Daily Catchup with Zun

Tỷ lệ giữ chân khách hàng là chỉ số cho thấy khả năng thuyết phục người dùng mua/sử dụng dịch vụ và quay lại trong một khoảng thời gian nhất định của doanh nghiệp. Đây được coi là một trong những chỉ số quan trọng nhất để xây dựng một công ty khởi nghiệp lành mạnh về tài chính, phát triển bền vững. Nếu các công ty quá mải mê chạy đi tìm khách hàng mới, mà bỏ quên những khách hàng hiện hữu, có thể là một sự lựa chọn sai lầm! Bởi điều này gây ảnh hưởng xấu không chỉ tới top line mà còn là bottom line của startup. Vậy đâu là những cách tiếp cận quan trọng trong việc gia tăng tỉ lệ giữ chân khách hàng? Xin mời mọi người đón đọc lại bài blog của tôi được đăng trên CafeBiz trước đây nhé! Yeah, keep fighting!

Vừa qua tôi có một trải nghiệm làm thị thực đi Nhật công tác. Cứ ngỡ rằng, một người đã từng sinh sống, học tập và làm việc tại Nhật 8 năm, và hiện tại mỗi tháng vẫn đề đặn đóng bảo hiểm xã hội bên Nhật của tôi, sẽ không gặp khó khăn làm visa đi Nhật. Tuy nhiên, thực tế là, tôi sau khi đã phải “lăn lộn” tốn nhiều thời gian chuẩn bị hơn 10 loại giấy tờ yêu cầu khác nhau, giờ vẫn phải hồi hộp chờ đợi xem mình có thể đăng ký thành công visa hay không, cho chuyến công tác diễn ra trong hơn 2 tuần tới của tôi. Có lẽ, chính câu chuyện này của tôi, đã phản ánh một thực tế rằng hộ chiếu Việt Nam còn khá “yếu”. Điều này, đã làm tôi đau đáu suy nghĩ về những điều quan trọng giúp chúng ta trở nên “mạnh” hơn, bắt đầu từ cuốn hộ chiếu cho tới startup.

Vừa qua trong buổi trao đổi với một chị phóng viên của một trang báo kinh tế, tôi nhận được một vài câu hỏi quan trọng về đánh giá tình hình gọi vốn của các startup trong bối cảnh kinh tế khó khăn như hiện nay. Nhận thấy đây cũng là câu hỏi tôi thường xuyên được nhận gần đây, từ nhiều anh chị em nhà sáng lập cũng như nhà báo, do đó, tôi xin phép dành trọn bài Daily Catchup hôm nay để chia sẻ tới mọi người một vài suy nghĩ của mình về đề tài này, một cách hiệu quả nhất nhé!

Đội ngũ không phù hợp là top 3 nguyên nhân phổ biến nhất khiến startup thất bại. Nối tiếp chuỗi bài về Build Team, hôm nay tôi xin phép được chia sẻ lại bài viết cách đây khá lâu của tôi được đăng trên Vietcetera. Bài viết chia sẻ về 3 câu hỏi quan trọng cùng với gợi ý gửi tới các nhà sáng lập nhằm xây dựng một đội ngũ vững mạnh cho startup của mình. Đó là: Làm thế nào để tuyển dụng được người phù hợp vào team?; Làm thế nào để giữ chân những thành viên tốt và tài năng?; Làm thế nào để những người không phù hợp ra đi trong hoà bình? Xin mời mọi người đọc chi tiết bài viết này trên Vietcetera nhé!

Cuối tuần vừa qua, tôi đã có những trải nghiệm vô cùng ý nghĩa tại Đà Nẵng, từ đi thăm các hoạt động kinh doanh tại địa phương, tới trải nghiệm nhiều dịch vụ sản phẩm mới tại đây. Trong đó, điều làm tôi ấn tượng đặc biệt hơn cả, là khi đi dạo trên bờ biển, ghé thăm quán cafe nhỏ tại đây, tôi được trải nghiệm trọn vẹn dịch vụ chỉ với mã QR, từ gọi món tới thanh toán vô cùng tiện lợi. Từ trải nghiệm này, đã khiến tôi suy nghĩ lại về cách tiếp cận GTM (Go To Market) của startup qua các giai đoạn, đặc biệt ở giai đoạn sớm.

Đã lâu lắm rồi, phải gần ba năm rưỡi nay tôi mới có dịp được quay lại Đà Nẵng, để được tiếp xúc trực tiếp với nhiều startup tại đây. Khi mà đợt dịch vừa qua, đã giúp chúng ta rút ngắn lại mọi khoảng cách địa lý, khi mọi người đều chuyển lên môi trường trực tuyến để tương tác với nhau, nhưng thực sự được gặp mặt trực tiếp vẫn luôn có những ý nghĩa rất đặc biệt với tôi. Trong rất nhiều các hoạt động giao lưu gặp gỡ các startup tại Đà Nẵng của tôi lần này, tôi xin phép được chia sẻ 2 hoạt động nổi bật của tôi thông qua bài Daily Catchup hôm nay nhé!

M Village đang vận hành 20 cơ sở, đạt tỷ lệ lấp đầy trên 90% và nuôi tham trọng trở thành Uber trong lĩnh vực cho thuê lưu trú. Vai trò của startup là điểm kết nối người có nhà cho thuê và người đi thuê, từ đó lấp đầy khoảng trống cung cầu. Đây là cơ hội để M Village làm tươi mới lại thị trường cho thuê phòng truyền thống. “Xây nhà đẹp thì dễ, nhưng vận hành nó ổn định trong 10 năm là điều không phải ai cũng làm được”, CEO M Village chia sẻ. P/s: Xin cám ơn CafeF đã thực hiện bài phỏng vấn anh CEO Hải Ninh rất có chiều sâu, và chia sẻ lại trải nghiệm tại M Village gần đây của tôi nhé! Tôi luôn tin rằng: “Nếu M Village có thể tạo ra nguồn cung uy tín chất lượng cao, họ sẽ nhìn ra cửa thắng”. Keep fighting nhé, M Village!

Là nhà đầu tư khởi nghiệp, tôi luôn đau đáu việc làm sao mình có thể hỗ trợ các nhà sáng lập startup xây dựng đội ngũ mạnh thật hiệu quả, góp phần giúp startup có thể phát triển vượt bậc. Từ những bài viết trong chuỗi bài toán Build Team của tôi vừa qua, chắc hẳn các bạn cũng nhận ra được sự quan tâm đặc biệt của tôi gần đây về đề tài này. Đúng vậy, tôi thực sự muốn hỗ trợ các nhà sáng lập startup xây dựng đội ngũ mạnh nhất có thể.

Nếu được hỏi đâu là bài toán hóc búa mà nhà sáng lập thường xuyên phải đi giải nhất, từ những ngày đầu tiên điều hành doanh nghiệp, thì có lẽ đó sẽ là bài toán Con gà - Quả trứng. Ví dụ như, startup muốn có khách hàng thì phải có nguồn cung, mà nguồn cung sẽ tới khi có khách hàng. Hay như việc startup muốn gọi được vốn thì công ty phải có nhân tài, phải có traction (kết quả kinh doanh). Mà muốn tuyển được nhân tài thì startup phải có nhiều tiền và được biết đến là doanh nghiệp thành công. Startup từ những ngày đầu tiên, khi chưa có nhiều tiền, chưa được biết đến, làm sao để có thể tuyển dụng được những nhân tài tốt nhất về cho mình? Đây là một câu hỏi vô cùng quan trọng, và đòi hỏi các nhà sáng lập cần tìm ra được lời giải.

Trong quá trình đồng hành với nhiều startup từ những ngày đầu ở giai đoạn Seed, đi qua series A rồi tới series B, tôi được lắng nghe nhiều chia sẻ từ các nhà sáng lập startup về thách thức “cải tiến” đội ngũ để có năng lực phù hợp hơn khi công ty bước sang một giai đoạn phát triển mới. Trên thực tế có nhiều nhân viên đã từng phù hợp với công ty ở giai đoạn đầu, nhưng không phát triển kịp với tốc độ phát triển của công ty, để rồi họ đã trở thành nhân lực không còn phù hợp với công ty ở giai đoạn mới. Tuy nhiên có nhiều nhà sáng lập loay hoay trong quá trình “cải tiến” đội ngũ này, khiến mọi thứ càng trở trên khó khăn hơn cho cả cá nhân và tổ chức.

Đây là một vài suy nghĩ chia sẻ của tôi, dựa trên quan sát và những chiêm nghiệm của mình về việc đi tìm xây dựng đôi ngũ hạng A cho startup ở giai đoạn sớm. Không có cái gì dễ dàng mà có giá trị lớn cả. Để có được nhân tài A Player cũng vậy. Để xây dựng được startup phát triển bền vững cũng vậy. Quan trọng là một khi các nhà sáng lập vẫn còn luôn đau đáu về bài toán này, không ngừng tìm ra lời giải hiệu quả cho riêng tổ chức mình, thì tôi tin rằng họ sẽ ngày càng xây dựng được đội ngũ mạnh mẽ cho startup của mình. Keep fighting nhé!

Vừa qua, chúng tôi đã tổ chức buổi gặp mặt thân mật giữa các nhà sáng lập startup quỹ Genesia Ventures đầu tư và đồng hành tại Việt Nam. Tôi rất hi vọng, mỗi nhà sáng lập sau buổi Founders Gathering, họ sẽ trở về cảm thấy nhẹ lòng hơn vì được sẻ chia, và sẽ có thêm nhiều động lực tích cực cùng những bài học quan trọng được chia sẻ giữa các nhà sáng lập, đồng thời có thêm thật nhiều tình bạn được kết nối sâu sắc, để nhận ra mình không hề đơn độc trong hành trình khởi nghiệp của mình. Tôi luôn muốn Genesia Ventures có thể là nền tảng kết nối cho những điều ý nghĩa này thông qua hoạt động Founders Gathering. Yeah, just keep fighting!!!

Mượn câu chuyện của Shackleton trên chiếc tàu Endurance cùng 27 đồng đội của mình bị mắc kẹt suốt hai năm trời từ cách đây hơn một thế kỷ, tôi muốn gửi gắm tới các nhà sáng lập startup cũng đang bị “mắc kẹt” thử thách sự tồn tại hiện nay, về 3 bài học quan trọng giúp startup tiếp tục tiến về phía trước: Tạo ra mental medicine - liều thuốc tinh thần cho đồng đội; Thực hiện chiến thuật "Giữ bạn bè gần, giữ kẻ thù gần hơn"; Chọn đồng đội phù hợp tham gia hành trình startup. Nhân dịp gần đây tôi được lắng nghe nhiều chia sẻ từ các nhà sáng lập đang chiến đấu đưa startup mình tiến về phía trước, tôi xin phép được chia sẻ lại bài viết này của tôi được đăng trên Vietcetera 2 năm rưỡi về trước, ở đây nhé! Keep fighting!!

Đây là những chia sẻ suy nghĩ của tôi về cách nhà sáng lập giữ lửa tinh thần chiến đấu cho đồng đội trong startup mình. Đừng đề đây là một thử thách mình không thể vượt qua được. Vì đây chắc chắn là điều sẽ thường xuyên xảy ra trong hành trình phát triển startup của bạn. Sẽ có nhiều đoạn đường khó đi, do đó sẽ cần những người đồng hành đồng cam chịu khổ vượt khó, và sẽ cần những người lái xe là nhà sáng lập bản lĩnh vững tay lái và giữ vững tinh thần chiến đấu cho mình cũng như cả đồng đội! Yeah, keep fighting!!!

Tôi vẫn thường được nhận câu hỏi đâu là yếu tố quan trọng nhất trong quyết định đầu tư vào startup ở giai đoạn sớm - giai đoạn mà startup ngoài đội ngũ sáng lập ra thì hầu như chưa có gì từ sản phẩm, tới doanh thu, thậm chí là đội ngũ cốt cán. Tôi vẫn thường trả lời là con người - nằm ở đội ngũ sáng lập. Tuy nhiên yếu tố này thực sự cũng còn có nhiều biến số, đòi hỏi một điều quan trọng hơn cả, đó là niềm tin ở con người.

According to Noam Wasserman, author of The Founder’s Dilemma, up to 65% of startups fail due to co-founder conflicts. As an early-stage startup investor and companion, I always pay special attention to any symptoms potentially affecting the health of a co-founder relationship that can make or break a startup. Any co-founders should be able to make the right decisions and manage conflicts to accelerate and lead their startups into the future. P/s: Special thanks to Vietcetera for publishing my previous blog post in both Vietnamese and English.

Cám ơn Báo Đầu Tư đã chia sẻ lại một phần nội dung quan trọng trong bài Daily Blog gần đây của tôi về vụ sụp đổ của ngân hàng SVB. Trong đó, là những thông điệp quan trọng gửi tới các startup Việt chúng ta, lúc này cần tập trung cao độ vào việc tối ưu dòng tiền, chuẩn bị tất cả các kịch bản kể cả kịch bản xấu như không thể gọi tiếp được vốn đầu tư trong năm nay. Vì do ảnh hưởng từ vụ SVB, có thể khiến các startup toàn cầu nói chung và các start-up Việt Nam chúng ta nói riêng, càng khó khăn hơn trong việc tiếp cận nhiều dòng vốn khác nhau. Trong đó, đặc biệt là dòng vốn từ Venture Debt - Khoản vay mạo hiểm, từ các ngân hàng và tổ chức tài chính phi ngân hàng, có thể sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực.

Những ngày vừa qua, chúng ta đã liên tiếp đón nhận những tin tức thị trường không mấy tích cực. Tất cả các mặt trận mạng xã hội toàn cầu dường như bùng nổ tin tức cập nhật tới từng giây. Thú thực, mang trong mình nhiều “nỗi sợ”, đặc biệt là FOMO, đúng hơn là sợ mình không kịp phản ứng hiệu quả trước những diễn biến mới liên quan tới startup của mình, tôi cũng đã bị cuốn vào, bằng việc liên tục tìm đọc báo, ra vào mạng xã hội để cập nhật tin tức. Chắc hẳn có nhiều bạn cũng giống tôi? Tôi đã kịp nhận ra, điều cần lúc này nhất là sự tập trung - tập trung vào điều quan trọng nhất của mình!

Một trong những sở thích của tôi khi làm nghề đầu tư khởi nghiệp này, đó là khám phá sử dụng các sản phẩm dịch vụ của các công ty startup, đặc biệt là các startup mà quỹ chúng tôi đầu tư. Dịp cuối tuần vừa qua, tôi có một quyết định vô cùng “ngẫu hứng”. Đó là vào sáng thứ 7 tôi đã vào Facebook Page của M Village, nhanh chóng đặt một phòng ở chi nhánh Võ Thị Sáu, để bắt đầu hành trình trải nghiệm làm cư dân tại đây trong 1 ngày của mình.

Đây là lần đầu tiên trong sự nghiệp đầu tư khởi nghiệp, tôi được chứng kiến một sự kiện thất bại của một ngân hàng, tuy ở rất xa Việt Nam, mà lại có sức công phá, có thể thay đổi hoàn toàn vận mệnh của cả hệ sinh thái khởi nghiệp nói chung của toàn cầu, và tất nhiên có thể cả sự nghiệp đầu tư của tôi sau này. Vâng, không đứng ngoài sự việc đang thu hút rất nhiều sự chú ý của giới đầu tư tài chính toàn cầu, tôi cũng đã theo dõi sát sao tin tức ngân hàng Silicon Valley Bank (SVB) sụp đổ vừa qua.

Chắc hẳn, là nhà sáng lập startup, các bạn đã từng trải qua ít nhất một lần cảm giác đau đớn khi phải sa thải những nhân viên yêu quý của mình? Đặc biệt trong giai đoạn khó khăn hiện nay, để tồn tại được tiếp, startup phải đứng trước sự lựa chọn khó khăn, là cắt giảm nhân sự. Đây không phải là vấn đề đuổi việc người không đủ năng lực làm việc, mà là việc cắt giảm nhân viên dù tốt do công ty không đủ nguồn lực để duy trì. Tôi hiểu được cảm giác đau đớn và thất vọng của các nhà sáng lập cũng như bầu không khí căng thẳng trong mỗi văn phòng startup hiện nay. Tuy nhiên, tôi cũng hi vọng mọi người sẽ mạnh mẽ, nhanh chóng đứng dậy, hành động những điều quan trọng dưới đây.

Hiện bà Hoàng Thị Kim Dung được quỹ Genesia Ventures tín nhiệm cho dẫn dắt đầu tư vào 8 start-up tại thị trường Việt Nam. Gần 4 năm thử thách cho phép bà “cắm rễ” thật sâu như cây tre, bằng việc tìm ra động lực sâu sắc với nghề đầu tư khởi nghiệp này. Trong việc xây dựng sức mạnh nội tại để có thể bứt phá, phát triển trong tầm nhìn dài hạn, bà Dung đã dựa vào 3 thành tố quan trọng nhất để xây dựng “bánh đà” cho sự nghiệp đầu tư mạo hiểm của mình phát triển, đó là: con người kỷ luật, suy nghĩ kỷ luật và hành động kỷ luật. “Tôi muốn Việt Nam có thật nhiều nhà sáng lập thành công thực sự với khởi nghiệp”, bà Dung chia sẻ. P/s: Xin cám ơn Báo đầu tư đã đăng lại những chia sẻ của tôi trên quý báo nhân ngày 8/3 vừa qua nhé!

Nữ giới có lợi thế “đặc biệt” để thành công trong nghề VC, nhưng đường tới vinh quang không trải đầy hoa hồng. Lợi thế và rào cản luôn tồn tại như hai mặt của đồng xu. Điều quan trọng nhất là chúng ta cần biết thực sự mình mong muốn điều gì. Khi đứng trước câu hỏi, phải chọn bên nào giữa sự nghiệp và gia đình, tôi thường tự hỏi, tại sao không chọn cả hai nếu có thể? Là một VC nữ, tôi luôn tự nhắc nhở bản thân cần kiên nhẫn, chăm chỉ chuẩn bị xây dựng hệ thống hỗ trợ, nền tảng cần thiết, trau dồi kỹ năng quản lý hiệu suất, năng lượng và thời gian của mình để có thể tiến gần đến trạng thái có được cả hai. P/s: Xin cám ơn CafeF đã đăng bài blog của tôi lên quý báo nhé!

Như hai mặt của một đồng tiền xu. Nhìn vào mặt tích cực của thời dòng tiền ngày càng trở nên đắt đỏ như hiện nay, startup không còn phải trong một cuộc đua với nhiều đối thủ nhiều tiền khác nữa như thời tiền rẻ, mà họ đang trong một cuộc đua với chính bản thân mình, ưu tiên tồn tại và phát triển về chất hơn. Trong cuộc “độc hành” này, startup đang có lợi thế phát triển với chi phí rẻ hơn trước.

Vừa qua có một nhà sáng lập đã hỏi tôi vì sao lại cần phải chăm chỉ viết blog đều đặn cho chuyên mục Daily Catchup này tới vậy. Chắc hẳn cũng có nhiều người cũng có chung thắc mắc này, do đó, tôi quyết định sẽ chia sẻ động lực, là lý do quan trọng khiến tôi kiên trì viết, trong bài blog ngày hôm nay nhé! Tôi luôn cám ơn những cơ hội đến với mình, cả những cơ hội như thế này, cho tôi có dịp được ngồi xuống để giải thích, chia sẻ suy nghĩ dù đơn giản của mình tới mọi người. Xin cám ơn các bạn đã luôn quan tâm theo dõi nhé!

Nhiều nhà sáng lập startup từng chia sẻ cho tôi những khó khăn áp lực mình đã trải qua, cùng với đó là những giọt nước mắt của sự bất lực, mệt mỏi chịu đựng một thời gian dài. Lúc đó, tôi đã được chứng kiến khoảnh khắc chân thực nhất của một nhà sáng lập startup bị “burnout”, hay được gọi là hội chứng “kiệt sức - cháy sạch”. Đây thực sự là cuộc chiến tinh thần của các nhà sáng lập startup chưa được quan tâm đầy đủ. Xin mời mọi người đọc bài viết chi tiết ở đây nhé! P/s: Xin cám ơn Vietcetera đã ủng hộ và đăng lại bài blog của tôi về đề tài vô cùng quan trọng này.

Vừa qua, trong một buổi trò chuyện với một nhà sáng lập startup ở giai đoạn sớm, tôi được chia sẻ về những thách thức vận hành của startup anh khi luôn trong trạng thái thiếu người, rằng anh mong muốn có thể tuyển thêm được nhiều người hơn nữa, để giảm tải áp lực làm thêm giờ của các thành viên. Chắc hẳn đây cũng là mối quan tâm của rất nhiều nhà sáng lập startup? Tôi luôn suy nghĩ, để giảm tải áp lực làm thêm giờ tại startup, tuyển thêm người liệu có phải là cách làm duy nhất và hiệu quả nhất? Có lẽ tôi đã tìm thấy câu trả lời cho mình khi được biết tới nguyên tắc 80/20 trong quản lý đội ngũ tại startup.

“Chưa một đồng nào trong số 5 triệu USD huy động đó được chúng tôi sử dụng”, Founder&CEO Fundiin Nguyễn Ảnh Cường chia sẻ trong bài phỏng vấn. Lãi suất tăng và suy thoái có thể khiến thu nhập và nhu cầu mua sắm của người dân giảm xuống và lĩnh vực tài chính tiêu dùng bị ảnh hưởng khá lớn với rủi ro nợ xấu cao hơn. Ngược lại, nhu cầu đối với BNPL lại tăng lên. Luôn có hai mặt của một vấn đề. Nếu kiểm soát tốt chi phí, đây là cơ hội mở rộng nhanh hơn mà tốn ít nguồn lực để có thêm người dùng và các đối tác bán hàng. Năm 2023 là năm rất thú vị với BNPL. Keep fighting nhé Fundiin! P/s: Cám ơn quý báo CafeF đã thực hiện bài phỏng vấn có chiều sâu này nhé! Tôi rất vui được tham gia đóng góp một phần nhỏ bé trong đây!

Vừa qua tôi có dịp đồng hành với nhà sáng lập và đội ngũ các startup quỹ Genesia Ventures tại Việt Nam, tham gia một sự kiện giao lưu kết nối các lãnh đạo cấp cao tại Việt Nam. Như mọi lần, tôi cảm nhận được niềm vui, hạnh phúc, sự quyết tâm của mình, trong những hoạt động này để có thể đóng góp giá trị cho startup mình phát triển kinh doanh, với tư cách là nhà đầu tư đồng hành. Chính từ trong những hoạt động kết nối phát triển kinh doanh này, tôi nhận ra sâu sắc được những thách thức cũng như những ý nghĩa quan trọng dành cho startup đối với mỗi VC chúng tôi.

Vừa qua, sau khi tôi chia sẻ bài blog dài tâm huyết về Cash Flow & Runway của startup, tôi nhận được một câu hỏi ý nghĩa của bạn độc giả. Đó là, startup trong bối cảnh khó khăn hiện nay, có nên thêm một dòng sản phẩm mới ra mắt thị trường nhanh, tạo doanh thu chắc chắn hơn, giúp cho startup tăng được dòng tiền và kéo dài thêm runway hay không? Có thể đây là cách làm nghe có vẻ mang tính ngắn hạn, ban đầu có thể khiến công ty phải san sẻ nguồn lực, làm phân tán sự tập trung, làm chậm tiến độ cho việc phát triển và ra mắt sản phẩm chính, mang tính phát triển dài hạn hơn của công ty. Tôi tin rằng có nhiều nhà sáng lập đang trăn trở trước sự lựa chọn này hiện nay, nên tôi quyết định sẽ chia sẻ quan điểm của mình qua bài Daily blog này nhé!