lợi nhuận của startup. Tuy nhiên, tôi thường hay đặt câu hỏi, liệu chỉ số này có thật sự phù hợp với startup ở giai đoạn sớm? Ở giai đoạn này, startup chưa có nhiều cơ sở để tính ra được trọn vẹn LTV - giá trị vòng của khách hàng của startup, cũng như CAC - chi phí có được khách hàng, lại là yếu tố startup không thể kiểm soát được trong bối cảnh “ lạm phát CAC ” hiện nay. Do đó, tôi thiết nghĩ startup cần có chỉ số phù hợp hơn để thay thế. Điều thú vị là, tôi đã có bài viết mở đầu tháng 8 này về Virality: Suy nghĩ về việc tạo hiệu ứng lan truyền cho startup , để làm tiền đề cho bài viết tiếp theo hôm nay của tôi, về một chỉ số phù hợp hơn thay thế cho LTV/CAC dành cho startup ở giai đoạn sớm, chính là chỉ số R+K . Ở đó, R là Retention - tỉ lệ giữ chân khách hàng, và K - tỉ lệ lan truyền để có được số lượng khách hàng mới do khách hàng hiện tại tạo ra , trong một khoảng thời gian được đo lường thống nhất, có thể là 6 tháng, hay 1 năm. Để đảm bảo tăng trưởng lành mạnh, startup ở giai đoạn sớm cần tạo ra được R+K>1 . Về bản chất được hiểu là dù startup không cần đẩy Paid Growth - tăng trưởng trả phí để có được khách hàng mới, thì startup vẫn có được số lượng khác hàng mới đến do chính khách hàng hiện tại của mình tạo ra một cách tự nhiên, để bù đắp cho số lượng khách hàng rời đi, đảm bảo số lượng khách hàng luôn tăng trưởng. Ví dụ, trong khoảng thời gian 6 tháng đo lường chỉ số, startup ban đầu có được 1000 khách hàng đang sử dụng, 6 tháng sau, trong 1000 khách hàng đó, chỉ còn lại 700 khách hàng vẫn còn ở lại sử dụng. Khi đó, R=0.7 (=700/1000). Hơn nữa, từ 1000 khách hàng ban đầu sử dụng, cũng trong khoảng thời gian đó, họ giúp mời gọi được thêm 400 khách hàng mới tham gia, mà startup không phải trả phí để có được họ. Khi đó, K=0.4 (=400/1000). Trong trường hợp này, startup có được R+K=0.7+0.4=1.1, cho thấy startup tạo ra tăng trưởng bền vững. Để có thể đạt được trạng thái R+K>1, thì startup cần có hai chỉ số R và K này tốt, một cách tích cực. Vì, chỉ có R tốt mà K không tốt, thì startup vẫn phải phụ thuộc vào kênh trả phí để có được sự tăng trưởng về người dùng. Chỉ có K tốt mà R không tốt, thì startup chỉ có được sự bùng nổ gia tăng người dùng nhất thời, khó bền khi không thể giữ chân được họ ở lại sử dụng. Do đó, để có được 2 chỉ số R và K tích cực, startup ở giai đoạn sớm cần tập trung vào việc gia tăng tỉ lệ giữ chân khách hàng, và gia tăng tỉ lệ lan truyền để có được khách hàng mới. Khác với LTV/CAC với 2 chỉ số khó nắm bắt và khó kiểm soát với startup ở giai đoạn này, R+K là chỉ số mà startup hoàn toàn có thể kiểm soát được trong khả năng của mình. Tôi đã từng chia sẻ trong bài viết trước đây , về cách tiếp cận để giữ chân khách hàng của startup. Cụ thể, có 5 bước cơ bản: 1/ Mời đúng người : Startup cần tập trung nhắm tới đúng tập khách hàng mục tiêu, là những người nhiệt tình nhất, phù hợp phù hợp với sản phẩm của mình theo từng giai đoạn và quy mô phát triển. 2/ Mời họ một cách chu đáo: Startup cần có đội ngũ sales tiếp cận khách hàng mục tiêu, nhiệt tình chu đáo kết nối khách hàng với những giá trị mà startup có thể mang tới cho họ. 3/ Đảm bảo sự hài lòng khi sử dụng: Startup luôn cần và liên tục mang tới những giá trị khiến khách hàng hài lòng tới mức họ không có lý đo thể dừng lại và dời đi. 4/ Giữ lấy họ, “chăm sóc đặc biệt” trước khi họ muốn ra đi: Startup cần có đội ngũ chăm sóc khách hàng (Customer Support - CS) tập trung chăm sóc khách hàng hiện tại, nếu nhận thấy dấu hiệu khách hàng muốn rời đi, thì cần kịp thời giữ lấy họ, tạo thêm những lý do và giá trị để họ tiếp tục ở lại với mình. 5/ Nếu họ rời đi rồi, thì cho họ thấy những điều họ đang bỏ lỡ: Startup cần đều đặn liên lạc hỏi thăm tới khách hàng cũ, đồng thời gợi nhắc họ tới những giá trị tuyệt vời mà họ đang bỏ lỡ sau khi rời đi, để đưa họ trở lại tiếp tục sử dụng sản phẩm của mình. Bên cạnh đó, chúng ta hãy cùng quay trở lại bài viết ngày đầu tháng 8 vừa qua của tôi về cách startup tiếp cận để xây dựng hiệu ứng lan truyền tự nhiên để thu hút khách hàng mới. Cụ thể, startup có thể tập trung vào tăng cường các loại hiệu ứng lan truyền dưới đây, dựa trên sự phù hợp về tính chất sản phẩm và nguồn lực cho phép của startup ở giai đoạn sớm: Hiệu ứng lan truyền cần thiết (Necessary virality): Là khi người dùng phải mời thêm nhiều người để sản phẩm mang lại giá trị cao hơn. Hiệu ứng lan truyền kế thừa ( Inheritance virality): Là khi người dùng sau khi sử dụng, giới thiệu sản phẩm cho bạn bè của họ sử dụng luôn. Hiệu ứng lan truyền qua truyền miệng ( Word-of-mouth virality): Là khi người dùng chia sẻ về trải nghiệm sử dụng sản phẩm của mình với bạn bè của mình. Để có thể tạo ra được một trong những hiệu ứng lan truyền kể trên, về cơ bản sẽ đòi hỏi chúng ta cần thiết kế sản phẩm, dịch vụ một cách chiến lược tuân theo các nguyên tắc dưới đây: Bản thân sản phẩm phải tốt, ấn tượng để người dùng hào hứng chia sẻ với bạn bè của mình. Sản phầm cần có tính kết nối cảm xúc, truyền cảm hứng, để tạo hiệu ứng tâm lý mạnh mẽ, kích hoạt được hành động cụ thể, khi được người dùng chia sẻ tới người khác. Cần có phần thưởng cụ thể dành cho người dùng để họ chia sẻ giới thiệu tới bạn bè của mình. Trên đây là một vài chia sẻ của tôi về chỉ số tăng trưởng R+K phù hợp hơn thay thế cho LTV/CAC dành cho startup ở giai đoạn sớm. Tôi tin rằng, một khi startup đạt được R+K>1, với sự tăng trưởng người dùng một cách chất lượng và tự nhiên như vậy, có thể cho thấy tiềm năng phát triển đạt được lợi nhuận bền vững cho doanh nghiệp. Hi vọng, bài viết này có thể gửi gắm những gợi ý có giá trị tham khảo dành cho các nhà sáng lập startup ở giai đoạn sớm. Yeah, chúng ta cùng just keep fighting vì điều này nhé! Previous Next

< Back The Investor: Japanese fund highlights features of desirable startups in Vietnam We are an early-stage startup investment fund, that needs many years of development together with startups to reach our goals. We believe in the founders we select to work with, in their fighting spirit, ability, and bravery to overcome any obstacles and grow in accordance with expectations. We will always fight to do our best to support the startup's development, and the results will be revealed in the coming time. P/s: Special thanks to The Investor Magazine for this interview, which allowed me to share my thoughts and messages that I have been constantly thinking about. Yeah, keep fighting!! Please read the full article and key takeaways from my interview below. Thank you so much! theinvestor.vn Japanese fund highlights features of desirable startups in Vietnam Japanese fund Genesia Ventures has invested in a number of startups in Vietnam, such as M Village, Vietcetera, Fundiin, and Selly. Hoang Thi Kim Dung, Vietnam’s country director of Genesia Ventures, said the fund is excited to invest in scalable startups and founders who, from the outset, aim to build a company that will be successful for the next 10 years. We are excited to be able to invest in scalable startups and founders who, from the outset, have a goal of building a company that will be successful for the next 10 years. We are constantly on the lookout for businesses that can create a product supply that keeps up with the expanding market demand, reaching target customers exponentially at declining marginal costs. Those startups will be able to grow faster and more profitably while maintaining sustainable growth. The founders of these scalable firms have keen minds and distinct visions for their development path to expand their startups at each stage from the very beginning. We are an early-stage startup investment fund, that needs many years of development together with startups to reach our goals. We believe in the founders we select to work with, in their fighting spirit, ability, and bravery to overcome any obstacles and grow in accordance with expectations. We will always fight to do our best to support the startup's development, and the results will be revealed in the coming time. We need startups that can thrive with a more sustainable and profitable business model and a clearer exit route than they have today, which is crucial in order to provide investors with more assurance about the potential of Vietnam's startup ecosystem. Previous Next

< Back SEO: Vai trò quan trọng và bài học xây dựng SEO bài bản khôn ngoan của Canva Vừa qua tôi có tham gia họp với đội ngũ sáng lập của một startup tại Việt Nam, với mô hình tạo doanh thu từ bán quảng cáo và thu phí người dùng theo tháng với các gói dịch vụ nâng cấp (premium plan). Nhận thức được vai trò quan trọng của SEO (tối ưu hóa công cụ tìm kiếm), tôi có đặt một vài câu hỏi về cách startup này xây dựng chiến lược SEO. Tuy nhiên, từ câu trả lời nhận được từ đội ngũ nhà sáng lập khiến tôi nhận ra được rằng, SEO vẫn chưa được nhận thức đúng tầm quan trọng của nó trong việc giúp startup ở giai đoạn sớm phát triển một cách dài hạn. Đây chính là động lực giúp tôi tìm hiểu sâu về vai trò và ví dụ nổi bật về cách startup Canva theo đuổi chiến lược tăng cường SEO cho mình, thông qua bài viết này. SEO được viết tắt từ Search Engine Optimization - Tối ưu hoá công cụ tìm kiếm, hiểu một cách đơn giản là cách giúp startup được xuất hiện ở ví trí cao trong danh sách kết quả tìm kiếm của người dùng, gia tăng được xác suất người dùng truy cập vào website của công ty, quan tâm tương tác và từ đó có thể trở thành khách hàng của startup. SEO được ưa chuộng và trở nên phổ biến vì nó hoàn toàn miễn phí. Nếu như startup chạy marketing có trả phí, thì có thể có được lead - khách hàng quan tâm tới dịch vụ, đa số đến từ trong quá trình chạy quảng cáo. Mặt khác, SEO có thể mang tới cho startup những organic lead - khách hàng quan tâm một cách tự nhiên, miễn phí và mọi lúc. Hiện nay, công cụ tìm kiếm SEO và các thuật toán của chúng đã trở nên tinh vi, phức tạp hơn rất nhiều và do đó, có chiến lược xây dựng SEO từng áp dụng cách đây nhiều năm trước, có thể không còn hiệu quả ngày nay. Ví dụ, chỉ tính riêng vào năm 2020, Google đã chạy hơn 600,000 thử nghiệm, can thiệp vào thuật toán tìm kiếm của mình. Từ các thử nghiệm đó, đã dẫn đến hơn 4,500 thay đổi đối với tính năng công cụ tìm kiếm. Tất cả những thay đổi này đòi hỏi các công ty khởi nghiệp, phải linh hoạt điều chỉnh chiến lược SEO của mình. Tuy nhiên có lẽ có một startup, đã trở thành một ví dụ kinh điển về cách xây dựng SEO một cách bền bỉ và hiệu quả, vẫn luôn mang lại những bài học có giá trị tham khảo quan trọng cho các startup ở giai đoạn sớm khác. Đó là Canva. Đây là startup cung cấp phần mềm thiết kế đồ họa online giúp người dùng có thể hiện thực hóa các ý tưởng thiết kế mà không cần các phần mềm chuyên dụng phức tạp. Canva được thành lập vào năm 2012, đạt được định giá hơn 1 tỉ USD vào năm 2015, và tới nay được định giá hơn 40 tỉ USD vào vòng gọi vốn gần nhất khi startup này đã gọi được 200 triệu USD vào tháng 9 năm 2021. Tính tới thời điểm tháng 10 năm 2022, Canva đã có hơn 100 triệu người dùng thường xuyên mỗi tháng từ hơn 190 quốc gia. Trong đó theo báo cáo cuối năm 2021, startup này có 67% người dùng trả phí cho phiên bản nâng cấp của mình. Để làm được như vậy, tất nhiên ngoài sản phẩm ưu việt, giải quyết JTBD - công việc thiết kế cần hoàn thành của người dùng, startup này đã cho thấy mình là bậc thầy trong việc tối ưu kết quả tìm kiếm. Hiện nay, Canva có hơn 365 triệu lượt truy cập website hàng tháng, với hơn 4 triệu backlink - là liên kết được trả về từ các website, diễn đàn, blog và các mạng xã hội tới trang web này. Đã có rất nhiều bài viết phân tích chi tiết về những cách Canva đã thành công trong việc xây dựng SEO vượt trội cho startup của mình. Trong đó, tôi thấy có 2 Key success factors - là thành tố quan trọng nhất cho điều này. Đầu tiên, đó là Canva đã nhận ra được sức mạnh của content thông qua những bài blog của mình, không chỉ là phương tiện để kép nhiều lượt truy cập về cho website, mà còn là nguồn nội dung đào tạo huấn luyện người dùng sử dụng công cụ thiết kế của Canva, cũng như còn là công cụ để tạo ra được nhiều lead là những người dùng quan tâm tới sản phẩm của Canva thực sự. Do đó, Canva đã đầu tư phát triển đội ngũ làm content, tập trung vào 2 loại hình nội dung chính là nội dung có nhiều từ chia khoá tìm kiếm (ví dụ như: cách thiết kế namecard độc đáo, cách thiết kế ảnh nền cho Zoom), và nội dung quảng bá sản phẩm tính năng mới của Canva. Tiếp theo, từ những ngày đầu tiên, Canva đã có chiến lược bài bản khôn ngoan trong việc gia tăng liên kiết backlink trả về cho website của mình. Cụ thể là sau khi Canva sản xuất xong content của mình, họ sẽ có đội ngũ gọi là SEO Outreach Specialist, chuyên tiếp cận các nhà báo, nhà sáng tạo nội dung uy tín, để ngỏ lời mời họ đăng link của content đó đính kèm trên bài viết hay nội dung của họ tạo ra. Đây là chính là cách họ tạo ra được nhiều Backlink, là các liên kết được trả về từ các website, diễn đàn, blog và các mạng xã hội tới trang web của Canva. Cũng từ đó, đã giúp họ gia tăng được độ uy tín, thứ hạng kết quả tìm kiếm cho website của mình. Trên đây là những chia sẻ của tôi về vai trò quan trọng của SEO trong việc liên tục kéo được người dùng quan tâm tới sản phẩm của startup ở giai đoạn sớm. Tuy nhiên không có con đường nào tắt nào cả cho dù là với những chiến lược không ngoan hiệu quả nhất. Canva cũng không phải là ngoại lệ. Họ cũng mất hơn 10 năm bền bỉ nỗ lực từ những ngày đầu với chiến lược SEO kể trên của mình để có được vị trí cao trong kết quả tìm kiếm và lượng truy cập khủng như hiện nay. Hi vọng đây sẽ là nguồn cảm hứng, động lực giúp các startup Việt chúng ta có sự đầu tư đúng đắn và sự bền bỉ cần thiết thực thi chiến lược SEO của mình nhé! Keep fighting!!! Previous Next

< Back AQ: Suy nghĩ về khả năng vượt lên mọi thách thức trong cuộc sống cá nhân và startup Ngay trong giữa kỳ nghỉ Tết âm lịch vừa qua, một nhà sáng lập startup tại Việt Nam chúng tôi đầu tư, đã gửi tôi những hình ảnh mình đang hoạt động tại nước ngoài, khi đang xúc tiến kế hoạch mở rộng kinh doanh tới thêm một thị trường mới bên cạnh thị trường chính là Việt Nam. Tôi rất bất ngờ và ấn tượng về hình ảnh một nhà sáng lập & CEO, mà đáng lẽ ra lúc đó anh đang phải ở bên gia đình, tận hưởng Tết xum vầy, thì anh lại đang xông pha, lặn lội ở một đất nước khác để triển khai kế hoạch mở rộng thị trường cho startup của mình. Tôi có hỏi anh lý do vì sao anh lại chọn đúng thời điểm này để đi công tác. Anh giải thích đơn giản là lúc này dù ở nước ta mùa thấp điểm vì có Tết, nhưng ở nước bạn thì không phải là Tết, nên mình vẫn cần làm cho xong việc. Thêm nữa, anh chia sẻ về quan ngại người Việt trẻ chúng ta, ngoài gặp hạn chế về rào cản ngoại ngữ là tiếng Anh, thì còn ngại đi, ngại thử thách mình ở ngước ngoài. Do đó, là một nhà sáng lập và CEO, anh muốn đi đầu, làm mẫu cho tinh thần vượt khó xông pha trong bất kỳ hoàn cảnh nào cho các nhân viên trong startup của mình. Chính những chia sẻ này từ anh, khiến tôi không ngừng đặt câu hỏi, điều gì ở các “nhà điều hành” trong mỗi cuộc đời chúng ta và trong các công ty startup, khiến họ luôn kiên trì, ý chí, kỉ luật, chịu đựng được guồng làm việc cường độ cao không có ngày nghỉ, dũng cảm đối diện với những thách thức. Và tôi đã tìm thấy câu trả lời ở AQ (Adversity Quotient) - là chỉ số vượt khó thường được tìm thấy ở những người thành công. Chỉ số càng cao thì càng cho thấy tinh thần vượt khó, dũng cảm, chăm chỉ, bền bỉ không từ bỏ để đạt được mục tiêu mong muốn của mình. Do đó, AQ được cho là chỉ số không thể thiếu trong mỗi “nhà sáng điều hành” giúp cá nhân mỗi con người chúng ta và các tổ chức mạnh mẽ hơn, tìm ra cơ hội phát triển từ trong khó khăn. Cá nhân tôi có đồng cảm sâu sắc với tinh thần AQ này của các nhà sáng lập. Vì tôi là người luôn sống vững theo phương châm “Nếu đời cho ta một quả chanh, hãy pha thành ly nước chanh thật ngon” từ trước tới nay. Cụ thể, thời nhỏ đi học, tôi bị bạn bè trêu chọc, coi thường vì hoàn cảnh gia đình và học kém tiếng Anh, thì tôi nỗ lực không ngừng trở thành người học giỏi môn này nhất lớp, thậm chí là được giải trong kỳ thi học sinh giỏi tiếng Anh cấp tỉnh khi đó. Giữ vững đà tinh thần vượt lên mọi khó khăn, tôi cũng lần lượt thi đỗ thủ khoa chuyên ngành tiếng Anh tại trường chuyên cấp 3 tại thành phố địa phương, rồi tiếp theo là thủ khoa chuyên ngành Kinh tế đối ngoại tiếng Nhật Đại học Ngoại Thương sau đó. Khi vừa mới ra trường và bắt đầu đi làm tại Nhật Bản, tôi bị đồng nghiệp coi thường năng lực, không hợp tác vì tôi vừa là người nước ngoài và là phụ nữ thấp bé, thậm chí không ai tin tôi có thể vượt qua được kỳ sát hạch đào tạo chuyên môn đầu vào. Nhờ đó, tôi đã biến những định kiến đó là động lực để cố gắng, để được lọt vào top 3 những nhân viên kinh doanh xuất sắc nhất trong khoá đào tạo năm ấy. Đặc biệt, khi tôi là người phụ nữ Việt Nam đầu tiên và duy nhất vào làm tại một quỹ tại Nhật, ở thời ban đầu tôi mới vào làm nghề đầu tư mạo hiểm, vượt qua rất nhiều sự nghi ngại về năng lực cũng như khả năng tồn tại của tôi với nghề này, tôi đã vượt lên tất cả, để chứng minh sự nghiêm túc, sự kỉ luật và bền bỉ lần lượt đạt được sự tín nghiệm của mọi người trong quỹ và trong hệ sinh thái khởi nghiệp. Nhờ đó, rất vui và hạnh phúc cho tôi khi cuối cùng tôi đã được quỹ Genesia Ventures ghi nhận những nỗ lực vượt khó này của mình, là Best Genesian trong năm 2022 vừa qua. Con người chúng ta khi đối diện với khó khăn, có người thì trốn chạy, đầu hàng, còn có người thì dũng cảm đối diện, cho thấy bản lĩnh của mình bằng việc xoay chuyển cục diện, tìm được lối ra, thậm chí là còn có thể đảo ngược từ khó khăn thành cơ hội cho mình. Đúng vậy, đó chính là tinh thần biến quả chanh chua chát thành cốc nước chanh thơm ngon bổ dưỡng. Mỗi thách thức tới, tôi coi đây là cơ hội để tôi nhân đôi nỗ lực của mình. Nếu có thất bại thì tôi sẽ thử cách làm mới hiệu quả hơn, trau dồi thêm các kỹ năng mới, từ đó thúc đẩy tôi mạnh mẽ hơn, phát triển hơn để vượt lên phía trước. Với startup, thì có lẽ mỗi ngày đều có những thách thức lớn nhỏ, khác nhau, luôn thường trực thách thức bản lĩnh của các nhà sáng lập và đội ngũ của mình. Đặc biệt là trong bối cảnh thị trường cận suy thoái, tiếp cận dòng vốn khó khăn như hiện nay, thì với startup, đây là những khó khăn chồng chất khó khăn. Tuy nhiên, tôi vẫn luôn có niềm tin mạnh mẽ rằng, điều gì không thể quật ngã chúng ta được thì sẽ khiến chúng ta mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Startup chỉ cần sống sót, vượt qua được giai đoạn thị trường có nhiều khó khăn này, thì họ sẽ là những thế hệ doanh nghiệp phát triển đi đầu bước ra từ cuộc khủng hoảng kinh tế. Như cách mà Slack, Uber, Airbnb đã từng được thành lập và phát triển trong những khó khăn của khủng hoảng tài chính hơn 10 năm về trước. Do đó, hi vọng thông qua bài Daily blog ngày hôm nay, tôi muốn gửi gắm một thông điệp - là lời cổ vũ cho dành tới mọi người, gồm các nhà sáng lập startup, các “nhà điều hành” của cuộc đời mình, và cho chính cả tôi nhiều năm về sau nữa. Đó là, chúng ta sẽ cùng cố gắng, luôn giữ vững tinh thần vượt khó mang tên AQ này, không để bất kỳ khó khăn, thử thách qua đi một cách lãng phí, khiến ta quật ngã, mà thay vào đó, sẽ biến đó thành những cơ hội để ta mạnh mẽ và phát triển hơn nhé! Keep fighting!!! Previous Next

< Back Suy nghĩ về việc gia tăng “sức mạnh” từ cuốn hộ chiếu, tới startup Việt Vừa qua tôi có một trải nghiệm làm thị thực đi Nhật công tác. Cứ ngỡ rằng, một người đã từng sinh sống, học tập và làm việc tại Nhật 8 năm, và hiện tại mỗi tháng vẫn đề đặn đóng bảo hiểm xã hội bên Nhật của tôi, sẽ không gặp khó khăn làm visa đi Nhật. Tuy nhiên, thực tế là, tôi sau khi đã phải “lăn lộn” tốn nhiều thời gian chuẩn bị hơn 10 loại giấy tờ yêu cầu khác nhau, giờ vẫn phải hồi hộp chờ đợi xem mình có thể đăng ký thành công visa hay không, cho chuyến công tác diễn ra trong hơn 2 tuần tới của tôi. Có lẽ, chính câu chuyện này của tôi, đã phản ánh một thực tế rằng hộ chiếu Việt Nam còn khá “yếu”. Điều này, đã làm tôi đau đáu suy nghĩ về những điều quan trọng giúp chúng ta trở nên “mạnh” hơn, bắt đầu từ cuốn hộ chiếu cho tới startup. "Thực tế công dân Việt Nam còn gặp rất nhiều khó khăn khi xin thị thực ra nước ngoài" là lời chia sẻ từ chính đại diện của Cục Lãnh sự - Bộ Ngoại giao Việt Nam với báo Tuổi Trẻ . Cụ thể, trong bảng xếp hạng "Chỉ số Hộ chiếu Hanley" (Hanley Passport Index) 2023, “sức mạnh” hộ chiếu Việt Nam chỉ đứng thứ 88 trong 199 quốc gia. Trong đó, người Việt Nam mang hộ chiếu phổ thông có thể nhập cảnh tại 55 điểm đến trên toàn thế giới mà không cần xin thị thực (visa) hoặc chỉ cần thị thực điện tử (e-visa) hay thị thực tại cửa khẩu. Để tham chiếu dễ dàng hơn, thì hộ chiếu Nhật Bản quyền lực nhất thế giới với 193 điểm đến được miễn thị thực. Là một người làm đầu tư khởi nghiệp, tôi luôn thấy có 2 điều đặc biệt quan trọng giúp các công ty startup có thể duy trì được lợi thế cạnh tranh. Đó là, Accessibility (Khả năng tiếp cận) và Entry Barrier (Rào cản ra nhập) . Các bạn thử hình dung trong bối cảnh hoạt động kinh tế, giao thương quốc tế, đòi hỏi việc đi lại giao lưu giữa các quốc gia, chúng ta sẽ bị thiệt thòi ra sao nếu Việt Nam bị giảm khả năng tiếp cận những việc đó, bằng những “rào cản ra nhập” với những thủ thục giấy tờ hành chính tốn thời gian và nguồn lực. Cụ thể, trong lúc tôi phải dành hàng tiếng thời gian đi lại chuẩn bị hơn 10 loại giấy tờ khác nhau, cũng như tốn một khoản tiền không nhỏ để nộp hồ sơ đăng ký visa, mà cũng không đảm bảo tôi có thể nhận được chấp thuận, đặc biệt là kịp thời gian trước chuyến bay công tác của tôi, thì ở những quốc gia khác, những người công dân tại đó không cần phải làm gì khó khăn mà cũng có thể dễ dàng đặt chân lên đất nước họ đi tới. Xét về “lợi thế cạnh tranh”, thì về mặt này chúng ta đã gặp bất lợi và thua thiệt rất nhiều. Để gia tăng sức mạnh của cuốn hộ chiếu Việt Nam, chúng ta cần có được 3 điều cơ bản và quan trọng dưới đây: 1/ Sự uy tín, tuân thủ pháp luật. Chúng ta cần giải quyết hai điểm tiêu cực chủ yếu khi người Việt Nam ra nước ngoài, có nhiều trường hợp là vi phạm pháp luật ở nước sở tại và sử dụng giấy tờ không hợp lệ hoặc bị làm giả. Điều này đòi hỏi mỗi người Việt Nam chúng ta cần giữ hình ảnh uy tín như là một “đại sứ du lịch” của mình mỗi khi ra nước ngoài. 2/ Sự thuyết phục từ “quyền lực mềm”. Đây là năng lực giúp chúng ta đạt được mong muốn thông qua sự thuyết phục, sức hấp dẫn mà không phải qua các hình thức cưỡng chế hay dụ dỗ. Sức mạnh của “quyền lực mềm” được đo dựa trên tính phổ biến của thương hiệu quốc gia đó; Ảnh hưởng tổng thể của quốc gia, Danh tiếng tổng thể của quốc gia, Hiệu suất trên 7 trụ cột của quyền lực mềm (kinh doanh, thương mại, quản trị, quan hệ quốc tế, văn hóa và di sản, truyền thông và báo chí, giáo dục và khoa học, con người và giá trị). 3/ Phát triển kinh tế . Có thể thấy các nước có visa quyền lực nhất cũng đa số là các nước giàu nhất, có nhiều công ty đa quốc gia (ngoại trừ Trung Quốc). Những đất nước này có mức độ đầu tư trực tiếp ra nước ngoài càng cao, là tiền đề tạo cơ hội để công dân các quốc gia này được tự do đi lại càng lớn tới nhiều đất nước có hoạt động thương mại với họ hơn. Nếu được phép so sánh, tôi tin Việt Nam chúng ta cũng giống như một công ty startup trẻ với nhiều tiềm năng phát triển vượt bậc trong khu vực và trên thế giới. Chúng ta có rất nhiều lợi thế để tiếp tục phát triển mở rộng hơn nữa: dân số trẻ đông đảo trong độ tuổi lao động, cần cù trong lao động và sáng tạo phát triển trong công nghệ kỹ thuật, quyết tâm phát triển mạnh mẽ, cùng với nhiều chính sách cởi mở tiến bộ từ chính phủ. Mong muốn gia tăng sức mạnh của chúng ta, đều sẽ cần những chiến lược và hành động thực thi đúng đắn từ trên xuống dưới. Là công dân, mỗi cá nhân chúng ta có thể bắt đầu từ những hành động nhỏ nhất trong khả năng của mình, từ việc tuân thủ pháp luật, giữ uy tín hình ảnh, tới việc chăm chỉ tích cực tham gia góp phát triển kinh tế của địa phương và đất nước. Tương tự, các công ty startup cũng vậy. Để phát triển, là một hành trình cần sự quyết tâm mạnh mẽ, sự tập trung và lao động chăm chỉ, sự uy tín gây dựng niềm tin với các bên đối tác. Để từ đó có thể dần dần xây dựng được sự ảnh hưởng, thương hiệu trên thị trường, thu hút được nhân tài và gặt hái những thành tựu kinh doanh của startup. Từ câu chuyện cuốn hộ chiếu, tới liên tưởng về startup, tôi tin rằng, dù chúng ta có thể xuất phát điểm không cao, nhưng chỉ cần chúng ta luôn có tinh thần vượt khó AQ, có mong muốn phát triển hơn có vị thế với tầm ảnh hưởng lớn hơn, và sự quyết tâm lao động chăm chỉ thực hiện những mong muốn này, chúng ta sẽ ngày càng mạnh mẽ hơn từ quy mô nhỏ của startup, tới rộng lớn hơn là quốc gia. Yeah, chúng ta cùng keep fighting cho điều này nhé!! Previous Next

< Back Bài toán Đồng sáng lập #3: 5 lý do thường tìm thấy trong các mối quan hệ căng thẳng giữa các đồng sáng lập tại startup Đặt trong một guồng quay làm việc nhiều áp lực về thời gian, nhiều hạn chế về nguồn lực, cùng với rất nhiều tranh luận mỗi ngày, tưởng chừng như không bao giờ kết thúc tại startup, khiến mối quan hệ giữa các đồng sáng lập lại càng bị thử thách hơn bao giờ hết. Chúng ta hiểu được rằng chọn được đồng sáng lập mới chỉ là bước đầu, tiếp theo là cần nuôi dưỡng mối quan hệ này bền vững nhất. Trong quá trình đó, mối quan hệ giữa các đồng sáng lập chắc chắn sẽ gặp nhiều ma xát dẫn đến căng thẳng. Để có thể nhanh chóng kịp thời xử lý căng thẳng leo thang, điều quan trọng là chúng ta cần đủ cởi mở để chấp nhận và ngồi xuống phân tích các nguyên nhân. Trong bài Daily Catchup hôm nay, tôi xin được chia sẻ 5 nguyên nhân chính thường tìm thấy trong các mối quan hệ đồng sáng lập căng thẳng. 1/Phân chia quyền lực Nguyên nhân đầu tiên đến từ vấn đề phân chia quyền lực giữa các đồng sáng lập tại startup. Đây được coi là một trong những nguyên nhân lớn nhất gây ra việc căng thẳng giữa các đồng sáng lập - khi mà câu hỏi “Ai quan trọng hơn?, Ai cần ai nhiều hơn?” liên tục được đặt ra. Cụ thể, ai là người ra quyết định cuối cùng trong công ty? Từ đó, xác định địa vị của họ cũng như mức lương thưởng, cổ phần họ nhận được. Nếu việc này không được xác lập một cách công bằng, và thuyết phục thì sẽ là nguyên nhân rất lớn gây ra sự bức xúc, từ đó là dẫn đến tâm lý “đối kháng", với xu hướng hạ thấp đối phương để nâng cao bản thân, để duy trì củng cố quyền lực và quyền kiểm soát của họ tại công ty. 2/ Thiếu sự quan tâm và giao tiếp Tiếp theo, đó là việc thiếu quan tâm và giao tiếp kết nối nữa các đồng sáng lập tại startup. Bản chất của vấn đề này, đó là những người đồng sáng lập muốn cảm thấy rằng họ quan trọng và được quan tâm. Những dấu hiệu như, một trong những đồng sáng lập cảm thấy mình bị “loại trừ” trong một công ty có nhiều đồng sáng lập, những ý kiến của mình không được lắng nghe bởi những người khác. Theo thời gian, khi công ty đối mặt với áp lực tăng trưởng, mở rộng nhân sự và quy mô hoạt động, các nhà đồng sáng lập dễ bị cuốn vào khối lượng công việc khổng lồ với nhịp công việc bận rộn, mà quên dành thời gian cho nhau, để thực sự quan tâm, kiên nhẫn chia sẻ và lắng nghe từ nhau. Từ đó, theo thời gian điều này tạo ra sự xa cách, khoảng cách giữa họ ngày càng lớn hơn. 3/ Thiếu sự tôn trọng và công nhận Bên cạnh đó, là việc các nhà đồng sáng lập cảm thấy mình không được tôn trọng và công nhận tại startup. Những câu hỏi xoay quanh vấn đề này, thường trực trong mỗi căng thẳng giữa các đồng sáng lập, có lẽ là: “Tôi có được coi trọng tại công ty này không? Tôi làm việc chăm chỉ từ những ngày đầu tiên như vậy, nhưng những đóng góp của tôi có được ghi nhận và đánh giá cao không? Bạn có đang nhận hết công lao về mình không?”. Bản thân tôi, cũng đã từng ít nhiều tò mò về cảm giác của những đồng sáng lập còn lại, khi thấy báo chí đưa tin nhiều về startup của mình. Khi đó, một trong số những người đồng sáng lập sẽ có thể nhận được nhiều hoặc thậm chí là tất cả sự chú ý của truyền thông, trong khi những người còn lại thì không hoặc ít xuất hiện. Mặt khác, về bản chất, trong chính startup và giữa những đồng sáng lập nếu không có sự chân thành ghi nhận sự đóng góp của nhau, thì sớm hay muộn cũng sẽ có những xung đột, bất mãn xuất hiện giữa họ. 4/ Vai trò của các đồng sáng lập chưa rõ ràng Nguyên nhân tiếp theo nữa là việc phân chia vai trò của các đồng sáng lập không rõ ràng tại startup. Một trong những dấu hiệu cơ bản thường thấy, giữa những đồng sáng lập hay rơi vào tình cảnh lúc nào cũng phải đấu tranh về mọi thứ trong startup, điều đó có nghĩa là vai trò cá nhân của họ không đủ rõ ràng. Việc này có thể dẫn đến, tất cả những nguyên nhân kể trên - khi đó có người làm ít hoặc không, có người ôm hết làm mãi không hết việc, có người quá bận rộn, có người “nhàn cư vi bất thiện", có người bất mãn, có người thấy mình không được coi trọng, có người không còn cảm thấy giá trị tồn tại của mình tại công ty. 5/ Chênh lệch năng lực Cuối cùng, sau một thời gian làm việc với nhau, các đồng sáng lập nhận ra năng lực của đối phương chưa đủ, từ đó gây ra sự thất vọng, đổ vỡ niềm tin với nhau. Ở những ngày đầu tiên đồng hành gây dựng startup, có thể các đồng sáng lập chỉ tìm thấy và chọn nhau vì có chung tầm nhìn, lý tưởng, mục tiêu sáng lập startup, nhưng theo thời gian, những điều đó là chưa đủ. Họ cần ở đồng sáng lập của mình, có bộ năng lực bổ khuyết lẫn nhau, khả năng nhanh nhạy giải quyết vấn đề, và tư duy học tập nhanh chóng các bộ kỹ năng cần thiết của mình để đưa startup cất cánh. Đặc biệt là khi startup phát triển hơn một chút, đội ngũ được mở rộng, nhiều nhân viên mới được tuyển vào cũng nhận thấy đồng sáng lập không đủ giỏi và thuyết phục để họ lắng nghe, và làm việc cùng, thì sẽ khiến mọi thứ trở trên rất “nhạy cảm” cho sự căng thẳng leo thang. Tôi sẽ chia sẻ thêm trong bài Daily Catchup tiếp theo về đề tài khó mà quan trọng này. Trên đây là 5 lý do quan trọng thường tìm thấy trong các mối quan hệ căng thẳng của các đồng sáng lập tại startup. Đọc đến đây, các nhà sáng lập có tìm thấy mình trong những lý do này không? Nếu có, thì hi vọng mọi người có thể có những hành động thay đổi kịp thời để gìn giữ mối quan hệ tin tưởng ban đầu giữa các đồng sáng lập của mình nhé! Yeah, Keep fighting!! Previous Next

< Back Lý do đằng sau 9 bài viết về bài toán Distribution dành cho startup ở giai đoạn sớm Xin chào các bạn! Mới đây, có bạn đọc hỏi tôi điều gì đã là động lực mạnh mẽ để thôi thúc tôi bền bỉ viết chia sẻ 9 bài viết xoay quanh về bài toán Distribution của startup đến vậy? Thực sự, có thể nói động lực này nó mạnh mẽ tới mức “ám ảnh” tôi cả trong mọi suy nghĩ, thậm chí trong cả giấc ngủ trong những ngày vừa qua, nó thôi thúc tôi phải làm sao tìm ra thật nhiều lời giải cho bài toán này một cách ý nghĩa. Vậy đâu là những lý do khiến tôi có động lực không mệt mỏi này? Tôi xin phép được viết chia sẻ về điều này trong bài Daily Blog hôm nay nhé! Những ngày đầu tháng 7 vừa qua, tôi được gặp một đội ngũ startup ở giai đoạn sớm, với tầm nhìn phát triển sản phẩm vô cùng tuyệt vời. Họ đã dành nhiều thời gian và nguồn lực tập trung phát triển bộ sản phẩm phải nói là rất có chiều sâu, và tôi có thể nhìn ra được tiềm năng của những sản phẩm được phát triển đó. Nhưng khi họ chia sẻ về chiến lược đi vào thị trường để thu hút những khách hàng đầu tiên sử dụng, bằng chiến lược truyền thông tốn kém so với nguồn lực hiện có của startup, cùng với câu hỏi còn bỏ ngỏ về tính hiệu quả thực sự của những chiến lược này, trong việc thu hút đúng tập khách hàng mục tiêu cần thiết cho startup đó tìm thấy được PMF - sản phẩm phù hợp với thị trường ở giai đoạn đầu. Nhận thấy không chỉ là vấn đề của riêng startup đó, mà có nhiều startup khác cũng gặp phải. Có lẽ vẫn có nhiều startup, có tư duy giống như nhiều doanh nghiệp truyền thống khác, là mỗi khi có sản phẩm trong tay, làm sao để bán được sản phẩm đó thì điều đầu tiên nghĩ tới là cần chạy quảng cáo tiếp thị. Nhưng với startup ở giai đoạn sớm cần có những chiến lược phân phối rất khác. Peter Thiel - nhà sáng lập của PayPal và quỹ đầu tư Founders Fund, đã từng có câu nói nổi tiếng: “Most businesses actually get zero distribution channels to work. Poor distribution — not product — is the number one cause of failure.” Điều này cho thấy sự thật khốc liệt, nan giải đến từ bài toán Distribution, có thể đánh gục bất kì một startup nào. Mặt khác, trong cuốn sách nổi tiếng The Lean Startup , tác giả có đề cập tới quy tắc 50:50, cho thấy vai trò quan trọng ngang nhau của mục tiêu phát triển sản phẩm và phân phối sản phẩm đó. Tuy nhiên, thực tế bấy lâu nay Distribution thường bị bỏ quên hoặc đánh giá thấp so với việc phát triển sản phẩm. Nhưng có một sự thật thú vị là, khi phải lựa chọn giữa Product và Distribution, với các nhà sáng lập lần đầu khởi nghiệp sẽ thường chọn Product - sản phẩm. Còn với những nhà sáng lập “lão làng” với nhiều kinh nghiệm khởi nghiệp trước đó sẽ lựa chọn Distribution. Thực tế, lợi thế về sản phẩm thường khó duy trì được lâu, vì sản phẩm, đặc biệt là phần mềm, thường dễ bị sao chép bởi đối thủ sau đó. Trong khi đó, một khi startup có thể xây dựng được lợi thế Distribution - phân phối cho mình, lợi thế này mạnh và khác biệt tới mức khó có thể bị “commoditize” – phổ thông hoá, khi có thể dễ dàng bị đối thủ sao chép. Mặt khác, trong bối cảnh ra tăng tính cạnh tranh hiện thị quảng cáo trực tuyến trên các nền tảng mạng xã hội, đẩy chi phí CAC trở nên đắt đỏ hơn, hay nói cách khác là hiện tượng “lạm phát CAC”, khiến việc chạy quảng cáo của startup để thu hút khách hàng ngày càng giảm đi tính hiệu quả. Có thể nói hiện tượng “lạm phát CAC” đã đẩy chi phí thu hút khách hàng ngày càng ra tăng, thậm chí còn “ăn vào” cả biên lợi nhuận trên mỗi giao dịch của startup. Đây chính là thách thức dành cho startup ở giai đoạn đầu, với nguồn lực hữu hạn của mình, thực sự không cho phép startup theo đuổi những chiến dịch quảng cáo trả tiền một cách tốn kém mà không chắc chắn tính hiệu quả bền vững của nó. Điều này cũng đòi hỏi startup cần phải có những cách tiếp cận xây dựng chiến lược phân phối sản phẩm sắc sảo và hiệu quả hơn. Tôi đã từng chia sẻ về 5 Giá trị cốt lõi mà tôi muốn theo đổi trong bài viết trước đây , trong đó có một giá trị về sự “ám ảnh với startup” - Startup Obsession . Ở đó tôi luôn coi những thách thức của startup là thách thức của chính bản thân mình, đòi hỏi tôi cần đồng hành tìm cách vượt lên những thách thức đó cùng với startup. Startup Obsession : My obsession with helping startups address and overcome challenges drives me to go far in my VC career. It gives me energy, keeps me awake late at night, and wakes me up early in the morning to "run the marathon" with startup founders toward success. My success is only realized by the success of startups. Do đó, tôi đã không ngừng tìm kiếm những lời giải quan trọng cho bài toán phân phối dành cho các startup ở giai đoạn sớm, để có thể tham khảo và áp dụng thành công. Cuối cùng sau tất cả những nỗ lực không mệt mỏi đó, tôi đã gói ghém những lời giải này trong 9 bài viết dưới đây: Bài toán Distribution #1: Những nguyên tắc quan trọng giúp startup đi tìm lời giải cho bài toán đưa sản phẩm tới khách hàng hiệu quả (Phần 1) Bài toán Distribution #2: Những nguyên tắc quan trọng giúp startup đi tìm lời giải cho bài toán đưa sản phẩm tới khách hàng hiệu quả (Phần 2) Bài toán Distribution #3: Xây dựng chiến lược tạo nam châm hút lead cho startup ở giai đoạn sớm Bài toán Distribution #4: Chia sẻ về bài học tối ưu tỉ lệ conversion dành cho startup ở giai đoạn sớm Bài toán Distribution #5: Những “cái bẫy” thường gặp trong quá trình phân phối sản phẩm của startup ở giai đoạn sớm Bài toán Distribution #6: Đi tìm Distribution Market Fit cho startup ở giai đoạn sớm, nhìn từ case Figma Bài toán Distribution #7: Bài học về The Power Law of Distribution dành cho startup trước và sau khi đạt được PMF, nhìn từ case BuyMed Bài toán Distribution #8: Chiến lược xây dựng Sales Flywheel hiệu quả vượt trội, nhìn từ case HubSpot, Kamereo và M Village Bài toán Distribution #9: Hiện tượng “lạm phát CAC” và chiến lược phân phối “chống lạm phát” dành cho startup ở giai đoạn sớm, nhìn từ case Fundiin và Rootopia Trên đây là những chia sẻ của tôi về lý do đằng sau 9 bài viết về Bài toán Phân phối sản phẩm hiệu quả của startup ở giai đoạn sớm, là những lời giải quan trọng sau những ngày đau đáu tìm kiếm của tôi với các startup mình đồng hành. Hi vọng những chia sẻ này của tôi có ý nghĩa tham khảo với các nhà sáng lập startup tại Việt Nam nhé! Yeah, chúng ta hãy cùng just keep fighting đi giải từng bài toán quan trọng của startup mình nhé!! Previous Next

< Back Suy nghĩ về sức mạnh của 10 năm Vừa qua trong dịp trở về quê chúc tết họ hàng gia đình của tôi tại ngoại thành Hà Nội, tôi có dịp được ngồi xuống lắng nghe ông bà kể chuyện về ngày xưa. Ông bà kể về những khó khăn về kinh tế trong và hậu chiến tranh của thập niên những năm 1970s. Rồi ông bà kể tiếp về những năm kinh tế chưa mở cửa của chế độ “tem phiếu” của thập kỉ sau đó, sự khó khăn càng ra tăng của một gia đình đông con có nhiều miệng ăn. Thực sự ở thế hệ của tôi trong cuộc sống hiện đại ngày nay, khó có thể hình dung ra được hết những vất vả khó khăn đó của thế hệ ông bà đi trước. Và có lẽ ở thời đó, trong áp lực cuộc sống kinh tế khó khăn, chắc ông bà cũng khó có thể hình dung được cuộc sống đã tiến bộ phát triển đến nhường nào theo thời gian tới nay. Tôi cũng quay sang quan sát các cháu của tôi, các bé được sinh ra từ những năm 2000s. Cuộc sống của các em ấy cũng thật khác với tôi hơn 20 năm về trước. Ngày đó, mua được một cái máy cat-sét để học tiếng Anh là niềm sung sướng của tôi. Ngày nay, nhìn thấy các em dùng điện thoại thông minh, mở ứng dụng học tiếng Anh ra, từ luyện tập nghe nói có công nghệ AI sửa phát âm tới học tiếng Anh trực tuyến có giáo viên tương tác từ xa. Không dừng lại ở đó, ngày đó, hình thức giải trí của thế hệ chúng tôi cũng rất khác. Tôi cùng với các bạn trong lớp, cùng xóm vui vẻ với chơi nhảy dây, bắn bi. Thì ngày nay, các em không rời xa màn hình Smart Tivi - không phải là để xem Tivi bình thường đâu - mà là xem Tiktok. Tôi còn nhớ mới cách đây 3 năm, trước dịch tôi được về ăn tết, thăm họ hàng, khi đó còn thấy các bé mải xem nội dung Youtube cũng trên màn hình Smart Tivi đó , nay các em đã hoàn toàn chuyển sang xem Tiktok rồi. Thế đó, mỗi chuyến trở về thăm quê của tôi như là "một chuyến du hành thời gian vậy", trong cả nửa thế kỷ cùng với nhiều thế hệ, nhiều sự thay đổi phát triển thú vị như vậy đó. Chính những trải nghiệm này, đã giúp tôi suy nghĩ sâu sắc hơn về sức mạnh của thời gian, mà cụ thể hơn là sức mạnh của từng thập kỉ cho sự thay đổi và phát triển. Vì mỗi một thập kỉ có sức mạnh khủng khiếp trong việc tạo ra những tác động thay đổi từ công nghệ, tới cách chúng ta sống, chúng ta tương tác với nhau trong xã hội. Iphone cũng cần đúng 10 năm từ 2007 cho ra chiếc Iphone đời đầu tiên, cho tới 2017 để Iphone thay đổi hoàn toàn cách chúng ta sống và tương tác, ở cách mà hầu hết mọi người chúng ta đều sử dụng điện thoại thông minh, có kết nối Internet, với hàng kho ứng dụng tiện lợi trong đó. Hay như Facebook cũng cần đúng 10 năm từ 2004 cho ra phiên bản đầu tiên, tới 2015 Facebook đạt được 1 tỉ người dùng mỗi ngày (trong đó có bố mẹ và các bác của tôi cũng được ứng dụng mạng xã hội này thuyết phục để có tài khoản Facebook của riêng mình). Grab cũng vậy, siêu ứng dụng bắt đầu từ dịch vụ kết nối gọi xe công nghệ này cũng chỉ mất 10 năm từ ngày thành lập năm 2012, tới nay để trở thành dịch vụ có mặt tại 8 nước trong Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, hoàn thành 10 triệu giao dịch mỗi ngày, mang lại sự tiện lợi cho di chuyển, mua sắm, ăn uống trong cuộc sống của chúng ta. Momo cũng mất 10 năm từ ngày thành lập năm 2007 tới 2017, để có được 8 triệu người dùng tại Việt Nam, thuyết phục các ngân hàng và các đối tác để tạo nên hệ sinh thái thanh toán số dẫn đầu Việt Nam. Chính những ví dụ về Iphone, Facebook, Grab, và Momo đề cập ở trên, làm tôi có sự lạc quan và niềm tin vào sức mạnh của thời gian. Những thí nghiệm nghiên cứu, những dòng code, những em học sinh, những công ty startup nhỏ bé hiện nay cũng có thể thành một điều gì đó lớn lao tạo ảnh hưởng lớn tới cuộc sống của chúng ta trong 10 năm tới. 10 năm cho chúng ta đủ thời gian và không gian để sẵn sàng, để phát triển công nghệ, tập hợp các nguồn lực, trau đồi các kỹ năng, và tích luỹ kinh nghiệm trí tuệ cần thiết để tạo ra những điều lớn lao có ý nghĩa. Là nhà đầu tư khởi nghiệp, tôi cũng mang trong mình tầm nhìn của thập kỉ, vì tôi cũng tin rằng, 10 năm sẽ là khoảng thời gian cần thiết để xây dựng từ một startup non trẻ thành một doanh nghiệp lớn vững mạnh, mang lại những dịch vụ, là “cơ sở hạ tầng” không thể thiếu cho cuộc sống của chúng ta. Do đó, tôi cũng thường xuyên đặt câu hỏi cho chính mình và những người xung quanh, hình dung và tưởng tượng về cuộc sống của chúng ta trong 10 năm tới. Từ đây sẽ giúp tôi tìm ra những cơ hội đầu tư startup mới, tìm ra những sản phẩm dịch vụ mới, dù có thể chưa phổ biến hiện nay, nhưng sẽ trở thành “điều bình thường cần có” trong 10 năm tới. Để kết thúc bài viết Daily Catchup ngày hôm nay, tôi muốn gửi tới các bạn 2 câu hỏi này, rất mong trong dịp Catchup tới giữa chúng ta, mình có thể cùng chia sẻ và thảo luận tiếp về đề tài này nhé! Đó là, “Bạn hình dung và kỳ vọng 10 năm tới của chúng ta sẽ thế nào? Bạn đang chuẩn bị như thế nào cho tương lai 10 năm tới đó? “ Previous Next

< Back Bài toán Distribution #5: Những “cái bẫy” thường gặp trong quá trình phân phối sản phẩm của startup ở giai đoạn sớm Xin chào các bạn!! Gần đây, có thể nói là tôi bị obsessed - ám ảnh với việc đi tìm lời giải cho bài toán Phân phối hiệu quả sản phẩm dịch vụ cho startup. Tới mức, tôi đã lục tìm lại tất cả những bài viết có liên quan ít nhiều, từ gián tiếp tới trực tiếp tới đề tài này để đọc lại và tổng hợp những bài học quan trọng. Trong đó, nổi bật nhất là những “cái bẫy” - là những sai lầm mà startup thường gặp phải khi tìm cách phân phối đưa sản phẩm tới khách hàng của mình. Do đó, trong bài Daily Blog hôm nay, tôi xin phép được tiếp nối chuỗi bài viết trong series về Bài toán Distribution, bằng việc tổng hợp những “cái bẫy” này trong quá trình phân phối sản phẩm của startup ở giai đoạn sớm nhé! 1/ Cái bẫy “Thấy ai cũng mời vào nhà” của startup : Đặc điểm điển hình của việc này chính là startup ở giai đoạn sớm, sa đà vào chạy quảng cáo để có lead - khách hàng tiềm năng, và cố gắng bằng mọi cách để chuyển đổi lead đó sang khách hàng của mình, mặc dù khách hàng đó có thể chưa thực sự phù hợp với sản phẩm của startup tại thời điểm đó. Tôi đã từng chứng kiến nhiều startup ở giai đoạn sớm, vì đã lỡ mời rất nhiều người không phù hợp vào trải nghiệm sản phẩm ban đầu của mình, nên để cứu chữa việc khách hàng rời bỏ nền tảng quá nhiều, cuối cùng startup đành phải loay hoay điều chỉnh sản phẩm để phù hợp với nhiều người với nhiều nhu cầu khác nhau. Điều này khiến sản phẩm bị trở nên nửa vời, không thực sự phù hợp với ai cả, không nổi bật khác biệt thực sự so với các đối thủ khác trên thị trường. 2/ Cái bẫy “Cho kẹo" khách hàng để khuyến khích họ sử dụng sản phẩm: Hành động “cho kẹo" này được thể hiện rõ nhất, thông qua hình thức khuyến mại, giảm giá, hoặc thậm chí là miễn phí hoàn toàn sản phẩm để có được khách hàng quan tâm và sử dụng sản phẩm của mình. Đây là chiến lược thực sự nguy hiểm nếu lạm dụng khi sản phẩm chưa thực sự thuyết phục được khách hàng ở giai đoạn sớm của startup, khiến họ đến với mình để được “ăn kẹo", khi hết “kẹo” rồi thì họ sẽ ra đi không trở lại. Chiến lược này có thể giúp startup có được nhiều, rất nhiều Registered user - Khách hàng đăng kí sử dụng, nhưng đổi lại có thể là rất ít Active User - khách hàng thực tế sử dụng, và ít hơn nữa là Paying user - khách hàng thực tế trả tiền sử dụng sản phẩm. 3/ Cái bẫy “chiếc rổ thủng" vội vàng mở rộng khi sản phẩm chưa đủ chín: Cái rổ thủng là hình ảnh ẩn dụ cho việc khách hàng vào rồi lại đi ra, khi startup vội vàng scale mở rộng tập khách hàng, trong khi chưa đủ "chín". Đó là khi startup chưa tìm ra được công thức để thắng, với sản phẩm chưa đạt được PMF (sản phẩm phù hợp với thị trường), chưa tìm được mô hình tăng trưởng có thể tạo ra lợi nhuận bền vững và chưa tạo ra được quy trình vận hành có thể mở rộng. Đây là “cái bẫy” mà startup dễ bị sa vào, khi đứng trước áp lực phải tăng trưởng và mở rộng nhanh nhất có thể, mà bỏ qua những sự chuẩn bị cần thiết trước đó. Điều này, sẽ gây ra sự "gẫy đổ" trong trải nghiệm khách hàng, họ không cảm thấy hài lòng với sản phẩm và dịch vụ, đồng nghĩa startup sẽ không thấy họ quay lại lần thứ hai. 4/ Cái bẫy phụ thuộc vào Paid và Viral Marketing Nhắc tới việc thu hút khách hàng, có lẽ hầu như chúng ta sẽ nghĩ tới luôn việc sẽ có những chiến dịch marketing như Paid marketing hay Viral Marketing để thu hút sự chú ý (Awareness) nhanh nhất và nhiều nhất có thể. Để từ đó có được Lead - là những khách hàng tiềm năng có nhu cầu quan tâm đến sản phẩm, tiến tới chuyển đổi sang khách hàng sử dụng và trả tiền cho sản phẩm thực sự. Nhưng có lẽ vì ai cũng nghĩ tới những hình thức chạy quảng cáo này đầu tiên, và thử nghiệm với nó, đẩy tính cạnh tranh hiển thị và chi phí lên trên các nền tảng quảng cáo, đã khiến cho chi phí thu hút được khách hàng này ngày càng trở nên đắt đỏ hơn. Cùng với đó, Viral marketing - chiến lược tạo ra sự bổ biến qua lời nói, truyền miệng trên các nền tảng xã hội. Có thể nói đây là hình thức tiếp thị rất được ưa thích vì hiệu quả lan truyền không cần phải bỏ ra chi phí quảng cáo nhiều, nhưng trên thực tế hình thức này hay thay đổi theo thị hiếu, khó nắm bắt, cần nhiều yếu tố may rủi của “thiên thời - địa lợi- nhân hoà”. Do đó, có thể nói đây là những hình thức tuy phổ biến nhưng không bền. Thay vào đó, startup sẽ cần ưu tiên những chiến lược phân phối sắc sảo có sức bền hơn nữa. 5/ Cái bẫy Low Hanging Fruit Low Hanging Fruit - là tập khách hàng dễ thu hút ban đầu với ít nguồn lực phải bỏ ra. Với startup ở giai đoạn sớm, khi chưa có đủ nguồn lực, thời gian và sản phẩm hoàn thiện để có được khách hàng lớn hơn, thì các nhà sáng lập sẽ thường nghĩ Low Hanging Fruit là tập khách hàng cần có để giúp startup có thêm dữ liệu feedback để hoàn thiện sản phẩm, có được “momentum” là khách hàng ban đầu thì sẽ dễ đi bán hàng với khách hàng tiếp theo hơn. Tuy nhiên trên thực tế, với khách hàng Low Hanging Fruit là doanh nghiệp (to B) thì họ thường là khách hàng có quy mô vừa và nhỏ, thậm chí rất nhỏ. Vì vậy hoạt động tổ chức thường linh hoạt, cởi mở chấp nhận cái mới, có thể ra quyết định nhanh, chấp nhận sử dụng sản phẩm của startup từ những ngày đầu, dù sản phẩm có thể chưa được hoàn hảo. Tuy nhiên, hoạt động kinh doanh của tập khách hàng này có đặc điểm là vẫn còn thiếu ổn định, ít nguồn lực, do đó thường chưa sẵn sàng trả tiền để sử dụng sản phẩm của bạn. Với khách hàng Low Hanging Fruit là cá nhân (to C) cũng vậy, họ dễ được thu hút, cởi mở chấp nhận thử sản phẩm mới của bạn, nhưng thường có xu hướng sử dụng là vì miễn phí, giảm giá sâu, hoặc là được tặng thưởng, hơn là ghi nhận giá trị thực sự của sản phẩm bạn. Cũng vì vậy, mà tỉ lệ gắn kết và quay lại sử dụng, trả tiền để sử dụng của tập khách hàng này, thường có xu hướng không cao nếu như startup không có “cơ chế lock-in” đặc biệt nào với họ. Có lẽ cái bẫy này cũng là lý do rất lớn vì sao chúng ta chứng kiến thực trạng startup có nhiều “registered user” - người dùng đăng ký sử dụng, tạo cảm giác “có vẻ” phát triển, có tác dụng trong ngắn hạn, nhưng thực tế số người dùng ghi nhận giá trị, sử dụng thường xuyên và trả tiền cho sản phẩm rất hạn chế. Do đó, trong dài hạn có thể khiến startup mất tập trung trong việc chuẩn bị tiếp cận phân khúc khách hàng có giá trị thực sự. Trên đây là những chia sẻ của tôi về 5 “cái bẫy” startup dễ gặp phải trong quá trình xây dựng chiến lược phân phối sản phẩm trong thị trường. Đứng trước thách thức này, đòi hỏi các nhà sáng lập startup cần tỉnh táo, cân nhắc thấu đáo lại các chiến lược phân phối của mình, dựa trên 4 nguyên tắc mà tôi đã chia sẻ trong các bài viết trước. Đó là, Nguyên tắc Who - Where - How, Nguyên tắc KAIZEN , Nguyên tắc CAC giảm dần, Nguyên tắc ưu tiên dựa trên sức bền . Yeah, chúng ta cùng just keep fighting vì điều này nhé! Previous Next

< Back Suy nghĩ về kiểm soát sự hỗn loạn cần thiết trong startup Vừa qua, một nhà sáng lập startup quỹ chúng tôi đầu tư tại Việt Nam, có chia sẻ với tôi về phong cách quản lý startup theo thuyết hỗn loạn (Chaos theory). Nhờ phong cách anh theo đuổi này, đã giúp startup anh vượt qua được giai đoạn dịch khó khăn vừa qua. Câu chuyện chia sẻ của anh khiến tôi có nhiều suy nghĩ. Nhắc đến startup nói chung, chúng ta có thể dễ dàng hình dung ra môi trường của những áp lực deadlines không tưởng, biến những nhiệm vụ không thể thành có thể, những kế hoạch kinh doanh liên tục bị điều chỉnh, đi cùng với lo lắng cạn dòng tiền luôn thường trực. Do đó, có thể nói với startup sẽ chỉ có hai tình trạng tiêu biểu: Hỗn loạn có kiểm soát, và Chỉ đơn giản là Hỗn loạn. Với các công ty startup ở giai đoạn đầu, thì có lẽ không quá khi nói có tới 90% là sự hỗn loạn và 10% còn lại là sự trật tự. Theo thời gian, công ty phát triển hơn, thì có thể sự hỗn loạn này sẽ dần được kiểm soát sốt hơn về nguồn lực và quy trình làm việc, khi đó tỉ lệ Hỗn loạn/ Trật tự có thể là 60/40 hay 40/60, nhưng sẽ khó đạt được trạng thái 100% theo trật tự, vì sẽ dẫn đến việc mọi thứ thiếu tính linh hoạt khi bị gò bó với hàng loạt các quy trình, từ đó kìm hãm sự đổi mới và phát triển. Điều này cho thấy, sự Hỗn loạn là điều không tránh khỏi, và thậm chí là cần thiết trong mỗi tổ chức. Tuy nhiên, nếu phó mặc cho sự Hỗn loạn hoành hành tự do, lây lan thiếu kiểm soát trong tổ chức thì cũng có thể là yếu tố hại chết startup. Khiến công ty hoạt động thiếu hiệu quả, tạo ra tinh thần mệt mỏi trong tổ chức. Do đó, các nhà sáng lập thông minh và bản lĩnh thì sẽ chọn cách đầu, đó là Kiểm soát sự Hỗn loạn cần thiết. Dưới đây là 3 nguyên nhân cơ bản ở nhà sáng lập tạo ra sự Hỗn loạn trong tổ chức, và từ đó là những đề xuất kiểm soát sự Hỗn loạn đó một cách có hiệu quả. Cố gắng làm mọi thứ: Khi công ty ở giai đoạn sớm, các nhà sáng lập chính là Chief Everything Officer - phải làm hầu như mọi thứ ở công ty. Tuy nhiên khi công ty mở rộng hoạt động hơn, với nhiều hoạt động liên quan phức tạp hơn, thì nhà sáng lập cần phải biết uỷ quyền cho đúng người để khiến các công việc được hoàn thành hiệu quả nhất. Thiếu sự tập trung vào mục tiêu quan trọng: Trong môi trường startup, các nhà sáng lập thường xuyên phải quay cuồng với guồng quay của nhiều sự thay đổi nhanh chóng, với rất nhiều chi tiết phải chú ý xử lý mỗi ngày. Điều này khiến họ có thể bị mất hút khỏi những mục tiêu quan trọng ban đầu của mình. Do đó, đòi hỏi các nhà sáng lập cần luôn giữ vững mục tiêu và đo lường kiểm tra tiến độ mục tiêu thường xuyên nhất, để giữ mình luôn tập trung vào những điều quan trọng nhất cho startup. Quản lý “Chạy bằng cơm” quá lâu , mà thiếu hệ thống quản lý ra quyết định hiệu quả khi công ty mở rộng hoạt động với nhiều sự phức tạp gia tăng. Dựa trên việc hiểu được bản chất của Thuyết Hỗn loạn là cần tập trung vào tính không ổn định, khó nắm bắt và dự đoán trước được, được đặt trong bối cảnh một tổ chức có nhiều sự phức tạp trong hệ thống thay đổi nhanh. Từ trong hệ thống phức tạp hỗn loạn này, chúng ta thường có thể tìm ra được các patten - mẫu lặp lại cơ bản, có sự liên kết chặt chẽ các dữ kiện với nhau, có các vòng phản hồi (feedback) liên tục trong nội bộ. Từ đây, chúng ta có thể xác định được các xu hướng hành vi, lên các biện pháp tác động tới các hành vi này, bằng các quy tắc hoạt động của tổ chức. Các quy tắc này sẽ là bộ hướng dẫn cơ bản cách mọi người làm việc, phối hợp và đưa quyết định có thể mở rộng được. Tôi luôn tin rằng, startup như một cơ thể con người chúng ta, sẽ cần cả trí tuệ và cơ bắp trưởng thành, để phát triển mạnh mẽ nhất. Điều này sẽ cần những quá trình khổ luyện trong áp lực. Và sự hỗn loạn cần thiết sẽ tạo ra môi trường khổ luyện lý tưởng cho các công ty startup. Tuy nhiên, như mọi sự tập luyện, đều cần nhịp điệu cân bằng của sự hỗn loạn và trật tự, được kiểm soát theo các tỉ lệ phù hợp theo từng năng lực và giai đoạn phát triển. Hi vọng, thông qua bài viết Daily Blog hôm nay, tôi có thể chia sẻ suy nghĩ này của mình, để gửi gắm đi thông điệp về sự hỗn loạn cần thiết, nhưng quan trọng hơn bao giờ hết là kiểm soát sự hỗn loạn đó một cách hiệu quả theo từng giai đoạn của startup. Keep fighting nhé! Previous Next

< Back Vietcetera: 5 Vietnamese Startups To Watch This Year, According To Venture Capitalists Previous Next

< Back Vietcetera: Tuổi 30 - Suy nghĩ về sự nghiệp - gia đình từ một phụ nữ làm nghề đầu tư mạo hiểm Previous Next

< Back ByTuanHuynh: Mâu thuẫn giữa các Co-founder - một góc nhìn khác Mâu thuẫn giữa các founder trong khi làm startup đã không phải chuyện hiếm gặp, nhưng lại chưa được đề cập một cách đầy đủ theo đúng tầm quan trọng của nó. Đôi khi đối thủ chưa kịp đánh mình mà trong nội bộ đã tan đàn xẻ nghé thì khó đạt được tầm nhìn hay sứ mệnh đề ra của startup. Hôm nay tôi xin phép được chia sẻ bài viết về đề tài này của em Huỳnh Minh Tuấn - đồng nghiệp của tôi tại quỹ đầu tư Genesia Ventures Việt Nam. Trong bài viết, em có chia sẻ lại một phần bài blog trước đây của tôi về vấn đề căng thẳng giữa các Co-founders trong startup, đồng thời chia sẻ case study thực tế của team Genesia Vietnam chúng tôi, trong việc giao tiếp cởi mở, thẳng thắn feedback cùng nhau hoàn thiện tiến tới mục tiêu chung mỗi ngày. Xin mời mọi người đọc đầy đủ bài viết của em Huỳnh Minh Tuấn ở theo đường LINK này nhé! Previous Next

< Back Bài toán Distribution #9: Hiện tượng “lạm phát CAC” và chiến lược phân phối “chống lạm phát” dành cho startup ở giai đoạn sớm, nhìn từ case Fundiin và Rootopia Xin chào các bạn! Sau chuỗi ngày Startup Obsession của tôi với bài toán phân phối sản phẩm dịch vụ hiệu quả tới tay khách hàng của startup, cuối cùng hôm nay chúng ta cũng tiến tới bài viết cuối cùng trong chuỗi series này. Trong bối cảnh ra tăng tính cạnh tranh hiện thị quảng cáo trực tuyến trên các nền tảng mạng xã hội, đẩy chi phí CAC trở nên đắt đỏ hơn, hay nói cách khác là hiện tượng “lạm phát CAC”, khiến việc chạy quảng cáo của startup để thu hút khách hàng ngày càng giảm đi tính hiệu quả. Dựa trên nguyên tắc CAC giảm dần trong việc xây dựng chiến lược phân phối, tôi đã tìm thấy thêm một lời giải nữa cho bài toán này, cùng với startup Fundiin và Rootopia của mình. Đây được gọi là chiến lược phân phối “chống lạm phát CAC”. Có thể nói hiện tượng “lạm phát CAC” đã đẩy chi phí thu hút khách hàng ngày càng trở nên đắt đỏ, thậm chí còn “ăn vào” cả biên lợi nhuận trên mỗi giao dịch của startup. Khiến startup dễ bị cuốn vào vòng xoay áp lực phải mở rộng để đạt được bài toán quy mô, gia tăng biên lợi nhuận, rồi tiếp tục lại bị CAC tăng ăn vào lợi nhuận của mình, rồi lại tiếp tục nỗ lực mở rộng tăng biên lợi nhuận, rồi lại bị ăn vào biên lợi nhuận bởi CAC. Đây là cái vòng luẩn quẩn, mà theo Joe Schmidt - Partner của a16z gọi là Hell’s Flywheel - vòng xoay của địa ngục. Theo anh, có 4 cách để thoát khỏi cái vòng luẩn quẩn này để win được trên thị trường: Đầu tiên là giảm chi phí vốn, rẻ hơn bất kì một đối thủ nào Hai là, giá trị trên mỗi một khách hàng tiềm năng (Expected value per lead) cao hơn bất kì một đối thủ nào. (Có thể thông qua việc tăng Conversion rate - tỉ lệ chuyển đổi thành công sang khách hàng) Ba là, cấu trúc chi phí thấp hơn đối thủ (có thể thông qua tối ưu vận hành, đạt được trạng thái Kinh tế quy mô - Economies of Scale) Cuối cùng, là có được kênh phân phối không bị “lạm phát CAC” Trong đó, cách làm thứ nhất, và thứ ba có tính đặc thù khó là triển khai được luôn với startup ở giai đoạn sớm. Mặt khác cách làm thứ 2 tôi đã đề cập trong bài viết trước đó là Bài toán Distribution #4: Chia sẻ về bài học tối ưu tỉ lệ conversion dành cho startup ở giai đoạn sớm . Nên trong khuôn khổ bài viết hôm nay, tôi xin phép được chia sẻ về một cách tiếp cận xây dựng chiến lược phân phối không “lạm phát CAC”. Đó là chuyển cách phân phối từ B2C sang B2B2C. Đây là cách startup hợp tác cùng phân phối với doanh nghiệp (Business) mà có sản phẩm dịch vụ bổ sung tương hỗ và có cùng tập khách hàng người tiêu dùng cuối (Consumer) với mình. Trong bối cảnh gia tăng cạnh tranh và “lạm phát CAC” tiếp diễn với nhiều yếu tố bất định về tính hiệu quả thu hút khách hàng, chúng ta sẽ nhận ra cách tiếp cận B2B2C này sẽ có tính ổn định, dễ đoán hơn, với chi phí CAC được “cố định” hơn khi chi phí phân phối qua đối tác doanh nghiệp sẽ được thoả thuận và thông nhất trước đó. Tuy nhiên, với startup đặc biệt là đang ở giai đoạn sớm, sẽ gặp một số thách thức ban đầu với hình thức phân phối B2B2C này. Đầu tiên là mất thời gian để có được mối quan hệ hợp tác hiệu quả với doanh nghiệp, khi startup chưa có nhiều uy tín và tiếng nói trên thị trường, để đối tác doanh nghiệp đó đủ tin tưởng startup, từ đó họ có thể ưu tiên giới thiệu sản phẩm dịch vụ tới khách hàng của họ. Đặc biệt, startup đều muốn tránh hợp tác với đối tác đã làm việc với đối thủ của mình, nhưng trong nhiều trường hợp đối tác doanh nghiệp đó vẫn cởi mở hợp tác với nhiều sản phẩm dịch vụ tới từ nhiều bên cung cấp khác nhau trong đó có startup của bạn. Do đó, dưới áp lực cạnh tranh đó, startup cần phải có sản phẩm nổi bật, và từng bước xây dựng được branding uy tín trước cả đối tác doanh nghiệp và khách hàng người dùng cuối của mình. Mặt khác, trong khi startup sử dụng hình thức phân phối B2B2C này với một vài đối tác doanh nghiệp làm “đòn bẩy” trong giai đoạn sớm của mình, nhưng theo thời gian startup sẽ cần phải tìm được playbook - công thức mở rộng tối ưu rút ngắn thời gian tiến tới hợp tác với các đối tác doanh nghiệp của mình, đồng tời tiếp tục đa dạng hoá các đối tác kênh phân phối hiệu quả cho mình, tránh phụ thuộc vào một số ít bên đối tác doanh nghiệp ban đầu. Fundiin - nền tảng mua trước trả sau thân thiện nhất với người tiêu dùng tại Việt Nam là một trong những startup quỹ chúng tôi đồng hành áp dụng thành công cách tiếp cận B2B2C này. Từ những ngày đầu tiên của mình, Fundiin đã không chọn cách đốt tiền để thu hút trực tiếp người dùng cuối (Consumer), mà nỗ lực thu hút các đối tác cửa hàng (Merchant) bằng việc giúp họ gia tăng tỉ lệ chuyển đổi đơn hàng và tăng giá trị đơn hàng, từ đó là doanh thu. Đổi lại, các đối tác cửa hàng sẽ giúp Fundiin có được giao dịch với người mua hàng của họ. Đặc biệt, Fundiin theo đuổi chiến lược tập trung thu hút đối tác cửa hàng là High value customer. Từ những đối tác cửa hàng tốt này, Fundiin có thể tiếp cận được những người mua hàng tốt - là những người có xu hướng cởi mở với dịch vụ mới, coi trọng giá trị Fundiin mang lại khi mua hàng, và có sự kỉ luật thanh toán tiền trả sau đúng hạn. Rootopia - nền tảng cho vay học đường tại Việt Nam, cũng có cách tiếp cận chiến lược B2B2C vô cùng hiệu quả ở giai đoạn sớm hiện nay. Cụ thể, Rootopia đã ưu tiên tập trung vào thu hút các đối tác cơ sở giáo dục (school) - nơi có tập học viên mục tiêu mà Rootopia muốn tiếp cận, để cung cấp dịch vụ cho vay học đường của mình. Đặc biệt, Rootopia đã nỗ lực từng bước cho thấy giá trị và sức thuyết phục của mình, trong việc startup này có được hơn 95% tổng giá trị giao dịch nên nền tảng, đến từ các các đối tác cơ sở giáo dục là đối tác High Commitment. Có thể nói đây là “đỉnh cao của sự hợp tác”, ở đó các đối tác nhà trường sẽ chịu trách nhiệm chi trả học phí trong trường hợp học viên của mình không hoàn trả hết. Có thể nói đây chính là cách tiếp cận B2B2C vô cùng chiến lược và thông minh của 2 startup Fundiin và Rootopia, trong việc vừa tiếp cận được tập khách hàng cuối của mình, đồng thời có được những đối tác phân phối tốt uy tín giúp hai startup này, một cách gián tiếp hoặc trực tiếp giảm thiểu rủi ro từ những khoản tiền ứng trước hoặc khoản vay từ nền tảng của mình. Trên đây là những chia sẻ của tôi về thách thức từ hiện tượng “lạm phát CAC” và cách vượt lên thách thức này thông qua cách tiếp cận B2B2C giúp các startup có thể phân phối sản phẩm hiệu quả tới người dùng cuối của mình ở giai đoạn sớm. Đồng thời, hi vọng những chia sẻ từ case Fundiin và Rootopia áp dụng thành công hình thức phân phối này, sẽ có nhiều giá trị tham khảo dành cho các nhà sáng lập đang đau đáu đi tìm lời giải cho bài toán phân phối sản phẩm dịch vụ của startup mình, trong bối cảnh chi phí CAC ngày càng gia tăng như hiện nay nhé! Yeah, just keep fighting!!! Previous Next

< Back Bài toán Build Team #1: Đi tìm A Player cho startup ở giai đoạn sớm Nói chuyện với nhiều nhà sáng lập startup ở giai đoạn sớm, tôi nhận ra phải đến hơn 80% chia sẻ từ họ đều có liên quan tới thách thức tuyển dụng nhân tài. Thậm chí, cũng có nhiều nhà sáng lập phải dành tới 80% quỹ thời gian của mình để tuyển dụng và làm việc liên quan tới việc xây dựng đội ngũ mạnh cho startup. Được tới thăm văn phòng và thảo luận với nhiều nhà sáng lập startup, giúp nhà đầu tư chúng tôi có thể nhanh chóng cảm nhận ra được những dấu hiệu ban đầu về sự bất ổn ở đội ngũ startup. Nếu như buổi họp của tôi tại văn phòng kéo dài, và được chứng kiến khoảnh khắc các nhân viên nhìn đồng hồ, chờ đúng giờ, họ đứng dậy vác cặp ra về, thì tôi tin đây là dấu hiệu cho thấy không ổn. Tôi không cổ vũ cho sự làm việc quá giờ và thiếu hiệu suất, nhưng tôi cũng không cổ vũ cho việc chỉ làm cho đủ giờ, đủ việc trong môi trường startup, đặc biệt là ở startup giai đoạn sớm. Vì thực tế không bao giờ biết là đủ cả, khi chưa tìm thấy PMF ở giai đoạn này của startup. Đây là dấu hiệu cho thấy nhân viên thiếu động lực làm việc và có thể là về bản chất không phù hợp với văn hoá làm việc tại startup, nơi đáng lẽ luôn đòi hỏi tinh thần lăn sả công hiến hết mình. Chắc chắn các nhà sáng lập không bao giờ mong muốn tuyển dụng người mà chỉ làm việc cho có, chờ nhận lương mỗi tháng và để rồi nuôi dưỡng văn hoá làm việc trì trệ, thiếu động lực tích cực. Thay vào đó, các nhà sáng lập giỏi của startup thành công, thường là người luôn đi tìm và chiêu mộ những nhân tài tốt và phù hợp nhất, được gọi là A player cho startup của mình. Những nhân tài hạng A này đều những đặc điểm chung. Cụ thể, họ là người đam mê với công việc vì có kết nối sâu sắc với tầm nhìn và phù hợp với văn hoá của công ty. Họ có tinh thần lăn sả và động lực làm việc lớn. Họ là người ham học hỏi để cùng phát triển với công ty, có tố chất thông minh. Họ có thể tạo ra thành quả tốt trong công việc ngoài cả mong đợi. Họ là người tư duy tích cực học hỏi từ những sai lầm của mình. Họ luôn tìm tòi những cách làm mới tốt hơn. Họ có tư duy sáng tạo, và linh hoạt để thay đổi. Nhưng sự thật, là những người hội tụ những tố chất của A player như thế này, là hiếm có khó tìm và “đắt đỏ” như vàng. Những nhân tài này luôn không thiếu những cơ hội và sự lựa chọn công việc cho mình. Do đó, chắc chắn họ phải cần lý do thật mạnh mẽ để chọn startup của bạn, mà không phải là chỗ nào khác. Tôi tin rằng, cũng tương tự như gọi vốn nhà đầu tư cho startup ở giai đoạn sớm, dù khi startup chưa có gì, từ sản phẩm tới khách hàng và doanh thu, nhưng lý do để nhà đầu tư chọn nằm nhiều nhất vẫn là ở niềm tin vào tầm nhìn, lý tưởng và năng lực phù hợp của nhà sáng lập để hiện thức hoá mục tiêu với startup của nhà sáng lập. Nhân tài A player cũng vậy, họ cũng chọn “đầu tư” năng lực, thời gian của họ vào startup, cũng vì đồng cảm được những tầm nhìn và mục tiêu đó của nhà sáng lập với startup của mình. Bên cạnh đó, vì đây là nhân tài “đắt đỏ” như vàng, có nghĩa là không đơn giản có được họ chỉ bằng tiền, mà sẽ chỉ có thể bằng rất rất nhiều tiền hoặc để họ trở thành người có thể sở hữu một phần của startup theo thời gian thông qua cơ chế ESOP (Employee Stock Ownership Plan - Kế hoạch phát hành cổ phần thuộc sở hữu của người lao động) một cách ý nghĩa nhất. Cách thứ hai này có vẻ sẽ phù hợp với startup ở giai đoạn sớm hơn, khi mà nguồn lực còn hạn hẹp, không thể theo đuổi cuộc cạnh tranh đắt đỏ về lương thưởng so với các doanh nghiệp lớn khác để có được nhân tài này. Tôi tin rằng, những nhân tài hạng A thực sự, họ có tư duy đầu tư “high risk - high reward”, rằng tìm nơi họ được thử thách biết chịu rủi ro, chịu thiệt ban đầu để có được phần thưởng lớn xứng đáng trong tương lai. Đọc đến đây có thể các nhà sáng lập sẽ nghĩ “Niềm tin vào ESOP cũng khan hiếm như vàng, giống A Player thôi?” Tôi tin rằng sự hoài nghi này về bản chất cũng nằm ở bài toán của con gà quả trứng thôi. Có nhân tài A Player tham gia đội ngũ, startup sẽ phát triển bứt phá hơn rất nhiều, từ đó giá trị doanh nghiệp tăng cao, và đương nhiên cũng kéo theo sự gia tăng gấp nhiều lần giá trị của khoản ESOP ban đầu. Tôi cũng đã biết có nhiều nhân tài A Player là nhân sự cấp cao của các startup sau series B ở Việt Nam đã nhận được những “phần thưởng” xứng đáng trị giá hàng triệu USD cho những niềm tin, quyết định chịu risk ban đầu, cũng như sự cống hiến không ngừng nghỉ tham gia xây dựng startup. Mặt khác, tâm lý của những người giỏi là muốn làm việc ở môi trường có nhiều người giỏi bằng hoặc hơn mình. Không ai giỏi thực sự mà chịu làm việc dưới người yếu kém hơn mình cả. Do đó, nhà sáng lập cũng cần phải thiết kế tổ chức hoạt động của startup một cách hợp lý hiệu quả, để khuyến khích được người giỏi có nhiều động lực được cống hiến hết mình, được phát triển và thăng tiến. Còn những người yếu kém, thiếu động lực như kể ở phần đầu bài viết không còn phù hợp thì sẽ cần bị thay thế. Sa thải là điều không ai muốn, tôi hiểu các nhà sáng lập cũng sợ đau, sợ mất mát khi nghĩ về chi phí đã bỏ ra để tuyển dụng và đào tạo nhân viên trước đó. Tuy nhiên cái giá của việc giữ lại người không phù hợp còn đắt hơn thế rất nhiều lần về lâu dài cho sự lành mạnh của tổ chức và sự phát triển của startup. Điều quan trọng là không nên khoan nhượng, không dung dưỡng cho văn hoá làm việc trì trệ, ưa thích ổn định, làm việc thiếu đam mê, làm chỉ cho có cho xong ở mức tối thiểu, chỉ nhìn đồng hồ để vác cặp ra về, đếm ngày để chờ tới lương tại startup. Nhà sáng lập cần phải gửi đi những thông điệp mạnh mẽ cùng hành động nhất quán cho điều này. Rằng startup phải xây dựng tinh thần làm việc lăn sả, môi trường làm việc tích cực của những con người có năng lực và nhiệt huyết, cùng phát triển với công ty, trở thành là những nhân tài A Player quan trọng trong startup. Trên đây là một vài suy nghĩ chia sẻ của tôi, dựa trên quan sát và những chiêm nghiệm của mình về việc đi tìm xây dựng đôi ngũ hạng A cho startup ở giai đoạn sớm. Không có cái gì dễ dàng mà có giá trị lớn cả. Để có được nhân tài A Player cũng vậy. Để xây dựng được startup phát triển bền vững cũng vậy. Quan trọng là một khi các nhà sáng lập vẫn còn luôn đau đáu về bài toán này, không ngừng tìm ra lời giải hiệu quả cho riêng tổ chức mình, thì tôi tin rằng họ sẽ ngày càng xây dựng được đội ngũ mạnh mẽ cho startup của mình. Keep fighting nhé! Previous Next

< Back Suy nghĩ về câu nói “Giao toà nhà cho M Village vận hành, tôi có thể yên tâm ngủ ngon” của chủ nhà Xin chào các bạn! Hôm nay, ngày đầu tiên của tháng 6, tôi được mời tham dự sự kiện ra mắt dịch vụ lưu trú ngắn hạn mang tên Signature by M Village ngay tại trung tâm thành phố Sài Gòn. Đầu tư và đồng hành với M Village hơn 1 năm nay, chứng kiến bản lĩnh, năng lực của đội ngũ M Village đưa công ty phát triển không ngừng, khiến tôi rất vui và tự hào. Tại sự kiện, tôi may mắn được trò chuyện với nhiều anh chị, là đối tác chủ nhà hiện tại của M Village. Và câu nói “Giao toà nhà cho M Village vận hành, tôi có thể yên tâm ngủ ngon” từ họ, khiến tôi, với góc nhìn của một nhà đầu tư khởi nghiệp, đã có nhiều suy nghĩ về lợi thế cạnh tranh và chiến lược phát triển của M Village trong dài hạn. Còn nhớ từ giữa năm 2021, M Village xuất hiện trên thị trường chỉ từ một chi nhánh nhỏ ở Võ Thị Sáu, cung cấp giải pháp nhà ở Co-living, theo hình thức lưu trú ngắn hạn và dài hạn với các căn hộ thoáng mát, sạch đẹp, được trang bị đầy đủ nội thất, với thiết kế thông minh mang tính ứng dụng cao. Trong cùng phân khúc theo giá căn hộ và nhà ở cho thuê, M Village trở nên vô cùng nổi bật, vì cung cấp một hệ sinh thái tiện ích đa dạng từ làm việc, ăn uống, không gian sinh hoạt cộng đồng, thư viện, sân vườn, nhà hàng, quán cafe, khu nướng ngoài trời, và tất cả được kết nối với nhau bằng công nghệ để mang lại trải nghiệm sống vượt trội. Bên cạnh đó, M Village đã giúp các đối tác chủ nhà “tái sinh", gia tăng giá trị mới cho các dự án nhà ở một cách ý nghĩa hơn. M Village đã cho thấy năng suất đầu tư vượt trội hơn so với các giải pháp lưu trú khác trên thị trường, khi có thể tối ưu thời gian và chi phí đầu tư ban đầu, rút ngắn thời gian thu hồi lại vốn và đồng thời đảm bảo doanh thu ổn định cho các chủ nhà. Khi đó, M Village chỉ là một startup ở giai đoạn hạt giống, còn non trẻ, chưa có nhiều nguồn lực cũng như uy tín trên thị trường. M Village đã đi lên từ xuất phát điểm thấp, khiêm tốn với mô hình kinh doanh thuê lại các căn hộ chưa được tối ưu trực tiếp từ chủ nhà theo hợp đồng cam kết dài hạn, để từ đó M Village đã dành nguồn lực của mình tập trung cải tạo lại các căn hộ đó, đưa vào vận hành cho thuê ngắn hạn và dài hạn. Đây là giai đoạn có thể nói quan trọng nhất, thử thách đội ngũ M Village không ngừng hoàn thiện, “mài dũa” sắc bén năng lực sáng tạo “tái sinh” các dự án và năng lực vận hành hiệu quả những căn hộ đó. Trong thị trường này, sẽ không có một con đường tắt nào để mở rộng ồ ạt nhanh chóng, mà tất cả đều phải đi từng bước chắc chắn, chỉn chu và tập trung. Đó cũng chính là cách M Village xây dựng Atomic Network làm hài lòng các cư dân của mình trên từng cơ sở lưu trú, cách M Village từng bước thuyết phục chủ nhà bằng năng lực tối ưu hiệu suất vận hành căn hộ của mình, đã giúp M Village có thể quay đều và mở rộng “Flywheel” (Bánh đà) của mình - Càng nhiều cư dân yêu thích và liên tục ưu trú tại M Village > M Village càng nâng cao năng lực của mình trong việc thu hút và vận hành dịch vụ lưu trú > Càng có nhiều đối tác chủ nhà muốn hợp tác đồng hành với M Village > M Village càng có thể đạt được Economies of Scale (tính kinh tế theo quy mô) để tiếp tục tối ưu được chi phí và năng suất vận hành >> M Village lại càng thu hút được cư dân và đối tác chủ nhà tham gia hơn nữa. Tôi tin rằng, đội ngũ M Village đã rất tập trung và kiên nhẫn xoay chiếc “bánh đà” trên từ những ngày đầu tiên dù với nhiều khó khăn, thách thức về nguồn lực như bao công ty startup ở giai đoạn sớm. Để rồi sau 2 năm, chính câu nói trực tiếp từ chủ nhà mà tôi nhận được hôm qua là “Giao toà nhà cho M Village vận hành, tôi có thể yên tâm ngủ ngon”, đã khẳng định “bánh đà” kể trên của M Village đã thực sự bắt đầu quay vòng một cách tích cực, giúp liên tục tạo ra nhiều lợi thế cạnh tranh và cơ hội mở rộng thị trường cho M Village. Signature by M Village chính là một trong những cơ hội như vậy. Với mô hình kinh doanh mới tập trung vào thế mạnh vận hành, đó là “Hospitality as a Service” , với nhiều tiềm năng mở rộng hiệu quả hơn về dài hạn cho M ViIlage. Ở đó, các chủ nhà sẽ tự mình đầu tư hoàn thiện các cơ sở lưu trú trong nguồn lực của mình, sau đó là tin tưởng giao M Village cung cấp dịch vụ vận hành. M Village sẽ giúp các chủ nhà trong việc đảm bảo chất lượng dịch vụ và từ đó là tối ưu được hiệu suất cho thuê trên từng cơ sở lưu trú cho họ. Trên đây là một vài suy nghĩ của tôi nhân ngày được tham gia sự kiện ra mắt Signature by M Village và được quan sát các tiềm năng của mô hình kinh doanh mới này của M Village dưới góc nhìn của một nhà đầu tư khởi nghiệp. Hi vọng, đội ngũ M Village vẫn sẽ luôn giữ vững tinh thần “Keep fighting!”, để đi từng bước chắc chắn thực thi hiệu quả, trở thành địa điểm lưu trú yêu thích để tìm đến của các cư dân và là đối tác vận hành lưu trú uy tín để tìm đến của các đối tác chủ nhà nhé! Yeah, just Keep Fighting!! P/s: Một phần chia sẻ trong bài viết này đã được đăng trên Báo Đầu Tư. Xin cám ơn quý báo vì luôn ủng hộ và chia sẻ lại những bài viết của tôi nhé! https://baodautu.vn/m-village-cua-nguyen-hai-ninh-ra-mat-dong-khach-san-lifestyle-ngay-tai-trung-tam-tphcm-d191163.html Previous Next

< Back Bài toán Core Values #2: Chia sẻ về 6 bước xây dựng giá trị cốt lõi của startup Xin chào các bạn! Đến hẹn lại lên, nối tiếp bài viết đầu tiên trong chuỗi bài viết về bài toán Core Values, hôm nay tôi xin được phép chia sẻ về các bước đi tìm giá trị cốt lõi của startup nhé! Các bạn còn nhớ “bài tập về nhà” ở phần cuối bài viết trước chứ? Hãy chắc chắn mình đã suy nghĩ về những câu hỏi đó, trước khi bắt đầu đọc bài viết Daily Catchup ngày hôm nay nhé! Đầu tiên, là bước chọn người tham gia và chia nhóm thảo luận . Với startup ở giai đoạn sớm (Early-stage startup), với các đồng sáng lập, các thành viên cốt cán tổng cộng khoảng trên dưới 10 người, thì tất cả mọi người có thể cùng tham gia vào hành trình xây dựng giá trị cốt lõi của startup mình. Với các startup ở giai đoạn muộn hơn (Later-stage startup), như tôi có đề cập một trong 6 nguyên tắc trong bài viết trước, thì sẽ cần “cập nhật” giá trị cốt lõi của startup theo từng giai đoạn “tiến hoá” phát triển cả về lượng và chất của doanh nghiệp. Trong trường hợp này, ở các giai đoạn đó thì các startup cũng đã đều đạt khoảng trên dưới 100 nhân sự, khó có thể điều phối tất cả mọi người cùng tham gia được. Do đó, startup có thể chia nhóm người tham gia theo chức vụ (nhóm sáng lập, nhóm nhân sự cấp cao, nhóm quản lý,…) hoặc theo team phòng ban bộ phận ( team Product, team Marketing, team Sales, team HR,..). Bước thứ hai, là tổ chức các buổi thảo luận mở trong các nhóm hoặc người được chọn tham gia . Mục tiêu của buổi thảo luận mở này là để mọi người cùng “brainstorm” tìm ra các giá trị quan trọng mình mong muốn có trong tổ chức. Dưới đây tôi xin phép được chia sẻ 5 câu hỏi định hướng quan trọng, giúp mọi người tập trung thảo luận hiệu quả, tránh đi lan man, để từ đó là tìm thấy những core values phù hợp nhất: Tầm nhìn và mục tiêu của startup mình là gì? Điểm mạnh của startup chúng ta nằm ở đâu? Các khách hàng, đối tác tin tưởng và kỳ vọng chúng ta ở những điều gì? Đâu là 3 điều quan trọng nhất bạn kỳ vọng có ở mỗi người chúng ta trong startup? Đâu là những giá trị và hành động cần được thực hiện một cách nhất quán tại công ty, cho dù có được ghi nhận khen thưởng hay không, cho dù lúc công ty gặp thuận lợi hay khó khăn? Từ đây chúng ta sẽ có 1 master list - là danh sách tổng hợp tất cả các câu trả lời của mọi người, để tiến tới bước thứ ba tiếp theo. Ở bước thứ ba này chúng ta sẽ phân loại sắp xếp các giá trị đó theo nhóm, dựa trên các điểm chung về đặc tính và ý nghĩa. Nếu buổi thảo luận mở ở bước một diễn ra hiệu quả thì có thể bạn sẽ có một danh sách khoảng 50 câu trả lời trong tổ chức có 10 người tham gia. Còn với tổ chức với số lượng người tham gia lớn hơn, thì số câu trả lời có thể tới 100, thậm chí còn nhiều hơn. Do đó, danh sách master list này cần được phân loại hiệu quả nhất. Bước tiếp theo, là tập trung ưu tiên lựa chọn ra trong đó 5~10 giá trị quan trọng nhất với tổ chức của mình. Hãy đảm bảo rằng, những giá trị đó đều tuyệt đối cần thiết cho việc định hình nên hành vi của mọi người trong tổ chức, và theo thời gian là định hình văn hoá, thế mạnh đặc trưng nhận diện doanh nghiệp của bạn. Bước thứ 5 là chuyển hoá những giá trị cốt lõi đó bằng những cụm từ dễ nhớ, ấn tượng và truyền cảm hứng . Tôi đặc biệt ấn tượng với cách chuyển hoá cụm từ cơ bản chung chung như “Dịch vụ chăm sóc khách hàng xuất sắc”, thành cụm từ mà đã trở thành biểu tượng của Zappos - nền tảng bán lẻ dày dép trực tuyến lớn nhất thế giới tới tận ngày nay. Đó là: “Deliver WOW Through Service” (Trực dịch: Mang tới cho khách hàng những trải nghiệm vượt xa mong đợi). Đây chính là một trong những giá trị cốt lõi quan trọng lấy khách hàng làm trung tâm, đã định hình một nhất quán văn hoá, chính sách, chiến lược, và hành động của Zappos trong hành trình chinh phục khách hàng của mình. Cụ thể, Zappos có chính sách đào tạo nhân sự mới vào ở bất kỳ vị trí nào, bằng việc để họ dành 5 tuần đầu tiên chỉ để trực điện thoại từ khách hàng để hiểu được nhu cầu thực sự của khách hàng làm tiền đề để bắt đầu chinh phục những “thượng đế” của mình. Hơn nữa, nếu khách hàng đặt mua giày trên Zappos, họ sẽ đinh ninh là mình sẽ nhận được hàng sau 3 - 7 ngày giống như nhiều bên khác, nhưng Zappos làm họ ngạc nhiên khi có thể nhận được hàng chỉ sau 1 ngày order. Không dừng ở đó, thậm chí khi khách hàng tìm mua nhưng hết hàng bán, Zappos còn sẵn sàng chỉ cho khách hàng mua sản phẩm đó ở các trang web của đối thủ, để khách hàng có thể mua được sản phẩm mà mình mong muốn. Bước cuối cùng trong hành trình thiết kế Core value này, là kiểm tra độ phù hợp của những giá trị cốt lõi đã được chọn . Giống như bất kỳ những điều quan trọng nào, sẽ cần những giai đoạn test - kiểm tra. Tuỳ theo quy mô và tốc độ triển khai trong tổ chức, mà startup có thể chọn ra mục tiêu thời gian test phù hợp với mình. Đó có thể là trong 1 tháng, 3 tháng, hoặc có thể lên tới 6 tháng. Vậy đâu là những tiêu chuẩn để test những core value đó? Dưới đây là những câu hỏi gợi ý cho bạn: Những giá trị này có đủ ấn tượng, truyền cảm hứng và đặc biệt là dễ nhớ để mọi người hưởng ứng không? Những giá trị này có định hướng mọi người ra quyết định và hành động nhất quán không? Bạn có cảm nhận được sự thay đổi tích cực của mọi người từ những giá trị cốt lõi đó không? Bạn có sẵn sàng muốn duy trì những giá trị này đi qua cả những thăng - trầm trong thập kỉ tới nữa của startup không? Trên đây là chia sẻ của tôi về 6 bước quan trọng, gợi ý startup thiết kế xây dựng giá trị cốt lõi của doanh nghiệp mình. Startup thực sự là một hành trình với rất nhiều khó khăn thách thức, trầm nhiều hơn thăng, cần tinh thần sự bền bỉ vượt khó, đặc biệt rất cần niềm tin và sức mạnh nội tại. Sẽ có những lúc các nhà sáng lập, đồng đội tại startup gặp khủng hoảng, thất bại, sa sút tinh thần, nhưng những giá trị cốt lõi của startup bạn có thể sẽ là những “điểm tựa” quan trọng giúp bạn nuôi dưỡng sức mạnh nội tại để vượt qua. Yeah, keep fighting nhé! Previous Next

< Back Profitability: Startup đối mặt với sự lựa chọn duy nhất là phải có lãi Vừa qua, điều làm tôi đặc biệt ấn tượng trong báo cáo kết quả kinh doanh cả năm 2022 của Grab đó là, cam kết Tăng tốc trở thành công ty có lãi (Accelerating path to profitability). Mục tiêu này của Grab có lẽ sẽ không còn xa nữa, với kết quả kinh doanh tích cực của năm 2022, sẽ là tiền đề giúp Grab có thể đạt được lợi nhuận sớm hơn theo kế hoạch, đó là vào quý 4 năm 2023, thay vì phải tới hết quý 2 năm 2024. Có lẽ cả Airbnb với kết quả có lãi lần đầu tiên trong lịch sử của startup này , Grab cũng đang cho thấy một bài học thực thế trong bối cảnh kinh tế suy thoái vốn như hiện nay, dành cho các founder, những người vẫn đang phân vân lựa chọn giữa lợi nhuận và tăng trưởng: Rủi ro là bất đối xứng. Nếu có lãi, bạn vẫn có thể sống để chiến đấu tiếp. Nếu bạn hết tiền, bạn sẽ chết và không còn cơ hội để tiếp tục cố gắng nữa! Đúng vậy, trong mùa đông gọi vốn với dòng tiền đầu tư khan hiếm như hiện nay, đã buộc startup ở mọi quy mô, cần phải làm chủ vận mệnh của mình, duy trì huyết mạch là dòng tiền trong công ty của mình, tránh phụ thuộc quá nhiều vào dòng tiền từ bên ngoài như từ nhà đầu tư. Để làm được như vậy, startup cần ưu tiên tăng thu - giảm chi, cụ thể là vừa ưu tiên tăng doanh thu, vừa tập trung vào tối ưu chi phí, gia tăng hiệu suất, hướng tới có lãi càng sớm càng tốt. Thực tế cũng cho thấy, những startup làm được điều này - tập trung cân bằng giữa tăng trưởng top-line và đạt được lợi nhuận bottom-line, rút cuộc lại có ưu thế hơn cả, khi họ có thể trở thành ngôi sao sáng nhất trong “màn đêm” ảm đạm của thị trường đầu tư hiện nay, giúp họ vẫn có thể tiếp tục tiếp cận được dòng vốn để bứt phá, chiếm lĩnh thị trường trong khi các đối thủ của mình thì không thể làm gì được cả. Ai bảo startup không thể cân bằng phát triển được cả top-line và bottom-line? Airbnb đã làm được. Và Grab cũng đã làm được. Cụ thể, doanh thu của Grab trong năm 2022 vừa qua đã tăng 112% đạt được 1.43 tỉ USD, với tổng giá trị giao dịch trên nền tảng tăng 24% là 19.9 tỉ USD. Bên cạnh đó, con số lỗ của công ty cho thấy được cải thiện 51% xuống còn 1.74 tỉ USD. Dưới đây là 2 lý do chính giải thích vì sao Grab đã duy trì được đà tăng tưởng về top-line đồng thời cải thiện tích cực được bottom-line. Đầu tiên là nhu cầu di chuyển của người dùng gia tăng sau đại dịch, kéo theo doanh thu ghi nhận trên nền tảng cho mảng đặt xe đã lấy lại đà hồi phục từ Q1 năm 2022 ở khắp các thị trường Grab hoạt động. Cụ thể, doanh thu mảng này đã tăng trưởng mạnh trong quý Q4 năm 2022, và tăng 78% so với năm trước đó. Cùng với đó, sự khởi sắc trong ngành du lịch cũng có tác động tích cực đến nhu cầu di chuyển với việc đưa đón sân bay tăng 244% theo năm và 14% theo quý. Thứ hai, là Grab đã hoàn thiện, khéo léo kết hợp các sản phẩm và dịch vụ trong hệ sinh thái siêu ứng dụng của mình, bao gồm đặt xe, giao đồ ăn, dịch cụ tài chính, nhằm gia tăng “stickiness and engagement” - sự kết dính của người dùng với nền tảng này, từ đó là giúp gia tăng số lượng khách hàng sử dụng theo tháng ít nhất một dịch vụ của hãng này tăng lên 33.6 triệu trong Q4 2022, từ mức 26 triệu người trong Q4 năm 2021. Đây cũng chính là lợi thế giúp Grab bắt đầu tư tự tin làm 2 việc: Gia tăng take rate lên tới 10% trên tổng giá trị giao dịch trong quý vừa qua, so với với mức 2% của Q4 năm trước đó, và Cắt giảm các chương trình incentives - khuyến mãi dành cho khách hàng và đối tác của mình xuống còn 8.2% trên tổng GMV trong quý Q4 2022, thay vì 13% trong cùng quý đó năm 2021. Chính những điều này, giúp Grab gia tăng thêm biên lợi nhuận, khiến công ty đạt được kết quả tích cực cho bottom-line, từ đó là rút ngắn đường tới điểm có lãi cho công ty. Thêm một lần nữa, Grab lại là niềm cảm hứng cho các startup chúng ta là cần tập trung vào điều quan trọng nhất, đó là cần sớm có lãi. Mùa đông gọi vốn vẫn sẽ tiếp tục kéo dài trong năm nay, chỉ có startup nào có bản lĩnh, nhanh nhạy điều chỉnh chiến lược phù hợp, tìm thấy điểm có lãi cho mình, để tự làm chủ vận mệnh của mình trước tiên, thì sẽ có cơ hội để chiến đầu tiếp. Yeah, keep fighting nhé!!! Previous Next

< Back Niềm tin quan trọng như thế nào trong đầu tư startup ở giai đoạn sớm? Tôi vẫn thường được nhận câu hỏi đâu là yếu tố quan trọng nhất trong quyết định đầu tư vào startup ở giai đoạn sớm - giai đoạn mà startup ngoài đội ngũ sáng lập ra thì hầu như chưa có gì từ sản phẩm, tới doanh thu, thậm chí là đội ngũ cốt cán. Tôi vẫn thường trả lời là con người - nằm ở đội ngũ sáng lập. Tuy nhiên yếu tố này thực sự cũng còn có nhiều biến số, đòi hỏi một điều quan trọng hơn cả, đó là niềm tin ở con người. Niềm tin này nghe có vẻ mơ hồ và thiếu tính logic trong hoạt động đầu tư, nhưng tôi tin đây là điều quan trọng nhất cần có trong mỗi nhà đầu tư vào các công ty startup ở giai đoạn sớm. Cụ thể là cần tin rằng các nhà sáng lập đã có động lực sâu sắc với startup của mình, từ cách họ chia sẻ lý do và mục tiêu muốn đạt được trong khởi nghiệp của mình. Cần tin vào tầm nhìn của nhà sáng lập, nhìn thấy được những tiềm năng như họ đang nhìn thấy. Cần tin vào bản lĩnh của họ có thể thu hút được nhiều người ủng hộ mình như đội ngũ nhân tài, các khách hàng đối tác, các nhà đầu tư như cách họ đã thuyết phục nhà đầu tư chúng tôi. Cần tin vào đạo đức và triết lý kinh doanh của họ để đưa công ty phát triển bền vững nhất. Cần tin rằng dù có những đoạn đường gập ghềnh, công ty không đạt được tăng trưởng như kỳ vọng, nhưng nhà sáng lập không sa đà vào đổ lỗi lấy lý do, mà tập trung vào việc nhanh chóng để tìm ra cách khắc phục, điều chỉnh lại chiến lược của mình. Cuối cùng là cần tin vào sự không từ bỏ và trách nghiệm của họ, để kiên trì đưa doanh nghiệp phát triển tới bến đỗ ý nghĩa nhất cho tất cả mọi người đồng hành cùng công ty. Và để nuôi dưỡng được niềm tin này, không chỉ trong một hai buổi gặp ban đầu để ra quyết định đầu tư, mà nó phải là cả một hành trình dài, vun đắp từ những hành động và lời nói dù là nhỏ nhất, một cách nhất quán nhất. Và kể cả sau khi đầu tư vào một round - vòng đầu tư ban đầu, thì việc tiếp tục nuôi dưỡng niềm tin này cũng vô cùng quan trọng với nhà đầu tư trong tiếp tục ra quyết định đầu tư vào các vòng gọi vốn tiếp theo của startup, tiếp tục ủng hộ và đồng hành hỗ trợ startup. Tôi đã từng viết bài blog về đề tài Xây dựng niềm tin và tối ưu hiệu quả giao tiếp giữa nhà sáng lập và nhà đầu tư startup hậu đầu tư. Các bạn có thể đọc thêm chi tiết ở ĐÂY nhé! Tôi đã từng biết có nhiều startup đã không thể tiếp tục gọi được vốn, đã không thể có được nhà đầu tư nào bên cạnh hỗ trợ khi gặp khó khăn nhất. Tôi có thể cảm nhận được sự bất lực, và cô độc của nhà sáng lập trong hoàn cảnh này. Họ đã thực sự bị cô độc trong hành trình đi tìm và giữ lấy niềm tin của mọi người vào mình. Đây là một sự thật rất nghiệt ngã trong hoạt động đầu tư startup: Đến vì niềm tin và ra đi cũng vì niềm tin đó không còn. Do đó, hi vọng chúng ta sẽ cùng keep fighting để tạo và giữ vững những niềm tin một cách thật nhất quán và kỉ luật nhé! Previous Next

< Back Vietcetera: “Chọn đồng hành cùng những người trở về” Hoàng Thị Kim Dung là Nhà đầu tư đến từ quỹ Genesia Ventures Việt Nam - quỹ đầu tư có trụ sở tại Nhật Bản, tập trung góp vốn cho các startup công nghệ trong giai đoạn đầu phát triển tại Nhật Bản và Đông Nam Á. Đồng hành cùng Vietcetera từ tháng 2/2020, chị không chỉ hỗ trợ Vietcetera về kinh nghiệm, tài chính, mà còn là một trong những cây bút năng nổ đóng góp những bài viết chất lượng về chủ đề khởi nghiệp. Chị còn sở hữu ZUNZUNSTARTUPS, trang blog chia sẻ kinh nghiệm về startup và đầu tư mạo hiểm. Khoảnh khắc nào chị quyết định trở thành một nhà đầu tư mạo hiểm? Có 2 cột mốc quan trọng khiến tôi bắt đầu công việc này. Năm thứ 3 tại khoa Kinh tế ở Đại học Osaka, Nhật Bản, một trong những môn học của tôi là khởi tạo dự án khởi nghiệp, sau đó phát triển thành quy mô của một ý tưởng khởi nghiệp. Trải nghiệm này hình thành trong tôi tư duy tìm kiếm và giải quyết vấn đề. Nó cũng thôi thúc tôi dấn thân vào tìm giải pháp, ý tưởng khởi nghiệp. Cột mốc thứ hai là khi tôi trở thành người Việt duy nhất trong phái đoàn của thành phố Kobe đến tham qua Silicon Valley để học hỏi kinh nghiệm khởi nghiệp. Câu nói của nhà sáng lập Nike in tại sân trường đại học Stanford đã tác động rất lớn tới tôi: “Khi đối diện với những điều chưa biết, một số người quay lại với những gì họ đã biết. Số khác chọn đi tiếp, dù không chắc điều gì đợi mình phía trước. Tôi không thể nói bạn biết cái nào đúng, nhưng tôi biết cái nào thú vị hơn.” Đứng trước lựa chọn tiếp tục làm việc cho một tập đoàn lớn hay dấn thân vào lĩnh vực khởi nghiệp, câu hói này đã truyền cảm hứng để tôi đưa ra quyết định. Tôi muốn được bắt tay làm việc mà mình đã nung nấu từ lâu - những việc đem lại cho mình niềm vui và háo hức làm nó mỗi ngày. Rất khó để biết được quyết định của mình là đúng hay sai, nhưng nếu quyết tâm đủ thì mình sẽ biến nó thành đúng. Chị thường chia sẻ điều gì với các bạn trẻ bắt đầu khởi nghiệp? Điều đầu tiên là, khởi nghiệp phải được chắp cánh dựa trên kiến thức. Khởi nghiệp không dành cho tất cả mọi người. Để khởi nghiệp và làm được đến nơi đến chốn, cần rất nhiều nguồn lực về kiến thức, kinh nghiệm, tài chính… Đây là lựa chọn rủi ro và mạo hiểm, do đó những người sáng lập, lãnh đạo phải có kiến thức vững chắc và có lực lượng hậu thuẫn để giảm rủi ro đó. Tinh thần khởi nghiệp không phải là cổ vũ các bạn phải khởi nghiệp ngay, cũng không phải là sau 1 hay 10 năm bạn phải thành lập được công ty riêng. Tinh thần khởi nghiệp thực chất rất đơn giản: Mỗi ngày, đứng trước một vấn đề trong cuộc sống, mình phải có tư duy để giải quyết nó. Xuất phát từ tư duy giải quyết vấn đề - chứ không phải từ kiếm tiền- mới là cốt lõi của khởi nghiệp. Ý tưởng dù chỉ là vi mô và nhưng có ích trong cộng đồng nhỏ, cũng sẽ cho mình kiến thức và kinh nghiệm để nuôi những dự định lớn hơn sau này. Chị miêu tả phong cách đầu tư của mình như thế nào? Xuyên suốt những gì đã làm, tôi hy vọng mọi người nhìn thấy mình ở hình ảnh bền bỉ. Tôi lựa chọn nhà sáng lập cũng dựa trên tinh thần bền bỉ đó. Sự bền bỉ thể hiện ở thái độ kiên nhẫn, không vội vã với quá trình phát triển của công ty khởi nghiệp. Sự phát triển bền vững của startup đến từ nền tảng đam mê, gắn kết chặt chẽ với sản phẩm và dịch vụ, cùng những cải thiện không ngừng về chất lượng sản phẩm, và năng lực vận hành. Tất cả đều cần thời gian để xây dựng nội lực, không có đường tắt, cũng không thể dùng tiền đốt cháy giai đoạn bằng mọi giá. Từ góc nhìn của quỹ đầu tư, sự thành công của quỹ đầu tư được đo bằng sự thành công thực sự của các công ty khởi nghiệp mà họ đầu tư vào, chứ không phải độ nổi tiếng trên truyền thông. Chỉ có cách bền bỉ hỗ trợ họ thành công thì mình mới thành công. Tôi cũng tin rằng, người bền bỉ sẽ thu hút được những người như mình, tạo nên một tập thể bền bỉ. Tôi muốn ủng hộ những tập thể như vậy. Khi quyết định đầu tư vào một startup, chị đề cao những yếu tố nào? Đơn giản là, hãy nhìn vào nhà sáng lập. Tôi thường đặt rất nhiều câu hỏi cho nhá sáng lậpstartup: “Tại sao bạn chọn khởi nghiệp? Điều gì đã kết nối bạn với ý tưởng, giải pháp này? ”. Sẽ không thể có sự dễ dãi trong lý do bạn khởi nghiệp. Nhà sáng lập cần có kết nối sâu sắc với sản phẩm của mình, có những lý do cụ thể dẫn tới quyết định khởi nghiệp. Lý do càng sâu sắc thì họ càng khó từ bỏ trước những khó khăn. Điều gì trong pitch deck của Vietcetera để lại ấn tượng cho chị và Genesia? Từ cuộc gặp gỡ đầu tiên cho đến lúc chúng tôi về một nhà chỉ kéo dài chưa đến 2 tháng. Khi gặp Hảo - CEO của Vietcetera vào tháng 12/2019, tôi cũng vừa trở về từ Nhật Bản sau 8 năm. Với tôi, về Việt Nam khi đó là “tấm vé một chiều” - không hẹn ngày quay trở lại Nhật. Ở Hảo và anh Guy, tôi tìm thấy những giá trị tương đồng: tư duy của những người con trở về, mong mỏi cống hiến, mang điều tốt đẹp của Việt Nam ra thế giới và mang nhiều bạn bè thế giới đến với Việt Nam hơn. Tôi muốn ủng hộ Vietcetera thực hiện được sứ mệnh và tầm nhìn này. Tôi muốn nhiều người đọc được những nội dung chất lượng hơn, từ đó định hình suy nghĩ, nhân sinh quan, cho ra những hành động tốt hơn, và từ đó là một cuộc đời tươi đẹp hơn. Thị trường đang cần những điều như vậy, và chúng tôi tin vào nhà sáng lập Vietcetera là những người mạnh mẽ, kiên trì theo đuổi sứ mệnh đó. Đầu tư vào một startup trong ngành truyền thông như Vietcetera có gì đặc biệt? Với đặc thù là tạo ra nội dung, startup truyền thông sẽ không thể áp dụng những cách tặng thưởng, hay “đốt tiền” để có thêm người dùng. Đó là những cách thường thấy để một startup tạo ra những con số ấn tượng về người dùng ban đầu. Với truyền thông, duy nhất chỉ có một cách là làm nội dung thật tốt. Nội dung tạo ra giá trị hữu hình với người đọc. Do đó, nội dung và người làm nội dung chính là linh hồn của startup truyền thông. Đó là giá trị không thể mua được, cho dù có bao nhiêu tiền đi chăng nữa. Điều gì khiến chị nghĩ người làm nội dung chính là linh hồn của startup? Vì bản thân tôi cũng viết. Viết là một việc đòi hỏi sự cam kết và kỷ luật. Tôi nhận ra điều này khi bắt đầu blog cá nhân và sau này là gần 20 bài viết cho Vietcetera. Viết cho Vietcetera, tôi hiểu độc giả hơn. Dù chỉ là 5 phút đọc ngắn ngủi, tôi cũng muốn mang đến cho họ những điều có ý nghĩa. Để viết được 2.000 chữ, tôi dành 5-6 tiếng để nghiên cứu, lên dàn ý, chắt lọc các chi tiết sẽ đưa vào bài, và vận dụng những kiến thức đã học trong rất nhiều năm trước đó. Tôi không nghĩ mình là người viết hay, nhưng chắc chắn là một người viết nghiêm túc. Đặc biệt, sau mỗi thương vụ đầu tư vào một công ty startup mới, tôi sẽ viết về lý do tôi chọn đầu tư để nhắc nhở bản thân lý do mình bắt đầu và gắn bó cùng các công ty khởi nghiệp của mình. Tôi cũng viết cho nhà sáng lập của mình, để khi mệt mỏi, bế tắc, họ được gợi nhắc về niềm tin mà tôi và những người xung quanh đã đặt lên họ, từ đó có động lực để cùng bước tiếp. Tôi cũng cảm thấy mình trưởng thành hơn qua việc viết. Những trải nghiệm của tôi với nghề, những bài học rút ra sẽ là lãng phí nếu không được lưu lại và chia sẻ với người khác. Nhìn lại chặng đường viết cùng Vietcetera, tôi nhìn thấy sự trưởng thành của chính mình. Startup trưởng thành, bản thân nhà đầu tư cũng cần trưởng thành cùng. Kể từ năm thứ 6, chị muốn thấy Vietcetera chuyển mình như thế nào? Hầu hết các startup trong lĩnh vực truyền thông sẽ gặp thách thức về vấn đề tăng trưởng quy mô. Con người không phải là một phần mềm hay ứng dụng, không thể nhân bản. Họ cần thời gian để trau dồi, bổ sung kiến thức, góc nhìn để tiếp tục duy trì nội dung chất lượng. Cũng chính vì rào cản này nên không nhiều nhà đầu tư và cả startup quá mặn mà với lĩnh vực này. Nhưng đây cũng chính là cơ hội rất lớn cho Vietcetera để chinh phục và chiến thắng, nếu các bạn tiếp tục cam kết làm nội dung chỉn chu chất lượng cao, gia tăng và gắn kết độc giả, thu hút và giữ chân được những cây bút chất lượng, xây dựng đội ngũ mạnh từ t những cá nhân xuất sắc, kỉ luật và bền bỉ. Yeah, just keep fighting Vietcetera!!! Previous Next