ZUNZUNSTARTUPS
Với phương châm “Nơi nào có startup tốt, nơi đó có Zunzun đến" (Where there is a good startup, where Zunzun is coming”, vừa qua tôi đã có một chuyến đi có thể nói là mạo hiểm theo đúng nghĩa đen, khi cùng nhà sáng lập và đồng đội băng qua những cánh rừng, con đường hiểm trở, vượt qua đêm tối để tới thăm một trong những cơ sở đầu nguồn phát triển sản phẩm của startup. Nay được bình an trở về nhà, ngồi viết những dòng chữ này, tôi lại có một suy nghĩ rất khác. Đó là, điều mạo hiểm nhất thật ra không phải là chuyến đi mạo hiểm vừa qua, mà chính là việc bỏ lỡ cơ hội được tìm hiểu tường tận về nhà sáng lập và dự án startup của họ, dẫn tới việc bỏ lỡ cơ hội được đầu tư vào startup tiềm năng đó.
Tôi đã từng chia sẻ trong bài viết Suy nghĩ về 3 “nỗi sợ” của Venture Capitalist, trong đó có, FOMO - Fear of Missing Out (Sợ bị bỏ lỡ). Là nhà đầu tư, ai cũng có mong muốn tăng xác suất đầu tư thành công. VC cũng vậy. Bên cạnh những triết lí và tầm nhìn đầu tư ý nghĩa của VC, chúng tôi cũng là nhà đầu tư tài chính với mong muốn đạt được lợi nhuận đầu tư, từ những thương vụ đầu tư startup thành công của mình. Như các bạn cũng biết, vốn dĩ cái tên của nghề này nói lên tất cả, là đầu tư mạo hiểm - đầu tư vào các công ty startup mặc định với rủi ro cao. Do đó, nếu VC gặp được bất kỳ startup nào, có đủ tiềm năng theo đúng tiêu chí đầu tư (Thị trường - Đội ngũ - Sản phẩm hấp dẫn) có thể giúp gia tăng xác suất đầu tư thành công hơn, thì thực sự chúng tôi không cho phép mình bỏ lỡ cơ hội đầu tư đó. Ngược lại, nếu bỏ lỡ, thì có thể được coi là “điều mạo hiểm” thực sự với nhiệm vụ trong nghề của mình.
Do đó, để không bỏ lỡ bất kì cơ hội đầu tư tốt nào, đòi hỏi các nhà đầu tư chúng tôi luôn trong trạng thái sẵn sàng, lăn xả, xông pha đi tìm kiếm thị trường tiềm năng, tìm kiếm các nhà sáng lập tài giỏi và bản lĩnh ở đó. Tiếp theo, đòi hỏi các nhà đầu tư chúng tôi năng lực nhìn thấy và hiểu được các tiềm năng trong tương lai của startup trong khi những người khác thì chưa nhìn ra. Cuối cùng là đòi hỏi chúng tôi có đủ năng lực tài chính và tinh thần quyết tâm đóng góp giá trị cho startup, để có thể thực sự đồng hành biến quyết định đầu tư tưởng chừng là “mạo hiểm” thành kết quả đầu tư tốt tới mức để sau này nhìn lại mình không phải hối hận với câu nói “Điều mạo hiểm và đáng tiếc nhất là đã không đầu tư vào công ty đó”.
Nhân tiện đây, không biết các bạn có biết tại sao VC đầu tư vào startup lại được gọi là nghề đầu tư mạo hiểm không? Tôi đã từng suy nghĩ rất nhiều về điều này. Câu trả lời đơn giản không phải là nằm ở con số 75% tỉ lệ thất bại của startup mà các VC đầu tư. Mà vì bản chất của nghề đầu tư tài chính nói chung và của nghề đầu tư vào startup nói riêng, đặc biệt vào giai đoạn sớm hoạt động còn thiếu ổn định, thiếu thông tin xác thực, với quá nhiều vấn đề thông tin bất đối xứng (Asymmetric information), tạo ra nhiều sự bất lợi cho các đầu tư có thể nắm đủ và đúng thông tin startup trong quá trình đầu tư và đồng hành với nhau. Đây chính là “biến số” lớn nhất khiến các nhà đầu tư startup khó có thể kiểm soát được kết quả đầu tư của họ một cách hiệu quả được. Do đó, tôi luôn tin rằng, cách làm hiệu quả nhất để vượt qua được “sự mạo hiểm thực sự” này, đó là ngay từ đầu phải lựa chọn đúng nhà sáng lập có đạo đức và có năng lực có thể biến tầm nhìn lớn của mình thành hiện thực. Việc lựa chọn đúng luôn là cách tránh sai tốt nhất. Tuy nhiên, giống như mọi thứ đều có thể thay đổi, và người mình chọn cũng có thể thay đổi. Do đó, sẽ luôn cần chúng tôi phải nỗ lực để giữ sự lựa chọn đúng đó, là đúng thực sự, bằng việc duy trì niềm tin giữa nhà sáng lập và nhà đầu tư, thông qua giao tiếp trung thực và hiệu quả trong quá trình đồng hành với nhau.
Trên đây là một vài chiêm nghiệm của tôi về những “điều mạo hiểm” thực sự trong nghề đầu tư mạo hiểm, và cách vượt qua chúng. Hi vọng, thông qua bài viết này, các nhà sáng lập có thể hiểu rõ được tâm huyết, sự lăn xả cũng như kỳ vọng của chúng tôi khi đầu tư và đồng hành với startup. Chuyến đi vừa qua, khiến tôi có một niềm tin mạnh mẽ rằng, điều tưởng như là mạo hiểm lại không phải là mạo hiểm thực sự. Những điều mạo hiểm của những cung đường gập ghềnh khó đi trong màn đêm đen mà chúng tôi đã vượt qua, không là gì so với việc nếu chúng tôi bỏ lỡ cơ hội đầu tư tốt, hoặc bỏ lỡ cơ hội hiểu rõ hơn để xây dựng niềm tin với nhà sáng lập mình muốn tin tưởng và đồng hành. Yeah, just keep fighting!!