ZUNZUNSTARTUPS
Vừa qua tôi có một trải nghiệm làm thị thực đi Nhật công tác. Cứ ngỡ rằng, một người đã từng sinh sống, học tập và làm việc tại Nhật 8 năm, và hiện tại mỗi tháng vẫn đề đặn đóng bảo hiểm xã hội bên Nhật của tôi, sẽ không gặp khó khăn làm visa đi Nhật. Tuy nhiên, thực tế là, tôi sau khi đã phải “lăn lộn” tốn nhiều thời gian chuẩn bị hơn 10 loại giấy tờ yêu cầu khác nhau, giờ vẫn phải hồi hộp chờ đợi xem mình có thể đăng ký thành công visa hay không, cho chuyến công tác diễn ra trong hơn 2 tuần tới của tôi. Có lẽ, chính câu chuyện này của tôi, đã phản ánh một thực tế rằng hộ chiếu Việt Nam còn khá “yếu”. Điều này, đã làm tôi đau đáu suy nghĩ về những điều quan trọng giúp chúng ta trở nên “mạnh” hơn, bắt đầu từ cuốn hộ chiếu cho tới startup.
"Thực tế công dân Việt Nam còn gặp rất nhiều khó khăn khi xin thị thực ra nước ngoài" là lời chia sẻ từ chính đại diện của Cục Lãnh sự - Bộ Ngoại giao Việt Nam với báo Tuổi Trẻ. Cụ thể, trong bảng xếp hạng "Chỉ số Hộ chiếu Hanley" (Hanley Passport Index) 2023, “sức mạnh” hộ chiếu Việt Nam chỉ đứng thứ 88 trong 199 quốc gia. Trong đó, người Việt Nam mang hộ chiếu phổ thông có thể nhập cảnh tại 55 điểm đến trên toàn thế giới mà không cần xin thị thực (visa) hoặc chỉ cần thị thực điện tử (e-visa) hay thị thực tại cửa khẩu. Để tham chiếu dễ dàng hơn, thì hộ chiếu Nhật Bản quyền lực nhất thế giới với 193 điểm đến được miễn thị thực.
Là một người làm đầu tư khởi nghiệp, tôi luôn thấy có 2 điều đặc biệt quan trọng giúp các công ty startup có thể duy trì được lợi thế cạnh tranh. Đó là, Accessibility (Khả năng tiếp cận) và Entry Barrier (Rào cản ra nhập). Các bạn thử hình dung trong bối cảnh hoạt động kinh tế, giao thương quốc tế, đòi hỏi việc đi lại giao lưu giữa các quốc gia, chúng ta sẽ bị thiệt thòi ra sao nếu Việt Nam bị giảm khả năng tiếp cận những việc đó, bằng những “rào cản ra nhập” với những thủ thục giấy tờ hành chính tốn thời gian và nguồn lực. Cụ thể, trong lúc tôi phải dành hàng tiếng thời gian đi lại chuẩn bị hơn 10 loại giấy tờ khác nhau, cũng như tốn một khoản tiền không nhỏ để nộp hồ sơ đăng ký visa, mà cũng không đảm bảo tôi có thể nhận được chấp thuận, đặc biệt là kịp thời gian trước chuyến bay công tác của tôi, thì ở những quốc gia khác, những người công dân tại đó không cần phải làm gì khó khăn mà cũng có thể dễ dàng đặt chân lên đất nước họ đi tới. Xét về “lợi thế cạnh tranh”, thì về mặt này chúng ta đã gặp bất lợi và thua thiệt rất nhiều.
Để gia tăng sức mạnh của cuốn hộ chiếu Việt Nam, chúng ta cần có được 3 điều cơ bản và quan trọng dưới đây:
1/ Sự uy tín, tuân thủ pháp luật. Chúng ta cần giải quyết hai điểm tiêu cực chủ yếu khi người Việt Nam ra nước ngoài, có nhiều trường hợp là vi phạm pháp luật ở nước sở tại và sử dụng giấy tờ không hợp lệ hoặc bị làm giả. Điều này đòi hỏi mỗi người Việt Nam chúng ta cần giữ hình ảnh uy tín như là một “đại sứ du lịch” của mình mỗi khi ra nước ngoài.
2/ Sự thuyết phục từ “quyền lực mềm”. Đây là năng lực giúp chúng ta đạt được mong muốn thông qua sự thuyết phục, sức hấp dẫn mà không phải qua các hình thức cưỡng chế hay dụ dỗ. Sức mạnh của “quyền lực mềm” được đo dựa trên tính phổ biến của thương hiệu quốc gia đó; Ảnh hưởng tổng thể của quốc gia, Danh tiếng tổng thể của quốc gia, Hiệu suất trên 7 trụ cột của quyền lực mềm (kinh doanh, thương mại, quản trị, quan hệ quốc tế, văn hóa và di sản, truyền thông và báo chí, giáo dục và khoa học, con người và giá trị).
3/ Phát triển kinh tế. Có thể thấy các nước có visa quyền lực nhất cũng đa số là các nước giàu nhất, có nhiều công ty đa quốc gia (ngoại trừ Trung Quốc). Những đất nước này có mức độ đầu tư trực tiếp ra nước ngoài càng cao, là tiền đề tạo cơ hội để công dân các quốc gia này được tự do đi lại càng lớn tới nhiều đất nước có hoạt động thương mại với họ hơn.
Nếu được phép so sánh, tôi tin Việt Nam chúng ta cũng giống như một công ty startup trẻ với nhiều tiềm năng phát triển vượt bậc trong khu vực và trên thế giới. Chúng ta có rất nhiều lợi thế để tiếp tục phát triển mở rộng hơn nữa: dân số trẻ đông đảo trong độ tuổi lao động, cần cù trong lao động và sáng tạo phát triển trong công nghệ kỹ thuật, quyết tâm phát triển mạnh mẽ, cùng với nhiều chính sách cởi mở tiến bộ từ chính phủ. Mong muốn gia tăng sức mạnh của chúng ta, đều sẽ cần những chiến lược và hành động thực thi đúng đắn từ trên xuống dưới. Là công dân, mỗi cá nhân chúng ta có thể bắt đầu từ những hành động nhỏ nhất trong khả năng của mình, từ việc tuân thủ pháp luật, giữ uy tín hình ảnh, tới việc chăm chỉ tích cực tham gia góp phát triển kinh tế của địa phương và đất nước. Tương tự, các công ty startup cũng vậy. Để phát triển, là một hành trình cần sự quyết tâm mạnh mẽ, sự tập trung và lao động chăm chỉ, sự uy tín gây dựng niềm tin với các bên đối tác. Để từ đó có thể dần dần xây dựng được sự ảnh hưởng, thương hiệu trên thị trường, thu hút được nhân tài và gặt hái những thành tựu kinh doanh của startup.
Từ câu chuyện cuốn hộ chiếu, tới liên tưởng về startup, tôi tin rằng, dù chúng ta có thể xuất phát điểm không cao, nhưng chỉ cần chúng ta luôn có tinh thần vượt khó AQ, có mong muốn phát triển hơn có vị thế với tầm ảnh hưởng lớn hơn, và sự quyết tâm lao động chăm chỉ thực hiện những mong muốn này, chúng ta sẽ ngày càng mạnh mẽ hơn từ quy mô nhỏ của startup, tới rộng lớn hơn là quốc gia. Yeah, chúng ta cùng keep fighting cho điều này nhé!!