ZUNZUNSTARTUPS
Có lẽ tới nay có 2 câu hỏi mà tôi thường xuyên nhận được từ nhiều người, đó là, “Nếu được chọn giữa sự nghiệp và gia đình thì tôi sẽ chọn cái nào?” và “Nếu được chọn giữa top line và bottom line thì startup nên chọn cái nào?”. Khi đứng trước câu hỏi như thế này, tôi thường trả lời một cách tự tin, là tại sao chúng ta không thể chọn cả 2 nếu như có thể?
Vừa qua, General Partner - Takahiro Suzuki của quỹ chúng tôi, cùng với gia đình của mình từ Indonesia qua thăm Việt Nam, và có hẹn tôi một buổi ăn tối thân mật với tất cả các thành viên gia đình của anh. Tại đây, tôi được chứng kiến những khoảnh khắc rất khác của anh, là một người chồng sâu sắc chu đáo và một người cha ân cần bận rộn bên 2 bé nhỏ của mình. Anh rất khác với hình ảnh tôi biết là một GP nghiêm nghị trầm ổn trong mỗi buổi họp đầu tư trong quỹ của chúng tôi. Nếu ai đó nhìn thấy lịch làm việc bận rộn mỗi ngày với nhiều lịch họp của anh, thì mọi người sẽ dễ dàng nhận ra một điều đặc biệt đó là anh luôn block lịch của mình, đúng 1 tiếng vào buổi sáng sớm, đều đặn mỗi ngày đích thân đưa các con của mình tới trường. Sau buổi ăn tối đó, khi trở về tôi có nói cám ơn và hi vọng anh mãi luôn là một tấm gương sáng, về việc không vì sự nghiệp thành công mà bỏ mặc gia đình, không chọn 1 trong 2, mà quyết tâm chăm chỉ, khéo léo thu xếp để được trọn vẹn cả 2 trong cuộc sống của mình.
Mặt khác, những ngày này khi tiếp xúc với nhiều nhà sáng lập startup ở giai đoạn sớm, tôi nhận ra họ đều có chung một nhận định: Trong việc phát triển doanh nghiệp theo top line (tổng doanh thu) và bottom line (lợi nhuận, thu nhập ròng), chọn 1 trong 2 thì còn “dễ” chứ rất khó, tới mức không thể, để chọn cả hai được. Thực tế, khi nhìn kết quả kinh doanh của các công ty startup đó, thì đúng là, theo đúng chủ đề “tối ưu chi phí” trong bối cảnh mùa đông gọi vốn này, thì các công ty đó đã đạt được một thành tựu cải thiện bottom line một cách đáng ngạc nhiên, tuy nhiên để làm được vậy thì họ phải đánh đổi top line đi xuống, hoặc khá hơn là đi ngang. Nguyên nhân chính là do cắt giảm chi phí quảng cao thu hút người dùng mới, nên kéo theo doanh số bị giảm đi.
Tuy nhiên gần đây, có một vài nhà sáng lập sau khi đã đọc bài viết của tôi về Customer retention: Bài học về vấn đề giữ chân khách hàng của startup, có áp dụng thành công cho startup của mình, đã liên lạc tới tôi. Họ chia sẻ rằng, họ đã đã thay đổi hoàn toàn tư duy của mình, cụ thể là bỏ tư duy chạy đuổi theo khách hàng mới bằng mọi giá, bằng việc chạy quảng cáo trong thời thời tiền rẻ đã qua, mà thay vào đó là tập trung giữ chân, chăm sóc khách hàng hiện tại của mình. Nhờ việc có thể tăng được tỉ lệ giữ chân khách hàng, mà startup có thể vừa giảm được nhiều chi phí marketing và vận hành, đồng thời lại vừa có cơ hội Up sell (bán hàng gia tăng sản phẩm)- cross sell (bán chéo sản phẩm), từ đó giúp tăng được tổng doanh thu cũng như tăng được LTV - doanh thu trên vòng đời của khách hàng của mình. Đây cũng là cách làm cho thấy hiệu quả trong trung và dài hạn sau này, nếu công ty vẫn duy trì được sản phẩm và dịch vụ tốt để giữ chân được khách hàng của mình.
Còn gì tuyệt vời hơn khi mình có thể đạt được cả 2, nhưng tuyệt đối không có sự dễ dàng nào để có được như vậy cùng một lúc. Đó đều cần có thứ tự trước sau, tạo nền tảng cần thiết cho mỗi bên, cùng sự tập trung, sự kỷ luật và khả năng tối ưu hiệu suất, linh hoạt sáng tạo không ngừng nghỉ để có thể, từng bước, đạt được trạng thái có được cả hai. Nếu ai đó nghĩ rằng, mình chỉ nên hoặc có thể chọn một trong 2 thôi và rồi chỉ tập trung vào một điều mình đã chọn thì cũng tốt thôi, nhưng nếu nhìn xa hơn, thì việc đạt được cả 2 điều sau cùng lại là điều bền vững và ý nghĩa hơn cả. Do đó, tôi luôn tự nhắc nhở bản thân mình, rằng để có được trọn vẹn cả 2 điều quan trọng trong cuộc sống này, thì tôi luôn cần kiên nhẫn, chăm chỉ chuẩn bị xây dựng những nền tảng cần thiết, trau đồi kỹ năng quản lý hiệu suất, năng lượng và thời gian của mình, để có thể từng bước tiến gần tới trạng thái có được cả 2 - Hạnh Phúc và Thành công sau này.