ZUNZUNSTARTUPS
Nhân dịp gần đây, tôi có nhiều trải nghiệm liên quan tới các đồng sáng lập trong startup, là động lực quan trọng để tôi muốn bắt đầu chuỗi bài series về đề tài này! Đầu tiên, tôi luôn tin rằng, mọi thứ đều bắt đầu tư việc ta lựa chọn. Vì chọn đúng luôn là cách tránh sai hiệu quả nhất. Vậy làm sao để chọn đúng đồng sáng lập? chắc hẳn là câu hỏi luôn thường trực trong mỗi nhà sáng lập startup. Do đó, tôi xin được chia sẻ lại một phần nội dung trong bài blog tâm huyết “Co-Founders: Nguyên nhân và cách vượt qua những căng thẳng giữa các đồng sáng lập Startup” trước đó của tôi, trong bài Daily Catchup hôm nay nhé!
Chắc hẳn bất kỳ một nhà sáng lập nào khi tìm đồng sáng lập cho mình, họ sẽ có những tiêu chuẩn cơ bản như: Kỹ năng của người đó phải bổ sung được cho mình, người đáng tin cậy và có trách nhiệm, người mình thấy có “cảm hứng hoá học" phù hợp về tính cách và tinh thần khi làm việc. Đó là những tiêu chuẩn vô cùng quan trọng trong việc chọn đồng sáng lập. Để chắc chắn việc mình hiểu được đối phương thực sự là người phù hợp, thì có lẽ những câu hỏi đặt ra cho đối phương như dưới đây, có thể sẽ giúp các nhà sáng lập tham khảo và áp dụng được ít nhiều:
Đâu là những giá trị bạn muốn theo đuổi trong cuộc đời? (Ví dụ như danh tiếng, thành công, giàu có, hạnh phúc, sự nổi tiếng, tạo ra giá trị, được xã hội ghi nhận?…)
Khi làm việc bạn sẽ là người như thế nào? Bạn sẽ không bao giờ thoả hiệp với những điều gì?
Bạn đối mặt với stress trong công việc và cuộc sống như thế nào?
Nếu là đồng sáng lập, bạn muốn cùng xây dựng tầm nhìn để công ty cùng hướng tới, cũng như muốn xây dựng văn hoá công ty như thế nào?
Bạn có thể dành được bao nhiêu thời gian cho công ty này? (Tốt nhất nhà sáng lập nên ưu tiên tìm người “đồng sáng lập” theo đúng nghĩa, không phải là người được “tuyển dụng" nhận công ăn lương, người mang tâm lý “đi làm thêm" hay tham gia “dự án ngoài" công việc chính)
Trong trường hợp, bạn không thể đồng cảm, tìm được tiếng nói chung thuyết phục từ những câu trả lời của đối phương cho những câu hỏi trên, thì có thể người đó chưa phù hợp với bạn để cùng trở thành đồng sáng lập. Một khi chưa thể tìm được người phù hợp, thì bạn cũng không cần vội tìm người chỉ để lấp đầy đội hình. Làm Solo-Founder chắc chắn vẫn sẽ tốt hơn là chọn sai.
Nhưng Solo-founder sẽ không thành công với một mình họ, mà cần những “Co-Creators" - Những công thần cùng xây dựng startup với mình. Họ có thể là những nhân viên tham gia vào những ngày đầu tiên, những nhà đầu tư, những đối tác kinh doanh ủng hộ mình. Họ đều là những người tuy không được ghi nhận là những “đồng sáng lập" trên danh nghĩa, nhưng thực sự họ có thể mang lại những nguồn lực, network, ý tưởng quan trọng không kém các đồng sáng lập ở giai đoạn sớm của startup. Ví dụ, có thể chúng ta chỉ biết Jeff Bezos là nhà sáng lập duy nhất của Amazon, nhưng Shel Kaphan - người nhân viên đầu tiên tham gia Amazon vào năm 1994 ngay sau khi công ty được thành lập, với vai trò chịu trách nghiệm về công nghệ cho Amazon. Ông được coi là “forgotten founder” (nhà sáng lập bị lãng quên) vì thường không được nhắc tên trên truyền thông nhiều, không được nhận Founder’s Stock (cổ phiếu dành cho nhà sáng lập), nhưng ông luôn được Jeff Bezos ghi nhận là công thần - đặc biệt ông còn chia sẻ là “anh ấy là người quan trọng nhất trong lịch sử của Amazon”.
Trên đây, là một vài chia sẻ của tôi về một trong những vấn đề quan trọng và kinh điển trong mọi startup, đó là chọn đồng sáng lập. Sự lựa chọn đúng đắn sẽ giúp công ty phát triển, còn sự lựa chọn sai lầm thì sẽ phải trả giả rất đắt. Tôi sẽ chia sẻ về những điều quan trọng tiếp theo để giữ được sự lựa chọn đúng đắn luôn ĐÚNG đắn. Tuy nhiên, như câu nói “sông có khúc, con người có lúc”, không phải ai cũng có thể phù hợp mãi mãi. Sẽ có lúc có người phải xuống con tàu startup sớm hơn. Và khi đó, cách các nhà sáng lập nên đối diện với đó như thế nào? tôi cũng xin phép được chia sẻ một vài suy nghĩ của mình về đề tài này trong các bài Daily Catchup tiếp theo của tôi nhé! Yeah, keep fighting nhé!!