ZUNZUNSTARTUPS
Vừa qua tôi có cơ hội được gặp một đội ngũ nhà sáng lập startup, mà tôi tin là họ đang giải quyết một bài toán rất quan trọng tại Việt Nam. Tuy nhiên điều làm tôi đau đáu mãi sau buổi họp với câu hỏi là liệu startup có đang thực sự gia nhập thị trường đúng thời điểm? Thời điểm quá sớm hay quá muộn đều có thể sẽ đưa startup vào thế khó bứt phá được. Startup được đặt trong một cuộc đua mà ở đó, kẻ thắng cuộc lại là người biết đặt mình trong đúng thị trường vào đúng thời điểm.
Trong bài viết Why Startup Timing is Everything của anh Pete Flint - Founder & CEO của Trulia trên NfX, anh có chia sẻ về 3 điều kiện cần có để startup đón lấy cơ hội cho Critical Mass - Khối lượng tới hạn, là điểm mà tại đó một công ty đang phát triển có thể tự duy trì và không còn cần đầu tư bổ sung để tiếp tục hoạt động.
Đầu tiên, là sự tiến bộ về công nghệ giúp giải quyết vấn đề trong thị trường mục tiêu hiệu quả hơn;
Tiếp theo là, động lực kinh tế giúp giá thành sản phẩm rẻ hơn, hoặc đắt đỏ hơn, hoặc suy thoái kinh thế khiến chuyển dịch hành vi và nhu cầu của khách hàng rõ rệt;
Cuối cùng là, sự thay đổi trong văn hoá, nhận thức và hành vi của người dùng chấp nhận sản phẩm hoặc dịch vụ hơn, từ đó có thể dẫn đến sự thay đổi tích cực trong quy định và pháp luật giúp sản phẩm của bạn được chấp nhận rộng rãi hơn nữa.
Nếu thiếu 3 điều kiện tiền đề quan trọng này, startup gia nhập thị trường với “lợi thế là người đi đầu” nhưng đơn giản là trong một thị trường còn quá sớm nên chưa có ai tham gia.
Cụ thể đây là những dấu hiệu các nhà sáng lập có thể nhận ra sản phẩm của mình liệu có qua sớm hay không? trong quá trình nói chuyện với mọi người, đặc biệt là với khách hàng tiềm năng. Họ có cảm thấy hào hứng khi nghe bạn giới thiệu về sản phẩm hoặc dịch vụ của mình không? Có vấn đề, nút thắt cổ chai trong quá trình sản xuất, đảm bảo trải nghiệm sử dụng vượt trội, hay phân phối sản phẩm hoặc dịch vụ đó tới tay khách hàng không? Khách hàng có thể hiểu về sản phẩm, dịch vụ đó không? Họ có sẵn sàng trả tiền để sử dụng không? Nếu như bạn nhận được rất nhiều câu trả lời là Không, thì rất tiếc có thể là bạn đang trong một thị trường còn hơi sớm.
Thêm nữa, trong bài viết gần đây về Lực quán tính: Suy nghĩ về đối thủ lớn nhất của startup, tôi cũng có đề cập về “sức ì” của khách hàng ngại đổi mới, duy trì thói quen cũ sẽ càng khiến bạn vất vả và tốn kém hơn nữa để đưa sản phẩm tới khách hàng của mình trong một thị trường còn quá sớm. Tuy thiên, vẫn sẽ tốt thôi nếu như bạn đủ đam mê quyết tâm, sự lì lợm, và đủ nguồn vốn để có đủ runway để chạy bền lâu tới ngày thị trường trở nên thuận lợi hơn cho sản phẩm và dịch vụ của bạn được khách hàng chấp nhận rộng rãi hơn.
Mặc khác, khi startup bạn xuất hiện trên thị trường giữa thời điểm mà cả 3 điều kiện kể trên đều được thoả mãn một cách rõ ràng, và đã xuất hiện rất nhiều đối thủ cung cấp những sản phẩm và giải pháp tương tự, tới mức người tiêu dùng không còn có thể phân biệt được nữa thì, cũng rất tiếc bạn có lẽ cũng đã tham gia thị trường quá muộn rồi. Trong một thị trường quá đông đúc, ít lợi thế cạnh tranh và giá trị khác biệt, thì startup sẽ phải tham gia một cuộc cạnh tranh “đẫm máu” đổ nhiều tiền và nguồn lực vào tranh dành thị phần, với biên lợi nhuận ngày càng bào mòn, khiến công ty khó tiếp tục phát triển được. Tuy nhiên, nếu như bạn vẫn có đủ đam mê quyết tâm, sự lì lợm, và đủ nguồn vốn để chạy đua trong thị trường này, thì hãy đảm bảo mình có sản phẩm và dịch vụ có lợi thế cạnh tranh vượt trội thực sự, vượt xa khỏi các đối thủ trên thị trường.
Do đó, trong một thị trường còn có quá sớm, hay quá muộn, thì dường như cơ hội để thắng của startup vốn ít lại càng ít hơn. Đòi hỏi các nhà sáng lập startup luôn cần phải tỉnh táo, nhạy bén nắm bắt được thời điểm phù hợp gia nhập thị trường, với những nguồn lực và lợi thế cần thiết. Tuy nhiên, để trở thành người thắng cuộc cuối cùng, thì startup luôn cần thức thời, liên tục hoàn thiện, hiểu rõ thị trường và nhu cầu của khách hàng thay đổi, để có sự thay đổi phù hợp, đảm bảo sản phẩm, và dịch vụ của mình luôn đặt được trong đúng thời điểm với đúng nhu cầu lớn của khách hàng. Yeah, keep fighting!!!