ZUNZUNSTARTUPS
Xin chào các bạn! Có thể nói việc lựa chọn đúng đắn nhà sáng lập để đầu tư là một trong những kỹ năng quan trọng không thể thiếu của bất kì ai làm nghề đầu tư VC. Giống với cách tiếp cận doanh nghiệp khi tuyển dụng bất kì một vị trí cấp cao nào, VC chúng tôi thường sẽ phải kiểm tra đánh giá nhà sáng lập thông qua Reference Check. Tôi đã từng được một đồng nghiệp VC chia sẻ đã phải tiến hành kiểm tra khoảng 10 nguồn khác nhau để tìm hiểu đánh giá đầy đủ nhất về nhà sáng lập họ cân nhắc đầu tư. Trong quá trình tiếp xúc và đồng hành các nhà sáng lập startup, tôi lại có những suy nghĩ khác về cách tiếp cận này.
Là một nhà đầu tư startup ở giai đoạn sớm, tôi luôn phải đối mặt với 2 thách thức: Vấn đề thông tin bất đối xứng - khi VC khó có thể tiếp cận thông tin đúng và đủ để đánh giá cơ hội đầu tư startup; và Tỉ trọng Founder - Fit chiếm phần lớn trong các tiêu chí lựa chọn đầu tư startup ở giai đoạn này. Vì vậy, VC chúng tôi phải tìm mọi cách để hiểu, đánh giá nhà sáng lập mình cân nhắc lựa chọn nhất có thể. Reference Check là một cách có thể giúp VC làm được như vậy.
Thông thường các quỹ VC sẽ tiến hành Reference Check nhà sáng lập thông qua network những người làm việc gần nhất với nhà sáng lập đó ở startup hiện tại, công ty trước đó, và trong thị trường họ hoạt động. Thông qua Reference Check đó, nhà đầu tư muốn hiểu hơn về điểm mạnh, điểm yếu, xu hướng, thói quen, tính cách của nhà sáng lập đó trong quá khứ, để từ đó làm thông tin tham khảo đánh giá tiềm năng, độ phù hợp của họ khi vận hành startup trong tương lai.
Tuy nhiên, dựa trên quan sát của mình, tôi nghĩ rằng phương pháp Reference Check này vẫn có những vấn đề “lỗ hổng” của nó, với 2 lý do quan trọng dưới đây:
Nguồn kiểm tra thông tin không uy tín, không có khả năng đánh giá chính xác, nhất là khi có “động cơ” phải nhận xét tốt hơn hoặc xấu hơn về đối tượng.
Con người có thể thay đổi tốt hơn hoặc tệ hơn theo thời gian, đặt trong bối cảnh khác nhau.
Nhân tiện đây, tôi tin rằng, nếu ai đó thử Reference Check tôi khi tôi học đại học, khi tôi dân thân khởi nghiệp thất bại đầu đời, khi tôi đi làm tại IBM Nhật Bản, và khi tôi đang làm tại quỹ Genesia Ventures, thậm chí khi tôi đồng hành với từng startup quỹ đầu tư, theo thời gian, tại mỗi thời điểm khác nhau, tôi đều đã “tiến hoá” thay đổi rất nhiều. Nhiều lúc tôi còn không nhận ra chính mình khi đã thay đổi rất nhiều so với quá khứ. May mắn, là tôi đã tiến hoá theo chiều hướng tốt hơn, cả về năng lực, tầm nhìn và bản lĩnh của mình. Điều này có nghĩa là, tôi của hiện tại và tương lai, đã và sẽ tiếp tục thay đổi rất khác.
Con người nói chung đều vậy, đều sẽ thay đổi. Quan trọng là chúng ta cần phải tìm ra động lực tạo ra thay đổi đó của mỗi người. Động lực tích cực, mạnh mẽ được đặt trong bối cảnh phù hợp sẽ đưa con người thay đổi theo hướng tốt đẹp hơn. Nếu không thì sẽ là ngược lại. Người đã từng thành công trong một lĩnh vực nào đó, có thể thất bại trong lĩnh vực khác tiếp theo, khi không còn “thiên thời địa lợi nhân hoà” nữa.
Do đó, với tư cách là VC khi tìm hiểu đánh giá nhà sáng lập có phải là Founder Fit để đầu tư hay không, tôi sẽ thường tiếp cận theo 2 hướng dưới đây:
Không phụ thuộc quá nhiều vào Reference Check. Đồng thời chỉ ưu tiên hỏi ý kiến đánh giá một số ít người mình tin tưởng là có năng lực nhìn người, có chính kiến độc lập, không có động cơ đưa ra nhận xét sai lệch.
Ưu tiên tự mình đánh giá bằng việc, tạo ra nhiều tiếp điểm trong nhiều bối cảnh khác nhau, để tìm hiểu nhà sáng lập, hiểu được động lực sâu sắc kết nối họ với startup. Tìm hiểu từng cột mốc quan trọng trước đây, để hiểu được tốc độ và xu hướng “tiến hoá” thay đổi của nhà sáng lập đó. Hiểu được đâu là năng lực cốt lõi đã có và cần có ở nhà sáng lập, năng nào nào có thể tiếp tục được rèn luyện phát triển, năng lực nào có thể được bù đắp bằng kiện toàn đội ngũ sau này tại startup.
Trên đây là một vài suy nghĩ khác của tôi về phương thức Reference Check - kiểm tra đánh giá về nhà sáng lập startup trong quá trình tìm hiểu cân nhắc cơ hội đầu tư startup ở giai đoạn sớm. Hi vọng, bài viết này có thể giúp các nhà sáng lập hiểu rõ hơn về tư duy và cách tiếp cận của tôi trong hành trình đau đáu đi tìm Founder - Fit để đầu tư startup của tôi nhé! Yeah, chúng ta cùng nhau just keep fighting nhé!!