top of page

Execution Risk: Suy nghĩ về điều quan trọng thực sự để hiện thực hoá ý tưởng của startup ở giai đoạn sớm

Trong nhiều buổi họp thảo luận với các nhà sáng lập startup ở giai đoạn sớm, tôi được các nhà sáng lập chia sẻ về các ý tưởng mới, từ đó hỏi suy nghĩ đánh giá của tôi về các ý tưởng đó. Tôi đều trả lời thành thực nhất là, có những ý tưởng tốt ban đầu nhưng lại không tạo ra kết quả tốt sau đó, trong khi đó, lại có những ý tưởng ban đầu tưởng là không khả thi, không được đánh giá cao, nhưng sau đó lại tạo ra được kết quả tốt vượt mong đợi. Do đó, chúng ta sẽ không thể, chỉ đánh giá sự khả thi khi chỉ nghe qua ý tưởng. Vấn đề mấu chốt thực sự, đều nằm năng lực thực thi ý tưởng đó. Do đó, là VC đầu tư startup ở giai đoạn sớm, thì việc đánh giá đúng Execution Risk - rủi ro thực thi của startup là vô cùng quan trọng.


Trong quá trình tiếp xúc với các nhà sáng lập ở giai đoạn sớm từ vòng Seed - hạt giống - là khi startup mới chỉ có ý tưởng và sản phẩm thô sơ ban đầu, được phát triển bởi đội ngũ sáng lập, tôi sẽ thường có 3 tầng tiếp cận để xác định đánh giá được Execution Risk này.


Đầu tiên, vẫn luôn là yếu tố quan trọng nhất - Nhà sáng lập. Tôi sẽ vô cùng kiên nhẫn đi tìm hiểu động lực sâu sắc nhất của nhà sáng lập với ý tưởng khởi nghiệp này là gì? Từ đó để hiểu được tầm nhìn và mục tiêu thực sự của nhà sáng lập với startup của mình. Việc không rõ ràng tầm nhìn và mục tiêu hướng tới của startup là điều vô cùng nguy hiểm. Vì nó sẽ khiến nhà sáng lập dễ bị sa đà, lan man không tập trung vào một mà nhiều ý tưởng, dự án cùng một lúc. Khi gặp khó khăn, nhà sáng lập đó sẽ khó có thể kiên trì, tường minh kiên định với mục tiêu ban đầu của mình, để xoay chuyển cục diện, bứt phá khỏi khó khăn được. Sau đó, tôi sẽ tìm hiểu về kinh nghiệm làm việc liên quan trước đó đã tạo ra bộ năng lực cần thiết nào, có thể giúp nhà sáng lập startup có thể hiện thực hoá được ý tưởng khởi nghiệp này. Ngoài năng lực về chuyên môn, còn có một năng lực vô cùng quan trọng mà thường hay bị bỏ qua hoặc đánh giá thấp, đó là năng lực thu hút nhân tài. Đây là năng lực giúp nhà sáng lập có thể tuyển dụng được đội ngũ mạnh, cùng với đó là xây dựng văn hoá tổ chức tích cực tại startup, giúp startup có thể kiện toàn bổ sung đầy đủ bộ năng lực cần thiết, tinh thần đồng lòng cùng nhau thực thi thực sự sắc sảo hiệu quả, hướng về một mục tiêu chung của startup.


Yếu tố quan trọng tiếp theo là Nguồn lực tài chính. Tôi thường hay đặt câu hỏi tới các nhà sáng lập rằng, để đạt được mục tiêu đề ra đó, startup sẽ cần bao nhiêu tiền làm nguồn lực ở giai đoạn này? Từ việc xác quyết được mục tiêu chung, các cột mốc - Milestones hướng đến của startup, startup sẽ cần phải tính toán thu xếp chuẩn bị đủ nguồn lực tài chính cần thiết theo từng giai đoạn cột mốc, để từng bước lần lượt hiện thực hoá được các mục tiêu đó. Đặc biệt, startup cũng sẽ cần tính toán tìm ra các thời điểm phù hợp để huy động vốn thuận lợi, dựa trên cả diễn biến vĩ mô của thị trường vốn. Việc tính toán sai nguồn lực cần thiết này cũng sẽ rất nguy hiểm. Vì startup sẽ phải đối mặt với việc thiếu hút nguồn lực tài chính giữa đường, trong khi chưa tiến tới được cột mốc quan trọng tiếp theo, không đủ để thuyết phục với nhà đầu tư mới hoặc các đối tác tài chính để huy động vốn cho startup. Việc này khiến startup gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp tục huy động vốn có được thêm nguồn lực bổ sung. Từ đó, startup sẽ có thể phải đối mặt với áp lực khủng khiếp mang tên - hết runway, khiến startup rơi vào thế khó - tiến thoái lưỡng nan, khó xoay sở cục diện, khó thực thi hiệu quả trên thực tế.


Cuối cùng, tầng thứ 3 giúp đánh giá Execution Risk là chính là Roadmap hướng tới mục tiêu của startup. Tôi sẽ thường đặt ra những câu hỏi quan trọng, để đào sâu startup sẽ thực hiện những thử nghiệm, chiến lược và kế hoạch triển khai cụ thể như thế nào? Ngoài ra, trên Roadmap đó, chắc chắn là sẽ cần có những cột mốc thời gian, kèm theo kế hoạch phân bổ nguồn lực tài chính cần thiết, kế hoạch kiện toàn đội ngũ ra sao, để có thể thực thi theo được lộ trình đã đề ra đó. Vì vậy, những câu trả lời chung chung, hời hợt, không rõ ràng, chi tiết sẽ khiến tôi lo ngại về rủi ro thực thi trên thực tế của startup. Thậm chí đi sâu vào chi tiết hơn nữa, tôi còn muốn hiểu hơn nữa về khả năng quản trị thực thi theo Roadmap này trong nội bộ startup. Cụ thể nằm ở cách các đội ngũ nhân viên tại startup được chia sẻ để nắm được Roadmap này, cách lên kế hoạch thực thi từ nhà sáng lập tới các phòng ban bộ phận, cách đo lường tiến trình tiến tới mục tiêu đã đề ra đó ra sao.


Nói tới đây, có thể có nhiều người sẽ thắc mắc rằng, với startup nói chung, đặc biệt là startup ở giai đoạn sớm, có rất nhiều biến số không chắc chắn, đòi hỏi startup phải linh hoạt, nên để có một Roadmap cụ thể như vậy là rất khó, nếu không muốn nói thẳng ra là hầu như startup sẽ khó đi theo được đúng Roadmap đã đề ra ban đầu. Có lẽ để trả lời tốt nhất cho thắc mắc này, các nhà sáng lập hãy thử hình dung mình và các cộng sự của mình đang đứng trên một điểm, mà phía trước đều là sương mù, không nhìn thấy rõ mọi thứ, không biết nên tiến về phía trước hay không, nếu có thì tiến về hướng nào. Các bạn hãy ngoảnh lại nhìn vào đồng đội của mình, xem họ đang hoang mang tột độ thế nào? Là thuyền trưởng chèo lái con tàu startup, nhiệm vụ của nhà sáng lập là dò đường, hoạch định đường đi của startup trong bối cảnh nhiều biến số của “sương mù” đó. Việc dò được ra đường, linh hoạt điều chỉnh đường đi tới đích đó sẽ cần được phản ánh rõ nét trên Roadmap - tạo ra con đường cho mọi người cùng tin tưởng, đồng lòng tiến tới mục tiêu của startup.


Thật ra không chỉ startup thấy việc hoạch định ra Roadmap khó khăn đâu, mà ngay cả với VC chúng tôi ban đầu cũng thấy rằng, việc quản trị Roadmap tạo ra được Visibility - sự nhìn thấy được tiến trình, trong hoạt động đầu tư startup cũng rất khó khăn. Quản trị mục tiêu nói chung với VC, vốn thường là một điều gì đó vô cùng mơ hồ, khó có thể nắm bắt trong bối cảnh thường trực có nhiều biến số, ngoài sự kiểm soát của mình. Tuy nhiên, bất chấp những thách thức đó, tại Genesia Ventures Việt Nam chúng tôi cố gắng “dò đường” theo nguyên tắc Backward - Breakdown. Cụ thể, đó là xuất phát từ tầm nhìn mục tiêu lớn trong dài hạn chúng tôi muốn hướng tới, sau đó là đếm ngược và chia nhỏ thành các mục tiêu và hành động theo năm, rồi theo quý, theo tháng, và theo dõi tiến độ thực thi theo tuần, theo ngày. Từ việc chia nhỏ quản lý thực thi này giúp chúng tôi “nhìn thấy” rõ hơn được quá trình tịnh tiến của mình, vốn đây là một điều vô cùng khó có thể “nhìn thấy” rõ được trong bối cảnh đặc thù có nhiều biến số, và có nhiều đầu việc không tên trong công việc của chúng tôi. Điều này cũng giúp chúng tôi có thể ưu tiên tập trung hơn vào những điều thực sự quan trọng hướng tới mục tiêu. Không dừng lại ở đó, chúng tôi kỉ luật kiên trì chia sẻ cập nhật tiến trình với toàn bộ đội ngũ của mình, để mọi người đều có được sự “visibility” - nhìn thấy được tiến trình hướng tới mục tiêu lớn đó. Đây chính là tiền đề của niềm tin, khẳng định quyết tâm đồng lòng, cùng với đó là năng lực thực thi được kiểm chứng theo thời gian.


Trên đây là những chia sẻ tâm huyết của tôi về những điều quan trọng thực sự giúp startup có thể hiện thực hoá được ý tưởng, mục tiêu của mình. Nếu có nhà đầu tư nào từ chối đầu tư vào startup ở giai đoạn sớm, vì những lý do như rủi ro từ mô hình kinh doanh, từ thị trường hoặc thậm chí là rủi ro giấy phép… thì thực sự về bản chất đó chính là quan ngại Execution Risk, khi nhà đầu tư đó chưa được thuyết phục về rủi ro thực thi của nhà sáng lập cùng với đội ngũ của mình tại startup, để có thể tin startup sẽ vượt qua được những thách thức kể trên, để có thể từng bước đạt được lộ trình đã đề ra. Hi vọng, bài viết này có thể là những gợi ý nho nhỏ gửi tới nhà sáng lập, giúp startup có thể giảm đi được những rui rỏ cất cánh để dò đường bứt phá ở giai đoạn sớm. Yeah, chúng ta hãy cùng “Keep fighting!” vì những điều này nhé!

Subscribe Form

  • facebook
  • linkedin

©Zunzunstartups 2019-2024. All Rights Reserved. 

The companies included herein do not represent all of the portfolio companies invested or companies recommended by Genesia Ventures, Inc. and me. 

bottom of page